ЮШКА З «ЯРША»

Многа, ой многа сустрэч было ў мяне з Казімірам Камейшам! – на паляванні, на рыбалцы, на кніжных ярмарках, на пісьменніцкіх з’ездах... Так многа, што сталіся мы з ім сябрамі. На сваіх «Жыгулях» прыязджаў да мяне Казімір і з Валодзем Саламахай, і з Алесем Камароўскім, і з Уладзімірам Паўлавым... Ён – заядлы рыбак і грыбнік, я – не менш захоплены грыбамі і паляваннем. Вось і цяпер тыдня не праходзіць, каб мы не перазвоньваліся.

Нямала кастроў спалілі, нямала ранішніх і вячэрніх зор правялі на рэчцы ды ў лесе. Казімір Вікенцьевіч уключыў у сваю празаічную кнігу «Паміж кубкам і вуснамі» апавяданне «На юшку да Гурыновіча», што было надрукавана ў літаратурным часопісе «Полымя».

А мне ўспамінаецца самы пачатак мая месяца сумна знакамітага 1986 года.

Мусіць, у чатыры раніцы ўсталі хлопцы, бо ў сем былі ў Салігорску. Я ўжо іх чакаў, і мы адразу рушылі на Марачанку. Дзень быў незвычайна спякотны. Дазвалялася паляванне, і па дарозе я здабыў качара ў маляўнічым шлюбным адзенні.

Праўда, рыба не бралася. І ўсё-такі аднаго ладнага ярша Казімір падчапіў. Мае госці працягвалі шпурляць у рэчку чарвяка, а я ўзяўся за юшку. На вялізным камені, што ляжаў на беразе, абадраў з рыбіны луску, пачысціў бульбу. У кацялок нырнуў аскублены і апалены качар, кавалак бужаніны, бульба, крупа, цыбуля, а ў самым канцы – адзіны ёрш, ну і, вядома ж, спецыі. Трэба сказаць, што юшка ўдалася на славу, і ў нас ажно трашчала за вушамі.

– Вось што значыць ёрш! – на правах караля рыбалкі нахвальваў варыва Камейша.

А надвячоркам, калі я пайшоў да ракі, каб памыць кацялок і згатаваць у ім гарбату, убачыў ярша, прысохлага ўжо да каменя. Нічога не сказаўшы лаўцам, я шпурлянуў рыбіну ў Марачанку. А недзе праз тыдзень верш напісаўся.

ТОЙ ГОД

Той год у нябыт адышоў.

Я ў рэчцы, халоднай шчэ, плаваў.

Азартна лавілі яршоў

На вуды Камейша і Паўлаў.

Быў поўдзень гарачага дня,

Пачатак спякотнага мая.

І разам з кручком цішыня

Пад бераг нырала, нямая.

– Ну й белы ж ты пасля зімы,

Як плотка якая, дый годзе. –

Смяяўся з мяне Казімір.

– Клюе ў цябе! – клікаў Валодзя.

Нагрэлася, быццам кампот,

У душным салоне гарэлка.

Разгон браў чарнобыльскі год

На старце гарэтным з гарэтных.

Камейша нажыўку ўcчапляў,

Бы нітку ў ігольчына вушка.

І атамны пыл асядаў

Нам прама ў рыбацкую юшку.

Не зналі, не ведалі мы,

А й зналі дык вельмі ўжо мала,

Што з поўдня страшней ад чумы

Да нас завітала навала.

Таму й жартавалі тады,

І весела чарку прымалі:

Дзень нацыянальнай жуды

Тады яшчэ ў тайне трымалі.

Той дзень у нябыт адышоў?

Не – з поплава, з рэчкі, з канавы,

З балота, з хваенкі, з лаўжоў

Дагэтуль ён сочыць за намі!