Bạn là một nhà xuất nhập khẩu? Bạn cần làm thủ tục vận tải hàng (Bill of lading là gì)? Bạn sẽ phải làm quen với một thuật ngữ vận đơn hay tiếng anh là bill of lading.

Trong vận tải biển có rất nhiều giấy tờ, thủ tục quan trọng cần phải có. Và một trong số đó phải kể tới Bill of lading. Vậy Bill of lading là gì? Có chức năng nào? Hãy cùng tìm hiểu ngay về Bill of lading trong bài viết này để hiểu rõ tầm quan trọng của nó!

Bill of lading là gì

1. Bill of Lading là gì? Chức năng của B/L trong xuất nhập khẩu?

Vận đơn đường biển, (Viết tắt là B/L - Bill Of Lading) Là chứng từ chuyên chở hàng hóa bằng đường biển do người vận chuyển lập, ký và cấp cho người gửi hàng trong đó người vận chuyển xác nhận đã nhận một số hàng nhất định để vận chuyển bằng tàu biển và cam kết giao số hàng đó cho người có quyền nhận hàng tại cảng đích với chất lượng tốt và số lượng đầy đủ như biên nhận hàng hóa. (Theo wiki)

Chức năng của B/L là gì?

Bên cạnh nắm được khái niệm B L là gì trong xuất nhập khẩu thì hiểu rõ chức năng của BL cũng rất cần thiết. BL có 3 chức năng chính, đó là:

• Một, được coi như một bằng chứng biên lai nhận hàng giữa hãng vận tải với chủ hàng nhằm mục đích xác nhận đã nhận được hàng

• Hai, đây cũng là một bằng chứng xác nhận chứng từ về quyền sở hữu hàng hóa đối với những hàng hóa được đề cập tới trên loại vận đơn đường biển. Ai có vận đơn gốc (original bill of lading) thì quyền sở hữu các hàng hóa được đề cập trên phân loại vận đơn gốc thuộc về người đó và loại vận đơn gốc này có thể mua bán

• Ba, BL được xem như một bằng chứng của hợp đồng chuyên chở vận tải, có giá trị pháp lý. Khi giữa người phát hành với người cầm giữ vận đơn xảy ra tranh chấp sẽ dựa vào BL để giải quyết

Vận đơn đường biển bill of lading là gì?

2. Phân loại vận đơn đường biển (Bill Of Lading)

Sau khi đã biết B/L là gì thì tiếp theo chúng tôi sẽ chia sẻ cho bạn thêm thông tin về phân loại BL đang được lưu hành trên thị trường hiện nay.

Hiện nay có vô vàn loại vận đơn gốc đường biển được lập ra tùy vào mục đích sử dụng và loại hàng hóa mà 2 bên trao đổi. Tuy nhiên nếu phân theo 4 cách thức thì sẽ có những loại đơn Bill of Lading như sau:

Theo tính quyền sở hữu hàng hóa:

• Vận đơn đích danh (Straight B/L): Trên vận đơn gốc sẽ ghi rõ tên, địa chỉ của người nhận hàng và hàng chỉ được giao hàng cho đúng của người nhận được chỉ định

• Vận đơn theo lệnh (To order B/L): Mặt sau vận đơn gốc này sẽ được ký hậu

- To order of named person: Ở cột “Consignee” hoặc “To order of” sẽ có thông tin người, công ty, tổ chức được ghi và hàng hóa sẽ được giao hàng theo lệnh của người, công ty, tổ chức đó bằng cách họ ký hậu vào mặt sau vận đơn gốc, đồng thời ghi tên người nhận hàng

- To order of a issuing bank: Tương tự “To order of named person”, tuy nhiên, ký hậu vào mặt sau vận đơn gốc là ngân hàng

- To order of shipper: Người nhận hàng sẽ là người được chỉ định của người ký hậu, tức theo lệnh của người gửi hàng hay chủ hàng

• Vận đơn vô danh (To bearer B/L): Trong vận đơn gốc không đề cập tới tên người nhận hàng nên sẽ giao hàng cho người cầm vận đơn vô danh.

Theo phê chú hàng hóa:

Nếu dựa theo phê chú hàng hóa có thể chia thành 2 loại B/L, đó là:

• Vận đơn hoàn hảo (Clean B/L): Hàng hóa ghi trên vận đơn gốc đang ở tình trạng tốt khi vận tải

• Vận đơn không hoàn hảo (Unclear B/L hay dirty B/L): Trước khi người vận chuyển hàng hóa đã có vấn đề như xuất hiện mùi ôi, ẩm ướt,...

Mẫu vận đơn gốc

>>>>> Đông Phú Tiên cung cấp một số thông tin liên quan đến bạn sẽ cần. Tham khảo ngay dịch vụ sử dụng vận đơn đường biển Bill of lading và dịch vụ vận chuyển hàng hóa giá rẻ tại Đông Phú Tiên

Theo hành trình chuyên chở và vận tải

Dựa theo hành trình chuyên chở và vận tải có các loại Bill of lading:

• Vận đơn đi thẳng (Direct B/L): Nếu hàng hóa trong suốt quãng đường từ cảnh đi đến cách đích không cần chuyển tải thì được cấp sử dụng vận đơn gốc này

• Vận đơn chở suốt (Through B/L): Hàng hóa căn cứ vào quá trình vận chuyển hàng hóa phải chuyển tải sang tàu trung gian

• Vận đơn đa phương thức (Intermodal B/L hay Combined B/L): Nếu hàng hóa chuyển theo phương thức “door to door” sẽ được phát hành vận đơn này, tức hàng hóa được chuyển bằng nhiều phương thức vận tải hay nhiều tàu khác nhau.

Theo thời gian bốc dỡ lên tàu

Có 2 loại vận đơn gốc nếu dựa theo thời gian bốc dỡ lên tàu, đó là:

• Vận đơn đã bốc hàng lên tàu: Trong vận đơn này sẽ ghi chú shipped on board, on board để người xem biết hàng đã được bốc qua lan can tàu và hiện đang được xếp trong khoang tàu

• Vận đơn nhận hàng để chở: Cho thấy hàng đã tới tay người vận chuyển hàng hóa và người vận chuyển cam kết sẽ vận chuyển hàng tới cảng đích

Có thể bạn sẽ cần. Tìm hiểu ngay

• Packing list là gì

• dịch vụ đóng gói hàng hóa xuất khẩu

• Cách buộc thùng hàng cực đơn giản mà vô cùng hữu ích

• Bảng giá cước vận chuyển hàng hóa bằng đường biển trong nước và quốc tế

• Cách xuất hóa đơn vận chuyển

• Dịch vụ đóng kiện gỗ thưa GIÁ RẺ - đóng kiện gỗ chất lượng CAO

• Chi phí vận chuyển máy móc thiết bị

• Thủ tục nhập khẩu máy móc thiết bị mới

• Door to door là gì và lợi ích của vận chuyển door to door

• Thùng gỗ pallet Hở Mặt Giá Rẻ

3. Các nội dung trên vận đơn đường biển

Có không ít người thắc mắc nội dung trên Bill Lading là gì? Có những mục nào phải điền. Và dưới đây là cụ thể các nội dung có trong vận đơn gốc đường biển bill of lading mà bạn nên quan tâm:

• SHIPPER/CONSIGNOR/SENDER: Người gửi hàng (thường là bên bán)

• SHIPPING COMPANY: Công ty vận tải biển

• CONSIGNEE: Người có quyền nhận hàng hóa

• B/L NO: Số vận đơn

• FILE NO: Số lô hàng

• TRACKING NO: Số vận chuyển

• BOOKING NO: Số chỗ lô hàng trên tàu

• EXPORT REFERENCE: Giấy phép xuất khẩu

• FORWARDING AGENT: Đại lý chuyển tiếp

• NOTIFY PARTY: Bên nhận thông báo

• FOR DELIVERY APPLY TO: Nơi lấy D/O đầu nhập

• VESSEL AND VOYAGE NO: Tên và số hiệu con tàu

• PORT OF LADING: Cảng bốc xếp hàng

• PORT OF DISCHARGE: Cảng dỡ hàng

• PLACE OF DELIVERY: Địa điểm giao hàng

• TYPE OF MOVE: Phương thức vận chuyển

• NUMBER OF PACKAGES: Số lượng kiện hàng

• DESCRIPTION OF PACKAGES AND GOODS: Mô tả bao bì và hàng hóa

• GROSS WEIGHT: Trọng lượng có tính bì

• NET WEIGHT: Khối lượng tịnh

• VOLUME: Sản lượng

4. Những lưu ý khi sử dụng vận đơn đường biển

Giá trị pháp lý của vận đơn:

Giá trị pháp lý của Bill of lading chính là cơ sở để thực hiện những điều chỉnh quan hệ giữa người nhận hàng - người chở hàng. Điều này được quy định rõ trong Thông lệ Hàng hải Quốc tế (công ước Brussels 1924, điều 1 khoản b) và Bộ luật Hàng hải Việt nam (điều 81 khoản 3).

Trong quá trình vận đơn đường biển bill of lading nếu hàng hóa cập cảng đến nhưng xuất hiện tình trạng hư hỏng, thiếu hụt, tổn thất,... thì người nhận hàng phải cùng người chuyên chở hàng giải quyết dựa theo vận đơn này.

Tuy nhiên, đây chỉ là trên lý thuyết. Khi đi vào thực tế lại có nhiều vấn đề phát sinh gây ra tranh chấp như:

Bạn sẽ thấy hiện nay, 2 loại vận đơn này chính được sử dụng trong thương mại hàng hải quốc tế là:

• Conline bill - Vận đơn loại thông thường

• Congen bill - Vận đơn cấp theo hợp đồng chuyển chở thuê tàu

Trong đó, Conline bill chứng từ về quyền sở hữu hàng hóa cả 3 chức năng trong quy định của Điều 81 Bộ luật Hàng hải Việt Nam. Nó có đầy đủ mọi cơ sở để điều chỉnh mối quan hệ giữa người nhận hàng - người chuyên chở về phạm vi trách nhiệm, miễn trách nhiệm, mức giới hạn bồi thường, nơi giải quyết tranh chấp và luật áp dụng,...

Còn Congen bill thì lại chỉ có chức năng của một biên nhận hàng hóa xác nhận rằng số hàng hóa đã được đưa lên tàu theo đúng như ghi chép thể hiện trên đơn đó do người chuyên chở hàng hóa xác nhận. So với Conline bill thì nội dung trên Congen bill ngắn gọn hơn và có ghi rõ nội dung: “phải sử dụng cùng với hợp đồng chuyển chở thuê tàu (to be used with charter parties)”.

Bên cạnh đó, bạn cũng sẽ thấy trên đơn này có cả câu “mọi điều khoản, mọi quy định miễn trách nhiệm cho người chuyên chở đã ghi trong hợp đồng chuyên chở thuê tàu kể cả các điều khoản luật áp dụng và trọng tài phải được áp dụng cho vận đơn (All terms and conditions, leberties and exceptions of the charter party, dated as overleaf, including the law and arbitration clause, are herewith incorporated)”.

Nếu là Conline bill thì khi ở càng dỡ hàng hóa xảy ra mất mát, hư hỏng, thiếu hụt,... thì chỉ cần vận đơn này là có thể giải quyết. Nhưng nếu là Congen bill thì bắt buộc phải vừa có vận đơn, vừa có hợp đồng thuê tàu.

Trong trường hợp là loại vận đơn và hợp đồng chuyên chở thuê tàu có những quy định mâu thuẫn thì sẽ dựa trên quy định của vận đơn để làm cơ sở giải quyết mọi tranh chấp.

Còn nếu trong cả vận đơn lẫn hợp đồng đều không đề cập quy định thì tranh chấp sẽ được giải quyết dựa trên luật là loại vận đơn chỉ ra trước và luật do hợp đồng chỉ ra sau nhưng cần đảm bảo có xét tới những mối quan hệ liên quan.

Nội dung và hình thức của vận đơn:

Về nội dung:

- Mục số lượng, trong lượng, bao bì, ký mã hiệu mô tả hàng hóa

Cần đảm bảo ghi đầy đủ, chính xác theo như số lượng hàng thực tế được đưa lên tài. Cần lưu ý tới số hàng thực nhân so với số hàng được ghi ở vận đơn trong quá trình nhận hàng theo vận đơn nhằm kịp thời phát hiệu thiếu sót, mất mát và yêu cầu khiếu nại ngay trong vòng 03 ngày kể từ ngày dỡ hàng để được giải quyết.

- Mục người nhận hàng

• Trường hợp là vận đơn đích danh: Ghi rõ và đầy đủ cả họ tên lẫn địa chỉ người nhận hàng

• Trường hợp là vận đơn theo lệnh: Ghi rõ lệnh của ai

Nếu thanh toán bằng tín dụng chứng từ thì nên dựa theo yêu cầu thư tín dụng L/C để ghi.

- Mục địa chỉ người thông báo

Ghi theo yêu cầu của L/C nếu L/C yêu cầu. Nếu L/C không yêu cầu sẽ ghi địa chỉ người nhận hàng hoặc để trống.

- Mục cước phí, phụ phí

• Cần quan tâm tới đơn vị tính cước phí và tổng cộng tiền cước vận tải

• Ghi “Freight prepaid” nếu trả cước trước hoặc “Freight to collect hay Freight payable at destination” nếu trả cước sau

• Hoặc cũng có thể vận đơn theo lệnh của “Freight prepaid as arranged” khi không muốn tiết lộ cước vận tải

- Mục ngày ký vận đơn

Thường là ngày kết thúc việc xếp hàng hóa lên tàu và thuộc thời hạn hiệu lực của L/C.

- Mục chữ ký vận đơn

Do đại lý hãng tàu hoặc trưởng tàu ký đều được. Nếu là đại lý ký thì trên đơn phải ghi rõ “chỉ là đại lý (as agent only)” và đóng dấu.

Những hình thức thể hiện của vận đơn:

Các hãng được tự mình lựa chọn và phát hành hình thức vận đơn. Thế nên, vận đơn của các hãng khác nhau có thể có hình thức khác nhau. Trong đó, sử dụng vận đơn đường biển bill of lading thông thường là có hình thức phổ biến nhất và nó chỉ có thể sử dụng trong chuyên chở vận đơn đường biển Bill of lading. Trên vận đơn đường biển này sẽ ghi “Bill of lading”.

Tuy nhiên, ngày nay, loại vận đơn phát hành đang dần được thay thế cho “Bill of lading” bởi nó có thể sử dụng vào nhiều mục đích cũng như phương thức chuyên chở khác nhau.

• Vận đơn có thể sử dụng cho vận tải đa phương thức, đơn phương thức: Là vận đơn đường biển nhưng nếu như ô “Seaway bill, non negotiable” không bị người phát hành đánh dấu thì có thể chuyển nhượng được và trên vận đơn có ghi “bill of lading for combined transport shipment or port shipment”

• Vận đơn có thể sử dụng cho lưu thông và không lưu thông: Là loại vận đơn không thể chuyển nhượng, ngoại trừ trường hợp phát hành theo lệnh của - “bill of lading not negotiable unless consigned to order”

Như vậy là qua bài viết này chúng tôi đã giải đáp Bill of lading là gì, các chức năng và phân loại của nó. Đây là một chứng từ rất quan trọng mà khi vận đơn đường biển bạn bắt buộc phải biết.

Công Ty TNHH MTV Đông Phú Tiên