Vì sao mỗi ứng viên tổng thống Mỹ phải giành ít nhất 270 phiếu đại cử tri?

Hệ thống bầu cử của Mỹ có những đặc điểm khác biệt với các quốc gia khác, đặc biệt là vai trò quan trọng của các phiếu đại cử tri trong việc xác định người chiến thắng. Để trở thành tổng thống, ứng viên cần giành ít nhất 270 phiếu đại cử tri trong tổng số 538 phiếu. Vậy con số này đến từ đâu và vì sao lại là ngưỡng cần thiết để đạt được chiến thắng?

Tổng quan về Đại cử tri đoàn

Đại cử tri đoàn là cơ chế bầu cử gián tiếp mà Hoa Kỳ sử dụng để chọn tổng thống. Tổng cộng có 538 phiếu đại cử tri, bằng với tổng số thành viên trong Quốc hội (gồm 100 thượng nghị sĩ và 435 hạ nghị sĩ) cộng thêm 3 phiếu dành cho Washington D.C. Số phiếu đại cử tri của mỗi bang được xác định dựa trên tổng số đại diện của bang đó tại Quốc hội. Ví dụ, California - bang đông dân nhất - có 55 phiếu đại cử tri, trong khi các bang ít dân như Alaska chỉ có 3 phiếu. Do đó, các bang lớn có tác động lớn hơn trong cuộc bầu cử.

Nguyên tắc "được ăn cả, ngã về không" và các ngoại lệ

Hầu hết các bang tại Mỹ áp dụng nguyên tắc "được ăn cả, ngã về không". Điều này có nghĩa là ứng viên nào giành đa số phiếu phổ thông tại một bang sẽ nhận toàn bộ số phiếu đại cử tri của bang đó. Quy tắc này giúp các ứng viên tập trung nhiều vào những bang có lượng đại cử tri lớn. Tuy nhiên, Maine và Nebraska là ngoại lệ; ở hai bang này, phiếu đại cử tri được phân chia một cách linh hoạt hơn, theo kết quả ở từng khu vực bầu cử quốc hội và kết quả toàn bang.

Lý do ứng viên cần ít nhất 270 phiếu để thắng cử

Với tổng số 538 phiếu đại cử tri, ứng viên cần hơn một nửa số phiếu - cụ thể là 270 phiếu - để giành chiến thắng. Đây là ngưỡng "đa số tuyệt đối", nhằm đảm bảo ứng viên chiến thắng nhận được sự ủng hộ vượt quá một nửa đại cử tri đoàn. Trong trường hợp không ứng viên nào đạt được 270 phiếu, Hạ viện Mỹ sẽ chọn ra tổng thống, với mỗi bang có một lá phiếu quyết định.

Mối liên hệ giữa phiếu phổ thông và phiếu đại cử tri

Do đặc thù của hệ thống đại cử tri, đôi khi ứng viên có thể thắng cử nhờ phiếu đại cử tri dù không giành được đa số phiếu phổ thông. Ví dụ như trong các cuộc bầu cử năm 2000 và 2016, những ứng viên thắng cử đều giành chiến thắng nhờ hệ thống đại cử tri mặc dù thua phiếu phổ thông. Hệ thống này khiến các ứng viên tập trung vào những bang "chiến địa" - nơi số phiếu đại cử tri không chênh lệch nhiều giữa các ứng viên và có khả năng quyết định kết quả chung cuộc.

Tầm quan trọng của hệ thống đại cử tri

Hệ thống đại cử tri đoàn mang tính biểu tượng và thực tiễn quan trọng, phản ánh sự cân bằng quyền lực giữa các bang có quy mô dân số khác nhau. Đây là cách mà hệ thống bầu cử Mỹ bảo vệ quyền lợi của các bang nhỏ và tạo ra sự đa dạng về chiến lược tranh cử. Dù vẫn có những tranh cãi về tính công bằng của hệ thống này, Đại cử tri đoàn vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự ổn định và tính đại diện của nền dân chủ Mỹ.