Khủng hoảng hệ thống hưu trí đe dọa kinh tế Trung Quốc

Người trẻ từ chối tham gia bảo hiểm hưu trí

Hệ thống hưu trí Trung Quốc đang đối mặt nguy cơ cạn kiệt trong vòng một thập kỷ tới, khi ngày càng nhiều lao động trẻ từ chối tham gia. Gao Pengcheng, một người có ảnh hưởng trên mạng xã hội, cho biết mức đóng hàng tháng khoảng 200 USD chiếm tới 20% thu nhập của anh. Thay vì đóng góp, Gao chọn sử dụng số tiền này cho các nhu cầu cá nhân, vì lo ngại quỹ hưu trí sẽ cạn kiệt khi anh đến tuổi nghỉ hưu.

Gao chỉ là một trong hàng triệu lao động trẻ không tham gia chương trình hưu trí, làm giảm nguồn tài trợ cho hệ thống này, trong bối cảnh số người nghỉ hưu dự kiến tăng mạnh trong thập kỷ tới. Tỷ lệ sinh thấp kỷ lục cũng đồng nghĩa với việc lực lượng lao động đóng góp vào quỹ hưu trí sẽ ngày càng giảm.

Nguy cơ cạn kiệt quỹ hưu trí

Hiện tại, hệ thống hưu trí chính của Trung Quốc phục vụ khoảng 460 triệu người và có thể ghi nhận thâm hụt hàng năm đầu tiên trong vòng 4 năm nếu không có sự hỗ trợ từ chính phủ. Dự báo cho thấy quỹ này có thể cạn kiệt vào năm 2035, ngay cả khi có sự can thiệp từ Bắc Kinh.

Trong bối cảnh kinh tế Trung Quốc đang đối mặt với nguy cơ giảm phát và khủng hoảng bất động sản, sự sụp đổ của hệ thống hưu trí sẽ là thách thức lớn tiếp theo. Ông Zongyuan Zoe Liu, thành viên cấp cao tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại ở New York, nhận định: "Sự thiếu hụt lòng tin sẽ càng bóp nghẹt ý định chi tiêu của các hộ gia đình Trung Quốc".

Nỗ lực cải cách của chính phủ

Trước tình hình này, Bắc Kinh đã triển khai một số biện pháp cải cách. Tháng 9 năm ngoái, chính phủ quyết định nâng tuổi nghỉ hưu của nam giới từ 60 lên 63 và nữ giới từ 50 lên 55, có hiệu lực từ ngày 1/1/2025. Trước đó, vào năm 2019, Bộ Nhân lực và An sinh Xã hội Trung Quốc đã đề xuất hạ ngưỡng tham gia bảo hiểm hưu trí, giải quyết mất cân bằng giữa các khu vực và tăng cường hỗ trợ tài khóa.

Tuy nhiên, nhiều người trẻ vẫn hoài nghi về hiệu quả của các cải cách này. Họ lo ngại rằng, dù có tham gia đóng góp, họ cũng không được đảm bảo sẽ nhận được lương hưu khi đến tuổi nghỉ hưu.

Theo phân tích của Bloomberg dựa trên dữ liệu từ Bộ Nhân lực và An sinh Xã hội Trung Quốc, tình trạng này đặt ra thách thức lớn cho chính phủ trong việc duy trì ổn định kinh tế và xã hội, khi niềm tin của người dân vào hệ thống an sinh xã hội ngày càng giảm sút.