นักจิตวิทยาคือใคร ?
"นักจิตวิทยา" หลาย ๆ คนมักจะตั้งคำถามกับคนที่เรียนจิตวิทยาว่าสามารถดูดวงได้รึเปล่า เอ้ะ หรือว่าทำนายอนาคตได้ไหม ในความเป็นจริงแล้ว นักจิตวิทยาคือคนที่ศึกษาจิตใจของมนุษย์และเชี่ยวชาญด้านสภาวะทางจิตใจ อารมณ์ที่ส่งผลต่อพฤติกรรม ทัศนคติ และการใช้ชีวิต นักจิตว่านั้นไม่ได้แค่ให้คำปรึกษา แต่ยังสามารถครอบคุมไปถึงปัญหาในจิตใจที่ซับซ้อนไปอีกหลายส่วน ซึ่งงานวิจัยและการทดลองก็ถือเป็นหนึ่งในงานสำคัญของนักจิตทยา
ถ้าเราไปคุยกับนักจิตวิทยาจะมีคนมองว่าเราป่วยหรือมีปัญหาทางใจหรือเปล่า เราเป็นคนบ้าเหรอ อันที่จริงอยากจะให้มองว่าหากเราป่วยทางกายเราก็ต้องไปหาหมอ ผู้ที่เชี่ยวชาญเรื่องร่างกาย เหมือนกันกับที่หากเราป่วยทางจิตใจ เราก็ต้องไปหาผู้ที่เชี่ยวชาญเรื่องจิตใจนั่นคือจิตแพทย์และนักจิตวิทยานั่นเอง
หลายคนมักจะตั้งคำถามว่านักจิตวิทยากับจิตแพทย์นั้นต่างกันอย่างไร นักจิตวิทยาคือผู้ที่ศึกษาทางด้านจิตใจโดยตรง แต่ไม่ได้เรียนแพทย์ 6 ปีเหมือนกับจิตแพทย์ บทบาทจึงแตกต่างกัน จิตแพทย์จะสามารถจ่ายยาในการรักษาเชิงกายภาพ ส่วนนักจิตวิทยาไม่สามารถทำได้ แต่จะเน้นไปที่การจัดการกับความคิด อารมณ์ พฤติกรรม ประเมินทางจิตเพื่อค้นหาโรคทางจิตเวชหรือปมในจิตใจ และนำมาบำบัดแก้ปัญหา
แล้วทำไมเราถึงต้องคุยกับนักจิตทยา ?
1. นักจิตวิทยาพร้อมรับฟังและ Support นักจิตวิทยาถูกฝึกมาให้เป็นผู้ฟังที่ดี พวกเขาพร้อมรับฟังทุกปัญหาที่เรามี ไม่ว่าจะเป็นปัญหาเล็ก ๆ น้อย ๆ แต่ไม่รู้จะระบายกับใคร สามารถเรียกหานักจิตวิทยาได้เลย
2. ทุกเรื่องจะเป็นความลับ แน่นอนว่าทุกเรื่องที่เราพูด พวกเขาจะเป็นเป็นความลับไว้อย่างมิดชิด ไม่มีการบอกต่อแต่อย่างไร ขอให้สบายใจได้เลยว่าพวกเขาจะทำตามจรรยาบรรณของวิชาชีพนักจิตวิทยาแน่นอน
3. นักจิตวิทยาใส่ใจรายละเอียด พวกเขาจะจดจำรายละเอียดเรื่องราวของเรา ใส่ใจในทุกความคิด ทุกความรู้สึก ทุกพฤติกรรมที่เราแสดงออก และสิ่งที่เราคิดแต่ไม่ได้พูดออกมา นักจิตวิทยาไม่ปล่อยผ่านแน่นอน
4. นักจิตวิทยาไม่ตัดสิน "มนุษย์ทุกคนเท่าเทียมกัน มนุษย์ทุกคนมีความแตกต่าง มนุษย์ทุกคนมีคุณค่า" นี่คือแนวคิดว่านักจิตวิทยาโดนสั่งสอนมา พวกเขาเข้าใจในความแตกต่างของแต่ละคน เขาจะเห็นมุมที่เรามองและเสนอให้เขาฟังผ่านบทสนทนาและภาษากาย พวกเขาจะวิเคราะห์และตกตะกอนมาให้เรา เพื่อช่วยให้เราเข้าใจสิ่งที่เกิดขึ้นได้มากขึ้น
5. นักจิตวิทยาเชี่ยวชาญการเข้าถึงจิตใจ ทุกคนมีเรื่องที่เจ็บปวดเก็บไว้ในส่วนลึกของความทรงจำและล็อคมันไว้ พวกเขาจะเป็นช่างทำกุญแจที่จะไขเอาความรู้สึกนั้นของเราออกมาและช่วยเยียวยามันให้หายไป พวกเขาจะเป็นกระจกสะท้อนความคิดและความรู้สึกของเรา หาข้อมูลที่มีในนั้นเพื่อสะท้อนส่วนที่มีประโยชน์ต่อการปรึกษามากที่สุด จะดีกว่าไหมหากเรายอมเปิดใจให้พวกเขาช่วยเราหาทางออกจากปัญหาที่ค้างอยู่ในใจสักที
6. นักจิตวิทยาไม่ชี้นำแต่จะเสนอทางเลือก ในระหว่างการสนทนากับเรา พวกเขาจะใช้ความคิดวิเคราะห์แยกแยะหนักมาก ๆ เพื่อค้นหาทางเลือกที่ดีที่สุดมาเสนอให้กับเรา พวกเขาจะช่วยมอง ช่วยคิด ช่วยเสนอความเป็นไปได้ ให้เราได้เห็นปัญหาในอีกมุมมองหนึ่งที่แตกต่างจากของเรา และทางเลือกที่พวกเขาตกตะกอนมานำเสนอให้กับเรานั้นก็ล้วนกลั่นกรองมาจากประสบการณ์และความเชี่ยวชาญของเรา และการวิเคราะห์ตามทฤษฎีทางจิตวิทยา
แล้วเมื่อไหร่เราถึงควรไปหานักจิตวิทยา ?
1. มีความกังวลใจ ทุกข์ใจ ซึมเศร้าตลอดเวลา จนอาจเก็บไปฝัน
2. รู้สึกเครียดตลอดเวลา หงุดหงิดง่าย ควบคุมอารมณ์ไม่ได้
3. กระวนกระวายใจ สมาธิสั้น หวาดระแวงง่ายแม้เป็นเรื่องที่พบเจอปกติ
4. มีปัญหาเรื่องความสามารถการแก้ไขปัญหาแม้เป็นเรื่องง่าย ๆ
5. ได้ยินเสียงแว่ว ส่วนใหญ่จะเป็นเสียงด่า เสียงนินทา
6. เห็นภาพหลอนที่ไม่มีจริง
7. มีความคิดทำร้ายตัวเอง
8. คิดอยู่ตลอดว่าคนอื่นมองเราไม่ดี ไม่มีใครรักเรา มีคนต้องการทำร้ายเรา
9. นึกถึงเรื่องในอดีตที่เราเคยทำผิดพลาดหรือส้มเหลว ไม่มูฟออน
10. ความคิดฟุ้งซ่าน มีหลายความคิดในหัวจนควบคุมไม่ได้
11. ไม่ดูแลตัวเอง ไม่สนใจดูแลความสะอาดร่างกายและสิ่งรอบตัว
12. เก็บตัว แยกตัวออกจากสังคม
13. นอนไม่หลับ นอนหลับไม่สนิท หลับ ๆ ตื่น ๆ ฝันร้าย หรือนอนมากกว่าปกติ นอนเท่าไหร่ก็ไม่พอ
14. เบื่ออาหาร กินน้อยลง ไม่รู้สึกอยากอาหาร หรือกินมากผิดปกติ หิวตลอดเวลา กินเท่าไหร่ก็ไม่อิ่ม
15. ใช้จ่ายฟุ่มเฟือย ซื้อของโดยไม่คิด
16. ดื่มเหล้าหรือสูบบุหรี่มากกว่าปกติ หรือใช้สารเสพติด
ถ้าเราหรือคนรอบตัวมีอาการเพียงข้อใดข้อหนึ่ง หรือหลายข้อนี้ติดต่อกันตั้งแต่ 1 เดือนขึ้นไปหรือมีอาการรุนแรง อย่าได้ปล่อยไว้ ควรรีบไปพบนักจิตวิทยาหรือผู้เชี่ยวชาญทางด้านจิตวิทยาโดยด่วนก่อนที่อะไร ๆ จะสายเกินไป
นักจิตวิทยานั้นมีความปราถนาเดียวคือต้องการให้สุขภาพจิตและคุณภาพชีวิตเราของดีขึ้น เปิดใจให้นักจิตวิทยาเถอะ แม้จะเป็นเรื่องเล็ก ๆ น้อย ๆ ของเรา พวกเขาก็จะไม่มองข้าม และพร้อมช่วยให้พวกเรามีสุขภาพจิตที่ดีขึ้น
สนใจเข้ารับบริการปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ
ศูนย์ช่วยเหลือสังคม สายด่วย 1300
รายชื่อคลินิกจิตเวชในกรุงเทพมหานคร ปริมณฑล และทุกภาคในประเทศไทย