History Of Different Places

Penemuan tapak-tapak Paleolitik di Sabah menjadi bukti kepada kehadiran masyarakat awal Paleolitik di Kepulauan Borneo. Penemuan tapak-tapak itu juga menjadikan terdapat beberapa tempat di negeri Sabah terkenal dengan tapak arkeologi. Sebagai contoh Lembah Mansuli terkenal dengan tapak Paleolitik yang terletak di timur Sabah, dalam daerah Lahad Datu. Lembah Mansuli merupakan salah satu tapak arkeologi yang terdapat di Malaysia di mana ia dikenali dan dikaitkan dengan kehidupan masyarakat zaman prasejarah terdahulu iaitu zaman Paleolitik. Ianya berada di jalan raya utama yang menghubungkan antara Kinabatangan dan Lahad Datu, iaitu kira-kira 30km daripada Lahad Datu. Jauhnya pula daripada jalan raya utama adalah sekitar 5 km. Lembah Mansuli mempunyai dua tapak iaitu tapak gua Gua Samang dan tapak ekskavasi Mansuli. Tapak terbuka Mansuli telah mula diduduki sekitar 235,000 tahun dahulu seterusnya pada 92,600, 52,600, 24,600 dan 15,400 tahun dahulu berdasarkan kepada pentarikhan dengan kaedah pandar kilauan rangsangan optik (Jeffrey 2013; Jeffrey et al. 2014; Jeffrey 2015). Kajian arkeologi di Mansuli dimulai dan diketuai oleh Tom Harrisson dan Barbara Harrisson (1971) di mana kajian mereka bertujuan untuk mendapatkan gambaran awal prasejarah Sabah dan urutan prasejarahnya secara umum dengan menggunakan pentarikhan secara relatif. Kajian arkeologi membuktikan manusia awal 253,000 tahun dahulu telah menggunakan batu sungai sebagai alat perindustrian mereka. Batu sungai tersebut dijadikan sebagai pisau, parang, kapak dan sebagainya dan alatan ini membantu memudahkan kerja-kerja masyarakat pada zaman Paleolitik untuk mencari binatang buruan dan memungut hasil hutan.

Tapak terbuka Mansuli iaitu juga dikenali sebagai tapak ekskavasi Mansuli di mana berlakunya aktiviti ekskavasi di kawasan tersebut. Dengan aktiviti ekskavasi tersebut, ahli arkeologi telah mendedahkan bahawa tapak tersebut dijadikan sebagai bengkel untuk pembuatan alatan batu pada zaman Paleolitik. Peralatan batu juga terdiri daripada pelbagai saiz dan bentuk. Antara jumpaan yang diperoleh ialah batu pelandas, batu pemukul, alat-alat siap dan separuh siap dan sebagainya. Bengkel pembuatan itu wujud dalam semua lapisan kebudayaan, sebagai contoh, untuk lapisan budaya pertama dan kedua, didapati bahawa bahan asasnya dibawa dari tempat yang lain. Kebanyakkan artifaknya bersaiz kecil dan sederhana. Lapisan budaya ketiga ialah kelikir yang in situ juga dan kebanyakkan saiz lapisan budaya ketiga adalah bersaiz sederhana sahaja. Pada lapisan keempat ialah batuan kelikir yang in situ juga dimana ia tidak terganggu oleh masyarakat Paleolitik yang telah menduduki dan membuat alat batu di kawasan tersebut dan saiz ia juga pelbagai tetapi peralatan yang digunakan adalah besar. Bukan itu sahaja, penghasilan batu juga dihasilkan di tapak tersebut iaitu batu jenis tirus. Ia juga mempunyai persamaan dengan alat batu tirus Tingkayu tetapi penghasilannya agak kasar dan sedikit perapian sahaja.

Sungai Perak Kuno memainkan peranan terpenting terhadap zaman dan masyarakat prasejarah di Malaysia. Mokhtar (2006) menyatakan bahawa kawasan berhampiran Sungai Perak Kuno telah didiami sejak dari 100,000-200,000 tahun dahulu sehingga sekarang dan ia merupakan bukti teruta negara. Hal ini kerana masyarakat terdahulu bermula dari masyarakat zaman paleolitik menjadikan kawasan berhampiran sungai sebagai kawasan yang strategik untuk dihuni di samping mudah untuk mendapatkan sumber makanan.

Kota Tampan merupakan kampung yang jauh daripada bandar yang terletak diantara daerah Grik dan Kuala Kangsar Perak dan ia merupakan salah satu tapak kajian terbuka. Di Semenanjung Malaysia, penempatan terawal ditemui di Kota Tampan dimana ia juga merupakan satu tempat yang dikategorikan sebagai tempat wujudnya zaman Paleolitik ataupun dikenali sebagai tempat manusia pada zaman Batu. Hal ini kerana adanya kajian sejak 1938 di mana kajian dimulakan oleh Collings menyebabkan Kota Tampan dimasukkan dalam peta arkeologi dunia dan kemudian dikaji oleh Sieveking pada tahun 1958. Kajian di Kota Tampan turut dilanjutkan oleh arkeologi lain iaitu Zuraina (1989) telah memberikan tarikh 74,000 tahun terhadap zaman paleolitik di Kota Tampan kerana terdapatnya kehadiran debu Toba yang berhubung kait dengan artifak. Kelikir dan batuan sungai di Kota Tampan Zaman menunjukkan ketebalan di antara 30 cm sehingga 70 cm merupakan salah satu spesifikasi untuk masyarakat zaman paleolitik di Kota Tampan untuk membuat alat batuan mereka.

Kota Tampan Perak merupakan salah satu kawasan yang terkenal dengan bengkel alatan batu ketika zaman Paleolitik. Ekskavasi yang telah dijalankan dan diketuai oleh Dato’ Profesor Emiritus Dr. Zuraina Majid telah menemukan bengkel pembuatan alatan batu zaman paleolitik merupakan in situ. Antara batu yang ditemui untuk membuat alat batu terdiri daripada alat penetak, paleo-beliung, alat unifas, alat repehan, alat pelbagai dan alat ketulan, manakala puingan terdiri daripada ketulan, serpihan dan repehan (Zuraina 1989).

Alat repehan merupakan salah satu alat batu yang digunakan oleh masyarakat paleolitik di mana ia digunakan untuk memotong, mengikis dan sebagainya yang dihasilkan daripada ketukan menggunakan batu pemukul. Alat repehan pada zaman paleolitik adalah berbeza mengikut tempat dan geografi masyarakat misalnya di Kota Tampan, alat repehan lebih menjurus kepada bergerigi.