**คู่มือการปฏิบัติงาน เรื่อง "การบริหารความเสี่ยง SOP-INCT0C05-006"**
**แผนผังการหนีไฟของห้องปฏิบัติการวิเคราะห์ทดสอบน้ำและตัวอย่าง 710202**
5.1.1 การระบุอันตราย (Hazard identification)
1. สำรวจความเป็นอันตรายจากปัจจัยต่อไปนี้ อย่างเป็นรูปธรรม
สารเคมี/วัสดุที่ใช้ เครื่องมือหรืออุปกรณ์ ลักษณะทางกายภาพของห้องปฏิบัติการ
เอกสาร รายละเอียดข้อบ่งชี้อันตรายที่อาจเกิดขึ้นและประเมินความเสี่ยงห้องปฏิบัติการ
5.1.2 การประเมินความเสี่ยง (Risk assessment)
1. มีการประเมินความเสี่ยงในระดับบุคคล/โครงการ/ห้องปฏิบัติการ
2. การประเมินความเสี่ยงครอบคลุมหัวข้อต่อไปนี้
5.1.3 การจัดการความเสี่ยง (Risk treatment)
1. การป้องกันความเสี่ยง ในหัวข้อต่อไปนี้
มีพื้นที่เฉพาะสำหรับกิจกรรมที่มีความเสี่ยงสูง
พื้นที่เตรียมตัวอย่างและสารมาตรฐานโลหะหนัก Hg, As, Cd ณ บริเวณพื้นที่ควบคุม ด้านทิศตะวันออก สุดทางของห้องปฏิบัติการ ติดริมหน้าต่าง โดยมีการติดป้ายเตือน และทำเส้นเตือนสีเหลือง (รูปที่ 1 และ รูปที่ 2)
มีการขจัดสิ่งปนเปื้อน (decontamination) บริเวณพื้นที่ที่ปฏิบัติงานภายหลังเสร็จปฏิบัติการ - โดยมีการขจัดสิ่งปนเปื้อน เก็บกวาดทุกวัน รวมทั้งมีถังขยะแยกขยะทั่วไปและขยะปนเปื้อนสารเคมี
2. การลดความเสี่ยง (risk reduction) ในหัวข้อต่อไปนี้
เปลี่ยนแปลงวิธีการปฏิบัติงานเพื่อลดการสัมผัสสาร
- มีการทำข้อตกลงในการทำปฏิบัติการวิเคราะห์ทดสอบทุกปฏิบัติการ ให้มีการลด Size Volume ของการทดสอบลงอย่างน้อย 50% จากวิธีมาตรฐาน เพื่อลดความเสี่ยงในการสัมผัสสาร ลดปริมาณของเสีย รวมทั้งลดตั้นทุนทุกขั้นตอนขององค์กร
ประสานงานกับหน่วยงานขององค์กรที่รับผิดชอบเรื่องการจัดการความเสี่ยง
- มีการประสานงานกับเจ้าหน้าที่ประจำอาคารของคณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ที่ทำหน้าที่ดูแลรักษาความปลอดภัย บำรุงรักษาอุปกรณ์ดับเพลิงและกายภาพของอาคาร รวมทั้งการตอบโต้เหตุภาวะฉุกเฉินของคณะฯ เพื่อดูแลเรื่องความเสี่ยงของห้องปฏิบัติการศุนย์เครื่องมือกลาง โดยล่าสุด ได้รับความอนุเคราะห์จากหัวหน้าฝ่ายอาคารประจำคณะฯ ร่วมกับหัวหน้าฝ่ายรักษาความปลอดภัยของมหาวิทยาลัย ในการสำรวจพื้นที่เสี่ยงและฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
บังคับใช้ข้อกำหนด และ/หรือแนวปฏิบัติด้านความปลอดภัยในห้องปฏิบัติการ เช่น ระเบียบการใช้ห้องปฏิบัติการ, ระเบียบปฏิบัติในการทำงานที่เกี่ยวข้องกับสารอันตรายสูง,
3. มีการสื่อสารความเสี่ยงด้วย
การบรรยาย การแนะนำ การพูดคุย
มีการบรรยายแนะนำพูดคุยกับพนักงานทำความสะอาดประจำชั้นอาคาร รวมทั้งผู้บริหารและผู้เยี่ยมชมห้องปฏิบัติการก่อนเข้าห้องปฏิบัติการ
เอกสารแนะนำ, คู่มือ เช่น เอกสารคู่มือการแต่งกายฯ, ระเบียบปฏิบัติของห้องปฏิบัติการ, ระเบียบปฏิบัติในการทำงานที่เกี่ยวข้องกับสารอันตรายสูง,
4. การตรวจสุขภาพ ผู้ปฏิบัติงานในห้องปฏิบัติการจะได้รับการตรวจสุขภาพเมื่อ
ถึงกำหนดการตรวจสุขภาพทั่วไปประจำปี - เจ้าหน้าที่ทุกคนมีการตรวจสุขภาพประจำปี
ถึงกำหนดการตรวจสุขภาพตามปัจจัยเสี่ยงของผู้ปฏิบัติงาน
ระบุ 1. ตัวอย่างปัจจัยเสี่ยงที่ต้องได้รับการตรวจสุขภาพ
มีอาการเตือน – เมื่อพบว่า ผู้ทำปฏิบัติการมีอาการผิดปกติที่เกิดขึ้นจากการทำงานกับสารเคมี วัสดุ อุปกรณ์ เครื่องมือในห้องปฏิบัติการ
- ไม่เกี่ยวข้อง เพราะเจ้าหน้าที่ทุกคนไม่เคยพบอาการผิดปกติ และคำแนะนำของแพทย์อาชีวอนามัยก็ระบุแล้วว่า มีความเสี่ยงต่ำ
เผชิญกับเหตุการณ์สารเคมีหก รั่วไหล ระเบิด หรือเกิดเหตุการณ์ที่ทาให้ต้องสัมผัสสารอันตราย
- ไม่เกี่ยวข้อง เพราะยังไม่เคยเผชิญกับเหตุการณ์สารเคมีหก รั่วไหล ระเบิด หรือเกิดเหตุการณ์ที่ทาให้ต้องสัมผัสสารอันตราย
5.1.4 การรายงานการบริหารความเสี่ยง
1. มีรายงานการบริหารความเสี่ยงในระดับต่อไปนี้
5.1.5 การใช้ประโยชน์จากรายงานการบริหารความเสี่ยง
1. มีการใช้ข้อมูลจากรายงานการบริหารความเสี่ยง เพื่อ
การสอน แนะนำ อบรม แก่ผู้ปฏิบัติงาน - วิทยากรอบรมได้ยกตัวอย่างจากข้อมูลรายงานความเสี่ยงภายนอกเพื่อใช้ในการอบรมประจำปีแก่เจ้าหน้าที่
การประเมินผล ทบทวน และวางแผนการปรับปรุงการบริหารความเสี่ยง
มีข้อมูลอยู่ในคู่มือการปฏิบัติงาน เรื่อง "การบริหารความเสี่ยง SOP-INCT0C05-006" หน้าที่ 5
การจัดสรรงบประมาณในการบริหารความเสี่ยง
มีข้อมูลอยู่ในคู่มือการปฏิบัติงาน เรื่อง "การบริหารความเสี่ยง SOP-INCT0C05-006" หน้าที่ 5
**คู่มือปฏิบัติงานการตรวจสอบถังดับเพลิง**
**คู่มือวิธีการตรวจสอบระบบไฟฟ้าฉุกเฉิน**
1. มีอุปกรณ์ต่อไปนี้ สำหรับตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน อยู่ในบริเวณที่สามารถเข้าถึงได้โดยสะดวก
ชุดอุปกรณ์สาหรับสารเคมีหกรั่วไหล รูปที่ 1 และ รูปที่ 2
2. มีแผนป้องกันภาวะฉุกเฉินที่เป็นรูปธรรม
3. ซ้อมตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน ที่เหมาะสมกับหน่วยงาน
การสำรวจพื้นที่เสี่ยงและฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน โดยหัวหน้าฝ่ายอาคารประจำคณะฯ ร่วมกับหัวหน้าฝ่ายรักษาความปลอดภัยของมหาวิทยาลัย ปี 2564
4. ตรวจสอบพื้นที่และสถานที่เพื่อพร้อมตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
5. ตรวจสอบเครื่องมือ/อุปกรณ์พร้อมตอบโต้ภาวะฉุกเฉินต่อไปนี้ อย่างสม่าเสมอ
6. มีขั้นตอนการจัดการเบื้องต้นเพื่อตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน ที่เป็นรูปธรรมในหัวข้อต่อไปนี้
5.3.1 ความปลอดภัยส่วนบุคคล (Personal safety)
อุปกรณ์ป้องกันหน้า (face protection)
อุปกรณ์ป้องกันตา (eye protection)
อุปกรณ์ป้องกันมือ (hand protection)
อุปกรณ์ป้องกันเท้า (foot protection)
อุปกรณ์ป้องกันร่างกาย (body protection)
อุปกรณ์ป้องกันการได้ยิน (hearing protection)
อุปกรณ์ป้องกันระบบทางเดินหายใจ (respiratory protection)
5.3.2 ระเบียบปฏิบัติของแต่ละห้องปฏิบัติการ
1. มีการกำหนดระเบียบ/ข้อปฏิบัติเพื่อความปลอดภัยในห้องปฏิบัติการ
2. ผู้ปฏิบัติงานปฏิบัติตามระเบียบ/ข้อปฏิบัติที่กำหนดไว้ ในหัวข้อต่อไปนี้
- จัดวางเครื่องมือและอุปกรณ์บนโต๊ะปฏิบัติการเป็นระเบียบและสะอาด
- สวมเสื้อคลุมปฏิบัติการที่เหมาะสม
- รวบผมให้เรียบร้อยขณะทำปฏิบัติการ
- สวมรองเท้าที่ปิดหน้าเท้าและส้นเท้าตลอดเวลาในห้องปฏิบัติการ
- มีป้ายแจ้งกิจกรรมที่กำลังทำปฏิบัติการที่เครื่องมือพร้อมชื่อ และหมายเลขโทรศัพท์ของผู้ทำปฏิบัติการ
- ล้างมือทุกครั้งก่อนออกจากห้องปฏิบัติการ
- ไม่เก็บอาหารและเครื่องดื่มในห้องปฏิบัติการ
- ไม่รับประทานอาหารและเครื่องดื่มในห้องปฏิบัติการ
- ไม่สูบบุหรี่ในห้องปฏิบัติการ
- ไม่สวมเสื้อคลุมปฏิบัติการและถุงมือไปยังพื้นที่ซึ่งไม่เกี่ยวข้องกับการทำปฏิบัติการ
- ไม่ทำงานตามลำพังในห้องปฏิบัติการ (มีเอกสารแนบ)
- ไม่พาเด็กและสัตว์เลี้ยงเข้ามาในห้องปฏิบัติการ
- ไม่ใช้เครื่องมือผิดประเภท
- ไม่ทำกิจกรรมอื่นๆ ที่ไม่เกี่ยวข้องกับการปฏิบัติการ
- ไม่วางของรกรุงรังและสิ่งของที่ไม่จาเป็นภายในห้องปฏิบัติการ
ทุกหัวข้อถือเป็นข้อปฏิบัติที่เจ้าหน้าที่ทั้ง 3 คนพึงปฏิบัติอย่างเคร่งครัด
3. มีการกำหนดระเบียบ/ข้อปฏิบัติในกรณีที่หน่วยงานอนุญาตให้มีผู้เยี่ยมชม ในข้อต่อไปนี้
- มีผู้รับผิดชอบนำเข้าไปในห้องปฏิบัติการ
- มีการอธิบาย แจ้งเตือนหรืออบรมเบื้องต้นก่อนเข้าเยี่ยมชมห้องปฏิบัติการ (รูปที่ 1, รูปที่ 2 และ รูปที่ 3)
- ผู้เยี่ยมชมสวมใส่อุปกรณ์ป้องกันส่วนบุคคลที่เหมาะสมก่อนเข้ามาในห้องปฏิบัติการ (ภาพเสื้อกาวน์สำหรับผู้มาเยี่ยมชมดูงาน ซึ่งเตรียมไว้ในตู้เฉพาะ)
มีการกำหนดระเบียบใน คู่มือการปฏิบัติงาน เรื่อง "ระเบียบปฏิบัติของห้องปฏิบัติการ SOP-INCT0C05-002"
*** หมดองค์ประกอบที่ 5 ***