Fixed en Growth mindset

Fixed en Growth Mindset

Liggen menselijke capaciteiten vast, of kunnen ze ontwikkelen? Dit vraagstuk is al eeuwen oud. Vandaag de dag zijn de meeste deskundigen het erover eens dat het een wisselwerking is tussen nature (aanleg) en nurture (opvoeding). De visie die je hebt op de mogelijkheid van het ontwikkelen van kwaliteiten heeft belangrijke consequenties voor je leerhouding. Daarover zijn in wezen 2 verschillende overtuigingen: onze capaciteiten staan vast en onze capaciteiten kunnen groeien. Concreter zijn de gedachten hierover geworden toen Amerikaanse psychologe Carol Dweck (2006), onderzoek deed naar de motivatie van prestaties van leerlingen en daarbij concludeerde dat er twee soorten mindsets (denkstijlen) zijn: de fixed mindset (vast) en growth mindset (groeien).

Statische mindset / fixed mindset

Iemand met deze mindset gaat ervan uit dat intelligentie vast staat. Dit zorgt ervoor dat hij graag slim wil over komen. Hij vermijdt uitdagingen, want dan kun je fouten maken. Hij zoekt steeds bevestiging van zijn intelligentie, persoonlijkheid of karakter. Het draait om succes hebben, slim overkomen, geaccepteerd worden en een winnaar voelen. De grote angst is falen, dom overkomen, afgewezen worden en een verliezer voelen. Hij gedraagt zich defensief bij belemmeringen en geeft het al gauw op.

Inspanning is zinloos, want als je echt een genie bent, dan hoef je je niet in te zetten. Kritiek komt over als een bedreiging, daarom negeren ze leerzame negatieve feedback. Het succes van anderen zien ze als een bedreiging. Het resultaat van de statische mindset is dat je niet echt ontwikkelt en dus minder bereikt dan mogelijk is. De statische mindset beperkt de prestaties. Het werkt destructief op de gedachten en leidt tot slechte leermethoden.

Op groei gerichte mindset / growth mindset

Mensen zijn verschillend als het gaat om talent, interesse en temperament, maar iedereen is in staat om te veranderen door te leren en ervaringen op te doen. Iemand met deze mindset gaat er vanuit dat je jouw basiskwaliteiten kunt ontwikkelen door er moeite voor te doen. Intelligentie is te ontwikkelen. Dit zorgt ervoor dat hij graag wil leren. Denkt hij dat hij een Einstein wordt? Nee, maar hij gelooft wel dat de ware potentie van de mens onbekend is en dat het niet te voorspellen is wat hij kan bereiken door jarenlang te werken en te oefenen. Het geloof dat kwaliteiten ontwikkeld kunnen worden kan een liefde tot leren geven.

Iemand met een op groei gerichte mindset is blij met uitdagingen en geeft niet op bij tegenslag. Inspanning is de weg tot meesterschap. De liefde om jezelf volledig in te zetten en vol te houden stelt mensen in staat om zich door de moeilijkste perioden van hun leven heen te slaan.

Iemand met een op groei gerichte mindset leert van kritiek en laat zich inspireren door het succes van anderen. Het resultaat van deze mindset is dat je een steeds hoger niveau bereikt.

In een schema zien de mindsets er zo uit:

Het aanleren van een growth mindset bij leerlingen, kun je tijdens lessen of begeleiding van leerlingen op verschillende manieren realiseren. Enkele voorbeelden, zoals beschreven door Masters (2013) Walters (2015), kunnen gerealiseerd worden in samenhang met programmeeronderwijs.

1. Zorg voor nuttige succeservaringen
2. Creëer een risico-vrije leeromgeving
3. Geef feedback op het proces (waarover leerlingen controle hebben)

Door middel van programmeeronderwijs wordt een risico-vrije leeromgeving gecreëerd waarin leerling zelfstandig, al dan niet in samenwerking met elkaar aan de slag kunnen met verschillende programmeeraspecten. Door de vele opdrachten en activiteiten zullen de leerlingen nuttige succeservaringen opdoen. Echter is de kans op falen natuurlijk ook aanwezig, de mindset voor programmeeronderwijs is namelijk niet voor niets: 'Durven experimenteren, maar ook durven falen'. Het is daarom van uiterst belang dat leerkrachten feedback geven op het proces van zowel succeservaringen, als faalervaringen. Feedback vanuit de growth mindset, motiveert leerlingen om ervoor te zorgen dat ze gericht en gefocust blijven op het leerproces. Het is belangrijk om leerlingen feedback te geven over hoe het proces leidt tot een resultaat, zodat zij leren begrijpen dat hun vaardigheden zullen ontwikkelen door het aangaan van uitdagingen.

Deze feedback kan gegeven worden tijdens de volgende situaties:

Wanneer leerlingen niet slagen, ondanks sterke inspanning.

• Oké, het ging dus niet zo als je gewild had. Zie het als een kans om te leren.
• Welke strategieën heb je gebruikt? Hoe zit het met het proberen van een andere strategie?
• Je bent er nog niet, of je denkt dat je het niet kunt. Herinner je jezelf aan dat je het nog(!) niet kunt.
• Ik verwacht dat je fouten maakt, omdat we nieuwe dingen leren. Als we er achter komen waar we fouten hebben gemaakt, kunnen we leren om onze fouten te verbeteren.
• Fouten zijn hier welkom! Onze hersenen groeien als we leren van onze fouten!
• Je zult er nu moeite mee hebben, maar je maakt vooruitgang. Ik zie groei (voorbeelden). (Zeg dit alleen als er inderdaad vooruitgang is geboekt).
• Ja, het is pittig. We komen naar school om onze hersens te ontwikkelen. Als het makkelijk was, zou je niets leren!
• Het is moeilijk, maar je kunt het leren. Laten we het in stappen verdelen.
• Laten we hier stoppen en op een ander moment verder gaan met een fris stel hersens!
• Ik bewonder je doorzettingsvermogen en waardeer je inspanning. Je gaat het halen!

Wanneer leerlingen specifieke vaardigheden nog niet hebben ontwikkeld die nodig zijn om te verbeteren.

• Laat me nieuwe informatie toevoegen om je verder op weg te helpen.
• Hier zijn enkele strategieën om mee te oefenen.
• Beschrijf je proces voor het uitvoeren van deze taak.
• Laten we dit oefenen, zodat we het van onze kortetermijngeheugen kunnen verplaatsen naar ons langetermijngeheugen.
• Probeer het eens. Zodra ik zie waar je vastloopt, kunnen we fouten altijd oplossen.
• Welke onderdelen vond je moeilijk? Laten we hier eens naar kijken.
• Laten we een andere leerlingen om advies vragen. Zij kunnen het misschien op een nieuwe manier uitleggen, nieuwe ideeën voorstellen of een strategie aanbevelen.
• Laten we een plan schrijven om hier mee te oefenen en te leren.
• Als je deze (specifieke) aanpassing doet, kunnen we je resultaat opnieuw beoordelen. Zullen we bekijken wat de mogelijkheden voor een nieuw plan zijn?

Wanneer leerlingen vooruitgang maken.

• Hee, besef je hoeveel vooruitgang je hebt doorgemaakt?
• Dat is een pittig probleem, taak, concept waaraan je al een tijdje hebt gewerkt. Welke strategieën heb je gebruikt? Deze werken echt voor jou!
• Ik kan een verschil zien in de manier van werken in vergelijking met je eerdere manier van werken. Je bent echt gegroeid.
• Ik zie dat je gebruik maakt van strategieën, hulpmiddelen, tips enz. Ga zo door!
• Hee, je bent hier al een tijdje mee bezig en je hebt nog steeds niet opgegeven!
• Je harde werken is duidelijk zichtbaar in je proces, project, opdracht enz.
• Kijk eens hoeveel vooruitgang je tot nu toe hebt gemaakt! Herinner je je hoe moeilijk dit was toen je er voor de eerste keer mee begon?

Wanneer leerlingen met grote moeite slagen.

• Ik ben zo trots op de inspanning die je er in hebt gestopt.
• Ik ben erg trots op je, omdat je niet hebt opgegeven.
• Gefeliciteerd, je hebt de juiste strategieën gebruikt, de tijd goed gebruikt, je gedrag goed beheerst enz.
• Ik wil dat je je een momentje herinnert hoe uitdagend dit was toen je begon, en kijk nu hoe ver je bent gekomen!
• Al dat harde werk en inspanning, hebben geleid tot dit mooie resultaat.
• Wat doe je de volgende keer, als je weer zo’n uitdaging hebt?
• Welke keuzes heb je gemaakt die volgens jou bijdragen aan dit succes?
• Het is mooi om het verschil te zien tussen jouw manier van werken van nu in vergelijking met jouw manier van werken van eerder.
• Voelt het niet goed om dit te beheersen? Hoe voelt het om dit te kunnen?
• Ben je trots op jezelf? Vertel, wat maakt je het meest trots?

Wanneer leerlingen gemakkelijk slagen zonder enige moeite.

• Geweldig dat het je is gelukt! Nu moeten we iets met meer uitdaging vinden, zodat je kunt groeien. Daarvoor komen we hier allemaal naar school.
• Het lijkt erop dat je vaardigheden niet echt uitgedaagd werden door deze opdracht. Sorry voor het verspillen van je tijd.
• Ik wil niet dat je je verveelt, omdat je jezelf niet uitdaagt.
• We moeten nu de lat een stukje hoger leggen.
• Je bent klaar voor een moeilijkere opdracht/opdracht met meer uitdaging.
• Aan welke vaardigheid wil je de volgende keer graag werken?
• Waar zou je de volgende keer graag nog meer over willen leren?
• Kun je twee andere manieren opnoemen om dit probleem op te lossen? Het oplossen van problemen op verschillende manieren helpt ons om iets beter te begrijpen zodat we het sneller kunnen oplossen.
• Kun je (een andere leerling) helpen met wat jij geleerd hebt? Door anderen te helpen, dragen we niet alleen bij aan hun succes, maar verdiepen we ons ook in het begrijpen van problemen.

Wanneer leerlingen zonder inspanning te doen, ook niet slagen.

• Ik begrijp dat het best vervelend is. Hoe kunnen we dit in kleinere stapjes opdelen, zodat het niet te overweldigend is.
• Wat zijn jouw doelen voor deze opdracht? Hoe kun jij er voor zorgen om deze doelen te bereiken? Welke inspanning zal daarvoor nodig zijn?
• Het lijkt er op dat het je nog niet helemaal goed af gaat. Is dit de juiste manier om hier mee aan de slag te gaan? Zo niet, welke strategie gebruik je nu en hoe kan ik je helpen met een nieuwe strategie?
• Wat zijn de belemmeringen die jou nu in de weg staan? Hoe kan ik jou helpen om deze belemmeringen te overwinnen?
• Denk eens terug aan een moment wanneer je hard gewerkt hebt voor (situatie) en je succesvol was? Misschien kun je deze strategie opnieuw proberen.
• Als je jezelf wilt verbeteren, kost dat inspanning en oefening. Onze hersenen groeien niet tenzij we het keihard proberen!
• Welke keuzes heb je gemaakt die leiden tot dit resultaat? Als je een ander resultaat wilt hebben, moet je misschien andere keuzes maken.