เรื่อง การพัฒนาการขับเคลื่อนการส่งเสริมการอ่าน-การเขียน เพื่อต่อยอดองค์ความรู้ในระดับที่สูงขึ้นของนักเรียนโรงเรียนบ้านปากยาง โดยใช้แนวคิดวงจรคุณภาพ PDCA
1. ที่มา/สภาพ/ปัญหา
พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.2542 และที่แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ.2545 ได้กำหนดหลักการจัดการศึกษาที่มุ่งเน้นเรื่องคุณภาพและมาตรฐานการศึกษา โดยกำหนดรายละเอียดไว้ในหมวด 6 มาตรฐานและการประกันคุณภาพการศึกษา มาตรา 47 กำหนดให้มีระบบประกันคุณภาพการศึกษาเพื่อพัฒนาคุณภาพและมาตรฐานการศึกษาทุกระดับ ประกอบกับกฎกระทรวงการประกันคุณภาพการศึกษา พ.ศ.2561 ได้กำหนดให้สถานศึกษาจัดให้มีระบบการประกันคุณภาพการศึกษาภายในสถานศึกษา โดยการกำหนดมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษาให้เป็นไปตามมาตรฐานการศึกษา แต่ละระดับและประเภทการศึกษาที่รัฐมนตรีกระทรวงศึกษาธิการประกาศกำหนด การพัฒนาคุณภาพการศึกษาให้เกิดคุณภาพนั้น สิ่งหนึ่งที่เป็นคุณภาพของผู้เรียน ที่เชื่อมั่น ว่าคุณภาพ ผู้เรียนจะเกิดได้และบรรลุหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 และมาตรฐาน การเรียนรู้ และตัวชี้วัด (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) และหลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พุทธศักราช 2560 นั้น จะต้องมีกระบวนการ สู่ความสำเร็จ มีองค์ประกอบ และปัจจัย คือ คุณภาพของผู้เรียน ที่โรงเรียนจะต้องประกันคุณภาพต่อ ผู้ปกครอง และผู้มีส่วนได้ส่วนเสียว่าผู้เรียนนั้นจะต้องมีคุณภาพและมาตรฐานตามหลักสูตร มีทักษะที่จำเป็นในศตวรรษที่ 21
โรงเรียนบ้านปากยาง เป็นโรงเรียนประถมศึกษาขนาดเล็ก สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเลย เขต 1 เปิดทำการสอนระดับชั้นอนุบาล 2 ถึงระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 มีจำนวนนักเรียนทั้งหมด 88 คน จากผลการรายงาน SAR ปีการศึกษา 2566 ที่ผ่านมาสะท้อนให้เห็นว่า โรงเรียนต้องเร่งยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนให้สูงขึ้น โดยเฉพาะการอ่าน-การเขียน ให้เป็นไปตามเป้าหมายที่สถานศึกษากำหนด การพัฒนาผู้เรียนให้มีทักษะในศตวรรษที่ 21 เน้นการอ่าน เขียน คิดคำนวณ การพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ คิดอย่างมีวิจารณญาณ การอภิปรายแลกเปลี่ยนความคิดเห็น และแก้ปัญหาได้ ซึ่งการอ่าน-การเขียนนั้น เป็นหัวใจสำคัญของการศึกษาเนื่องจากจะทำให้ผู้เรียนเกิดทักษะต่าง ๆ ตามมา ดังนั้น จึงต้องส่งเสริมและพัฒนาครูให้สามารถจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาสมรรถนะด้านการอ่าน-การเขียนของผู้เรียน ผ่านกระบวนการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) โดยสอดคล้องกับนโยบายของสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเลย เขต 1 ที่มุ่งพัฒนาคุณภาพผู้เรียน ให้นักเรียนสามารถอ่านออกเขียนได้อย่างมีประสิทธิภาพ และสอดคล้องกับนโยบายและจุดเน้น ปีงบประมาณ พ.ศ. 2567-2568 ของสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานในเรื่อง ส่งเสริมการอ่าน
จากสภาพปัญหาดังกล่าว ข้าพเจ้าในฐานะผู้อำนวยการโรงเรียนบ้านปากยาง จึงมุ่งสร้างการเปลี่ยนแปลงเชิงระบบด้วย แนวคิดวงจรคุณภาพ PDCA ซึ่งเป็นแนวคิดที่ง่ายไม่ซับซ้อน สามารถนำไปใช้ได้ในทุกกิจกรรม ซึ่งจะใช้ในการค้นหาปัญหาอุปสรรคในขั้นตอนการทำงาน โดยมุ่งให้ผู้เรียนมีความสามารถเบื้องต้นในการกำกับตนเอง มีปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่น สามารถอธิบายในสิ่งที่ตนเองได้รู้มา และสามารถทำงานได้จนสำเร็จตามเป้าหมาย ซึ่งจะสามารถส่งเสริมทักษะทางด้านการอ่าน -การเขียนของผู้เรียน รวมถึงมีสมรรถนะตามหลักสูตร
2. วิธีการดำเนินการให้บรรลุผล
โดยใช้วงจรคุณภาพ PDCA ของเดมมิ่ง มีขั้นตอนการดำเนินงาน ดังนี้
ขั้นการวางแผน (P)
ข้าพเจ้าศึกษาข้อมูลจากผลการรายงาน SAR ปีการศึกษา ๒๕๖๖ ที่ผ่านมาทำให้เห็นว่า โรงเรียนต้องเร่งยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนให้สูงขึ้น โดยเฉพาะการอ่าน-การเขียน ให้เป็นไปตามเป้าหมายที่สถานศึกษากำหนด
ข้าพเจ้าได้ดำเนินการประชุม หารือคณะครู เพื่อแต่งตั้งคณะกรรมการดำเนินงานส่งเสริมการอ่าน-การเขียน พร้อมทั้งกำหนดวัตถุประสงค์ เป้าหมาย ตัวชี้วัดความสำเร็จ เครื่องมือ และวิธีการ
ข้าพเจ้าและคณะครู/บุคลากร ได้กำหนดโครงการแผนงาน/ปฏิทินดำเนินกิจกรรม โดยเขียนลงในแผนปฏิบัติการของโรงเรียน ในปีการศึกษา 2567
ขั้นดำเนินงานตามแผน (D) ดำเนินโครงการ/กิจกรรมต่าง ๆ ตามปฏิทินที่กำหนดดังนี้
กิจกรรมในชั้นเรียน/การจัดการเรียนรู้สู่นักเรียน เช่น กิจกรรมอ่านออกเสียง การเขียนตามคำบอก การฝึกแต่งประโยคจากคำที่สุ่มจับได้ กิจกรรมเกมค้นหาคำศัพท์จากคำที่ครูออกเสียง เป็นต้น
ขั้นประเมินผล (C) ประเมินผลกิจกรรมทุกกิจกรรม โดยการสังเกตพฤติกรรม ทำแบบสอบถามการมีส่วนร่วมและความพึงพอใจ พร้อมทั้งสรุปรายงานกิจกรรม เพื่อนำข้อมูลไปพัฒนากิจกรรมให้ดีขึ้นในโอกาสต่อไป
ข้าพเจ้าประเมินผลกิจกรรมทุกกิจกรรม โดยการสังเกตพฤติกรรม และนิเทศร่วมกับคณะครู ศึกษานิเทศก์ สพป.เลย 1
ข้าพเจ้าได้ร่วมประเมินผลการจัดกิจกรรม โดยครูผู้รับผิดชอบโครงการจัดทำแบบสอบถามการมีส่วนร่วมและความพึงพอใจ เพื่อนำข้อมูลไปทบทวน และพัฒนา ปรับปรุงในการดำเนินกิจกรรมในปีการศึกษาต่อไปให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น
สรุปรายงานกิจกรรม เพื่อนำข้อมูลไปพัฒนากิจกรรมให้ดีขึ้นในโอกาสต่อไป
ขั้นการปรับปรุงพัฒนา (A)
3. ผลลัพธ์การพัฒนาที่คาดหวัง
3.1 เชิงปริมาณ
ผู้เรียน ร้อยละ 100 ได้เข้าร่วมกิจกรรมส่งเสริมการอ่านที่จัดขึ้น
ครูและบุคลากร ร้อยละ 100 มีส่วนร่วมในการดำเนินกิจกรรม/โครงการ
ผู้เรียน ร้อยละ 83.32 มีนิสัยรักการอ่าน
ผู้เรียน ร้อยละ 81.25 มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ระดับ 3 ขึ้นไป
3.2 เชิงคุณภาพ
ผลการทดสอบ RT ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1
ปีการศึกษา 2567
*อย่างไม่เป็นทางการ
เฉลี่ยรวม ร้อยละ 93.30
-อ่านออกเสียง ร้อยละ 93.00
-อ่านรู้เรื่อง ร้อยละ 93.60
(ประกาศอย่างเป็นทางการวันที่ 27 มีนาคม 2568 )
ผลการทดสอบ NT ชั้นประถมศึกษาปีที่ 3
ปีการศึกษา 2567
*อย่างไม่เป็นทางการ
เฉลี่ยรวม ร้อยละ 74.69
-คณิตฯ ร้อยละ 69.89
-ภาษาไทย ร้อยละ 79.50
(ประกาศอย่างเป็นทางการเดือนเมษายน 2568 )