Waarnemen en signaleren

Waarnemen

Informatie verwerken we als mens op veel verschillende manieren, namelijk via onze zintuigen. We zien de hele dag door met onze ogen, we krijgen continu auditieve prikkels via onze oren, we voelen, ruiken en proeven.

Via je zintuigen neem je informatie op uit de omgeving. Dit noemen we 'waarnemen'.

Bewust of onbewust neem je van alles waar. Die informatie vormt samen met de informatie die je al hebt de basis voor je handelen. Meestal ben je je daar niet zo van bewust. Je hoort de brievenbus klepperen en als reactie loop je naar de deur om de post op te rapen. Je ziet in de woongroep een bewoner dreigend op een andere bewoner aflopen en je roept: ‘Stop, wat hadden we afgesproken!?'

Als je met mensen werkt is het belangrijk dat je bewust om je heen kijkt. Het levert heel veel informatie op. Je waarnemingen helpen om de groep en/of de individuele personen goed te begeleiden. Want hoe je handelt hangt af van wat je hebt waargenomen. Of beter: van wat je denkt dat je hebt waargenomen. Hoe je de werkelijkheid ziet is namelijk heel persoonlijk. Er zijn veel valkuilen die er voor zorgen dat je waarneming niet klopt met wat er werkelijk aan de hand is.

In je werk is het daarom erg belangrijk dat je je bewust bent van hoe je waarneemt. Je bent dan beter in staat om professioneel te handelen.

Signaleren

Signaleren wil zeggen dat je gealarmeerd wordt door een waarschuwingsteken. Je ziet dat er iets niet klopt. Het is een vervolg op waarnemen. Iets trekt je aandacht en geeft je een gevoel van onrust. Je bent bezorgt en denkt: 'Ik moet iets doen’.

Signaal

Er zijn veel verschillende soorten signalen die een gevoel van onraad kunnen geven. Denk aan gedragsverandering bij een cliënt of een verandering in de gezondheidstoestand van een cliënt. Ook het ruiken van een brandlucht kan een signaal zijn.

Sommige signalen zijn direct duidelijk, andere signalen zijn soms wat minder duidelijk.

Wat doe je ermee?

Vanaf het moment dat je het signaal opmerkt, onderneem je voortdurend stappen. Elke stap volgt logisch op de vorige, afhankelijk van de beslissingen die je neemt. Is er echt iets aan de hand dat om actie vraagt? Zo ja, wat zou je kunnen doen en hoe ga je het vervolgens aanpakken. Als je een brandlucht ruikt, onderzoek je eerst waar die vandaan komt. Als je vlammen ziet, ga je meteen tot actie over.

Beroepsmatig signaleren

In je werk let je bewust op signalen. Dat begint met bewust waarnemen tijdens je werk. Als je dat doet, vang je gemakkelijker signalen op van onraad.