วันอาสาฬหบูชา

วันอาสาฬหบูชา ที่ตรงกับวันที่ 24 กรกฎาคม 2564 กรมการศาสนาเชิญชวนพุทธศาสนิกชนชาวไทย "อยู่บ้าน สร้างบุญ"

คำว่า “อาสาฬหบูชา” แปลว่า เดือน 8 ทางจันทรคติ กับคำว่า บูชา ที่แปลว่า การบูชา เมื่อนำมารวมกันจึงแปลว่า การบูชาในเดือน 8 หรือการบูชาเพื่อระลึกถึงเหตุการณ์สำคัญในเดือน 8 โดยถือกำเนิดขึ้นในช่วงก่อนพุทธศักราช 45 ปี เป็นวันที่พระพุทธเจ้าได้ทรง “ประกาศพระพุทธศาสนาเป็นครั้งแรก” หลังจากตรัสรู้ได้ 2 เดือน

โดยพระองค์ได้ทรงแสดงปฐมเทศนาเป็นครั้งแรกด้วย เรียกว่า “ธัมมจักกัปปวัตตนสูตร” แปลว่า พระสูตรแห่งการหมุนวงล้อธรรม (เป็นวันที่ล้อแห่งพระธรรมของพระพุทธเจ้าได้หมุนไปเป็นครั้งแรก)

วันอาสาฬหบูชานี้ เป็นวันคล้าย วันที่ พระพุทธเจ้าทรงแสดงปฐมเทศนา ชื่อว่า ธัมมจักกัปปวัตตนสูตร แก่ ปัญจวัคคีย์ คือ โกณฑัญญะ วัปปะ ภัททิยะ มหานามะ และอัสสชิ ที่ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน เมืองพาราณสี เป็นเหตุให้ โกณฑัญญะ ได้ ธรรมจักษุ หรือ ดวงตาเห็นธรรม เกิดความเลื่อมใสในพระธรรมของพระพุทธเจ้า เป็นพระอริยบุคคลระดับโสดาบัน

โกณฑัญญะจึงขออุปสมบทด้วย วิธีเอหิภิกขุอุปสัมปทา และภายหลังจึงได้นามใหม่ว่า อัญญาโกณฑัญญะ นับเป็น พระสงฆ์รูปแรกในศาสนาพุทธ ทำให้วันนี้มี พระรัตนตรัยครบองค์สาม บริบูรณ์เป็นครั้งแรกในโลก คือ พระพุทธเจ้า พระธรรม และ พระสงฆ์ จึงทำให้วันนี้ถูกเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า วันพระธรรมจักร นั่นเอง

จึงถือว่าวันนี้มีพระรัตนตรัยครบองค์สามบริบูรณ์ครั้งแรกในโลก คือ มีทั้งพระพุทธ พระธรรม และพระสงฆ์ ถือว่าวันนี้มีพระรัตนตรัยครบองค์สามบริบูรณ์ครั้งแรกในโลก คือ มีทั้งพระพุทธ พระธรรม และพระสงฆ์

วันอาสาฬหบูชา เป็นวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา คือ

  1. เป็นวันแรกที่พระพุทธเจ้าทรงประกาศพระศาสนา

  2. เป็นวันแรกที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงพระธัมมจักกัปปวัตตนสูตร ประกาศสัจจธรรมอันเป็นองค์แห่งสัมมาสัมโพธิญาณ

  3. เป็นวันที่พระอริยสงฆ์สาวกองค์แรกบังเกิดขึ้นในโลก คือ พระอัญญาโกณฑัญญะ ได้รับประทานเอหิภิขุอุปสัมปทาในวันนั้น

  4. เป็นวันแรกที่บังเกิดพระสังฆรัตนะสมบูรณ์เป็นพระรัตนตรัย คือ พระพุทธรัตนะ พระธรรมรัตนะ พระสังฆรัตนะ


ปฐมเทศนา ธัมมจักกัปปวัตตนสูตร

พระพุทธเจ้าทรงแสดงปฐมเทศนา ธัมมจักกัปปวัตตนสูตร แก่ปัญจวัคคีย์ ทั้ง 5 โดยมีใจความคือ ทรงยกที่สุด 2 ฝ่าย ได้แก่ การประกอบตนให้ลำบากด้วยการทรมานกาย และการไม่ประกอบตนให้เพลิดเพลินในกามสุข ทั้ง 2 นี้นับว่าไม่ควรเสพ ทางสายกลาง หรือ มัชฌิมาปฏิปทา เท่านั้นที่เป็นข้อปฏิบัติที่สมควร แล้วทรงแสดงทางสายกลางคือ อริยมรรค 8 ประการ

อริยมรรค 8 ประการ

  • สัมมาทิฏฐิ เห็นชอบ

  • สัมมาสังกัปปะ ดำริชอบ

  • สัมมาวาจา เจรจาชอบ

  • สัมมากัมมันตะ ทำการงานชอบ

  • สัมมาอาชีวะ เลี้ยงชีพชอบ

  • สัมมาวายามะ เพียรชอบ

  • สัมมาสติ ระลึกชอบ

  • สัมมาสมาธิ ตั้งใจชอบ

และสรุปด้วย อริยสัจ 4 ความจริงอันประเสริฐของอริยะ ซึ่งคือ บุคคลที่ห่างไกลจากกิเลส

อริยสัจ 4

  • ทุกข์ ความไม่สบายกายไม่สบายใจ

  • สมุทัย เหตุให้เกิดทุกข์

  • นิโรธ ความดับทุกข์

  • มรรค ข้อปฏิบัติให้ถึงความดับทุกข์