Misioa: Kideentzako eskutitza

1) Lurreko sistema informatikoetan sartzen gara mugimenduak aztertzeko. Lana zatitzen dugu txosten bat egiteko. Bakoitzak atal batzuk lantzen ditu. Gero bateratuko dugu.

Txostena:

• Zer mugimendu daude Lurrean?

• Zertan bereizten dira bi mugimenduak?

• Zer denbora-unitate definitzen ditu bakoitzak?

• Zeri zor zaio Lurrean ordu-diferentziak egotea?

• Zer dira "puntu kardinalak"?

• Urtaroaren arabera, zergatik da desberdina egunen eta gauen iraupena?

• Noiz gertatzen diren urtaroen aldaketak

• Zergatik den desberdina eguzki-izpien intentsitatea eremuaren arabera eta zer eragin duen

• Sarean irudi bat bilatzen dugu mugimenduak irudikatzeko

2) Orain Bitdownean zentratuko gara web-helbide honetan eta animazio honetan ikertuz

Basera geziak jartzen dizkiogun irudi hau bidaliko dugu:

• Zer mugimendu ditu?

• Zergatik ikusten duzue lurretik zure Bitdownaren aurpegi bat bakarrik?

• Zenbat fase ditu eta zer irauten dute?

Orain jolastuko gara. Taldeka antolatzen gara. Talde bakoitzak asmatu behar du zein kontinentetan dauden beste taldeak emango dizkigun hamar koordenatu. Hona hemen adibide bat:

Taula:

4) Hara non Lurrean denbora neurtzen dutela meridiano eta paraleloen sistema hau ere aprobetxatuz. Esfera 24 gunetan banatu dute, elkarrengandik 15 gradutara. Eguzkiak, ordubete behar du gune bakoitza zeharkatzeko, eta, honela, 15 graduko meridiano bakoitza, ordubete beranduago da, beti, planetaren errotazio noranzkoan, mendebaldetik ekialdera. Ordu-eremuak deitzen dira. Gehiago jakiteko Wikipedia kontsultatuko dugu. Animazio honetan munduko orduak ikus ditzakegu. Beste honetan ariketak egin ditzakegu.

Adibide batzuk jarri behar dizkiegu baseko kideei. Modu kooperatiboan ebazten ditugu, eta, ondoren, bakoitzak bere izar-bitakorako koadernoan idazten ditu:

• Adibidez, 12: 35ean Bilbon lurreratzen badira. Zer ordu izango da New Yorken? Eta Bogotan? Eta Tokion?

• Giza garraio bat hartu beharko balute hiri horietara joateko, zenbat denbora beharko lukete?

5) Bakoitzak bere esploratzaileari bere gutuna idazten dio, planetaren leku batean kokatuz (bakoitzak desberdina) eta lurreratzeko aukeratutako eguneko informazioa bilatuz (mareen taulak, tenperaturak eta ordutegia).

• Tabla de mareas mundial

• Metereologia Euskadin

• El tiempo

• Google Maps

• Hora mundial

Gutunaren eredua:

Base Nagusiko lankide agurgarria:

Lur planetan lurreratzeko behar duzun egunean zer baldintzatan egongo zaren adierazteko idazten dizut.

..............Hemisferioan jeitsiko zara, hilabete honetan......... eta .....urtaroan. Hori gertatzen da Lurrean urteek eta egunek ondorengo moduan kontatzen dituztelako:.........................................................................

Urteko sasoi honetan, eguraldia .................................da, klima .....delako. Egun horretarako iragarpen meteorologikoa zera da:..............

Gainera, orain, egunek gutxiago/gehiago irauten dute, zeren eta........................................................................................................................................................................... Beraz, zure espaziontzian lurperatzeko ordu egokia aukeratu behar duzu. Bere ur-masa handien gainean egin nahi baduzu, jakin beharko duzu hemen bere maila aldatu egiten dela, zeren...................... Eta itsasbehera hurrengo orduan izango da..........

Orientazio-arazoak badituzu, beren koordenatu-sistemaren bidez gida zaitezke. Sistema honen oinarria hau da: ..................................

Nahi baduzu, beste kontinente batean lur har dezakezu, eta bere garraiobideetako bat hartu adierazitako lekura iristeko. Ordua kontuan hartu beharko duzu.....................................