Gida didaktikoa

Sekuentzia didaktiko honek Oinarrizko Hezkuntzaren curriculuma zehaztu eta Euskal Autonomia Erkidegoan ezartzen duen abenduaren 22ko 236/2015 Dekretuaren DBHko 1. mailako curriculum-edukiak lantzen ditu (eduki komunak eta 2. blokea, "Lurra unibertsoan") (EHAA, 2016-01-15), Heziberri 2020 planaren barruan.

Ikaskuntza gidatuko proiektu gisa antolatuta dago. Hautatutako gaia zientzia-fikziozko testuinguru batean kokatzen da, inplikazio pertsonala bultzatzen duena. Gure planeta ikertzen duten estralurtar pertsonaien rolean jarriz ikasleek egin behar dituzten zeregin edo misioen arabera planteatzen da.

"Arteta Planetaren" jatorrizko ideia Berritzeguneetako ikaskideok egin genituen lehen WebQuestetan oinarrituta dago: Arteta planetako bisitariak 1 y Arteta planetako bisitariak 2

  • Elvira González

  • Inazio mentxaka

  • Elena Martínez

  • Francisco Ezquerro

Oinarri metodologikoak:

  • Ikaskuntza-proiektu gidatua da, eta azken produktu batera bideratutako zereginetan banatzen da.

  • Zeregin bakoitzean, ikasleek, irakasleak gidatuta, beren ezagutza eraiki ahal izateko beharrezkoak diren jardueren eta baliabideen sekuentzia ematen da.

  • Ikasleak zabaltzeko edo errepasatzeko aparteko zereginetan sakontzeko aukera du.

  • Askotariko baliabideak erabiltzen dira hainbat ikaskuntza-estilori erantzuteko

  • Gaitasunak (zientifikoa, matematikoa, komunikatiboa, soziala...) garatzen dituzten jarduera konplexuak erabiltzen dira.

  • Ekintzailetza, sormena eta pentsamendu kritikoa garatzeko jarduerak sartzen dira: web-aplikazioak erabiltzea, ideiak garatzea, plangintzak, eztabaidak, balorazioak, erabakiak hartzea...

  • Gaitasun digitala etengabe eta modu naturalean lantzen da prozesu osoan.

  • Dinamika egituratuak dituzten talde kooperatiboetan lan egiten da beti, denek parte har dezaten.

  • Lanak taldean egiten diren arren, portafolioa banakakoa da. Horrela, ikasle bakoitzak taldean inplikatu behar izateaz gain, puntu gehiago ere lor ditzake bere lana pertsonalizatzean, zabaltzean, etab.

Ebaluazioa:

  • Ebaluazioa etengabe egiten da kontrol- eta errubrika-zerrenden bidez, ebaluazio-irizpideak kontuan hartuta.

  • Hamabostean behin komenigarria da ikasle bakoitzari minutu batzuk ematea gogoeta txiki bat egin dezan, "Ikaskuntza-egunkari" baten bidez. Emaitza, zalantzak edo zailtasunak irakasleak jasoko ditu feed backa jarraitua izan dadin.

  • Komeni da banakako lana (zereginen aurkezpena, zabaltze-lanak) eta talde-lankidetza ere baloratzea.

  • Proiektuaren amaieran, egindako lanaren talde-autobalorazio bat planteatzen da, hobekuntza-ondorioak lortzeko.

  • Kalifikazioak orekatua izan behar du.

Eduki komunak

  • Informazioa tratatzeko prozedurak: identifikatzea, planifikatzea, lortzea, biltegiratzea, ulertzea, baloratzea, adieraztea eta komunikatzea.

  • Talde-ikaskuntzako zereginetan lankidetza-jarrerak garatzeko estrategiak eta dinamikak

  • Ikaskuntza eta motibazioa autorregulatzeko teknikak

  • Egoera errealetan problemak ebazteko metodologia zientifikoa aplikatzeko irizpideak eta jarraibideak: behatzea, identifikatzea, eztabaidatzea, hipotesiak formulatzea, kontrastatzea, esperimentatzea, ondorioak ateratzea eta emaitzak jakinaraztea.

  • Lan zientifikoaren berezko estrategiak, honako hauekin lotutako jarrerak sustatzen dituztenak: jakin-mina, interesa, zorroztasuna eta zehaztasuna, sormena, pentsamendu kritikoa, ahalegina eta autonomia lan pertsonalean, jarrera aktiboa eta arduratsua zereginetan.

  • Jarduera zientifikoan aritzen diren pertsonen ikuspegi estereotipatua eta ezagutza zientifikoen testuinguru soziala gainditzeko estrategiak.

2. Multzoa: lurra unibertsoan

  • Unibertsoaren egitura: planetak, izarrak eta galaxiak. Esne Bidea eta Eguzki Sistema.

  • Lurraren eta Eguzki Sistemaren beste osagaien ezaugarri fisikoak.

  • Lurraren mugimenduak: urtaroak, eguna eta gaua, eklipseak eta Ilargiaren faseak. Mugimendu horiek izaki bizidunen presentziarekin duten lotura.

  • Lurrak unibertsoan duen lekuari buruzko ikusmoldeen bilakaera historikoa. Unibertsoaren jatorriari buruzko eredu nagusiak.

  • Unibertsoa aztertzeko egungo baliabide teknologiko nagusiak.

Ebaluazio-irizpideak eta -adierazleak:

1. Ikerketak metodologia zientifikoa aplikatuz egitea:

  • Zientifikoki ikertu daitezkeen arazoak identifikatzen ditu eta lanak planifikatzen ditu

  • Egoera arazotsuen aurrean hipotesiak egiten ditu

  • Informazioa bilatu, identifikatu, hautatu eta interpretatzen du, hainbat formatu eta iturritan (idatzizkoak, ahozkoak eta digitalak).

  • Datuak hainbat formatutan jaso, antolatu eta interpretatzen ditu: idatzizkoak, ahozkoak eta digitalak.

  • Txostenak egiten ditu eta ikerketaren emaitzak komunikatzen ditu idatzizko, ahozko edo digitalen bidez

  • Sormena erakusten du planteatutako galderen erantzunak bilatzean.

  • Ahalegina eta autonomia erakusten ditu lan pertsonalean, eta jarrera aktiboa eta arduratsua du zereginetan.

  • Talde-lanaren aldeko jarrera erakusten du, lankidetza, zereginetan parte-hartze arduratsua eta errespetua erakutsiz, eztabaidetan aktiboki parte hartuz, arrazoiak emanez eta besteen txandak eta iritziak errespetatuz.

2. Hiztegi zientifikoa behar bezala erabiltzea, eta bere mailarako egokia den testuinguru batean zehaztasunez adieraztea.

  • Hiztegi zientifikoaren termino ohikoenak identifikatzen ditu, eta zuzen adierazten du, bai ahoz, bai idatziz.

  • Deskribapenak, azalpenak eta argudioak zehatz-mehatz, argitasunez eta ordenaz egiten ditu hizkuntza zientifikoaren erabileran.

  • Arrazoituta argudiatzen du, ebidentzia zientifikoetan oinarrituta

4. Ideia zientifikoak beste eremu batzuetako aplikazioekin lotzea.

  • Ea aztertzen dituen zientziak aplikazio-testuinguruetan egiten dituen ekarpenak.

  • Hezkuntza zientifikoa herritarren oinarrizko kulturaren parte dela aitortzen du.

6. Eguzki-sistemaren egitura aztertzea, Lurraren kokapena bertan kokatuz.

  • Eguzki Sistemaren antolaketa azaltzen du bere ezaugarri orokorrak deskribatuz eta Lurrak Eguzki Sisteman duen posizioa identifikatzen du.

  • Eguzki sistemako planetetan ematen diren ezaugarri batzuk alderatzen ditu eta eguzki sisteman duten kokapenarekin duten lotura bilatzen du.

  • Historian zehar izan diren teoria astronomiko handien azalpenak alderatzen ditu.

  • Unibertsoaren jatorriari buruzko azalpen zientifikoak eta ez-zientifikoak bereizten ditu.

7. Lurraren, Ilargiaren eta Eguzkiaren mugimenduen ezaugarriak deskribatzea, eta urtaroekin, gau eta egun, eklipseekin eta mareekin lotzea.

  • Fenomeno natural batzuk deskribatzen ditu, hala nola urteen, egunaren eta gauaren iraupena, eklipseak, Ilargiaren faseak, itsasaldiak eta urtaroak argi eta txukun.

  • Eskema eta eredu grafiko errazak erabiltzen ditu, hala nola eskalako irudikapen eskematikoak, Ilargia, Lurra eta Eguzkiaren arteko mugimendu erlatiboak azaltzeko.

  • Egungo zenbait aplikazio teknologikoren funtzionamendua eta gure planeta eta unibertsoa ezagutzeko duten erabilgarritasuna deskribatzen ditu.

Egilea: Pilar Etxebarria

Leioako Berritzegunea