หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 การวางแผนเป้าหมายชีวิตด้วยวงจรควบคุมคุณภาพ

1 การกำหนดเป้าหมายในชีวิต

1.1 ความหมายของเป้าหมายในชีวิต

เป้าหมายในชีวิต (Life Goal) หมายถึง ความต้องการที่ถูกกำหนดไว้ในอนาคตเพื่อเป็นหลักชัยในการดำรงชีวิตอย่างมีคุณภาพการกำหนดเป้าหมายชีวิตเปรียบเสมือนการมีเข็มทิศนำทางที่จะทำให้เราดำเนินชีวิตอย่างมีทิศทางที่แน่นอน เพื่อให้การดำรงชีวิตประจำวันและคุณภาพชีวิตดีขึ้น มีความมั่นคง

1.2 ประเภทของเป้าหมายในชีวิต

เป้าหมายของชีวิตแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ

1) เป้าหมายระยะสั้น (Short-term Goal)

2) เป้าหมายระยะยาว (Long-term Goal)

2 การวางแผนเป้าหมายชีวิต

2.1 หลักการวางแผนเป้าหมายชีวิต

การวางแผนเป้าหมายชีวิตทางการเงินต้องเป็นไปตามหลัก SMART ประกอบด้วย

Specific (S) มีความชัดเจนและเฉพาะเจาะจง

Measurable (M) ระบุและวัดผลได้

Accountable (A) ความมุ่งมั่นและลงมือปฏิบัติได้จริง ทำสำเร็จได้จริง

Realistic (R) สามารถบรรลุผลได้

Time Bound (T) มีกำหนดระยะเวลาที่แน่นอน

2.2 วิธีการตั้งเป้าหมายในชีวิต

การตั้งเป้าหมายในชีวิตสามารถทำได้ดังนี้

1) กำหนดเป้าหมายในปัจจุบัน

2) กำหนดเป้าหมายที่ต้องการทำให้เสร็จขณะที่ยังมีชีวิตเหลืออยู่

3) ทบทวนเป้าหมายในแง่ที่เป็นจริงด้วยการรวมเป้าหมายในชีวิตยามชีวิตมีเวลาไม่จำกัดและยามชีวิตมีเวลาจำกัดเข้าด้วยกัน

ตัวอย่างการวางแผนเป้าหมายชีวิตหลังจบการศึกษา

1) สอบเข้าเรียนต่อในระดับอุดมศึกษาเมื่อทำงานครบ 2 ปี

2) ศึกษาต่อในระดับปริญญาโทเมื่อจบการศึกษาระดับปริญญาตรีและทำงานครบ 3 ปี

3) มีรายได้เดือนละ 10,000 บาท จากการทำงานภายหลังจบการศึกษาระดับ ปวส.

3 การวางแผนในแต่ละช่วงชีวิตของบุคคล

การวางแผนทางการเงินในแต่ละช่วงชีวิตของบุคคลในแบบฉบับของ A-Life Plan มีการแบ่งช่วงอายุในการวางแผนออกเป็น 5 ช่วงวัย ดังนี้

3.1 ช่วงวัยก่อนทำงาน (0-21ปี) ในวัยนี้เป็นวัยที่กำลังอยู่ในระหว่างการศึกษาเล่าเรียน

3.2 ช่วงวัยเริ่มทำงาน (21-30ปี) สำหรับวัยเริ่มทำงานนี้เป็นวัยเริ่มต้นของการมีภาระหน้าที่ และ มีรายได้เป็นของตนเอง

3.3 ช่วงวัยเริ่มสร้างครอบครัว (31-40 ปี) สำหรับคนที่อยู่ในช่วงวัยนี้เป็นวัยที่ต้องเพิ่มพูนความ มั่งคั่งให้กับตนเองและเริ่มที่จะสร้างครอบครัว

3.4 ช่วงวัยการงานมั่นคง (41-55 ปี) ในวัยนี้เป็นวัยที่หน้าที่การงานและฐานะทางการเงินมีความมั่นคงแล้วและส่วนใหญ่จะมีรายได้สูง ในขณะที่ภาระทางการเงินเริ่มลดลง

3.5 ช่วงวัยเกษียณอายุ (55 ปีขึ้นไป) สำหรับคนที่อยู่ในช่วงวัยนี้เป็นวัยของผู้ที่กำลังจะก้าวสู่สังคมผู้สูงอายุ

ดังนั้นก่อนที่จะลงทุนควรจะจัดสรรเงินที่มีอยู่ให้ตรงกับความต้องการของการใช้เงินที่วางแผนไว้ก่อน โดยคำนึงถึงช่วงอายุและรายได้ที่จะได้รับทั้งหมดเป็นสำคัญ

4 การวางแผนเป้าหมายชีวิตด้วยวงจรควบคุมคุณภาพ

การวางแผนเป้าหมายชีวิตสามารถนำหลักอริยสัจ 4 มาประยุกต์ใช้ในการแก้ปัญหาชีวิต และนำวงจร PDCA มาเป็นตัวช่วยให้การดำเนินชีวิตประสบความสำเร็จ ซึ่งวงจรของการใช้ชีวิตอย่างอริยสัจ 4 + PDCA คือ

ขั้นที่ 1 ทุกข์ ขั้นกำหนดปัญหา + ขั้นที่ 1 P = Plan คือ การวางแผน

ขั้นที่ 2 สมุทัย ขั้นหาสาเหตุของปัญหา + ขั้นที่ 2 D = Do คือ การปฏิบัติงานตามแผน

ขั้นที่ 3 นิโรธ ขั้นดับปัญหา + ขั้นที่ 3 C = Check คือ การตรวจสอบ

ขั้นที่ 4 มรรค ขั้นลงมือแก้ปัญหา + ขั้นที่ 4 A = Action คือ ปรับปรุงแก้ไข

5 เทคนิคการกำหนดเป้าหมายสู่ความสำเร็จในชีวิต

5.1 แนวทางในการกำหนดเป้าหมายในชีวิต

แนวทางในการกำหนดเป้าหมายในชีวิต มีดังนี้

1) ค้นหาความต้องการของตนเองให้พบ

2) วิเคราะห์ความชอบของตนเอง

3) ขีดกรอบเป้าที่มุ่งหมายและตีกรอบให้แคบลง

4) ศึกษาข้อมูลเพื่อไปสู่เป้าหมาย

5) ตั้งเป้าหมายให้ท้าทาย

6) ควรจะมีเป้าหลักและเป้ารอง

5.2 ประโยชน์ของการกำหนดเป้าหมายในชีวิต

ประโยชน์ของการกำหนดเป้าหมายในชีวิต มีดังนี้

1) มีความอยากทำงานด้วยความตื่นเต้น ตื่นตัว และกระตือรือร้นในการทำงาน

2) ทำงานด้วยความสุข สนุก ไม่เหนื่อยและท้อแท้

3) มีทัศนคติที่ดีกับงานที่ทำ จึงมีโอกาสประสบความสำเร็จได้สูงและรวดเร็ว

4) มีความเชื่อมั่น และคาดหวังถึงความสำเร็จที่จะเกิดขึ้นในอนาคตได้ง่าย

5) ทำงานเป็นลำดับขั้นตอนอย่างต่อเนื่อง และพร้อมเผชิญปัญหา อุปสรรคต่าง ๆ และแก้ไขปัญหาได้อย่างมั่นใจ

6 หลักปฏิบัติสู่เป้าหมายชีวิต

หลักปฏิบัติสู่เป้าหมายชีวิต ประกอบด้วย

6.1 ควบคุมวิธีคิดให้คิดแต่ความสำเร็จ

6.2 มีความคิดเป็นบวก

6.3 เชื่อมั่นในพลังและกล้าที่จะใช้

6.4 ทำเป้าหมายและวิสัยทัศน์ให้กระจ่าง

6.5 แปลงวิสัยทัศน์เป็นเป้าหมาย

6.6 สร้างภาพลักษณ์ที่ดี จะทำให้เห็นผลลัพธ์ที่ต้องการชัดเจน

6.7 ลงมือกระทำ

6.8 รับผิดชอบสิ่งที่ทำ ทบทวนและแก้ไข

6.9 ฝึกฝนจนชำนาญ

6.10 ให้รางวัลตัวเองที่ทำสำเร็จ

7 การวางแผนการประกอบอาชีพ

7.1 ประเภทของอาชีพ

การประกอบอาชีพมี 2 ประเภท ได้แก่

1) อาชีพหลัก

2) อาชีพเสริม

7.2 ขั้นตอนการวางแผนการประกอบอาชีพ

ขั้นตอนการวางแผนการประกอบอาชีพ มีดังนี้

1) กำหนดปัญหาหรืออุปสรรคให้ชัดเจนว่ากำลังตัดสินใจเรื่องอะไร

2) สำรวจตัวเลือก ต้องรู้จักแผนที่จะเลือกหรืออาชีพที่จะเลือก

3) เปรียบเทียบแต่ละตัวเลือกแตกต่างกันอย่างไร

4) สำรวจข้อมูลเกี่ยวกับการตัดสินใจที่จะเลือกแผนหรืออาชีพทั้งหมด

5) แปลความข้อมูล ต้องกำหนดน้ำหนักความสำคัญให้แต่ละตัวเลือก

6) จัดการกับข้อมูลโดยการให้น้ำหนักความสำคัญแต่ละตัวเลือกในแต่ละประเด็น

7) เรียงลำดับประโยชน์ของตัวเลือกจากมากไปหาน้อย

8) ตัดสินใจการตัดสินใจเลือกอาชีพที่ดีจะต้องไม่กังวลใจว่าตัวเลือกที่เหลือจะเหมาะสมกับตนเองมากน้อยเพียงใด