ບົດທີ 2

ເງິນຕາ ແລະ ອັດຕາແລກປ່ຽນ

(Currency and Exchange Rate)

ຈຸດປະສົງ:

ເມືອຜູ້ຮຽນຈະໄດ້ຮັບຮູ້ບັນຫາຫົວຂໍ້ດັ່ງນີ້:

1.ເງິນຕາ, ເງິນຕາຕ່າງປະເທດ ແລະ ອັດຕາແລກປ່ຽນ

2.ປະເພດອັດຕາແລກປ່ຽນ

3.ວິທີການສະເໝີລາຄາໃນຕະຫຼາດແລກປ່ຽນເງິນຕາຕ່າງປະເທດ

4.ຮູບແບບການສະເໝີອັດຕາແລກປ່ຽນເງິນຕາຕ່າງປະເທດ

5.ອັດຕາຊື້ - ຂາຍ ແລະ ກໍາໄລ (ຂາດທຶນ) ໃນການເຮັດທຸລະກິດແລກປ່ຽນເງິນຕາ

1.ເງິນຕາ, ເງິນຕາຕ່າງປະເທດ ແລະ ອັດຕາແລກປ່ຽນ

ເງິນ: ແມ່ນໝົດທຸກສິ່ງທຸກຢ່າງ ທີ່ສັງຄົມຍອມຮັບທົ່ວໄປໃຊ້ເປັນຊື່ກາງໃນການແລກປຽ່ນສິນຄ້າ ແລະ ບໍລິການໂດຍໄດ້ມີການຕັ້ງຫົວໝວ່ຍເງິນຕາຂຶ້ນ ແລະ ສາມາດຮັກສາມູນຄ່າໃຫ້ຄົງຢູ່ສະເໝີ.

ເງິນຕາ: ໝາຍເຖິງ ເງິນຕາ ຂອງ ສປປ ລາວ ເຊິງມີຫົວໝວ່ຍແມ່ນກີບ

ເງິນຕາຕ່າງປະເທດ: ໝາຍເຖິງເງິນຕາຂອງ ສປປ ລາວ ທີ່ໄປຈໍລະຈອນໃນພື້ນຖານເສດຖະກິດອື່ນແມ່ນກາຍເປັນເງິນຕາຕ່າງປະເທດ.

ອັດຕາແລກປ່ຽນ Exchange Rate:

- ແມ່ນສະກຸນເງິນນີ້ທຽບໃສສະກຸນເງິນອື່ນ.

- ແມ່ນຈຳນວນຫົວໝ່ວຍເງິນຕາພາຍໃນທຽບໃສ່ໝຶ່ງຫົວໝ່ວຍເງິນຕາຕ່າງປະເທດ.

ຕົວຢ່າງ: ອັດຕາແລກປ່ຽນ 1 USD = 9,123 LAK ໃນຕົວຢ່າງນີ້ ລາຄາ USD ໄດ້ສະແດງຜ່ານເງິນກີບ ແລະ 1 USD ມີລາຄາເທົ່າກັບ 9,123 LAK.

E (1 USD / LAK) = 9,123

ສຳລັບສະກຸນເງິນຢູ່ກ່ອນ ແລະ ຢູ່ຫຼັງ

ຕາມຫຼັກໃນທິດສະດີແລ້ວ ສະກຸນເງິນຢູ່ກອ່ນເພິ່ນເອີ້ນວ່າ ສະກຸນເງິນກຳນົດລາຄາ ແລະ ສະກຸນເງິນຢູ່ຫຼັງ ເອີ້ນວ່າ ສະກຸນເງິນສະເໝີລາຄາ.

ຕົວຢ່າງ: ອັດຕາແລກປ່ຽນ 1 USD = 9,123 LAK ໃນຕົວຢ່າງນີ້ ລາຄາ USD ໄດ້ສະແດງຜ່ານເງິນກີບ ແລະ 1 USD ມີລາຄາເທົ່າກັບ 9,123 LAK.

E (1 USD / LAK) = 9,123

1 USD ກຳນົດ / 9,123 LAK ສະເໝີ

ແຕ່ວ່າຍົກເວັ້ນ 5 ສະກຸນເງິນພິເສດ: ປອນສະເຕີລິງ GBP, ເອີໂຣ EUR, ໂດລາອົດສະຕາເລຍ AUD, ໂດລານິວຊີແລນ NZD, ເອສດີອາ SDR , ຈະແຂງຄ່າກວ່າເງິນ USD ທິດສະດີຢູ່ກ່ອນ ແລະ ຢູ່ຫຼັງ ແຕ່ນຳໃຊ້ຕົວຈິງແມ່ນ ຢູ່ກ່ອນສະເໝີ ແລະ ຢູ່ຫຼັງກຳນົດ.

ຕົວຢ່າງ: ອັດຕາແລກປ່ຽນ 1 EUR = 1.2879 USD ໃນຕົວຢ່າງນີ້ ລາຄາ USD ໄດ້ສະແດງຜ່ານເງິນກີບ ແລະ 1 EUR ມີລາຄາເທົ່າກັບ 1.2879 USD

E (USD / 1EUR) = 1.2879

1.2879 USD ສະເໝີ / 1 EUR ກຳນົດ

ສະກຸນເງິນສະເໝີລາຄາ ແລະ ສະກຸນເງິນກຳນົດລາຄາ:

ສະກຸນເງິນສະເໝີລາຄາ ແມ່ນຫຍັງ ?

ແມ່ນສະກຸນເງິນທີມີຈຳນວນຫົວໝ່ວຍຄົງທີເທົ່າກັບ 1 ຫົວໝ່ວຍ.

ສະກຸນເງິນກຳນົດລາຄາ ແມ່ນຫຍັງ ?

ແມ່ນມີສະກຸນເງິນທີມີຈຳນວນຫົວໝ່ວຍປ່ຽນແປງ ຂຶ້ນກັບການພົວພັນລະຫວ່າງອຸປະສົງ ແລະ ອຸປະທານ ໃນຕະຫຼາດ ຫຼື ເວົ້າອີກຢ່າງໝຶ່ງແມ່ນ ສະກຸນເງິນທີມີຫົວໝ່ວຍປ່ຽນແປງຂຶ້ນຄ່າຂອງສະກຸນເງິນສະເໝີລາຄາໃນອັດຕາແລກປ່ຽນນັ້ນ.

2.ປະເພດອັດຕາແລກປ່ຽນ

2.1.ອີງໃສ່ທຸລະກິດການແລກປ່ຽນເງິນຕາຕ່າງປະເທດ.

ແບ່ງອອກເປັນ 9 ປະເພດຄື:

1.ອັດຕາຊື້ (Bld Rate):

ແມ່ນ ອັດຕາແລກປ່ຽນ ຊຶງຢູ່ທີ່ນັ້ນ ທະນາຄານສະເໝີລາຄາກຽມພ້ອມຈະຮັບຊື້ເຂົ້າສະກຸນເງິນສະເໝີລາຄາ.

2.ອັດຕາຂາຍ (Ask or offer Rate):

ແມ່ນ ອັດຕາແລກປ່ຽນ ຊຶງຢູ່ທີນັ້ນ ທະນາຄານກຽມພ້ອມຈະຂາຍອອກສະກຸນເງິນສະເໝີລາຄາ.

3.ອັດຕາແລກປ່ຽນທັນທີ (Spot Rate):

ແມ່ນ ອັດຕາແລກປ່ຽນທີ່ໄດ້ຕົກລົງກັນໃນມື້ນີ້ ແຕ່ວ່າການຊຳລະສະສາງ ຈະໄດ້ຮັບການປະຕິບັດໃນຂອບເຂດ 2 ວັນລັດຖະການຖັດໄປ.

4.ອັດຕາແລກປ່ຽນລວງໝ້າ (Forward Rate):

ແມ່ນ ອັດຕາແລກປ່ຽນທີ່ໄດ້ຕົກລົງກັນໃນມື້ນີ້ ແຕ່ການຊໍາລະສະສາງ ແມ່ນຈະໄດ້ປະຕິບັດຫຼັງຈາກ 2 ວັນລັດຖະການຂຶ້ນໄປ.(7,17,30,60,90)

5.ອັດຕາເປີດ (Openting Rate):

ແມ່ນ ອັດຕາແລກປ່ຽນນຳໃຊ້ໃຫ້ແກ່ສັນຍາແລກປ່ຽນເລີມຕົ້ນ ພາຍໃນມື້ນັ້ນ. (9:00)

6.ອັດຕາປິດ (Closing Rate):

ແມ່ນອັດຕາແລກປ່ຽນທີນໍາໃຊ້ໃຫ້ແກ່ຜູ້ສັນຍາແລກປ່ຽນສຸດທ້າຍພາຍໃນມື້ນັ້ນ (ເວລາ 15:30)

7. ອັດຕາໄຂ່ວ (Cross Rate):

ແມ່ນ ອັດຕາແລກປ່ຽນລະຫວ່າງ 2 ສະກຸນເງິນ ທີ່ໄດ້ຈາກສະກຸນເງິນທີ່ 3 ( ຫຼື ເອີ້ນວ່າ ສະກຸນເງິນກາງ). ໂດຍທົ່ວໄປແລ້ວສະກຸນເງິນກາງຈະເປັນ USD.

8.ອັດຕາແລກປ່ຽນໂອນບັນຊີ (Transfer Rate):

ແມ່ນ ອັດຕາແລກປ່ຽນທີ່ນຳໃຊ້ແກ່ການແລກປ່ຽນ ຊື້ - ຂາຍ ເງິນຕາຕ່າງປະເທດຂອງບ້ວງທີເປີດບັນຊີເງິນຝາກຢູ່ທະນາຄານ.

9.ອັດຕາແລກປ່ຽນເງິນສົດ (Bank Note Rate):

ແມ່ນ ເອົາເງິນສົດໄປແລກປ່ຽນ.

2.2.ອີງໃສ່ກົນໄກການຄວບຄຸມນະໂຍບາຍອັດຕາແລກປ່ຽນ.

1.ອັດຕາແລກປ່ຽນທາງການ.

2.ອັດແລກປ່ຽນຕະຫຼາດມືດ.

3.ອັດຕາແລກປ່ຽນຄົງທີ.

4.ອັດຕາແລກປ່ຽນລອຍຕົວເສລີ.

5.ອັດຕາແລກປ່ຽນລອຍຕົວມີການຄວບຄຸມ.

1.ອັດຕາແລກປ່ຽນທາງການ (ອັດແລກປ່ຽນອ້າງອີງ)

ເປັນອັດຕາແລກປ່ຽນທີ່ທະນາຄານກາງປະກາດ ມັນສະແດງໃຫ້ເຫັນຢ່າງເປັນທາງການກ່ຽວກັບອຳນາດຊື້ພາຍນອກຂອງສະກຸນເງິນພາຍໃນ ແລະ ເປັນອັດຕາອ້າງອີງຂອງອັດຕາຊື້ ແລະ ອັດຕາຂາຍໃຫ້ແກ່ທະນາຄານທຸລະກິດ ແລະ ຮ້ານແລກປ່ຽນ. 11/9/2020 E(USD/LAK) = 9,123

ທະນາຄານກາງໃຫ້ທະນາຄານທຸລະກິດກຳນົດອັດຕາຊື້ ແລະ ອັດຕາຂາຍບໍ່ໃຫ້ເກີນ +/- 0.25 ຂອງອັດຕາແລກປ່ຽນ.

ຕົວຢ່າງ:

1.ອັດຕາຊື້:

2.ອັດຕາຂາຍ:

2.ອັດແລກປ່ຽນຕະຫຼາດມືດ.

ແມ່ນອັດຕາແລກປ່ຽນທີ່ແລກປ່ຽນຢູ່ນອກລະບົບທະນາຄານ, ອັດຕານີ້ຈະຂຶ້ນຢູ່ກັບອຸງປະສົງ ແລະ ອຸປະທານເປັນຜູ້ກຳນົດ.

1.ແມ່ນຕະຫຼາດທີ່ເກີດຂຶ້ນນອກລະບົບທະນາຄານ, ອັດຕາຊື້- ຂາຍ ຈະຂຶ້ນກັບອຸປະສົງ ແລະ ອຸປະທານເປັນຜູ້ກຳນົດ ( ອາດຈະຕ່ຳກວ່າ ຫຼື ສູງກວ່າທະນາຄານກໍ່ໄດ້).

2.ຕະຫຼາດມືດເປັນຕົວຊວ່ຍໃນການຊຸກດັນເສດຖະກິດຂອງປະເທດໃຫ້ມີການພັດທະນາຂຶ້ນຕື່ມອີກ ເພາະມີການແຂ່ງຂັນກັນ.

3.ອັດຕາແລກປ່ຽນຄົງທີ.

ແມ່ນ ອັດຕາແລກປ່ຽນທີ່ທະນາຄານກາງປະກາດ ໃຊ້ຄົງທີໃນລະດັບການເໝັງຕີໃດໝຶ່ງທີ່ແຄບ ຫຼື ອັດຕາແລກປຽ່ນຄ່າສະເໝີພາບຂອງແຕ່ລະສະກຸນເງິນໄວ້ໂດຍທຽບກັບຄຳ ຫຼື ເງິນໂດລາສະຫະລັດ ຫຼື ເງິນສະກຸນຫຼັກອື່ນໆ ທີ່ມີຄວາມໝັ້ນຄົງ ເຊິງກ່ອນການກຳເນີດວິກິດການທາງການເງິນອັດຕາແລກປ່ຽນຂອງເງິນບາດຢູ່ໃນລະດັບ 26 ບາດ ຕໍ່ 1ໂດລາ ເຊິງເປັນອັດຕາແລກປ່ຽນຄົງທີ.

4.ອັດຕາແລກປ່ຽນລອຍຕົວເສລີ.

ແມ່ນ ອັດຕາແລກປ່ຽນກໍາເນີດຂຶ້ນຕາມການພົວພັນລະຫວ່າງອຸປະສົງ ແລະ ອຸປະທານ ໃນຕະຫຼາດທະນາຄານກາງບໍ່ສາມາດແຊກແຊງໄດ້.

5.ອັດຕາແລກປ່ຽນລອຍຕົວມີການຄວບຄຸມ.

ແມ່ນ ອັດຕາແລກປ່ຽນລອຍຕົວແຕ່ວ່າທະນາຄານກາງ ດໍາເນີນການແຊກແຊງ ເພືອເຮັດໃຫ້ອັດຕາແລກປ່ຽນມີການເໝັງຕີງໄປຕາມທີ່ມີຜົນຕໍ່ພື້ນຖານເສດຖະກິດ.

3.ວິທີການສະເໝີລາຄາໃນຕະຫຼາດແລກປ່ຽນເງິນຕາຕ່າງປະເທດ.

ວິທີການສະເໝີລາຄາໃນຕະຫຼາດແລກປ່ຽນເງິນຕາຕ່າງປະເທດມີ 4 ປະເພດຄື:

1.ການສະເໝີລາຄາແບບ ທາງກົງ Direct Quotation.

2.ການສະເໝີລາຄາແບບ ທາງອ້ອມ Indirect Quotaion.

3.ການສະເໝີລາຄາແບບ ເອີຣົບ European Term

4.ການສະເໝີລາຄາແບບ ອາເມລິກາ American Term

3.1. ການສະເໝີລາຄາແບບ ທາງກົງ (Direct Quotation).

ແມ່ນ ວິທີການສະເໝີອັດຕາແລກປ່ຽນໂດຍເອົາຈໍານວນຫົວໝ່ວຍເງິນຕາພາຍໃນຕໍ່ 1 ຫົວໝ່ວຍເງິນຕາຕ່າງປະເທດ, ໃນນັ້ນເງິນຕາແຕ່ປະເທດຈະຖືກເປັນສິນຄ້າ ແລະ ຫົວໝ່ວຍເທົ່າກັບ 1 ຢູ່ສະເໝີ. ຕົວຢ່າງ: E(USD/LAK) = 9,115 1 USD = 9,115 LAK

3.2. ການສະເໝີລາຄາແບບ ທາງອອ້ມ (Indirect Quotaion).

ແມ່ນ ການສະເໝີອັດຕາແລກປ່ຽນໂດຍການເອົາຈໍານວນຫົວໝ່ວຍເງິນຕາພາຍນອກຕໍ່ 1 ຫົວໝ່ວຍເງິນຕາພາຍໃນ, ໃນນັ້ນເງິນຕາພາຍໃນຈະຖືເປັນສິນຄ້າ ແລະ ມີຫົວໝາຍເທົ່າກັບ 1 ຢູ່ສະເໝີ.

ຕົວຢ່າງ: 1 LAK = 0,0001097 USD

ວິທີການສະເໝີລາຄາ ດັ່ງກ່າວມາຂ້າງເທິງນັ້ນເອີ້ນວ່າ: ທາງອ້ອມ ຍ້ອນວ່າລາຄາເງິນຕາຕ່າງປະເທດ ພຽງສະແດງອອກທາງອ້ອມ ເປັນເງິນ LAK ເພື່ອໃຫ້ຮູ້ໄດ້ລາຄາເງິນຕາຕ່າງປະເທດທາງກົງ ພວກເຮົາໄດ້ຄິດໄລ່ຈິງສາມາດຮູ້ໄດ້.

ຕົວຢ່າງ: ລາຄາຂອງເງິນ USD ໄດ້ສະເໝີແບບທາງອ້ອມດັ່ງຕໍ່ໄປນີ້:

E(LAK/USD) = 0,0001097 ເພື່ອໃຫ້ຮູ້ໄດ້ລາຄາທາງກົງຂອງເງິນ USD ພວກເຮົາຄິດໄລ່ດັ່ງນີ້: