ຫຼັກການວາງແຜນເປົ້າໝາຍຊີວິດ
ການວາງແຜນເປົ້າໝາຍຊີວິດ ແມ່ນເຮັດໃຫ້ແຕ່ລະບຸກຄົນມີການວາງແຜນທີ່ດີໃຫ້ກັບຕົນເອງ ແລະ ຊ່ວຍປ້ອງກັນບັນຫາທີ່ອາດຈະເກີດຂຶ້ນໄດ້ໃນຊີວິດ ທັງໝົດຊ່ວຍລຸດຄວາມສັບສົນໃນການເຮັດວຽກງານ ລຸດການໃຊ້ຊັບພະຍາກອນໃຫ້ມີຄວາມພໍດີ ແລະ ລຸດຄວາມສູຍເສຍໃນຮູບແບບຕ່າງໆ ສາມາດເຮັດໃຫ້ການເຮັດວຽກງານມີການກວດສອບເປັນໄລຍະ ສົ່ງຜົນໃຫ້ການປະຕິບັດງານມີຄວາມຮັດກຸມ ແລະ ຮອບຄອບອີກທັງຍັງມີແນວທາງໃນການແກ້ໄຂບັນຫາໄດ້ຢ່າງວ່ອງໄວ.
1.1.ຄວາມສຳຄັນຂອງການວາງແຜນເປົ້າໝາຍຊີວິດ.
ຄວາມຕ້ອງການຂອງມະນຸດເປັນແຮງພັກດັນ ໃຫ້ຄົນເຮັດວຽກ ຫຼື ເຮັດໃຫ້ມີກຳລັງໃຈໃນການເຮັດວຽກງານ ຄວາມຕ້ອງການຂອງມະນຸດນັ້ນປ່ຽນແປງໄດ້ຕາມຖານະຂອງແຕ່ລະບຸກຄົນ ສິ່ງແວດລ້ອມ ມະນຸດມີຄວາມຕ້ອງການບໍ່ມີທີ່ສີ້ນສຸດດັ່ງນັ້ນການຕັ້ງເປົ້າໝາຍຈະຊ່ວຍໃຫ້ບຸກຄົນຮູ້ເຖິງຄວາມຕ້ອງການຂອງຕົນ ຊຶ່ງຈະກະຕຸ້ນໃຫ້ມີຄວາມພະຍາຍາມຫຼາຍຂຶ້ນ ແລະ ການບັນລຸເປົ້າໝາຍຈະເປັນສິ່ງຈູງໃຈໃຫ້ມີການກະທຳຕໍ່ໆໄປ.
ມະນຸດທຸກຄົນຈຳເປັນຕ້ອງໃຫ້ຄວາມສຳຄັນ ໃນການກຳນົດເປົ້າໝາຍຂອງຊີວິດຕົນເອງຢ່າງມີຂັ້ນຕອນ ແລະ ວິທີການດຳເນີນຊີວິດທີ່ເໝາະສົມ ສອດຄ່ອງກັບສະຖານະຂອງຕົນ ແລ້ວມຸ້ງມັ່ນພະຍາຍາມປະຕິບັດທຸກວິທີທີ່ຈະເຮັດໃຫ້ປະສົບຄວາມສຳເລັດໃນຊີວິດຕາມທີ່ຕົນໄດ້ວາງແຜນໄວ້ ແຕ່ຫາກເມື່ອດຳເນີນຊີວິດຕາມກອບທີ່ມີວາງແຜນແລ້ວເກີດບັນຫາ ແລະ ອຸປະສັກ ບຸກຄົນນັ້ນສາມາດຫາຈຸດບົກຜ່ອງທີ່ເກິດຂື້ນມາພິຈາລະນາ ແລະ ທົບທວນຂັ້ນຕອນ ເພື່ອແກ້ໄຂພັດທະນາ ປັບປຸງໃຫ້ຊີວິດຂອງບຸກຄົນມີຄຸນນະພາບ ແລະ ເກີດປະສິດທິພາບໃນການດຳເນີນຊີວິດໃຫ້ມີຄວາມສຸກທັງດ້ານຮ່າງກາຍ ຈິດໃຈ ແລະ ດ້ານສັງຄົມໂດຍທັງໝົດ ຫາກທຸກຊີວິດມີການວາງແຜນເພື່ອເປົ້າໝາຍຂອງຊີວິດ ຄວນຈະສົ່ງຜົນໃຫ້ປະສົບກັບຜົນສຳເລັດໃນຊີວິດໄດ້ຢ່າງແນ່ນອນ ໃນທາງກົງກັນຂ້າມ ຫາກບຸກຄົນໃດບໍ່ມີການວາງແຜນເປົ້າໝາຍຊີວິດໃນເລື່ອງໃດໆ ເຊັ່ນ: ການສຶກສາຮ່ຳຮຽນ, ການໃຊ້ຈ່າຍເງິນທອງໃນຊີວິດປະຈຳວັນ ການເລືອກປະກອບອາຊີບ ເປັນຕົ້ນຄວນສົ່ງຜົນກະທົບຕໍ່ຊີວິດເຮັດໃຫ້ບໍ່ປະສົບຜົນສຳເລັດໃນການສຶກສາ ແລະ ບັນຫາທາງດ້ານເສດຖະກິດ.
1.1.1.ການວາງແຜນເປົ້າໝາຍຊີວິດ.
ການວາງແຜນ ໝາຍເຖິງ ການກຳນົດສະພາບ ຫຼື ສະຖານພາບ ທີ່ຄາດຫວັງວ່າຈະເກີດຂຶ້ນໃນອະນາຄົດໂດຍກຳນົດແນວທາງປະຕິບັດເພື່ອໃຫ້ບັນລຸວັດຖຸປະສົງທີ່ວາງໄວ້.
1.ເປົ້າໝາຍໃນຊີວິດ (Life Goals) ໝາຍເຖິງ ສິ່ງທີ່ຕົນເອງໃຫ້ຄວາມສຳຄັນ ແລະ ປາດຖະໝາຈະໃຫ້ເກີດຂຶ້ນໃນອະນາຄົດ ແລະ ເປັນແຮງຈູງໃຈໃຫ້ຕົນເອງມີພະລັງມຸ້ງໄປສູ່ອະນາຄົດ ການມີເປົ້າໝາຍໃນຊີວິດຈະຊ່ວຍໃຫ້ມະນຸດໃຊ້ຊີວິດຢ່າງມີຄວາມໝາຍ ມີຄວາມຫວັງ ແລະ ມີທິດທາງທີ່ຈະມຸ້ງໄປສູ່ອະນາຄົດ ເພາະການມີເປົ້າໝາຍຈະເປັນຕົວບົ່ງຊີ້ວ່າບຸກຄົນນັ້ນຕ້ອງການຫຍັງ ແລະ ຈະມີຊີວິດຢູ່ເພື່ອຫຍັງ ເພື່ອໃຜ ແລະ ເພື່ອທີ່ຈະເຮັດຫຍັງ.
2.ການວາງແຜນເປົ້າໝາຍຊີວິດ ໝາຍເຖິງ ການຕັ້ງເປົ້າໝາຍຊີວິດຂອງບຸກຄົນທີ່ໄດ້ວາງແຜນໄວ້ດ້ວຍວິທີການທີ່ເໝາະສົມເພື່ອນຳຕົນເອງໄປສູ່ເປົ້າໝາຍຂອງຊີວິດໃນອະນາຄົດ ເປັນການວາງເປົ້າໝາຍໄວ້ວ່າຈະຕ້ອງຕັ້ງຕົວສ້າງຖານະໃຫ້ໄດ້ ໂດຍຮຽນໃຫ້ຈົບ ແລະ ປະກອບອາຊີບທີ່ສຸຈະລິດ ຊຶ່ງການວາງເປົ້າໝາຍໃນຊີວິດຂອງແຕ່ລະບຸກຄົນຈະແຕກຕ່າງກັນໄປເພື່ອໃຫ້ການດຳເນີນຊີວິດມີຄຸນນະພາບ ໄດ້ແກ່ ການວາງແຜນກ່ຽວກັບສຸກຂະພາບອະນາໄມການວາງແຜນກ່ຽວກັບການສຶກສາ ການວາງແຜນກ່ຽວກັບອາຊີບ ເຊັ່ນ: ແພດ, ວິສະວະກອນ, ທະຫານ, ຕຳຫຼວດ, ຄູອາຈານ, ນັກທຸລະກິດ, ກະເສດຕະກຳ, ຊາວນາ, ຊາວໄຮ່ ເປັນຕົ້ນ ການວາງແຜນກ່ຽວກັບການໃຊ້ຈ່າຍໃນແຕ່ລະເດືອນ ການວາງແຜນທີ່ຈະປະຕິບັດຄວາມດີ ການດຳເນີນຊີວິດໃຫ້ຢູ່ໃນກອບສິນລະທຳ ການວາງແຜນກ່ຽວກັບການສ້າງຄອບຄົວໃນອະນາຄົດ ເປັນຕົ້ນ.
3.ການວາງແຜນເປົ້າໝາຍຊີວິດ ເປັນສິ່ງທີ່ຈຳເປັນທີ່ບຸກຄົນທຸກຄົນຕ້ອງໃຫ້ຄວາມສຳຄັນໃນການຮູ້ຈັກວາງແຜນຊີວິດຂອງຕົນເອງຢ່າງມີຂັ້ນຕອນ ມີວິທີການທີ່ເໝາະສົມກັບສະຖານະຂອງບຸກຄົນ ແລະ ພະຍາຍາມດຳເນີນການໂດຍປະຕິບັດທຸກວິທີທີ່ຈະນຳພາຊີວິດໃຫ້ປະສົບຄວາມສຳເລັດ ແຕ່ເມື່ອດຳເນີນຊີວິດທີ່ມີການວາງແຜນແລ້ວເກີດບັນຫາ ແລະ ອຸປະສັກບຸກຄົນນັ້ນກໍສາມາດຫາຈຸດບົກຜ່ອງທີ່ເກິດຂື້ນ ແລ້ວນຳມາພິຈາລະນາທົບທວນຂັ້ນຕອນ ເພື່ອແກ້ໄຂ ພັດທະນາ ປັບປຸງໃຫ້ຊີວິດຂອງບຸກຄົນມີຄຸນນະພາບ ແລະ ເກີດປະສິດທິພາບໃນການດຳເນີນຊີວິດໃຫ້ມີຄວາມສຸກ ຫາກທຸກຊີວິດມີການວາງແຜນເພື່ອເປົ້າໝາຍຂອງຊີວິດ ກໍຈະສົ່ງຜົນໃຫ້ປະສົບຄວາມສຳເລັດໃນຊີວິດ.
1.1.2.ການວາງແຜນເປົ້າໝາຍຊີວິດດວ້ຍວົງຈອນຄຸນນະພາບ.
ວົງຈອນການຄວບຄຸມຄຸນນະພາບ ຫຼື ວົງຈອນເດມິ່ງ ໂດຍວົງຈອນການຄວບຄຸມຄຸນນະພາບນີ້ສາມາດນຳມາໃຊ້ໃນການດຳເນີນຊີວິດໃຫ້ປະສົບຄວາມສຳເລັດໄດ້ ໂດຍເມື່ອນຳມາໃຊ້ໃນການດຳເນີນຊີວິດແລ້ວ ຈະແບ່ງອອກໄດ້ດັ່ງນີ້:
1.ການວາງແຜນ (P = Plan)
ແມ່ນ ການວາງແຜນຊີວິດ ຊຶ່ງຈະຕ້ອງມີວັດຖຸປະສົງ ເປົ້າໝາຍ ແລະ ໄລຍະເວລາດຳເນີນການ ໂດຍຈະຕ້ອງຮູ້ວ່າຕົນເອງນັ້ນຢາກເຮັດຫຍັງ ຕ້ອງການຫຍັງ ແລ້ວຈຶ່ງຕັ້ງເປົ້າໝາຍ ແລະ ວິທີການດຳເນີນຊີວິດໃຫ້ຊັດເຈນ ຊຶ່ງເປົ້າໝາຍແຕ່ລະຄົນຈະແຕກຕ່າງກັນ.
2.ການປະຕິບັດງານຕາມແຜນ.
ແມ່ນ ການດຳເນີນງານຕາມຂັ້ນຕອນໃນແຜນງານຢ່າງເປັນລະບົບ ແລະ ຕໍ່ເນື່ອງເປັນການເຮັດຕາມແຜນທີ່ໄດ້ຕັ້ງເປົ້າໝາຍໄວ້ດ້ວຍຄວາມຕັ້ງໃຈ ແລະ ມຸ້ງມັ່ນພະຍາຍາມ.
3.ການກວດສອບການປະຕິບັດຕາມແຜນ (C = Check)
ແມ່ນການກວດສອບ ແລະ ລາຍງານຜົນການດຳເນີນງານຕາມແຜນ ວ່າເມື່ອດຳເນີນງານຕາມແຜນແລ້ວມີບັນຫາຫຍັງເກີດຂຶ້ນ ຈຳເປັນຕ້ອງປັບປຸງແກ້ໄຂແຜນງານໃນຂັ້ນຕອນໃດເປັນການປະເມີນເປົ້າໝາຍຊີວິດທີ່ວາງແຜນໄວ້ ໂດຍສອບຖາມຕົນເອງວ່າເປົ້າໝາຍຊີວິດທີ່ຕັ້ງເປົ້າໝາຍໄວ້ ນັ້ນມີຂໍ້ໃດທີ່ເຮັດສຳເລັດລຸລ່ວງແລ້ວ ຫຼື ຕ້ອງແກ້ໄຂປັບປຸງວິທີການທີ່ຈະເຮັດໃຫ້ປະສົບຄວາມສຳເລັດໃຫ້ວ່ອງໄວຢິ່ງຂຶ້ນ.
4.ການປັບປຸງແກ້ໄຂ (A = Action)
ແມ່ນ ການນຳບັນຫາມາປັບປຸງແກ້ໄຂການດຳເນີນງານໂດຍນຳຜົນການປະເມີນມາປັບປຸງ ຫຼື ພັດທະນາວິທີການເຮັດໃຫ້ຊີວິດປະສົບຄວາມສຳເລັດຫຼາຍຢິ່ງຂຶ້ນ.
1.1.3.ການນຳ PDCA ໄປໃຊ້.
ການວາງແຜນ (Plan) ແມ່ນການວາງແຜນຊີວິດ ໂດຍຈະຕ້ອງຮູ້ວ່າຕົນເອງນັ້ນຢາກເຮັດຫຍັງ ຕ້ອງການຫຍັງແລ້ວຈຶ່ງຕັ້ງເປົ້າໝາຍ ແລະ ວີການໃນການດຳເນີນຊີວິດໃຫ້ຊັດເຈນຊຶ່ງເປົ້າໝາຍຂອງຊີວິດແຕ່ລະຄົນຈະມີຄວາມແຕກຕ່າງກັນອອກໄປ ທັງນີ້ ການວາງແຜນຄອບຄຸ່ມເຖິງການກຳນົດເລື່ອງທີ່ຕ້ອງການປັບປຸງປ່ຽນແປງຊຶ່ງທັງໝົດເຖິງການພັດທະນາສິ່ງໃໝ່ໆ ການແກ້ບັນຫາທີ່ເກິດຂື້ນຈາກການປະຕິບັດງານ ແລະ ອື່ນໆ ພ້ອມກັບພິຈາລະນາວ່າມີຄວາມຈຳເປັນຕ້ອງໃຊ້ຂໍ້ມູນໃດດ້ວຍເພື່ອການປັບປຸງປ່ຽນແປງນັ້ນ ໂດຍລະບຸວິທີການເກັບຂໍ້ມູນໃຫ້ຊັດເຈນ ຈະຕ້ອງວິເຄາະຂໍ້ມູນທີ່ລວບລວມໄດ້ ແລ້ວກຳນົດທາງເລືອກໃນການປັບປຸງປ່ຽນແປງ ການວາງແຜນຊ່ວຍໃຫ້ຄາດກາຣນ໌ສິ່ງທີ່ເກິດຂື້ນໄດ້ໃນອະນາຄົດ ແລະຊ່ວຍລຸດຄວາມສູຍເສຍຕ່າງໆ ທີ່ອາດເກີດຂຶ້ນໄດ້ ຊຶ່ງຊ່ວຍໃຫ້ຮັບຮູ້ສະພາບປະຈຸບັນພອ້ມກັບກຳນົດສະພາບທີ່ຕ້ອງການໃຫ້ເກີດຂຶ້ນໃນອະນາຄົດ ດ້ວຍການປະສົມປະສານປະສົບການ ຄວາມຮູ້ ແລະ ທັກສະໂດຍການວາງແຜນມີດັ່ງນີ້:
1.ການວາງແຜນເພື່ອອະນາຄົດ ເປັນການວາງແຜນສຳລັບສິ່ງທີ່ຈະເກີດຂຶ້ນໃນອະນາຄົດ ຫຼື ກຳລັງເກີດຂຶ້ນ ບາງສິ່ງບາງຢ່າງກໍບໍ່ສາມາດຄວບຄຸມໄດ້ ແຕ່ເພື່ອເປັນການຕຽມຄວາມພ້ອມໄວ້ລ່ວງໜ້າ.
2.ການວາງແຜນເພື່ອການປັບປຸງປ່ຽນແປງ ເປັນການວາງແຜນເພື່ອປ່ຽນແປງສະພາບທີ່ເກິດຂື້ນໃນປະຈຸບັນເພື່ອສະພາບທີ່ດີຂຶ້ນ ຊຶ່ງສາມາດຄວບຄຸມຜົນທີ່ເກິດຂື້ນໄດ້ດ້ວຍການເລຮ່ມຕົ້ນປ່ຽນແປງຕັ້ງແຕ່ປະຈຸບັນ.
1.1.3.1.ລຳດັບຂັ້ນຕອນໃນຂະບວນການວາງແຜນ.
ລຳດັບຂັ້ນຕອນໃນຂະບວນການວາງແຜນປະກອບດວ້ຍດັ່ງນີ້:
1. ການກຳນົດວັດຖຸປະສົງ.
2. ການພັດທະນາຂໍ້ຕົກລົງທີ່ເປັນຕົວກຳນົດຂອບເຂດໃນການວາງແຜນ.
3. ພິຈາລະນາຂໍ້ຈຳກັດຕ່າງໆ ທີ່ອາດເກີດຂຶ້ນໃນການວາງແຜນ.
4. ພັດທະນາທາງເລືອກ.
5. ປະເມີນທາງເລືອກ ເພື່ອເລືອກສິ່ງທີ່ເປັນໄປໄດ້ສູງສຸດ.
6. ປ່ຽນແປງແຜນສູ່ການປະຕິບັດ.
1.1.3.2.ການວາງແຜນທີ່ດີນັ້ນ ຕ້ອງວິເຄາະສະຖານນະການ 5 W 1H.
ການວາງແຜນທີ່ດີນັ້ນ ຕ້ອງວິເຄາະສະຖານນະການ 5 W 1H ດັ່ງນີ້:
- ໃຜເຮັດ (who)
- ມີຫຍັງແນ່ທີ່ຕ້ອງເຮັດ (What)
- ເປົ້າໝາຍໃນການເຮັດເທື່ອນີ້ຢູ່ໃສ (Where)
- ໄລຍະເວລາໃນການເຮັດວຽກງານແຕ່ລະຂັ້ນຕອນເປັນແນວໃດ (When)
- ເຫດໃດຈຶ່ງຕ້ອງເຮັດເປົ້າໝາຍນີ້ (Why)
- ການເຮັດວຽກງານເປັນແນວໃດ ຄວນເຮັດອັນໃດກ່ອນ ອັນໃດຫຼັງ (How)
1.1.4.ປະໂຫຍດຂອງການວາງແຜນ.
ການວາງແຜນງານ ຈະຊ່ວຍເຮັດໃຫ້ມີການຕຽມຄວາມພ້ອມເມື່ອໄດ້ປະຕິບັດງານຈິງ ດັ່ງນີ້:
1. ການສຶກສາ ເປັນການວາງແຜນສຶກສາຂໍ້ມູນ ວິທີການໃນການປະກອບອາຊີບທຸລະກິດ ເຊັ່ນ ຄວາມຕ້ອງການຂອງຕະຫຼາດ ຂໍ້ມູນວັດຖຸດິບ ຂໍ້ມູນຊັບພະຍາກອນທີ່ມີຢູ່ ຫຼື ເງິນທຶນ.
2. ການຕຽມງານດ້ານສະຖານທີ່ ການອອກແບບຜະລິດຕະພັນ ຄວາມພ້ອມຂອງບຸກຄະລາກອນ ອຸປະກອນ ເຄື່ອງຈັກວັດຖຸດິບ.
3. ການດຳເນີນງານ ເປັນການວາງແນວທາງການປະຕິບັດງານຂອງແຕ່ລະຝ່າຍ ເຊັ່ນ ຝ່າຍການຕະຫຼາດ ຝ່າຍຜະລິດ ຝ່າຍການເງິນ ແລະ ບັນຊີ.
4. ການປະເມີນຜົນ ເປັນການວາງແຜນ ຫຼື ຕຽມການປະເມີນຜົນງານຢ່າງເປັນລະບົບ ເຊັ່ນ ປະເມີນຈາກຍອດຈຳໜ່າຍ ປະເມີນຈາກການສຳຫຼວດຄວາມຄິດເຫັນຂອງລູກຄ້າ.
1.1.4.1.ການປະຕິບັດຕາມແຜນ (DO)
ແມ່ນ ການເຮັດຕາມແຜນທີ່ໄດ້ຕັ້ງເປົ້າໝາຍໄວ້ດ້ວຍຄວາມຕັ້ງໃຈ ມຸ້ງມັ່ນພະຍາຍາມທັງນີ້ ການປະຕິບັດເປັນການລົງມືປັບປຸງປ່ຽນແປງຕາມທາງເລືອກທີ່ໄດ້ກຳນົດໄວ້ໃນຂັ້ນຕອນການວາງແຜນ ຊຶ່ງຕ້ອງກວດສອບລະຫວ່າງການປະຕິບັດນັ້ນວ່າໄດ້ດຳເນີນໄປໃນທິດທາງທີ່ຕັ້ງໃຈ ຫຼື ບໍ່ ພ້ອມກັບສື່ສານໃຫ້ຜູ້ທີ່ກ່ຽວຂ້ອງຮູ້ ແລະ ຕິດຕາມການປະຕິບັດນັ້ນຢ່າງສະໝ່ຳສະເໝີ ເພື່ອສຶກສາເຖິງຄວາມເປັນໄປໄດ້ ແລະ ຫາແນວທາງແກ້ໄຂບັນຫາທີ່ອາດຈະເກີດຂຶ້ນໄດ້ໃນລະຫວ່າງການປະຕິບັດ ເພື່ອຈະໝັ່ນໃຈໄດ້ວ່າການປະຕິບັດຕາມແຜນທີ່ວາງໄວ້ນັ້ນເກີດຄວາມຜິດພາດນ້ອຍທີ່ສຸດປະໂຫຍດຂອງການປະຕິບັດຕາມແຜນ ຊ່ວຍໃຫ້ຮູ້ຂັ້ນຕອນ ວິທີການ ແລະ ສາມາດຕຽມງານໄດ້ລ່ວງໜ້າດັ່ງນັ້ນ ການປະຕິບັດງານກໍຈະເປັນໄປຕາມເປົ້າໝາຍທີ່ກຳນົດໄວ້ ໂດຍບໍ່ມີບັນຫາ ຫຼື ອຸປະສັກເກີດຂຶ້ນ.
1.1.4.2.ການກວດສອບ (Check)
ການປະເມີນເປົ້າໝາຍຊີວິດທີ່ວາງແຜນໄວ້ວ່າສາມາດປະຕິບັດໄດ້ສຳເລັດ ຫຼື ບໍ່ ແລະ ຕ້ອງປັບປຸງ ຫຼື ແກ້ໄຂຢ່າງໃດດ້ວຍຈຶ່ງຈະເຮັດໃຫ້ປະສົບຄວາມສຳເລັດໃນຊີວິດ ທັງນີ້ ການກວດສອບເປັນການປະເມີນຜົນທີ່ໄດ້ຮັບຈາກການປະຕິບັດ (DO) ໂດຍການກວດສອບເຮັດໃຫ້ຮູ້ວ່າໃນການປະຕິບັດນັ້ນສາມາດບັນລຸເປົ້າໝາຍ ຫຼື ວັດຖຸປະສົງທີ່ໄດ້ກຳນົດໄວ້ ຫຼື ບໍ່ ສິ່ງສຳຄັນກໍຄື ຕ້ອງຮູ້ວ່າຈະກວດສອບຫຍັງ ແລະ ມີຄວາມສະໝ່ຳສະເໝີຫຼາຍນ້ອງພຽງໃດ ຂໍ້ມູນທີ່ໄດ້ຈາກການກວດສອບຈະເປັນປະໂຫຍດໃນຂັ້ນຕອນຕໍ່ໄປປະໂຫຍດຂອງການກວດສອບ ໃນການກວດສອບຜົນການດຳເນີນງານ ຄວນມີຫຼັກດັ່ງນີ້:
1. ກວດສອບຈາກເປົ້າໝາຍທີ່ກຳນົດ.
2. ມີເຄື່ອງມືທີ່ເຊື່ອຖືໄດ້.
3. ມີເກນການກວດສອບທີ່ຊັດເຈນ.
4. ມີກຳນົດເວລາການກວດສອບທີ່ແນ່ນອນ ແລະ ຊັດເຈນ.
5. ບຸກຄະລາກອນທີ່ກວດສອບນັ້ນຕ້ອງໄດ້ຮັບການຍອມຮັບຈາກທຸກຝ່າຍ ຈຶ່ງດຳເນີນງານຕໍ່ໄປໄດ້.
1.1.4.3.ການປັບປຸງແກ້ໄຂ (Act)
ແມ່ນ ການນຳເອົາຜົນການປະເມີນມາປັບປຸງ ແລະ ພັດທະນາວິທີການເຮັດໃຫ້ຊີວິດປະສົບຄວາມສຳເລັດຫຼາຍຂຶ້ນ ທັງນີ້ ເປັນການດຳເນີນງານໃຫ້ເໝາະສົມຊຶ່ງຈະພິຈາລະນາຜົນທີ່ໄດ້ຈາກການກວດສອບຊຶ່ງມີ 2 ກໍລະນີ ຄື ຜົນທີ່ເກິດຂື້ນເປັນໄປຕາມແຜນທີ່ວາງໄວ້ ຫຼື ບໍ່ເປັນໄປຕາມແຜນທີ່ວາງໄວ້ ຖ້າຜົນທີ່ເກິດຂື້ນເປັນໄປຕາມແຜນທີ່ວາງໄວ້ ກໍຈະນຳແນວທາງ ຫຼື ຂະບວນການປະຕິບັດ (DO) ນັ້ນມາຈັດເຮັດໃຫ້ເປັນມາດຕະຖານພ້ອມທັງຫາວິທີການທີ່ຈະປັບປຸງໃຫ້ດີຢິ່ງຂຶ້ນ ຊຶ່ງອາດຈະສາມາດບັນລຸເປົ້າໝາຍໄດ້ໄວກວ່າເດີມ ແລະ ເສຍຄ່າໃຊ້ຈ່າຍນ້ອຍກວ່າເດີມ ທັງໝົດທັງເຮັດໃຫ້ຄຸນນະພາບດີຢິ່ງຂຶ້ນກໍໄດ້ ຖ້າຫາກບໍ່ເປັນໄປຕາມແຜນທີ່ວາງໄວ້ກໍຄວນຈະນຳຂໍ້ມູນທີ່ລວບລວມໄວ້ມາວິເຄາະ ແລະ ພິຈາລະນາວ່າຄວນຈະດຳເນີນການຢ່າງໃດຕໍ່ໄປ ເຊັ່ນ:
- ມອງຫາທາງເລືອກໃໝ່ທີ່ໜ້າຈະເປັນໄປໄດ້.
- ໃຊ້ຄວາມພະຍາຍາມໃຫ້ຫຼາຍຂຶ້ນກວ່າເດີມ.
- ຂໍຄວາມຊ່ວຍເຫຼືອຈາກຜູ້ຮູ້.
- ປ່ຽນເປົ້າໝາຍໃໝ່.
ປະໂຫຍດຂອງການປັບປຸງແກ້ໄຂ ຂໍ້ບົກຜ່ອງທີ່ເກິດຂື້ນ ເມື່ອມີການປັບປຸງແກ້ໄຂຄຸນນະພາບກໍຈະເກີດຂຶ້ນການປັບປຸງແກ້ໄຂຈະນຳໄປສູ່ການເລີ່ມຕົ້ນເຮັດວຽກຢ່າງມີຄຸນນະພາບໃນຮອບໃໝ່ຂອງວົງຈອນ ແລະ ຊ່ວຍໃຫ້ສາມາດຄາດການບັນຫາ ຫຼື ຄວາມສ່ຽງທີ່ອາດຈະເກີດຂຶ້ນໃນອະນາຄົດໄດ້.
1.2.ລະດັບຂອງການວາງແຜນເປົ້າໝາຍຊີວິດຂອງບຸກຄົນ.
1.2.1.ການວາງແຜນເປົ້າໝາຍຊີວິດຂັ້ນຕົ້ນ.
ແມ່ນ ເປັນການວາງແຜນຕັ້ງເປົ້າໝາຍຂອງຊີວິດໂດຍມຸ້ງມັ່ນຝຶກຝົນຕົນເອງ ໃຫ້ບັນລຸເປົ້າໝາຍຂອງຊີວິດໂດຍມຸ້ງມັ່ນຝຶກຝົນຕົນເອງ ໃຫ້ບັນລຸເປົ້າໝາຍຂອງຊີວິດວ່າຈະຕ້ອງຮຽນໃຫ້ຈົບ ມີອາຊີບ ມີຖານະທີ່ດີໃຫ້ໄດ້ ດ້ວຍອົງປະກອບະກອບຕ່າງໆ ເຊັ່ນ ການປະພຶດຕົນເປັນຄົນດີ ບໍ່ເຮັດໃຫ້ຕົນເປັນບັນຫາ ບໍ່ເຮັດຜິດກົດໝາຍ ແລະ ຕັ້ງເປົ້າໝາຍວ່າຈະປະກອບອາຊີບຫຍັງ ເຊັ່ນ: ຄູ, ພະຍາບານ, ຕຳຫຼວດ, ທະຫານ, ຊາວນາ ຫຼື ອື່ນໆ ທີ່ເປັນອາຊີບທີ່ສຸດຈະລິດ.
1.2.2.ການວາງແຜນເປົ້າໝາຍຊີວິດຂັ້ນກາງ.
ເປັນການຕັ້ງເປົ້າໝາຍຂອງຊີວິດວ່າ ຕ້ອງພະຍາຍາມຕັ້ງຕົວ ແລະ ສ້າງຖານະຂອງຕົນເອງມີຊີວິດຄູ່ ມີຊີວິດ
ຄອບຄົວມີລູກທີ່ດີໃນຊີວິດນີ້ ຈະບໍ່ຫຍໍ້ທໍ້ ຮູ້ຈັກການສ້າງຄຸນຄ່າໃຫ້ຊີວິດດ້ວຍຄວາມຂະຫຍັນຕັ້ງໃຈເຮັດຄວາມດີ ເອື້ອອາທົນມີເມດຕາຕໍ່ຜູ້ອື່ນ ຊຶ່ງເປັນເປົ້າໝາຍຊີວິດສູງສຸດ.
1.2.3.ການວາງແຜນເປົ້າໝາຍຊີວິດຂັ້ນສູງສຸດ.
ເປັນການຕັ້ງເປົ້າໝາຍຂອງຊີວິດທີ່ເປັນປະໂຫຍດຢ່າງຢິ່ງທັງຕໍ່ຕົນເອງ ແລະ ບຸກຄົນອື່ນ ຄື ການຕັ້ງໃຈດຳເນີນຊີວິດໃຫ້ປະສົບຄວາມສຳເລັດໃນການສຶກສາຮ່ຳຮຽນ ໝ້າທີ່ການງານ ຊີວິດຄອບຄົວ ແລະ ຕັ້ງໃຈປະຕິບັດທຳທຸກຮູບແບບ ໂດຍການຕັ້ງໃຈເຮັດຄວາມດີ ໝັ່ນໃຫ້ທານ ຖືຮັກສາສິນ ຝຶກສະມາທິເພື່ອໃຫ້ຈິດໃຈຜ່ອງໃສ ເກີດປັນຍາ ເພື່ອຖືຮັກສາເປົ້າໝາຍຂອງຊີວິດໃຫ້ຫມັ້ນຄົງໃນທຸກໆ ດ້ານ.ຖ້າທຸກຄົນໄດ້ມີການວາງແຜນເປົ້າໝາຍຊີວິດແລ້ວ ກໍຍາກທີ່ຈະເຮັດໃຫ້ຕົນເອງປຣະສົບຄວາມສຳເຣັດໄດ້ເປົ້າໝາຍເປັນເຄື່ອງມືຊີ້ທິດທາງເຫດການທີ່ເກິດຂື້ນໃນຊ່ວງຊີວິດຂອງແຕ່ລະບຸກຄົນ ຊຶ່ງແຕ່ລະບຸກຄົນອາດມີເປົ້າໝາຍກັນຂຶ້ນຢູ່ກັບອາຊີບ ຣາຍໄດ້ ຄວາມຮັບຜິດຊອບໃນຄອບຄົວແຕ່ລະບຸກຄົນ ເປົ້າໝາຍຂອງບຸກຄົນມີດັ່ງນີ້:
1.ເປົ້າໝາຍທີ່ບໍ່ເປັນເງິນ ໄດ້ແກ່ ວັດທະນະທຳປະເພນີ ສັງຄົມ ການເມືອງ ກົດໝາຍ ຄວາມຮູ້ສຶກ.
2.ເປົ້າໝາຍທີ່ເປັນເງິນ ເປັນເປົ້າໝາຍທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບເງິນໂດຍກົງ ຊຶ່ງເຮັດໃຫ້ແຕ່ລະບຸກຄົນ ນັ້ນມີຄວາມເປັນຢູ່ທີ່ດີຂຶ້ນ.
ເປົ້າໝາຍທີ່ບໍ່ເປັນເງິນ:
1.ຄວາມຮູ້ສຶກ, ຄວາມຮັກ, ຄວາມຜູ້ພັນ
2.ຄວາມສຸກທີໄດ້ຮັບຈາກຄອບຄົວ
3.ການຊ່ວຍເຫຼືອສັງຄົມ
4.ການເມືອງ
5.ເຄົານົບທຳນຽມຮີບຄອງປະເພດນີ
ເປົ້າໝາຍທີ່ເປັນເງິນ:
1.ການອອມ
2.ການລົງທຶນ
3.ການເກີດລາຍໄດ້
4.ການຄອບຄຸມຄ່າໃຊ້ຈ່າຍໃນຊີວິດປະຈຳວັນຂອງບົດຄົນ
1.2.3.1.ສິ່ງທີ່ຕ້ອງພິຈາລະນາໃນການກຳນົດເປົ້າໝາຍຊີວິດ:
1. ຕັ້ງເປົ້າໝາຍທີ່ແນ່ນອນ ແລະ ຊັດເຈນ ຄວນຄຳນຶງເຖິງຜົນທີ່ຈະໄດ້ຮັບວ່າເປັນໄປຕາມເປົ້າໝາຍ ຫຼື ວັດຖຸປະສົງທີ່ກຳນົດໄວ້ ຫຼື ບໍ່ ເຊັ່ນການອອມເງິນຈາກລາຍໄດ້ສຸດທິເດືອນລະ 10,000,000 ກີບ ເພື່ອສຳລັບຊື້ເຮືອນອີກ 2 ປີຂ້າງໜ້າ.
2. ເປົ້າໝາຍຕ້ອງມີຄວາມເປັນໄປໄດ້ ຄວນມີການສຶກສາຄວາມເປັນໄປໄດ້ກ່ອນ ຫາກຄິດວ່າເໝາະສົມແລະ ສາມາດເຮັດໄດ້ຕາມເປົ້າໝາຍທີ່ວາງໄວ້ຈຶ່ງລົງມືປະຕິບັດ ເຊັ່ນ ຕ້ອງການອອມເງິນເດືອນລະ 800,000 ກີບ ໃນຂະນະທີ່ເງິນເດືອນທັງສິ້ນໄດ້ຮັບເດືອນລະ 2,000,000 ກີບ ແລະ ຍັງບໍ່ຫັກຄ່າໃຊ້ຈ່າຍພາຍໃນຄອບຄົວອີກເດືອນລະ 1,000,000 ກີບ ການກຳນົດເປົ້າໝາຍໃນລັກສະນະນີ້ຈຶ່ງບໍ່ມີຄວາມເປັນໄປໄດ້ ຄືບໍ່ສອດຄ່ອງກັບຄວາມເປັນຈິງໄດ້.
3. ເປົ້າໝາຍນັ້ນຄວນຈັດລຳດັບກ່ອນຫຼັງໃຫ້ແນ່ນອນ ເຊັ່ນ ຕ້ອງການອອມເງິນໄວ້ສຳລັບທ່ອງທ່ຽວໃນປີນີ້ແລະ ອອມເງິນເພື່ອຊື້ເຮືອນໃນອີກ 3 ປີຂ້າງໜ້າໃນອະນາຄົດ.
1.2.3.2.ຂະບວນການວາງແຜນຊີວິດ.
ຂະບວນການວາງແຜນຊີວິດ ມີ 4 ຂັ້ນຕອນດັ່ງນີ້:
1. ການຕັ້ງເປົ້າໝາຍຊີວິດ.
ເປັນແນວທາງໃນການວາງແຜນການດຳເນີນຊີວິດ ຂອງຕົນເອງເພື່ອໃຫ້ບັນລຸໄດ້ຕາມເປົ້າໝາຍທີ່ຕ້ອງການ ເຊັ່ນ ການຮຽນໃຫ້ຈົບການສຶກສາສູງສຸດໃນຊີວິດ ຕ້ອງກຳນົດວ່າຈະຈົບການສຶກສາເມື່ອໃດ ຈະປະກອບອາຊີບຫຍັງ ຈະຫາລາຍໄດ້ເທົ່າໄດ້ ແລະ ຫາມາໄດ້ຢ່າງໃດ ເປັນຕົ້ນ.
1. ການວາງແຜນເພື່ອເປັນແນວທາງໃນການປະຕິບັດ.
ເມື່ອໄດ້ຕັ້ງເປົ້າໝາຍແລ້ວ ກໍຕ້ອງມີການກຳນົດແຜນງານເພື່ອລະບຸວິທີທີ່ຕ້ອງປະຕິບັດຕາມແຜນ ເພື່ອໃຫ້ບັນລຸເປົ້າໝາຍ ເຊັ່ນ ເມື່ອຈົບການສຶກສາແລ້ວກໍຕ້ອງເລືອກອາຊີບໃດອາຊີບໜຶ່ງ ທີ່ຈະສາມາດສ້າງລາຍໄດ້.
2. ປະເມີນທາງເລືອກ.
ຄວນມີການປະເມີນວ່າຄວນຈະຕັດສິນໃຈເລືອກອາຊີບ ໃດທີ່ເໝາະສົມກັບຕົນເອງຫຼາຍທີ່ສຸດໂດຍເນັ້ນທີ່ຄວາມສົນໃຈ ແລະ ມັກໃນອາຊີບນັ້ນ.
3. ການຕັດສິນໃຈ.
ຫາກການວາງແຜນຕາມຂັ້ນທີ່ 1 ເຖິງ 3 ເປັນໄປຕາມເປົ້າໝາຍກໍ່ສາມາດຕັດສິນໃຈເລືອກປະກອບອາຊີບໄດ້ ແຕ່ຫາກບໍ່ປະສົບຄວາມສຳເລັດກໍ່ຕ້ອງຍົກເລີກ ຫຼື ຖ້າຕ້ອງການທີ່ຈະປະກອບອາຊີບອື່ນໆ ກໍຕ້ອງປັບປ່ຽນ ການວາງແນວທາງການປະກອບອາຊີບໃໝ່.
1.2.3.3.ຊ່ວງຊີວິດໃນການວາງແຜນເປົ້າໝາຍ.
ການວາງແຜນເປົ້າໝາຍຊີວິດຈະມີການເຄື່ອນໄຫວຢູ່ຕະຫຼອດເວລາ ດັ່ງນັ້ນວົງຈອນຊີວິດຂອງແຕ່ລະບຸກຄົນຕັ້ງແຕ່ເດັກຈົນໄວຊະລາກໍຈະມີອາຍຸແຕກຕ່າງກັນໄປ ຄວາມຕ້ອງການ ແລະ ເປົ້າໝາຍຈັງປ່ຽນແປງຕາມໄປດ້ວຍ ບຸກຄົນສ່ວນໃຫຍ່ຈຶ່ງຕ້ອງວາງເປົ້າໝາຍ ແລະ ວາງແຜນໃນແຕ່ລະຊ່ວງຊີວິດໃຫ້ສອດຄ່ອງກັບລາຍໄດ້ ແລະ ຄວາມຮັບຜິດຊອບໃນຊ່ວງນັ້ນ ເພື່ອປ້ອງກັນບໍ່ໃຫ້ເກີດບັນຫາໃນອະນາຄົດ ຊຶ່ງໄດ້ແກ່ ການຕົກງານ ການເສັຍຊີວິດຂອງບຸກຄົນໃນຄອບຄົວການເຈັບປ່ວຍ ຊຶ່ງເປັນເຫດການທີ່ບໍ່ອາດຮູ້ລ່ວງໜ້າໄດ້ ຖ້າມີການຕຽມແຜນເປົ້າໝາຍຊີວິດໄວ້ກ່ອນກໍ່ຈະຊ່ວຍແກ້ບັນຫາໄວ້ໄດ້.
1.ຊ່ວງໄວເດັກ ອາຍຸໃນໄວເດັກຈົນເຖິງປະມານ 20 ປີ ເປັນໄວທີ່ຢູ່ໃນຄວາມເບິ່ງແຍງຮັບຜິດຊອບຂອງພໍ່ແມ່ທີ່ຕ້ອງລ້ຽງດູ ແລະ ເປັນຊ່ວງການສຶກສາຫາຄວາມຮູ້ ຈຶ່ງຍັງບໍ່ມີລາຍໄດ້ທີ່ຈະນຳມາຈຸນເຈືອຄອບຄົວ.
2.ຊ່ວງໄວຫຼັງຈົບການສຶກສາ ອາຍຸປະມານ 21-30 ປີ ເປັນໄວທີ່ຢູ່ລະຫວ່າງການເລີ່ມສ້າງຄອບຄົວເລີ່ມ
ເຮັດວຽກ ບາງຄົນກໍແຕ່ງງານ ແລະ ສ້າງຖານະລາຍໄດ້ໃນຊ່ວງນີ້ຈະຄ່ອຍເປັນຄ່ອຍໄປ ແລະ ເພີ່ມຂຶ້ນເລື່ອຍໆ ບາງຄອບຄົວກໍເລີ່ມມີລູກ ແລະ ເກັບເງິນບາງສ່ວນໄວ້ໃຊ້ຈ່າຍພາຍໃນຄອບຄົວ ເຊັ່ນ: ຊື້ເຮືອນ, ຊື້ລົດ ເປັນຕົ້ນ.
3.ຊ່ວງໄວເຮັດວຽກເຕັມທີ່ ອາຍຸປະມານ 31- 45 ປີ ເປັນຊ່ວງໄລຍະເວລາ ທີ່ກຳລັງຂະຫຍາຍຄອບຄົວ ແລະ ມີໝ້າທີ່ການງານໝັ້ນຄົງ ມີລາຍໄດ້ແນ່ນອນ ແຕ່ເປັນຊ່ວງທີ່ມີຄວາມຮັບຜິດຊອບ ແລະ ຄ່າໃຊ້ຈ່າຍຄ່ອນຂ້າງສູງ ເນື່ອງຈາກຕ້ອງຈ່າຍຄ່າຮ່ຳຮຽນລູກ, ຄ່າອາຫານ ຄ່າຮັກສາພະຍາບານ ເຄື່ອງນຸ່ງຫົ່ມ.
4.ຊ່ວງກ່ອນໄວກະສຽນອາຍຸ ອາຍຸປະມານ 46 - 50 ປີ ເປັນຊ່ວງທີ່ມີລາຍໄດ້ ແລະ ມີໝ້າທີ່ການງານສູງສຸດໃນຊ່ວງໄລຍະເວລາໜຶ່ງ ໃນໄລຍະນີ້ສຳລັບຜູ້ມີລູກກໍຈະຈົບການສຶກສາ ແລະ ເຮັດວຽກ ຫຼື ສ້າງຄອບຄົວຂອງຕົນເອງໄດ້ແລ້ວ ຄ່າໃຊ້ຈ່າຍກໍຈະຫຼຸດລົງ ເງິນອອມກໍຈະມີເພີ່ມຂຶ້ນ.
5. ໄວກະສຽນອາຍຸ ອາຍຸຕັ້ງແຕ່ 60 ປີຂຶ້ນໄປ ເປັນຊ່ວງທີ່ລາຍໄດ້ຈະຫຼຸດລົງເລື່ອຍໆ ເນື່ອງຈາກລາຍໄດ້ປະຈຳບໍ່ມີເພາະອອກຈາກງານແລ້ວ ແຫຼ່ງລາຍໄດ້ມາຈາກເງິນບຳເນັດ ບຳນານ ເງິນປະກັນສັງຄົມ ດອກເບ້ຍ ເປັນຕົ້ນ.
1.2.3.4.ຫຼັກການວາງແຜນເປົ້າໝາຍຊີວິດ.
ກ່ອນຈະເລີ່ມຕົ້ນເຮັດສິ່ງໃດກໍຄວນຈະກຳນົດເປົ້າໝາຍທີ່ຕ້ອງການໄວ້ລ່ວງໜ້າສະເໝີ ເພາະເປົ້າໝາຍເປັນເຄື່ອງມືທີ່ກຳນົດທິດທາງໃຫ້ຮູ້ວ່າສິ່ງທີ່ຄາດຫວັງ ແລະ ຕ້ອງການເຮັດໃຫ້ສຳເລັດໄດ້ນັ້ນມີພຽງໃດ ການວາງແຜນເປົ້າໝາຍໃນຊີວິດຈຶ່ງຄວນຈະຕ້ອງກຳນົດເປົ້າໝາຍ ທີ່ຕ້ອງການໃຫ້ບັນລຸຜົນສຳເລັດ ອາດຈະເປັນໝາຍໄລຍະສັ້ນ ຫຼື ເປົ້າໝາຍໄລຍະຍາວກໍໄດ້ ແຕ່ເປົ້າໝາຍທີ່ດີນັ້ນຄວນຈະກຳນົດຕາມຫຼັກ SMART ດັ່ງນີ້:
S = Specific ຄື ຈະຕ້ອງມີຄວາມຊັດເຈນ ແລະ ສະເພາະເຈາະຈົ່ງ ເຊັ່ນ ກຳນົດເປົ້າໝາຍວ່າອີກ 3 ປີ ຖ້າຫາກຮຽນຈົບລະດັບຊັ້ນສູງ ຫຼື ປະລິຍາຕີ ແລ້ວຈະເຮັດວຽກເພື່ອຫາລາຍໄດ້ລ້ຽງຕົນເອງ ແລະ ຄອບຄົວ.
M = Measurable ຄື ສາມາດວັດຜົນ ແລະ ປະເມີນຜົນໄດ້ ເຊັ່ນ ກຳນົດເປົ້າໝາຍໄວ້ວ່າຈະເຂົ້າອົບຮົມຫຼັກສູດໄລຍະສັ້ນ ການເປັນຜູ້ປະກອບການ ພາຍໃນ 3 ເດືອນ.
A = Acceptable ຄື ສາມາດຍອມຮັບໄດ້ ເຊັ່ນ ຕ້ອງການຈະສ້າງທຸລະກິດຮ້ານຂາຍກາເຟພາຍໃນ 1 ປີ ໂດຍສຶກສາຄວາມເປັນໄປໄດ້ຂອງຕົນເອງ ແລະ ສະພາບແວດລ້ອມຕ່າງໆ ທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ.
R = Realistic ຄື ເປົ້າໝາຍນັ້ນຕ້ອງຢູ່ເທິງພື້ນຖານຂອງຄວາມເປັນຈິງ ເຊັ່ນ ຕ້ອງການຈະອອກກຳລັງກາຍທຸກເຊົ້າ ແລະ ເຢັນ ຫຼື ຕ້ອງການຈະໄປພັກຜ່ອນໃນມື້ຢຸດ.
T = Timely ຄື ເປົ້າໝາຍນັ້ນຕ້ອງມີການກຳນົດເວລາແນ່ນອນ ຖ້າບໍ່ມີກອບເວລາກໍ່ຈະເຮັດໃຫ້ຄວາມມຸ້ງມັ່ນລຸດລົງ ແລະ ອາດຈະເຮັດໃຫ້ເປົ້າໝາຍນັ້ນລຸດລົງ.
E-Extending ຄື ເປົ້າໝາຍນັ້ນຄວນຈະເປັນສິ່ງທີ່ທ້າທາຍຄວາມສາມາດ ແລະ ເພີ່ມສັກຍາພາບຂອງຜູ້ປະຕິບັດ.
R-Rewarding ຄື ເປົ້າໝາຍທີ່ກຳນົດນັ້ນ ຄວນຈະຄຸ້ມຄ່າກັບການປະຕິບັດຊຶ່ງເປັນເປົ້າໝາຍທີ່ເຮັດແລ້ວຈະເກີດປະໂຫຍດ ຄຸ້ມຄ່າກັບແຮງງານ ແລະ ເວລາ.
1.2.4.ການເລືອກຄູ່ຄອງ.
ການມີຊີວິດຄູ່ ຊີວິດຄອບຄົວທີ່ມີຄວາມສຸກ ເປັນສິ່ງຄູ່ຮັກທຸກຄົນພຶງປາດຖະໝາຢາກໃຫ້ເກີດຂຶ້ນ ແລະ ມີຄູ່ຮັກຈຳນວນບໍ່ນ້ອຍເຊື່ອວ່າ “ຄວາມຮັກ” ຈະສາມາດແກ້ໄຂບັນຫາ ແລະ ອຸປະສັກໃນຊີວິດໄດ້ທຸກຢ່າງ ແຕ່ໃນຄວາມເປັນຈິງບໍ່ໄດ້ເປັນເຊັ່ນນັ້ນສະເໝີໄປ ດັ່ງນັ້ນການເລືອກຄູ່ຄອງຄວນພິຈາລະນາ ດັ່ງນີ້:
1.ບໍ່ຄວນເລືອກຄູ່ຄອງທີ່ແຕກຕ່າງກັນຫຼາຍ.
ການເລືອກຄູ່ຄອງທີ່ມີຄວາມແຕກຕ່າງກັນຫຼາຍ ມັກຈະເກີດຄວາມຂັດແຍ້ງກັນໄດ້ຫຼາຍ ເພາະຊ່ອງວ່າງທີ່ເກີດຂຶ້ນອາດເຮັດໃຫ້ບໍ່ເຂົ້າໃຈກັນ ແລະ ກາຍເປັນຈຸດຂັດແຍ້ງຕໍ່ໄປ.
2.ບໍ່ຄວນເລືອກພຽງເພາະໜ້າຕາ ຫຼື ຮູບຮ່າງທີ່ປະທັບໃຈ.
ໜ້າຕາ ແລະ ຮູບຮ່າງເປັນພຽງພາບລັກພາຍນອກ ໃນການເລືອກຄູ່ຄອງຄວນມອງເລິກເຂົ້າໄປໃນບຸກຄະລິກກະພາບ ແລະ ຈິດໃຈວ່າ ເໝາະສົມກັນດີພຽງໃດ ຫຼື ບໍ່ ແນວໃດ.
3.ບໍ່ຄວນເລືອກຄູ່ຄອງເພາະຫວັງສົມບັດ.
ການເລືອກຄູ່ຄອງພຽງເພາະຫວັງ ການຄອບຄອງສົມບັດຂອງຄູ່ຄອງໂດຍບໍ່ຄຳນຶກເຖິງຄຸນສົມບັດດ້ານ
ອື່ນໆ ອາດເຮັດໃຫ້ຜິດຫວັງໄດ້ພາຍຫຼັງຖ້າແຕ່ງງານມີລູກຕໍ່ໄປ ລູກບໍ່ໄດ້ເກີດຈາກຄວາມຮັກຂອງພໍ່ແມ່ເຮັດໃຫ້ເດັກຕ້ອງເຕີບໂຕຂຶ້ນມາໃນສິ່ງແວດລ້ອມຂອງຄອບຄົວທີ່ບໍ່ໄດ້ມີຄວາມຮັກຕໍ່ກັນ ເດັກຈະເຕີບໂຕເປັນຄົົນທີ່ບໍ່ມີຄວາມສຸກ ແລະ ອາດເປັນບັນຫາສັງຄົມຕໍ່ໄປໄດ້.
4.ບໍ່ຄວນເລືອກຄົົນທີ່ຕິດການພະນັນ.
ການເລືອກຄູ່ຄອງທີ່ຕິດການພະນັນ ອາດເຮັດໃຫ້ຄອບຄົວບໍ່ໝັ້ນຄົງທາງການເງິນ ແລະ ມີບັນຫາໜີ້ສິນ.
5.ບໍ່ຄວນເລືອກຄົົນທີ່ມີບັນຫາບຸກຄະລິກກະພາບປັ່ນປ່ວນ.
ການເລືອກຄູ່ຄອງທີ່ມີບັນຫາບຸກຄະລິກກະພາບປັ່ນປ່ວນ ຈະເຮັດໃຫ້ການດຳເນີນຊີວິດຄອບຄົວເປັນໄປດ້ວຍຄວາມຍາກເຢັນ ແລະ ຈົບລົງດ້ວຍບັນຫາການຢ່າຮ້າງ ບໍ່ຄວນເລືອກບຸກຄົນທີ່ມີຄວາມສ່ຽງຕໍ່ພຶດຕິກຳຮຸນແຮງເຊັ່ນ ດື່ມສຸລາ ແລ້ວມັກທຳຮ້າຍຮ່າງກາຍ.
1.2.5.ການແຕ່ງງານ.
ການແຕ່ງງານ ແມ່ນການທີ່ຊາຍ, ຍິງ ສະໝັກໃຈມາຢູ່ກິນ ແລະ ໃຊ້ຊີວິດຮ່ວມກັນຂ້ອຍຜົວເມຍ ໂດຍບໍ່ກ່ຽວຂ້ອງທາງຊູ້ສາວກັບບຸກຄົນອື່ນໃດ ມີຄວາມຜູກພັນຊຶ່ງກັນ ແລະ ກັນທັງທາງກົດໝາຍ ແລະ ວັດທະນະທຳ ຊ່ວຍກັນເສີມສ້າງຮາກຖານຂອງຄອບຄົວໃຫ້ຫມັ້ນຄົງ ມີບຸດທິດາສືບວົງຕະກູນຕໍ່ໄປ ການທີ່ຊາຍ ແລະ ຍິງຈະປະສົບຄວາມສຳເລັດໃນຊີວິດການແຕ່ງງານບໍ່ແມ່ນເລື່ອງງ່າຍເຖິງວ່າຈະມີຄວາມຮັກເປັນພື້ນຖານທີ່ສຳຄັນກໍຊ່ວຍໄດ້ບໍ່ເທົ່າໃດ ຄູ່ສົມລົດຕ້ອງເຮັດຄວາມເຂົ້າໃຈ ສຶກສາຊຶ່ງກັນ ແລະ ກັນຮັບຮູ້ທັງຂໍ້ດີ ແລະ ຂໍ້ເສຍຊຶ່ງກັນ ແລະ ກັນ ຮູ້ຈັກສະພາວະອາລົມຄວາມຕ້ອງການຄວາມສົນໃຈ ອຸປະນິໃສໃຈຄໍ ເຈຕົກຕິຕ່າງໆ ຂອງຄູ່ຄອງ ຕະຫຼອດຈົນຮູ້ຈັກການຜ່ອນຜັນ ແລະ ໃຫ້ອະໄພຊຶ່ງກັນ ແລະ ກັນ ນອກຈາກຄວາມເຂົ້າໃຈຊຶ່ງກັນ ແລະ ກັນແລ້ວຄູ່ສົມລົດຈະຕ້ອງວາງແຜນໃນການດຳເນີນຊີວິດຮ່ວມກັນທັງດ້ານການປັບຕົວນິໃສໃຈຄໍ ການໃຊ້ເງິນ ການງານ ການພັກຜ່ອນ ແລະ ການສັງຄົມ ຕະຫຼອດຈົນການມີບຸດຊຶ່ງຈະຕ້ອງຄຳນຶງເຖິງອະນາຄົດເປັນສິ່ງສຳຄັນ.
1.2.6.ການວາງແຜນສຸຂະພາບກອ່ນມີລູກ.
1.ການກວດສຸກຂະພາບເບື້ອງຕົ້ນ ແລະ ກວດທາງຫ້ອງປະຕິບັດການ ເຊັ່ນ: ການວັດຄວາມດັນເລືອດ, ຊັ່ງນ້ຳໜັກວັດສ່ວນສູງ, ກວດຮ່າງກາຍທັ່ວໄປທຸກລະບົບ ເພື່ອໃຫ້ຮູ້ເຖິງຄວາມສົມບູນ ແລະ ຄວາມພ້ອມຂອງຮ່າງກາຍທັງຊາຍ ແລະ ຍິງ ທີ່ຈະເປັນຜູ້ກຳເນີດເດັກນ້ອຍ ນ້ອຍຊຶ່ງຈະຕ້ອງມີສຸກຂະພາບສົມບູນແຂງແຮງ ແລະ ສາມາດພິຈາລະນາພະຍາດບາງຢ່າງທີ່ບໍ່ສະແດງອາການໄດ້.
2.ກວດຍ່ຽວ ເພື່ອຄົ້ນຫາພະຍາດເບົາຫວານ ພະຍາດໝາກໄຂ່ຫຼັງ ແລະ ພະຍາດອື່ນໆ ຊຶ່ງເປັນພະຍາດທີ່ມີຜົນຕໍ່ການຕັ້ງມົດລູກໄດ້.
3.ການກວດເອກສະເລ ເພື່ອກວດເບິ່ງຄວາມແຂງແຮງຂອງປອດ ຫາກພົບວ່າ ຝ່າຍໜຶ່ງຝ່າຍໃດເປັນ
ວັນພະຍາດກໍຈະໄດ້ຖືຮັກສາໃຫ້ຫາຍກ່ອນແຕ່ງງານ ເພາະເຊື້ອຈະແພ່ໄປສູ່ອີກຝ່າຍໄດ້ທາງການຫາຍໃຈ.
4.ການກວດເລືອດ ເພື່ອໃຫ້ຮູ້ເຖິງກຸ່ມເລືອດ (ໝູ່ເລືອດ) ຄວາມເຂ້ມຂົ້ນຂອງເມັດເລືອດ.
5.ກວດຫາພູມິຄຸ້ມກັນໄວລັດຕັບອັກເສບບີ ເພາະໄວລັດດຕັບອັກເສບບີມັກເປັນສາເຫດພະຍາດຕັບແຂງແລະ ມະເຮັງຕັບການກວດຫາເຊື້ອຈຶ່ງເປັນວິທີການເພື່ອປ້ອງກັນກ່ອນທີ່ຈະຖ່າຍທອດໄປສູ່ອີກຝ່າຍ ຫາກກວດແລ້ວພົບວ່າ ບໍ່ມີພູມິຄຸ້ມກັນຄວນສີດວັກຊີນປ້ອງກັນທັງຊາຍ ແລະ ຍິງ.
6.ກວດສອບພູມິຄຸ້ມກັນບົກຜ່ອງ HIV ຫຼື ເອດສ໌ ຫາກພົບວ່າຝ່າຍໜຶ່ງຝ່າຍໃດມີການຕິດເຊື້ອ HIV ກໍຈະໄດ້ຫາວິທີການປ້ອງກັນບໍ່ໃຫ້ອີກຝ່າຍໜຶ່ງໄດ້ຮັບເຊື້ອໄປດ້ວຍ ແຕ່ຖ້າທັງສອງຝ່າຍມີເຊື້ອ HIV ແລະ ບໍ່ຕ້ອງການມີລູກ ຄວນປ້ອງກັນດ້ວຍການໃສ່ຖົງຢາງທຸກເທື່ອທີ່ມີເພດສຳພັນ.
7.ກວດຫາເຊື້ອຊິຟິລິດ ເພາະຫາກມີເຊື້ອຂອງອີກຝ່າຍຄວນຮີບຖືຮັກສາເສຍກ່ອນ ເພາະພະຍາດນີ້ສາມາດຖືຮັກສາໃຫ້ຫາຍຂາດໄດ້.
8.ກວດຫາພະຍາດທາລັດຊີເມຍ ພະຍາດທາລັດຊີເມຍເປັນພະຍາດເລືອດຈາງທີ່ມີການຖ່າຍທອດທາງກຳມະພັນ ສະນັ້ນການກວດເລືອດເພື່ອຄົ້ນຫາພະຍາດທາລັດຊີເມຍ ຈຶ່ງເປັນເລື່ອງສຳຄັນທີ່ຄູ່ແຕ່ງງານບໍ່ຄວນມອງຂ້າມ ການສີດວັກຊີນປ້ອງກັນພະຍາດຫັດເຢອົນມັນ ຝ່າຍຍິງ ຄວນຮັບການສີດວັກຊີນປ້ອງກັນພະຍາດຫັດເຢອົນມັນກ່ອນຕັ້ງທ້ອງຢ່າງນ້ອຍ 3 ເດືອນ ເພື່ອປ້ອງກັນການຕິດເຊື້ອໃນເດັກນ້ອຍ ການຕິດເຊື້ອອາດເຮັດໃຫ້ເດັກນ້ອຍພິການ ແລະ ເສັຍຊີວິດ.
1.3.ການວາງແຜນເປົ້າໝາຍສູ່ຄວາມສຳເລັດໃນຊີວິດ.
ມີຄົນຈຳນວນຫຼາຍໃນສັງຄົມທີ່ບໍ່ເຂົ້າໃຈ ແລະ ລະເລີຍການວາງແຜນເປົ້າໝາຍຊີວິດໃນອະນາຄົດວ່າອີກ 5 ປີ 10 ປີຂ້າງໜ້າຢາກຈະໄດ້ຫຍັງ ຢາກຈະເປັນຫຍັງ ຫຼື ຢາກຈະມີຫຍັງດ້ວຍ ບາງຄົນມີການກຳນົດເປົ້າໝາຍໄວ້ຊັດເຈນ ແຕ່ກໍບໍ່ປະສົບຄວາມສຳເລັດ ເພາະວ່າກຳນົດເປົ້າໝາຍໃຫ້ຕົວເອງຍາກເກີນໄປ ເຮັດແນວໃດກໍບໍ່ສຳເລັດ ເຊັ່ນ ບາງຄົນຕັ້ງເປົ້າໝາຍວ່າຈະເກັບອອມເງິນ ໃຫ້ໄດ້ປີລະໜຶ່ງແສນບາດ ແຕ່ໃນຄວາມເປັນຈິງມີລາຍໄດ້ພຽງປີລະສອງແສນບາດ ຖ້າຄິດເປັນເປີເຊັນເງິນເກັບອອມຕໍ່ລາຍໄດ້ແລ້ວຕ້ອງອອມ ປະມານ 50% ຊຶ່ງບໍ່ໜ້າຈະເປັນໄປໄດ້ ຖ້າທ່ານບໍ່ມີລາຍໄດ້ຈາກແຫຼ່ງອື່ນດ້ວຍ ເຫດນີ້ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ເປົ້າໝາຍຂອງຫຼາຍຄົນບໍ່ປະສົບຄວາມສຳເລັດ.
ມີຄົນອີກຈຳນວນບໍ່ນ້ອຍທີ່ກຳນົດເປົ້າໝາຍຊີວິດ ແຕ່ມີການປ່ຽນເປົ້າໝາຍເລື້ອຍເກີນໄປ ຈຶ່ງກາຍເປັນເປົ້າບິນ ເຮັດໃຫ້ພາດເປົ້າ ເພາະມີເປົ້າໝາຍຫຼາຍເກີນໄປ ເຊັ່ນ: ມື້ນີ້ມີຄົນເລົ່າໃຫ້ຟັງເລື່ອງທຸລະກິດສ່ວນຕົວກໍຕັ້ງເປົ້າເລື່ອງທຸລະກິດສ່ວນຕົວ ພຸ່ງນີ້ມີຄົນເວົ້າເລື່ອງງານໃໝ່ເງິນເດືອນດີກວ່າເດີມ ເປົ້າໝາຍໃນການປ່ຽນງານເພື່ອກ້າວສູ່ການເປັນຜູ້ບໍລິຫານລະດັບສູງກໍ່ເກີດຂຶ້ນມາອີກ ຈຶ່ງມີເປົ້າໝາຍບໍ່ແນ່ນອນ ເພື່ອໃຫ້ທ່ານທີ່ຕ້ອງການກຳນົດເປົ້າໝາຍໃນຊີວິດໄດ້ຢ່າງມີປະສິດທິພາບຫຼາຍຢິ່ງຂຶ້ນ ແລະ ສາມາດກ້າວໄປສູ່ຄວາມສຳເລັດໃນຊີວິດໄດ້ດີກວ່າ ແລະ ໄວກວ່າທີ່ຄາດຫວັງໄວ້ ພໍຈະສະຫລຸບແນວທາງໃນການວາງແຜນເປົ້າໝາຍຊີວິດໄວ້ດັ່ງນີ້:
1.3.1.ຫາຄວາມຝັນຂອງຕົນເອງໃຫ້ພົບ.
ຈຸດເລີ່ມຕົ້ນຂອງການກຳນົດເປົ້າໝາຍໃນຊີວິດຄື ການຖາມຕົວເອງວ່າ ໃນອະນາຄົດເຮົາຢາກຈະເປັນຫຍັງຢາກຈະມີຫຍັງ ຢາກຈະໄດ້ຫຍັງ ຢາກຈະເປັນເໝືອນໃຜ ສຳໃດ ເມື່ອໄດ້ ເພາະຖ້າເຮົາບໍ່ສາມາດຕອບຄຳຖາມນີ້ໄດ້ ເຮົາຈະກຳນົດເປົ້າໝາຍທີ່ດີບໍ່ໄດ້ເຊັ່ນກັນ ເໝືອນກັບການທີ່ເຮົາອອກໄປຕະຫຼາດເພື່ອຊື້ຂອງມາເຮັດອາຫານຖ້າເຮົາບໍ່ມີລາຍການອາຫານຢູ່ໃນໃຈ ຄິດພຽງວ່າໄປເບິ່ງກ່ອນແລ້ວກັນຄ່ອຍຄິດວ່າຈະເຮັດຫຍັງຮັບປະທານ ຊຶ່ງຕ້ອງໃຊ້ເວລາຍ່າງຕະຫຼາດດົນຫຼາຍ ແລະ ອາດບໍ່ມີຫຍັງຖືກໃຈເລີຍສັກຢ່າງດຽວ ຜິດກັບຄົົນທີ່ຄິດລາຍການອາຫານໄປຈາກບ້ານພໍໄປເຖິງຕະຫຼາດກໍສາມາດຍ່າງໄປສະເພາະຈຸດທີ່ຕ້ອງການຈະຊື້ໄດ້ທັນທີ ບໍ່ຕ້ອງເສຍເວລາຍ່າງວົນໄປວົນມາ ເຖິງແມ່ນລາຍການອາຫານທີ່ເຮົາຕ້ອງການບໍ່ມີ ແຕ່ຖ້າເຮົາມີລາຍການອາຫານສຳຮອງຢູ່ ເຮົາກໍສາມາດປ່ຽນລາຍການຊື້ຂອງໄດ້ທັນທ່ວງທີ ດັ່ງນັ້ນ ໃຜທີ່ຢັງຄົ້ນຫາຕົວເອງໃຫ້ພົບກໍບໍ່ຕ່າງຫຍັງໄປຈາກຄົົນທີ່ໄປຕະຫຼາດ ແລ້ວຄ່ອຍຄິດວ່າຈະຊື້ຫຍັງມາເຮັດອາຫານ.
1.3.2.ວິເຄາະຫາຄວາມມັກຂອງຕົນເອງ.
ບຸກຄົນທີ່ກຳລັງເຮັດວຽກເປັນລູກຈ້າງຢູ່ ແລະ ຄິດຈະອອກມາເຮັດທຸລະກິດສ່ວນຕົວ ກໍຄວນເລືອກເຮັດໃນສິ່ງທີ່ຕັວເອງຖະນັດຕົວເອງມັກເປັນອັນດັບແຮກ ເພາະທຸລະກິດທີ່ເຮົາເຮັດເຮົາຈະຕ້ອງຢູ່ກັບມັນດົນ ແລະ ຖ້າໃຜເລືອກເຮັດທຸລະກິດທີ່ຕົວເອງບໍ່ມີຄວາມຮັກຄວາມມັກເປັນພື້ນຖານແລ້ວ ຈະເຮັດໄດ້ບໍ່ດີ ເຊັ່ນ ບໍ່ມັກຫລິ້ນເກມ ແຕ່ຢາກເຮັດທຸລະກິດຮ້ານວີດີໂອເກມເປັນຕົ້ນ.
1.3.3.ຕີກອບໃຫ້ແຄບລົງ.
ການເລືອກເປົ້າໝາຍທີ່ເຮົາຕ້ອງການ ຖ້າເຮົາຮູ້ວ່າເຮົາມັກຫຍັງ ເມື່ອມອງອອກໄປພາຍນອກຈະຄ່ອນຂ້າງງ່າຍເຊັ່ນ ຕ້ອງການເຮັດທຸລະກິດກ່ຽວກັບເສື້ອຜ້າສະຕີນຳສະໄໝ ກຸ່ມເປົ້າໝາຍຄືຄົນເຮັດວຽກ ແລະ ທຸລະກິດເສື້ອຜ້າທີ່ລົງທຸນບໍ່ເກີນ 2 ລ້ານບາດ ຢູ່ໃນເຂດຕົວເມືອງໃຫ່ຍໃດໝຶງຂອງປະເທດ ແລະ ອື່ນໆ ຖ້າເຮົາສາມາດກຳນົດກອບຂອງເປົ້າໝາຍໄດ້ຊັດເຈນ ແລະ ຄ່ອຍໆ ຕີກອບນັ້ນໃຫ້ແຄບລົງໆ ເຮົາຈະຄົ້ນພົບວ່າ ເປົ້າໝາຍນັ້ນເໝາະສົມກັບເຮົາ ຫຼື ບໍ່.
1.3.4.ສຶກສາຂໍ້ມູນເພື່ອໃຫ້ໄປສູ່ເປົ້າໝາຍ.
ເມື່ອເຮົາໄດ້ເປົ້າໝາຍທີ່ຊັດເຈນ ແລະ ຢູ່ໃນກອບທີ່ເຮົາສາມາດເຮັດໄດ້ ຂັ້ນຕໍ່ມາຄື ການສຶກສາຂໍ້ມູນ
ກ່ຽວກັບເປົ້າໝາຍທີ່ເຮົາກຳນົດໄວ້ວ່າ ແນວທາງໃນການໄປສູ່ເປົ້າໝາຍນັ້ນເປັນແນວໃດ ຖ້າຕ້ອງການເຮັດທຸລະກິດສ່ວນຕົວເລື່ອງເສື້ອຜ້າກໍຄວນຈະໄປສຶກສາຈາກຜູ້ທີ່ເຄີຍປະສົບຄວາມລົ້ມເຫລວ ແລະ ຜູ້ທີ່ກຳລັງປະສົບຄວາມສຳເລັດໃນປະຈຸບັນ ເພື່ອວິເຄາະເບິ່ງວ່າເຮົາຈັດຢູ່ໃນກຸ່ມໃດ ຫຼື ຄວນຫາທາງປ້ອງກັນບໍ່ໃຫ້ເຮົາຜິດພາດເໝືອນກຸ່ມທີ່ເຄີຍລົ້ມເຫລວມາແລ້ວ.
1.3.5.ຕັ້ງເປົ້າໝາຍໃຫ້ທ້າທາຍ.
ການຕັ້ງເປົ້າໝາຍໃນຊີວິດຄວນຈະເປັນເປົ້າໝາຍທີ່ທ້າທາຍ ຊຶ່ງໝາຍເຖິງເປົ້າໝາຍທີ່ບໍ່ງ່າຍຈົນເກີນໄປ ເຊັ່ນກ່ອນກະສຽນອາຍຸຈາກລູກຈ້າງ ຄວນຈະດຳລົງຕຳແໜ່ງເຈົ້າໝ້າທີ່ອາວຸໂສ (ບໍ່ແມ່ນບໍ່ເຮັດຫຍັງ ຢູ່ໄປດົນໆ ອາຍຸງານຫຼາຍກວ່າຄົນອື່ນ) ແລະ ບໍ່ຄວນຕັ້ງເປົ້າໝາຍທີ່ຍາກເກີນໄປ ເຊັ່ນ ຕ້ອງການເກັບເງິນເດືອນ ເດືອນລະ 1,000,000 ກີບ ໄດ້ເງິນເດືອນ ເດືອນ 2,000,000 ກີບ.
1.3.6.ຄວນຈະມີເປົ້າໝາຍຫຼັກ ແລະ ເປົ້າໝາຍສຳຮອງ.
ການຕັ້ງເປົ້າໝາຍໃນຊີວິດທີ່ດີ ຄວນຈະມີເປົ້າໝາຍຫຼັກ ແລະ ເປົ້າໝາຍສຳຮອງ ທີ່ສອດຄ່ອງກັນ ເພາະຖ້າເປົ້າໝາຍຫຼັກມີບັນຫາອຸປະສັກ ຫຼື ເປັນໄປບໍ່ໄດ້ ຈະໄດ້ນຳສິ່ງທີ່ລົງທຶນໄປກັບເປົ້າໝາຍຫຼັກມາໃຊ້ປະໂຫຍດກັບ
ເປົ້າໝາຍສຳຮອງໄດ້ ການກຳນົດເປົ້າໝາຍໃນຊີວິດ ບໍ່ຈຳເປັນວ່າຈະກຳນົດເທື່ອດຽວແລ້ວໃຊ້ໄດ້ຕະຫຼອດໄປ ເຮົາຄວນຈະທົບທວນຄວາມສຳເລັດຂອງເປົ້າໝາຍທີ່ກຳນົດໄວ້ເປັນໄລຍະໆ ວ່າຄວນຈະມີການປັບປ່ຽນເປົ້າໝາຍ ຫຼື ບໍ່
ແນວໃດ.
1.3.7.ການບໍລິຫານທຸລະກິດຊີວິດສູ່ຄວາມສຳເລັດ.
ອາດກ່າວໄດ້ວ່າການດຳເນີນຊີວິດຂອງຄົນເຮົາ ຄືການບໍລິຫານທຸລະກິດປະເພດໜຶ່ງທີ່ເປົ້າໝາຍສຸດທ້າຍຄືກຳໄລ ກຳໄລໃນທີ່ນີ້ບໍ່ໄດ້ໝາຍເຖິງສິ່ງທີ່ເປັນຕົວເງິນ ແຕ່ໝາຍເຖິງ “ຄວາມສຳເລັດ” ດັ່ງນັ້ນ ຖ້າເປົ້າໝາຍຂອງທຸລະກິດຊີວິດເຮົາຄືຄວາມສຳເລັດ ເຮົາຄົງຕ້ອງເລີ່ມບໍລິຫານຊີວິດຢ່າງມີກົນລະຍຸຫຼາຍຂຶ້ນຫຼາຍຄົນສູນເສຍເວລາແຫ່ງຊີວິດໄປກັບເລື່ອງທີ່ຂາດສາລະ ປ່ອຍເວລາໃຫ້ລ່ວງເລີຍໄປກັບເຂັມໂມງ ປ່ອຍໃຫ້ໂອກາດລ່ອງຟູໄປກັບສາຍລົມ ແລະ ແສງແດດຄົນຫຼາຍຄົນມີຄຳວ່າ “ເສຍດາຍ” ຢູ່ເຕັມຫົວ ເພາະມາຮູ້ສຶກຕົວໃນເລື່ອງຕ່າງໆ ຫຼື ຄິດໄດ້ກໍສາຍໄປເສຍແລ້ວ ກວ່າຈະຮູ້ການອອກກຳລັງກາຍເປັນສິ່ງຈຳເປັນ ແລະ ສຳຄັນ ກໍເຈັບປ່ວຍໄປຮຽບຮ້ອຍແລ້ວ ກວ່າຈະຮູ້ວ່າຄອບຄົວສຳຄັນກໍເກີດບັນຫາຄອບຄົວແຕກແຍກໄປແລ້ວ ກວ່າຈະຮູ້ວ່າຄວາມສາມາດຢັງບໍ່ເຖິງກໍຕໍ່ເມື່ອໂອກາດດີຜ່ານໄປແລ້ວ ເພື່ອໃຫ້ຊີວິດມຸ້ງໄປສູ່ວັດຖຸປະສົງທີ່ແທ້ຈິງຂອງຊີວິດຄືຄວາມສຳເລັດເຮົາຈຶ່ງຕ້ອງມີການບໍລິຫານຊີວິດຕາມແນວທາງການບໍລິຫານທຸລະກິດຊີວິດຢ່າງຈິງຈັງ ເພື່ອໃຫ້ໝັ່ນໃຈໄດ້ວ່າ ເຮົາບໍ່ໄດ້ລະເລີຍ ຫຼົງລືມ ຫຼື ແກ້ງລືມເຮັດບາງສິ່ງບາງຢ່າງໃນຊີວິດໃນເວລາທີ່ຄວນຈະເຮັດນັ້ນຄື ປ້ອງກັນວ່າ “ເສຍດາຍ” ຢ່າໃຫ້ເກີດຂຶ້ນກັບຊີວິດຂອງເຮົາ ຈຶ່ງຂໍແນະນຳທາງໃນການບໍລິຫານທຸລະກິດຊີວິດດັ່ງນີ້:
1.ກຳນົດວິໃສທັດຂອງຊີວິດ (Life Vision)
ເຮົາຕ້ອງກຳນົດເປົ້າໝາຍສູງສຸດໃນຊີວິດໃຫ້ຊັດເຈນວ່າ ເຮົາຕ້ອງການຄວາມສຳເລັດຫຍັງ ເມື່ອໃດ ເຊັ່ນ
ຕ້ອງການເປັນເຈົ້າຂອງກິດຈະກຳເມື່ອອາຍຸ 35 ປີ ຕ້ອງການເປັນນັກການເມືອງເມື່ອອາຍຸປະມານ 40 ປີ ຫຼື ຕ້ອງການເງິນເກັບ 10 - 20 ລ້ານພາຍໃນ 10 ປີ ແລະ ອື່ນໆ ຄົນຫຼາຍຄົນມັກຈະບອກວ່າບໍ່ຮູ້ຈະກຳນົດເປົ້າໝາຍຊີວິດໄດ້ແນວໃດຈະເລີ່ມຕົ້ນທີ່ໃດ ຈຶ່ງຂໍແນະນຳວ່າ ການກຳນົດວິໃສທັດຂອງຊີວິດສາມາດກຳນົດໄດ້ 2 ລັກສະນະຄື:
- ກຳນົດຈາກຄວາມຝັນຂອງເຮົາເອງ ຄວາມຝັນຂອງເຮົາອາດຈະເກີດຈາກແຮງດົນໃຈບາງຢ່າງໃນ
ຊີວິດ ຫຼື ເກີດຈາກຄວາມຍາກລຳບາກໃນຊີວິດ ເຊັ່ນ ບາງຄົນຝັນຢາກເຮັດວຽກມູນນິທິເພື່ອຊ່ວຍເຫຼື່ອເດັກ ເພາະເຄີຍເປັນເດັກກຳພ້າມາກ່ອນ.
- ກຳນົດຈາກແບບຢ່າງຄວາມສຳເລັດຂອງຜູ້ອື່ນ ໂດຍເຮົາອາດເລືອກໃຜບາງຄົນມາເປັນຕົວຢ່າງເພື່ອສ້າງເປົ້າໝາຍ ຫຼື ວິໃສທັດໃຫ້ກັບຕົວເອງ ຫຼື ອາດຈະກຳນົດຈາກຄວາມສຳເລັດຂອງຄົນຫຼາຍໆ ຄົນທັງໝົດກັນກໍໄດ້ ເຊັ່ນ ເຮົາຢາກເປັນນັກຂຽນທີ່ປະສົບຄວາມສຳເລັດເໝືອນ ນັກຂຽນບາງຄົົນທີ່ຊື່ນມັກ ຫຼື ຢາກເປັນເຈົ້າຂອງທຸລະກິດຂະໜາດນ້ອຍເໝືອນເຈົ້າຂອງທຸລະກິດບາງຄົົນທີ່ປະສົບຄວາມສຳເລັດ.
2.ວິເຄາະຈຸດອ່ອນຈຸດແຂງ (SWOT Analysis)
ເມື່ອເຮົາມີເປົ້າໝາຍໃນຊີວິດທີ່ຊັດເຈນແລ້ວ ເຮົາກໍຕ້ອງກັບມາວິເຄາະຕົວເຮົາເອງວ່າ ຊີວິດເຮົາສ່ວນໃດດ້ວຍທີ່ເປັນຈຸດແຂງທີ່ຈະສາມາດນຳພາເຮົາໄປສູ່ຈຸດໝາຍທີ່ກຳນົດໄວ້ໄດ້ ມີຈຸດໃດແນ່ທີ່ເຮົາຍັງຕ້ອງພັດທະນາປັບປຸງເພື່ອລຸດບັນຫາອຸປະສັກທີ່ອາດຈະເກີດຂຶ້ນລະຫວ່າງທາງ ເຊັ່ນ ເຮົາຕ້ອງການເປັນເຈົ້າຂອງທຸລະກິດຄ້າຂາຍກັບຕ່າງປະເທດທຸກພູມິພາກທົວໂລກ ມີຈຸດແຂງ (Strengths) ຂອງເຮົາຄື ເຮົາມີເງິນລົງທຶນພຽງພໍ ເຄີຍເຮັດທຸລະກິດຄອບຄົວມາກ່ອນແຕ່ຈຸດອ່ອນ (Weaknesses) ຂອງເຮົາຄື ເຮົາໃຊ້ພາສາຕ່າງປະເທດບໍ່ເກັ່ງ ຫຼື ບໍ່ຄ່ອຍເຂົ້າໃຈວັດທະນະທຳຂອງຄົນຕ່າງຊາດ.
ໃນຂະນະດຽວກັນຈະຕ້ອງວິເຄາະວ່າ ຊີວິດຂອງເຮົາມີສະພາບແວດລ້ອມພາຍນອກຫຍັງແດ່ ທີ່ເອື້ອອຳນວຍ ຊຶ່ງຮຽກວ່າເປັນໂອກາດ (Opportunities) ແລະ ທີ່ເປັນອຸປະສັກ (Threats) ໃນການເດິນທາງໄປສູ່ຈຸດໝາຍ ເຊັ່ນເທກໂນໂລຢີການສື່ສານກ້າວໜ້າ ຊ່ວຍໃຫ້ເຮົາສາມາດຂາຍສິນຄ້າຜ່ານລະບົບອິນເທີເນັດໄດ້ ແຕ່ເຮົາຈະຕ້ອງປະສົບກັບບັນຫາການກີດກັນທາງການຄ້າຈາກປະເທດຕະເວັນຕົກ ໂດຍໃຊ້ເງື່ອນໄຂທາງການຄ້າ ຫຼື ມາດຕະຖານສາກົນປະເພດຕ່າງໆ.
ການວິເຄາະຈຸດອ່ອນ ຈຸດແຂງ ໂອກາດ ແລະ ບັນຫາອຸປະສັກໃນຊີວິດນັ້ນ ຈະຊ່ວຍໃຫ້ເຮົາເຂົ້າໃຈຕົວເອງຍອມຮັບຈຸດບົກຜ່ອງຂອງຕົວເອງ ຈະຊ່ວຍໃຫ້ເຮົາເຂົ້າໃຈຕົວເອງ ຍອມຮັບຈຸດບົກຜ່ອງຂອງຕົວເອງ ແລະ ພ້ອມທີ່ຈະພັດທະນາໃຫ້ຖືກຕ້ອງ ແລະ ເໝາະສົມສອດຄ່ອງກັບເປົ້າໝາຍໃນຊີວິດໄດ້.
3.ກຳນົດປັດໄຈສູງຄວາມສຳເລັດ (Critical Success Factors)
ການກຳນົດປັດໄຈສູ່ຄວາມສຳເລັດ ໝາຍເຖິງ ການກຳນົດວ່າຫຍັງຄືສິ່ງສຳຄັນທີ່ສຸດທີ່ຈະນຳເຮົາໄປສູ່ເປົ້າ ໝາຍຕາມວິໃສທັດ ເຊັ່ນ ເຮົາຕ້ອງການເປັນເຈົ້າຂອງກິດຈະການ ປັດໄຈສູ່ຄວາມສຳເລັດອາດຈະປະກອບດ້ວຍ:
- ເງີນລົງທຶນ ເພາະຖ້າບໍ່ມີເງິນຄົງເປັນເຈົ້າຂອງກິດຈະການບໍ່ໄດ້.
- ຄວາມຮູ້ດ້ານການຈັດການ ໃນຖານະເຈົ້າຂອງກິດຈະການ ຈະຕ້ອງມີຄວາມຮູ້ໃນທຸລະກິດນັ້ນໆ ພຽງພໍ.
- ລູກຄ້າ ຕ້ອງມີກຸ່ມລູກຄ້າທີ່ສະໜັບສະໜູນສິນຄ້າ ຫຼື ບໍລິການຂອງເຮົາ.
- ບຸກຄະລາກອນ ຊຶ່ງເປັນຜູ້ທີ່ມີສ່ວນສຳຄັນໃນການເຮັດວຽກງານໃຫ້ກັບເຮົາ.
- ເທກໂນໂລຢີ ຊຶ່ງຈະຊ່ວຍໃຫ້ເຮົາມີຄວາມໄດ້ປຽບໃນການແຂ່ງຂັນ.
· ແຕ່ຖ້າເປົ້າໝາຍຊີວິດຂອງເຮົາຄື ການເປັນນັກຂຽນທີ່ມີຊື່ສຽງ ປັດໄຈສູ່ຄວາມສຳເລັດຄື:
- ຄວາມຮູ້ ເພາະຖ້າຂາດຄວາມຮູ້ຄົງບໍ່ສາມາດຂຽນໝັງສື ຫຼື ບົດຄວາມໄດ້.
- ເທກນິກການຂຽນ ເປັນສິນປະການຂຽນທີ່ມີເອກລັກຊ່ວຍເພີ່ມສີສັນໃຫ້ກັບສິ່ງທີ່ຂຽນ.
- ຜູ້ອ່ານ ເປັນຜູ້ທີ່ບົ່ງບອກວ່າງານຂຽນຂອງເຮົາປະສົບຄວາມສຳເລັດ ຫຼື ບໍ່ປະສົບການ ຖືເປັນປັດໄຈສຳຄັນທີ່ຈະຊ່ວຍໃຫ້ເຮົາກ້າວໄປສູ່ເສັ້ນທາງນັກຂຽນຈະເຫັນວ່າ ການມີວິໃສທັດເປັນນັກຂຽນທີ່ປະສົບຄວາມສຳເລັດນັ້ນ ເຖິງແມ່ນເງິນທຶນຈະມີຄວາມຈຳເປັນ ແຕ່ກໍບໍ່ຖືວ່າເປັນປັດໄຈ ສູ່ຄວາມສຳເລັດທີ່ສຳຄັນ ບໍ່ເໝືອນກັບການເປັນເຈົ້າຂອງທຸລະກິດສ່ວນຕົວ ດັ່ງນັ້ນ ການກຳນົດປັດໄຈສູ່ຄວາມສຳເລັດໃນຊີວິດນີ້ຈະຊ່ວຍໃຫ້ເຮົາເບິ່ງເຫັນວ່າໃນຊີວິດນີ້ເຮົາຈະຕ້ອງໃຫ້ຄວາມສຳຄັນກັບສິ່ງໃດຫລາຍ ໃຫ້ຄວາມສຳຄັນກັບສິ່ງໃດນ້ອຍ ຈະຊ່ວຍໃຫ້ເຮົາສາມາດຈັດລຳດັບຄວາມສຳຄັນໃນຊີວິດໄດ້ດີຍິ່ງຂຶ້ນ.
4.ກຳນົດເປົ້າໝາຍເຊີງກົນລະຍຸດ (Strategic Aim)
ເມື່ອຮູ້ເປົ້າໝາຍສູງສຸດຂອງຊີວິດ ແລະ ຮູ້ຈຸດອ່ອນ ຈຸດແຂງ ຂອງຕົວເຮົາເອງແລ້ວ ກໍຕ້ອງເລີ່ມກຳນົດເປົ້າໝາຍໃນເລື່ອງຕ່າງໆ ໃຫ້ຊັດເຈນຫຼາຍຍິ່ງຂຶ້ນ ເຊັ່ນ ຖ້າຕ້ອງການເປັນເຈົ້າຂອງກິດຈະການ ເຮົາຈະຕ້ອງມີເງິນທຶນຢ່າງນ້ອຍ 1 ລ້ານບາດ ແຕ່ປະຈຸບັນເຮົາມີເງິນທຶນພຽງ 5 ແສນບາດ ເຮົາເຫຼືອເວລາອີກ 5 ປີ ໃນການຫາເງິນທຶນໃຫ້ຄົບ ດັ່ງນັ້ນເປົ້າໝາຍເຊີງກົນລະຍຸດໃນແງ່ຂອງເງິນທຶນຂອງເຮົາຄື 5 ແສນບາດ ພາຍໃນ 5 ປີ.
ການກຳນົດເປົ້າໝາຍກົນລະຍຸດ ໃຫ້ກັບຊີວິດໃນແຕ່ລະດ້ານຈະຊ່ວຍໃຫ້ເຮົາເບິ່ງເຫັນພາບລວມໄດ້ຊັດເຈນຂຶ້ນວ່າປັດໄຈຕົວໃດທີ່ຍັງຢູ່ຫ່າງຈາກເປົ້າໝາຍ ປັດໄຈຕົວໃດທີ່ໃກ້ຄຽງກັບເປົ້າໝາຍທີ່ເຮົາກຳນົດໄວ້ ຊຶ່ງຈະເຮັດໃຫ້ເຮົາສາມາດຈັດລຳດັບຄວາມສຳຄັນຂອງການໄປສູ່ເປົ້າໝາຍໄດ້ງ່າຍຂຶ້ນ ເຊັ່ນ ເປົ້າໝາຍທາງດ້ານເງິນທຶນບໍ່ຄ່ອຍຍາກນັກເພາະມີເວລາເກັບເງິນອີກຫຼາຍປີ ແຕ່ເປົ້າໝາຍທາງດ້ານຄວາມຮູ້ ແລະ ປະສົບການໃນການຈັດການທາງທຸລະກິດເຮົາອາດຈະຍັງຫ່າງຈາກເປົ້າໝາຍຢູ່ຫຼາຍ ດັ່ງນັ້ນ ພຶດຕິກຳໃນການດຳເນີນຊີວິດຂອງເຮົາກໍຄວນຈະຕ້ອງທຸ້ມເທເວລາໃນການຫາຄວາມຮູ້ ແລະ ປະສົບການຫຼາຍກວ່າການຫາເງິນທຶນ.
1.3.8.ກຳນົດທາງເລືອກ (Strategic Option)
ໃນແຕ່ລະເປົ້າໝາຍເຊີງກົນລະຍຸດຍ່ອຍໆ ໃນດ້ານຕ່າງໆ ບໍ່ວ່າຈະເປັນເປົ້າໝາຍດ້ານເງິນທຶນ ເປົ້າໝາຍດ້ານຄວາມຮູ້ ແລະ ປະສົບການ ເຮົາຈະຕ້ອງກຳນົດທາງເລືອກຂຶ້ນມາເພື່ອໃຫ້ມີຄວາມເໝາະສົມກັບຕົວເອງຫຼາຍທີ່ສຸດ ເຊັ່ນເປົ້າໝາຍຍ່ອຍທາງດ້ານເງິນທຶນ ເຮົາອາດຈະກຳນົດທາງເລືອກໃນການຫາເງິນທຶນ ດັ່ງນີ້:
1.ກູ້ເງິນຈາກສະຖາບັນການເງິນ ເງື່ອນໄຂຄື ເຮົາຕ້ອງມີຫຼັກຊັບ ຫຼື ການຄ້ຳປະກັນ.
2.ກູ້ຢືມເງິນຈາກຍາດພີ່ນ້ອງ ເງື່ອນໄຂຄື ຍາດພີ່ນ້ອງເຮົາມີເງິນ ຫຼື ບໍ່ ທ່ານໄວ້ໃຈເຮົາ ຫຼື ບໍ່.
3.ເກັບສະສົມເງິນດ້ວຍຕົນເອງ ເງື່ອນໄຂຄື ຕ້ອງໃຊ້ເວລາດົນ.
4.ລະດົມທຶນຈາກຫຸ້ນສ່ວນ ເງື່ອນໄຂຄື ກິດຈະການນັ້ນຕ້ອງມີຜູ້ຖືຫຸ້ນຫຼາຍຄົນ.
ຄົນຫຼາຍຄົົນທີ່ມັກຈະຕາຍນ້ຳຕື້ນ ເຊັ່ນ ມີວິໃສທັດທີ່ຊັດເຈນວິເຄາະຕົວເອງດີ ມີການກຳນົດເປົ້າໝາຍເຊີງກົນລະຍຸດໄວ້ຢ່າງດີ ແຕ່ພໍມາເຖິງການຫາທາງເລືອກກັບຄິດບໍ່ອອກ ບໍ່ສາມາດຫາທາງເລືອກໃຫ້ກັບຕົວເອງໄດ້ເພາະຄົນສ່ວນຫຼາຍມັກຈະຄິດໃນເຊີງລົບ ເຊັ່ນ ຄົງເປັນໄປບໍ່ໄດ້ດອກເພາະຕ້ອງລົງທຶນເປັນລ້ານ ຄົງຈະຍາກທີ່ຈະໄປຂໍກູ້ເງີນເພາະເຮົາບໍ່ມີຫຼັກຊັບ ຄົນປະເພດນີ້ມັກຈະຕັດສິນຄວາມຄິດຂອງຕົວເອງດ້ວຍຕັວເອງ ທັງໆ ທີ່ບາງຄວາມຄິດອາດຈະເປັນຈິງຂຶ້ນມາໄດ້ ຖ້າເຮົາລອງລົງມືເຮັດແທ້ໆ ເຮົາຕ້ອງທົດລອງເຮັດກ່ອນແລ້ວຄ່ອຍຕັດສິນວ່າໃຊ້ ຫຼື ບໍ່ແມ່ນ.
ເຮົາຄົງເຄີຍໄດ້ຮັບຮູ້ປະຫວັດຂອງເຈົ້າຂອງທຸລະກິດບາງຄົົນທີ່ເລີ່ມຕົ້ນຈາກສູນ ບໍ່ມີເງິນ ແຕ່ມີຄວາມພະຍາຍາມມີຄວາມຂະຫຍັນ ມີຄວາມສຸຈະລິດ ມີນ້ຳໃຈ ມື້ໜຶ່ງສິ່ງດີໆ ທີ່ທ່ານເຄີຍເຮັດໃນອດີດອາດຈະສົ່ງຜົນຕໍ່ການສະແຫຼວງຫາທາງເລືອກຂອງທ່ານໄດ້ ເຊັ່ນ ມີຊາຍຄົນໜຶ່ງຢາກມີທຸລະກິດເປັນຂອງຕົວເອງ ໄປຂໍກູ້ເງິນທີ່ໃດກໍບໍ່ມີໃຜໃຫ້ ເພາະບໍ່ມີຫຼັກຊັບຫຍັງເລີຍ ຈົນມາມື້ໜຶ່ງທ່ານໄປຂໍກູ້ເງິນທີ່ທະນາຄານແຫ່ງໜຶ່ງ ພໍເຂົ້າໄປຄຸຍກັບຜູ້ຈັດການແລ້ວ ຜູ້ຈັດການທ່ານນັ້ນບໍ່ໄດ້ໃຫ້ທ່ານກູ້ເງິນທະນາຄານ ແຕ່ທ່ານໃຫ້ກູ້ເງິນສ່ວນຕົວຂອງທ່ານເອງ ເພາະເມື່ອຫຼາຍປີກ່ອນຜູ້ຈັດການທະນາຄານຜູ້ນີ້ເຄີຍປະສົບອຸບັດເຫດເກືອບເອົາຊີວິດບໍ່ຫຼອດ ແຕ່ໄດ້ຊາຍຜູ້ນີ້ຊ່ວຍເຫລືອໄວ້.
ຈາກເລື່ອງນີ້ຂໍໃຫ້ທຸກຄົນຄິດຢູ່ສະເໝີວ່າທຸກເສັ້ນທາງທີ່ເຮົາຕ້ອງການຈະໄປເຖິງນັ້ນ ມີທາງອອກຢູ່ສະເໝີພຽງແຕ່ທາງອອກສຳລັບຊີວິດຂອງເຮົາອາດຈະແຕກຕ່າງຈາກຄົນທົ່ວໄປ ອາດຈະແຕກຕ່າງຈາກຄົນອື່ນໆ ທັງນີ້ຂຶ້ນຢູ່ກັບເບື້ອງໜ້າ ແລະ ເບື້ອງຫຼັງຊີວິດຂອງແຕ່ລະຄົນ ຈາກຕົວຢ່າງນີ້ຈະເຫັນວ່າບໍ່ແມ່ນຄົນທຸກຄົນຈະໄດ້ຮັບເງິນກູ້ຈາກຜູ້ຈັດການທະນາຄານຄົນນີ້ ບາງຄົນອາດຈະໄດ້ຮັບເງິນກູ້ຈາກພັນລະຍາຜູ້ຈັດການ ບາງຄົນອາດຈະໄດ້ຮັບເງິນໃຫ້ເປົ່າຈາກຄົນບາງຄົນບາງຄົນອາດຈະໄດ້ຄົນມາຮ່ວມລົງທຶນກໍເປັນໄປໄດ້ ດັ່ງນັ້ນ ຈຶ່ງຂໍໃຫ້ທຸກຄົນເຊື່ອວ່າ “ທຸກບັນຫາມີທາງອອກສະເໝີ” ແຕ່ຈະຕ່າງກັນກົງທີ່ຄວາມຍາກງ່າຍ ໄວ ຫຼື ຊ້າເທົ່ານັ້ນ.
1.3.9.ກຳນົດແຜນກົນລະຍຸດ (Strategic Plan).
ເມື່ອເຮົາໄດ້ເລືອກທາງເລືອກເຊີງກົນລະຍຸດໃນດ້ານຕ່າງໆ ໄປແລ້ວ ເຊັ່ນ ເຮົາຈະຫາເງິນໂດຍການເກັບອອມດ້ວຍຕົວເອງ ເຮົາຈະສະແຫຼວງຫາຄວາມຮູ້ເພິ່ມເຕີມໂດຍການສຶກສາຕໍ່ປະລິຍາໂທການບໍລິຫານທຸລະກິດ ເຮົາຈະຫາປະສົບການໂດຍເຂົ້າໄປເຮັດວຽກກັບທຸລະກິດຄອບຄົວທີ່ເປັນມືອາຊີບ ເຮົາຈະອ່ານໝັງສືດ້ານການເຮັດທຸລະກິດແບບມືອາຊີບໃຫ້ຫຼາຍຂຶ້ນເຮົາຕ້ອງນຳເອົາກົນລະຍຸດ ໃນແຕ່ລະດ້ານມາຈັດເຮັດເປັນແຜນເຊີງກົນລະຍຸດວ່າໃນແຕ່ລະຊ່ວງເວລາຂອງຊີວິດ ເຮົາຈະເຮັດຫຍັງກ່ອນຫຼັງ ຫຍັງທີ່ເຮັດຄອບຄູ່ກັນໄປໄດ້ ເວົ້າງ່າຍໆ ກໍຄື ເອົາສິ່ງຕ່າງໆ ມາຈັດເຮັດຕາຕະລາງການດຳເນີນຊີວິດໃຫ້ຊັດເຈນ ຫຼາຍຂຶ້ນວ່າເຮົາຈະເຮັດຫຍັງ ເມື່ອໃດ ຢ່າງໃດນັ້ນເອງສິ່ງສຳຄັນຢ່າງໜຶ່ງທີ່ບໍ່ຄວນມອງຂ້າມ ໃນເລື່ອງຂອງການວາງແຜນ ເຊີງກົນລະຍຸດຂອງຊີວິດ ຄື ຕ້ອງມີແຜນສຳຮອງ(Contingency Plan) ກໍລະນີແຜນທີ່ວາງໄວ້ບໍ່ເປັນຕາມທີ່ເຮົາຕ້ອງການ.
1.3.10.ນຳໄປປະຕິບັດຕາມວົງຈອນ PDCA
ເມື່ອເຮົາກຳນົດແຜນງານຊີວິດໄວ້ຮຽບຮ້ອຍແລ້ວ (Plan) ຈຶ່ງຈະລົງມືນຳໄປປະຕິບັດຈິງ (Do) ຈະຕ້ອງມີ
ການກວດສອບເປັນໄລຍະໆ ວ່າສິ່ງທີ່ໄດ້ລົງມືເຮັດໄປນັ້ນເປັນໄປຕາມແຜນ ແລະ ເປົ້າໝາຍ ຫຼື ບໍ່ (Check) ຫຼັງຈາກນັ້ນຖ້າບໍ່ເປັນໄປຕາມເປົ້າໝາຍ ຈະຕ້ອງມີການແກ້ໄຂປັບປຸງໃຫ້ສອດຄ່ອງກັບເປົ້າໝາຍ (Action) ຊຶ່ງເຮົາຈະຕ້ອງຄຳນຶງເຖິງວົງຈົນນີ້ຢູ່ຕະຫລອດເວລາ ວົງຈົນ PDCA ນີ້ໃຊ້ໄດ້ທັງວົງຈົນຂອງແຜນໃຫຍ່ຂອງຊີວິດແລະແຜນສະໜັບສະໜູນຍ່ອຍໆເຊັ່ນ ແຜນດ້ານການເງິນກໍ່ຕ້ອງໃຊ້ PDCA ແຜນດ້ານການຫາຄວາມຮູ້ເພິ່ມເຕີມກໍ່ຕ້ອງໃຊ້ວົງຈອນ PDCA ເຊັ່ນດຽວກັນ.
1.4.ການວາງແຜນປະກອບອາຊີບ.
ການປະກອບອາຊີບ ໝາຍເຖິງ ການທຳມາຫາກິນຂອງບຸກຄົນໃນສັງຄົມ ໄດ້ຮັບຄ່າຕອບແທນເປັນລາຍໄດ້ນຳມາຈັບຈ່າຍໃຊ້ສອຍລ້ຽງດູຕົນເອງ ແລະ ສະມາຊິກໃນຄອບຄົວໃຫ້ມີຄຸນນະພາບຊີວິດທີ່ດີ ມີຄວາມເປັນຢູ່ດີລັດຖະບານມີລາຍໄດ້ຈາກການເສຍພາສີຂອງບຸກຄົນທີ່ປະກອບອາຊີບ ນຳມາຈັດສັນຈ່າຍເປັນຄ່າໃຊ້ຈ່າຍໃນການພັດທະນາປະເທດ.
ອາຊີບ ກົງກັບຄຳຫຼາຍຄຳໃນພາສາອັງກິດ ໄດ້ແກ່ Employment Meatier Occupation Profession Pursuit Vocation Avocation Business Calling Career ຊຶ່ງມີຄວາມໝາຍໄປໃນລັກສະນະດຽວກັນວ່າເປັນອາຊີບ ຊຶ່ງ ວິກິພີເດຍ ສາລານຸກົມເສລີ ໄດ້ໃຫ້ຄວາມໝາຍຂອງຄຳວ່າ “ອາຊີບ” ວ່າ ເປັນຮູບແບບການດຳລົງຊີບໃນສັງຄົມມະນຸດປະຈຸບັນ ອາຊີບເປັນໝ້າທີ່ຂອງບຸກຄົນໃນສັງຄົມ ການທີ່ບຸກຄົນປະກອບອາຊີບຈະໄດ້ມາຊຶ່ງຄ່າຕອບແທນ ຫຼື ລາຍໄດ້ເພື່ອໃຊ້ຈ່າຍໃນການດຳລົງຊີວິດ.
1.4.1.ຄວາມສຳຄັນຂອງອາຊີບ.
ອາຊີບເປັນປັດໄຈສຳຄັນໃນການພັດທະນາຄຸນນະພາບຊີວິດ ເສດຖະກິດ ແລະ ສັງຄົມທີ່ສົ່ງຜົນກະທົບຕໍ່ຄວາມຈະເລີນກ້າວໜ້າຂອງປະເທດຊາດ ອາຊີບມີຄວາມສຳຄັນດັ່ງນີ້:
1.ສົ່ງເສີມຄຸນນະພາບຊີວິດຂອງມະນຸດໃຫ້ສາມາດດຳລົງຊີວິດຢູ່ໄດ້ຢ່າງປົກກະຕິສຸກ.
ເພາະຜູ້ທີ່ມີອາຊີບຈະມີລາຍໄດ້ ເຮັດໃຫ້ມີອຳນາດການຊື້ (Power Purchasing) ສິນຄ້າເພື່ອການອຸປະໂພກ ບໍລິໂພກ ທີ່ຈຳເປັນຕໍ່ການດຳເນີນຊີວິດປະຈຳວັນໄດ້.
2.ເຮັດໃຫ້ເກີດຄວາມໜ້າເຊື່ອຖືໃນສັງຄົມ.
ຜູ້ທີ່ມີອາຊີບຈະໄດ້ຮັບຄວາມເຊື່ອຖືຈາກຜູ້ຄົນໃນສັງຄົມ ເພາະຄ່ານິຍົມໃນສັງຄົມມະນຸດມອງວ່າຄົົນທີ່ມີອາຊີບ ສາມາດທຳມາຫາກິນລ້ຽງຕົນເອງ ໄດ້ເປັນຄົົນທີ່ມີຄຸນນະພາບຈະບໍ່ໄປ ສ້າງຄວາມເດືອດຮ້ອນໃຫ້ເກີດກັບບຸກຄົນອື່ນ ບໍ່ຕ້ອງໄປລັກເອົາ ບໍ່ຕ້ອງໄປສົກຊິງວິ່ງລາວຊັບສິນ ແລະ ສິ່ງຂອງຈາກຜູ້ອື່ນ.
3.ສ້າງຄວາມເຊື່ອໝັ່ນໃຫ້ກັບຜູ້ທີ່ຈະມາໃຊ້ຊີວິດຢູ່ຮ່ວມກັນ.
ເນື່ອງຈາກທຳມະຊາດຂອງມະນຸດຕ້ອງມີການດຳລົງເຜົ່າພັນ ມີການແຕ່ງງານ ຜູ້ທີ່ມີອາຊີບຈະສ້າງຄວາມຫມັ້ນໃຈໃຫ້ກັບຄູ່ຊີວິດວ່າຈະສາມາດສ້າງຄອບຄົວທີ່ມີຄວາມສຸກໄດ້ຢ່າງແນ່ນອນ.
4.ສ້າງລາຍໄດ້ຈາກການປະກອບອາຊີບ.
ສາມາດເບິ່ງແຍງໃຫ້ການດຳເນີນຊີວິດຂອງຄອບຄົວເປັນປົກກະຕິສຸກ ມີການເກັບສະສົມ ການອອມໄວ້ໃຊ້ເມື່ອຢາມເຈັບປ່ວຍ ແຕ່ຖ້າບໍ່ມີອາຊີບກໍຈະບໍ່ມີລາຍໄດ້ ການດຳລົງຊີວິດໃນຄອບຄົວກໍ່ຈະບໍ່ມີຄວາມສຸກ.
5.ກິດຈະກຳໃນສັງຄົມມີຄວາມເຄື່ອນໄຫວ.
ເພາະຄວາມຫຼາກຫຼາຍຂອງອາຊີບກໍ່ໃຫ້ເກີດການເຊື່ອມປະສານໃນຈຸດຕ່າງໆ ເກີດການປະຕິສຳພັນກັນລະຫວ່າງຜູ້ຄົນໃນສັງຄົມ ໄດ້ແກ່ ການຊື້ຂາຍສິນຄ້າ ກິດຈະກຳການໃຫ້ບໍລິການດ້ານຕ່າງໆ ທີ່ມີຄວາມຈຳເປັນຕໍ່ການດຳລົງຊີວິດຂອງມະນຸດ ເທກໂນໂລຢີການສື່ສານທີ່ມີການພັດທະນາຢ່າງບໍ່ຍັບຍັ້ງ ໂດຍໃຊ້ເງິນເປັນຕົວກາງໃນການແລກປ່ຽນ.
1.4.2.ລັກສະນະຂອງອາຊີບ.
ອາຊີບຈຳເປັນຕ້ອງມີຄວາມຮູ້ຄວາມສາມາດສະເພາະດ້ານ ຮຽກວ່າ “ວິຊາຊີບ” ເຊັ່ນ ວິສະວະກອນ, ແພດພະຍາບານ, ທະນາຍຄວາມ ແລະ ອາຊີບ ທີ່ຖືກກົດໝາຍ ແລະ ສິນລະທຳ ຮຽກວ່າ “ສຳມາຊີບ” ເຊັ່ນ ຄ້າຂາຍ ສ່ວນອາຊີບທີ່ຜິດກົດໝາຍ ຮຽກວ່າ “ມິດສາຊີບ” ເຊັ່ນ ໂຈນອາຊີບອາດມີລາຍໄດ້ຕ່າງໆ ກັນໄປ ລັກສະນະອາຊີບທີ່ເປັນລູກຈ້າງຈະໄດ້ຄ່າຕອບແທນໃນຮູບແບບເງິນເດືອນອາຊີບຄ້າຂາຍ ຫຼື ປະກອບກິດຈະການສ່ວນຕົວ ຫຼື ການລົງທຶນ ຈະໄດ້ຄ່າຕອບແທນໃນຮູບແບບກຳໄລ ລັກສະນະອາຊີບ ແບ່ງອອກໄດ້ດັ່ງນີ້:
1.ອາຊີບອິດສະຫລະ.
ມີລັກສະນະເປັນເຈົ້າຂອງກິດຈະການ ບໍລິຫານຈັດການດ້ວຍຕົນເອງ ອາດເປັນກິດຈະການຂະໜາດນ້ອຍ ຫຼື ເປັນອຸດສາຫະກຳໃນຄົວເຮືອນ ອາຊີບອິດສະຫລະແຍກຍ່ອຍອອກໄປເປັນ 2 ປະເພດຄື:
- ອາຊີບອິດສະຫລະດ້ານການຜະລິດ ການແປຮູບຜົນຜະລິດເປັນສິນຄ້າ ນຳໄປຈຳໜ່າຍໃນທ້ອງຕະຫຼາດເປັນການຂາຍສິນຄ້າ ແລະ ຂາຍສົ່ງ ເຊັ່ນ ອາຫານລາວ, ເຂົ້າໜົມລາວ, ຜັກໝາກໄມ້ ແລະ ອື່ນໆ.
- ອາຊີບອິດສະຫລະດ້ານການໃຫ້ບໍລິການ ເປັນອາຊີບທີ່ນິຍົມກັນແພ່ຫຼາຍ ເນື່ອງຈາກມີຄວາມສ່ຽງນ້ອຍ ການລົງທຶນຕ່ຳ ເຊັ່ນ ບໍລິການເຮັດຄວາມສະອາດ ທຳນາຍໂຊກຊະຕາ ບໍລິການຊັກລີດເສື້ອຜ້າ ຊ່າງຊ່ອມອື່ນໆ.
2.ອາຊີຮັບຈ້າງ.
ເປັນການເຮັດວຽກງານທີ່ມີເຈົ້ານາຍມອບໝາຍ ໄດ້ຮັບຄ່າຕອບແທນເປັນເງິນ ເຊັ່ນ ງານກໍ່ສ້າງພະນັກງານໃນບໍລິສັດຫ້າງຮ້ານ ແລະ ໂຮງງານ.
3.ອາຊີບງານຝີມື.
ເປັນອາຊີບທີ່ປະຕິບັດງານໂດຍໃຊ້ປະສົບການ ແລະ ຄວາມຊຳນານສະເພາະດ້ານ ເຊັ່ນ ງານສິນປະງານຫັດຖະກຳ ງານປະຕິມາກຳ.
4.ອາຊີບຂ້າລະຊາການ ຫຼື ເຈົ້າໝ້າທີ່ຂອງລັດ ແລະ ພະນັກງານລັດວິສາຫກິດ.
ເປັນອາຊີບທີ່ໃຫ້ບໍລິການແກ່ປະຊາຊົນ.