ວິຊາ: ການເງິນແຫ່ງລັດ
1. ການເງີນລັດແມ່ນຫຍັງ?
ແມ່ນການສັງລວມການເຄືອນໄຫວຮັບຈ່າຍເປັນເງີນ ໂດຍລັດເປັນຜູ້ປະຕິບັດໃນຂະບວນການສ້າງແລະນຳໃຊ້ຄັງເງີນຕາຂອງລັດແນ່ໃສຮັບໃຊ້ພາລະບົດບາດເສດຖະກິດສັງຄົມຂອງລັດ ການເງີນລັກສອງແສງເຖີງການພົວພັນເສດຖະກິດລະຫວ່າງລັດກັບບັນດາເຈົ້າກຳອືນໃນສັງຄົມ ໃນນັ້ນລັດເປັນຜູ້ເຂົ້າຮວ່ມໃນການແບ່ງປັນແຫ່ງການເງີນຢ່າງເປັນລະບົບ.
2. ຈຸດພິເສດຂອງການເງີນລັດມີ 4 ຈຸດພິເສດຄື:
- ລັກສະນະເຈົ້າກຳມະສິດຂອງການເງີນລັດ
- ໃນການສ້າງລາຍຮັບ-ລາຍຈ່າຍຂອງການເງີນລັດ
- ກຽວກັບລັກສະນະປະສິດທິຜົນຂອງການເງີນລັດ
- ກຽ່ວກັບຂອບເຂດການເຄືອນໄຫວຂອງການເງີນລັດ
3. ພາລະບົດບາດຂອງການເງີນລັດມີ 3 ພາລະບົດບາດຄື:
- ພາລະບົດບາດແບ່ງປັນແຫ່ງກຳລັງຄວາມອາດສາມາດ
- ພາລະບົດບາດແບ່ງປັນລາຍຮັບ
- ພາລະບົດບາດດັດສົມ ຕິຕາມ ກວດກາ
4. ອີງຕາມເຈົ້າກຳໃນການຄຸ້ມຄອງການເງີນລັດແບ່ອອກເປັນ 4 ພາກສວນຄື:
- ການເງີນລັດແບບສັງລວມ( ລັກສະນະມະຫາພາກ )
- ການເງີນຂອງບັນດາອົງການສຳນັກງານການຄຸ້ມຄອງຂອງລັດ ( ລັດບໍລິຫານ )
- ການເງີນຂອງບັນດາກົມກອງທຸລະກິດຂອງລັດ
- ການເງີນຂອງບັນດາວິສາຫະກິດຂອງລັດ ( ລັດວິສາຫະກິດ )
5. ອີງຕາມເນື້ອໃນການຄຸ້ມຄອງອາດຈະແບ່ງການເງີນລັດແບ່ງອອກເປັນ 3 ພາກສວນຄື:
- ພາກສວນຫງົບປະມານຂອງລັດ
- ພາກສວນສິນເຊືຂອງລັດ
- ພາກສວນບັນດາຄັງເງີນລັດນອກຫງົບປະມານ
6. ບົດບາດຂອງການເງີນລັດມີ 3 ບົດບາດຄື:
- ບົດບາດໃນການຮັບປະກັນໃຫ້ແກ່ການຮັກສາການຄົງຕົວ ແລະ ການເຄືອນໄຫວຂອງກົງຈັກລັດ
- ບົດບາດໃນລະບົບການເງິນຂອງພື້ນຖານເສດຖະກິດແຫ່ງຊາດ
- ບົດບາດໃນການປະຕິບັດບັນດາຈຸດໝາຍຂອງເສດຖະກິດມະຫາພາກ
ບົດທີ 2
1.ໜ້າທີ່ຕົ້ນຕໍ່ຂອງການເງິນລັດ ມີ 6 ໜ້ ທີ່ຕົ້ນຕໍ່ຄື:
- ເປົ້າໝາຍຂອງນະໂຍບາຍການເງິນລັດ
- ນະໂຍບາຍການເງິນແຫ່ງຊາດ
- - ແຜນການການເງິນປະຈຳປີ
- ສາຍພົວພັນລະຫວ່າງເສດຖະກິດມະຫາພາກກັບງົບປະມານ
- ຜົນກະທົບຂອງນະໂຍບາຍດ້ານລາຍຈ່າຍຂອງລັດຕໍ່ເສດຖະກິດແຫ່ງຊາດ
- ນະໂຍບາຍດ້ານລາຍຈ່າຍຂອງລັດ ແລະ ປະສິດທິຜົນຂອງການຄຸ້ມຄອງລາຍຈ່າຍງົບປະມານ
2.ເປົ້າໝາຍຂອງການເງິນລັດ ມີ 7 ເປົ້າໝາຍຄື:
- ແນໃສ່ຄວາມສະເໝີພາບ ສົມເຫດສົມຜົນ ແລະ ສະຖຽນລະພາບທາງດ້ານການເງິນ
- ກຳນົດທັດສະນະດ້ານການເງິນ ລີ້ກລ້ຽງການຂາດດຸນສ້າງໜີ້ເກີນຄວາມສາມາດ ຫຼຸດຜ່ອນການຂາດດຸນງົບປະມານ ສົ່ງເສີມການລົງທຶນດ້ວຍຕົ້ນທຶນເອງ ປະຢັດລາຍຈ່າຍບໍລິຫານ ລົບລ້າງລາຍຈ່າຍແບບເກື້ອກູນ
- ສ້າງງົບປະມານໃຫ້ສອດຄ່ອງກັບທັດສະນະດ້ານການເງິນ ສູ້ຊົນຂຸດຄົ້ນລະດົມລາຍຮັບເພີ້ມລາຍຮັບພາຍໃນ
- ສືບຕໍ່ພັດທະນາດ້ານການເງິນໃຫ້ສອດຄ່ອງກັບງົບປະມານແຫ່ງລັດ
- ສັງເກດຕີລາຄາຄວາມຕ້ອງການ ດັດປັບງົບປະມານການເງິນ ອັດຕາສ່ວນລະຫວ່າງການໃຊ້ຈ່າຍ ບໍລິຫານ ແລະ ການລົງທຶນ
- ເສີມຂະຫຍາຍອັດຕາພາສີ-ອາກອນໃຫ້ຢູ່ໃນລະດັບໝັ້ນທ່ຽງສົມເຫດສົມຜົນ
- ປັບປຸ່ງກົງຈັກການຈັດຕັ້ງ ແລະ ກົນໄກການຄຸ້ມຄອງການເງິນໃຫ້ໄປຕາມຫຼັກການລວມສູນ
3.ນະໂຍບາຍການເງິນແຫ່ງຊາດແມ່ນຫຍັງ?
ນະໂບບາຍການເງີນຕ້ອງປະກອບສວນເຮັດໃຫ້ເສດທະກິດມະຫາພາກມີຄວາມສະຫງົບປອດໄພ ແລະ ສ້າງຄວາມສະດວກທາງດ້ານສະຫາບແວດລອ້ມສຳລັບການລົງທືນປະກອບສວນເຮັດໃຫ້ເສດຖະກິດຂະຫຍາຍຕົວຢ່າງບໍ່ຍຸດບັງ.
4.ເນື້ອໃນຕົ້ນຕໍ່ກົນໄກເສດຖະກິດຕະຫຼາດນະໂຍບາຍການເງິນມີຄື:
- ນະໂຍບາຍການເງິນຊຸກຍູ້ໃຫ້ການຜະລິດທຸລະກິດຂະຫຍາຍຕົວ ຍົກສູງປະສິດທິຜົນໃນການຜະລິດທຸລະກິດ
- ນະໂຍບາຍການເງິນປະຕິບັດການດັດສົມໂຄງປະກອບການລົງທຶນຄືນໃໝ່ຕາມທິດຫັນເປັນອຸດສະຫະກຳ ແລະ ທັນສະໄໝ
- ນະໂຍບາຍດ້ານການເງິນ ແລະ ວິທີການທາງດ້ານອາກອນ
- ປະຕິບັດລະບົບການເງິນແບບເປີດເຜີຍ
5. ແຜນງານແມ່ນຫຍັງ?
ແມ່ນການຜັນຂະຫຍາຍແຜນການງົບປະມານຂອງຂະແໝງການໃຫ້ເປັນອັນລະອຽດ.
6. ໂຄງການແມ່ນຫຍັງ?
ແມ່ນການຜັນຂະຫຍາຍແຜນງານຂອງຂະແໝງການອັນເປັນລະອຽດ ໂຄງການອາດຈະນຳໃຊ້ງົບປະມານພາຍໃນ ຫຼື ທືນຈາກຕ່າງປະເທດ.
7. ນະໂຍບາຍການເງີນແຫງລັດມີ 4 ພາວະກໍລະນີຄື:
- ພາວະທີ່ການບໍ່ມີບັນຫາ ລາຍຮັບ ດຸນດຽງກັບລາຍຈ່າຍ
- ລາຍຮັບຕຳກວ່າລາຍຈ່າຍ
- ກໍລະນີຈ່າຍເກີນແຜນງົບປະມານທີ່ໄດ້ກຳນົດໄວ້
- ລາຍຮັບ ສູງກວ່າລາຍຈ່າຍ
8 ຜົນກະທົບຂອງນະໂຍບາຍດ້ານລາຍຈ່າຍຂອງລັດຕໍ່ເສດຖະກິດແຫ່ງຊາດລັດມີ 3 ແຫງຕົ້ນຕໍຄື:
- ແຫງທືນທີ່ເກັບໄດ້ຈາກສວຍສາອາກອນ ທືນນີ້ແມ່ນຜົນລະເມືອງທຸກຄົນເປັນຜູ້ມອບໃຫ້ລັດແບບເປັນພັນທະຕາຍຕົວ
- ແຫງທືນທີ່ໄດ້ຮັບການກູ້ຢືມນຳທະນາຄານກາງ (ທະນາຄານກາງແຫງສ ປ ປລາວ)
- ແຫງທືນທີ່ໄດ້ມາຈາກການກູ້ຢືມນຳຕ່າງປະເທດ ແລະ ຈາກການກູ້ຢືມພາຍໃນປະເທດ
ບົທີ່ 3
ງົບປະມານແຫງລັດ
1.ງົບປະມານແຫງລັດແມ່ນຫຍັງ?
ແມ່ນລະບົບການພົວພັນເສດຖະກິດລະຫວ່າງລັດ ແລະສັງຄົມຊີງເກີດຂື້ນໃນຂະບວນການລະດົມ ແລະ ນຳໃຊ້ບັນດາແຫງການເງີນຂອງລັດເພືອຕອບສະໝອງຄວາມຕ້ອງການໃນພາລະບົດບາດຄຸ້ມຄອງ ແລະ ດັດສົມເສດ ຖະກິດ-ສັງຄົມ ຂອງລັດ
2. ຈຸດພິເສດຂອງງົບປະມານແຫ່ງລັດປະກອບມີ 4 ຈຸດພິເສດຄື:
- ການເຄື່ອນໃຫວ ຮັບຈາຍງົບປະມານແຫ່ງລັດຍາມໃດກໍຕິດພັນຢ່າງຊະໜິດແໜ້ນກັບສິດອຳນາດດ້ານເສດຖະກິດການເມືອງຂອງລັດ
- ການເຄຶ່ອນໃຫວຂອງງົບປະມານແຫ່ງລັດແມ່ນການເຄື່ອນໃຫວແຈກຢາຍແຫ່ງການເງິນຄືນໃໝ່
- ການເຄື່ອນໃຫວຮັບຈ່າຍການເງິນ ຂອງລັດຍາມໃດກໍກວມເອົາເນື້ອໃນດ້ານເສດຖະກິດສັງຄົມການພົວພັນເສດຖະກິດ ແລະຜົນປະໂຫຍດອັນແນ່ນອນ
- ຄັງງົບປະມານແຫ່ງລັດກອ່ນຈະນຳໄປໃຊ້ຈ່າຍຍາມໃດກໍຕ້ອງແບ່ງເປັນຄັງເງິນຍ່ອຍສາກອ່ນ
3. ພາລະບົດດບາດຂອງງົບປະມານແຫ່ງລັດ ມີ2 ພາລະບົດບາດຄື:
- ພາລະບົດບາດລະດົມບັນດາແຫ່ງການເງິນເພື່ອຮັບປະກັນຄວາມຕ້ອງການຂອງລັດໃນການໃຊ້ຈ່າຍ ແລະ ດຳເນີນການດຸ່ນດຽງການເງິນແຫ່ງລັດ
- ພາລະບົດບາດເປັນພາຫະນະດັດສົມມະຫາພາກຕໍ່ທັງໝົດການເຄື່ອນໃຫວເສດຖະກິດສັງຄົມ
4. ເພື່ອປະຕິບັດການດູນດ່ຽງລາຍຮັບ-ລາຍຈ່າຍງົບປະມານແຫ່ງລັດຈຳເປປັນຕ້ອງເອົາໃຈໃສ່ 3 ບັນຫາດັ່ງຕໍໄປນີ້ຄື:
- ລະດັບການລະດົມເງິນຈາກພົນລະເມືອງໃນທົ່ວສັງຄົມເຂົ້າງົບປະມານແຫ່ງລັດໂດຍຜ່ານພາສີ-ອາກອນ ແລະບັນດາຮ່ວງລາຍຮັບອື່ນໆໃຫ້ສົມເຫດສົມຜົນ
- ອັດຕາສ່ວນການລະດົມເຂົ້າງົບປະມານແຫ່ງລັດ ຕໍຍອດຜະລິດຕະພັນພາຍໃນໄດ້ກຳນົດໂດຍອີງໃສ່ແນວທາງຂະຫຍາຍເສດຖະກິດ-ສັງຄົມຂອງພັກ ແລະ ລັດໃນແຕ່ລະໄລຍະ
- ນຳໃຊ້ອຸປະກອນການເງິນໃຫ້ຄົບຊຸດເຂົ້າໃນການໃຊ້ຈ່າຍງົບປະມານແຫ່ງລັດ ຮັບປະກັນການໃຊ້ຈ່າຍໃຫ້ໄປຕາມແຜນຄາດຄະເນໄດ້ ແລະ ປະຕິບັດຕາມຫຼັກການໃຊ້ຈ່າຍປະຢັດມັດທະຍັດມີປະສິດທິຜົນ
5. ເພື່ອຈຳກັດດ້ານຫຍໍ້ທໍ້ຂອງເສດຖະກິດຕະຫຼາດງົບປະມານແຫ່ງລັດປະຕິບັດບັນດາເປົ້າໝາຍໂດຍຜ່ານການເກັບລາຍຮັບຄຸ້ຄອງລາຍຈ່າຍມີຄື:
- ງົບປະມານແຫ່ງລັດສະໜອງແຫ່ງສີ້ນເປືອງໃຊ້ຈ່າຍໃຫ້ລັດເພື່ອລົງທຶນໃສ່ພື້ນຖານໂຄງລາງສ້າງຕັ້ັງຫົວໜ່ວຍທຸລະກິດໃນຍຂະແໜງຫຼັກແຫ່ງ
- ການປະກົດຕົວຂອງບັນດາທຸລະກິດຂອງລັດແມ່ນໜຶ່ງໃນມາດຕາການຕົ້ນຕໍເພື່ອຕ້ານການຜູກຂາດ
- ຊ່ວຍໜູນໃຫ້ແກ່ການຂະຫຍານຕົວຂອງຫົວໜ່ວຍທຸລະກິດໃນກໍລະນີຈຳເປັນທີ່ຕ້ອງມີຄວາມສະຫງົບດ້ານໂຄງປະກອບຫຼືການກະກຽມຫັນປ່ຽນໄປສູ່ສາກົນໃໝ່ທີ່ສົມເຫດສົມຜົນກວາເກົ່າ
- ໂດຍຜ່ານບັນພາສີ-ອາກອນ ແລະ ນະໂຍບາຍພາສີ-ອາກອນຈະໄດ້ຮັບປະກັນບົດບາດກຳນົດທິດລົງທຶນເພື່ອກະຕຸ້ນຊຸກຍູ້ຫຼືຈຳກັດການຜະລິດທຸລະກິດ
- ຍາດແຍ່ງແຫ່ງກູ້ຢືມຈາກພາຍໃນ ແລະ ຕ່າງປະເທດເພື່ອສ້າງແຫ່ງທຶນໃຫ້ເສດຖະກິດຕອບສະໜອງຄວາມຕ້ອງການລົງທຶນພັດທະນາ
6. ເພື່ອຕ້ານໄພເງິນເຟີ້ໃຫ້ມີປະສິດທິຜົນຕ້ອງເອົາໃຈໃສ່ຕໍມາດຕະກນດັ່ງນີ້ຄື:
- ເພີ່ມອາກອນຊົມໃຊ້ຫຼຸດພາສີ-ອາກອນການລົງທຶນເພື່ອການຂະຫຍາຍຕົວ
- ຈຳກັດຮັແໜ້ນບັນດາຮ່ວງລາຍຈ່າຍຂອງງົບປະມານແຫ່ງລັດພິເສດແມ່ນລາຍຈ່າຍຊົມໃຊ້ (ລາຍຈ່າຍປົກກະຕິ)
- ເດັດຂາດບໍ່ພິມຈຳໜ່າຍເງິນຕາເພື່ອຖົມຂຸມການຂາດດູນງົບປະມານ
- ເພີ່ມການກູ້ຢືມຈາກປະຊາຊົນປະກອບສ່ວນເຮັດໃຫ້ເງິນສົດຫຼຸດລົງໃນທົ່ວຂົງເຂດເສດຖະກິດ
7. ລາຍຮັບງົບປະມານແຫ່ງລັດປະກອບມີຄື:
- ຄວາມສຳນຶກກ່ຽງວກັບລາຍຮັບງົບປະມານ
- ເນື້ອໃນດ້ານເສດຖະກິດຂອງບັນດາຮ່ວງລາຍຮັບງົບປະມານແຫ່ງລັດ
- ພາສີ-ອາກອນແມ່ນແຫຫ່ງລາຍຮັບຕົ້ນຕໍຂອງງົບປະມານແຫ່ງລັດ
8. ພາສີ-ອາກອນແມ່ນຮ່ວງພັນທະບັງຄັບໄດ້ບັນຍັດດ້ວຍກົດໝາຍພາສີ-ອາກອນມີ 3 ຈຸດພິເສດຕົ້ນຕໍ່ຄື:
- ພາສີ-ອາກອນບໍແມ່ນຮ່ວງເງິນທີ່ປວງຊົນມອບໃຫ້ລັດເປັນຄ່າຕອບແທນຍ້ອນລັດສະໜອງການບໍລິການໃຫ້
- ພາສີ-ອາກອນໄດ້ສ້າງຂື້ນບົນຫຼັກການທີ່ໄດ້ກຳນົດ
- ພາສີ-ອາກອນແມ່ນຮູບການໜຶ່ງຂອງການແຈກຢາຍລາຍໄດ້ເຊິ່ງລັດໃຊ້ເພື່ອລະດົມລາຍໄດ້ສ່ວນໜຶ່ງຂອງບັນດາອົງການຈັດຕັ້ງເສດຖະກິດ ແລະ ບຸກຄົນໃນສັງຄົມ
9. ລະບົບພາສີ-ອາກອນຕ້ອງອີງໃສ່ຫຼັກການອັນແນ່ນອນໃດໜຶ່ງປະກອບມີຄື
- ຫຼັກການສະຫງົບປົກກະຕິ ແລະ ຍາວນານ
- ຫຼັກການຮັບປະກັນຄວາມສະເໝີພາບ
- ຫຼັກການຈະແຈ້ງແນ່ນອນ
- ຫຼັການງ່າຍດ່າຍ
- ຫຼັກການສອດຄ່ອງກັບກົດບັດສາກົນ
10. ລະບົບລາຍຮັບງົບປະມານແຫ່ງລັດປະກອບມີບັນດາປະເພດລາຍຮັບຕົ້ນຕໍດັ່ງນີ້ຄື:
- ຮັບຈາກສວຍສາ-ອາກອນ
- ຮັບຈາກພາສີຂາເຂົ້າ-ຂາອອກ
- ຮັບຈາກຊັບສິນຂອງລັດ
- ຮັບຈາກທີ່ດິນ
11. ອີງຕາມເນື້ອໃນເສດຖະກິດບັນດາຮ່ວງລາຍຈ່າຍງົບປະມານແຫ່ງລັດໄດ້ແບ່ງອອກດັ່ງນີ້ຄື:
- ລາຍຈ່າຍປົກກະຕິ
- ລາຍຈ່າຍລົງທຶນ
- ລາຍຈ່າຍຊຳລະໜີຕົ້ນທຶນທີ່ລັດກູ້ຢືມ
- ລາຍຈ່າຍຊວ່ຍໜູນຄັງແຮການເງິນ
12. ລາຍຈ່າຍງົບປະມານແຫ່ງລັດ ມີຈັກລັກສະນະພິເສດຕົ້ນຕໍ?
ມີ໌ 5 ລັກສະນະຕົ້ນຕໍ
13. ເນຶ້ື້ອໃນງົບປະມານແຫ່ງລັດປະກອບມີຄື:
- ລາຍຮັບງົບປະມານແຫ່ງລັດ
- ລາຍຈ່າຍງົບປະມານແຫ່ງລັດ
- ການຂາດດຸູນງົບປະມານແຫ່ງລັດ ແລະ ວີທີແກ້ໃຂການຂາດດູນ
14. ຫຼັກການພື້ນຖານຂອງງົບປະມານລັດມີ 4 ຫຼັກກການຄື:
- ຫຼັກການແຫ່ງຄວາມເປປັນເອກະພາບອັນໜຶ່ງອັນດຽວ
- ຫຼັກການປະຈຳປີ
- ຫຼັກການລວມສູນລາຍຮັບ ແລະ ລາຍຈ່າຍງົບປະມານແຫ່ງລັດ
- ຫຼັກການແຫ່ງການຈັດວາງຕາມສາລະບານງົບປະມານຮ່ວງລາຍຈ່າຍຂອງຫົວໜວ່ຍງົບປະມານ
15. ຜູ້ສັງການແມ່ນຫຍັງ?
ແມ່ນຜູ້ທີ່ມີສິດ ອອກຍຄຳສັ່ງໃຫ້ປະຕິບັດລາຍຮັບ ແລະ ລາຍຈ່າຍງົບປະມານຮັບຜິດຊອບຕໍການຢັ້ງຢືນທັງໝົດທີ່ຕົນອອກຄຳສັ່ງ
16. ຜູ້ສັ່ງການປະກອບມີຄື:
- ຜູ້ສັງການເອກ
- ຜູ້ສັ່ງການແທນ
17. ຜູ້ສັ່ງການເອກແມ່ນໃຜ?
ແມ່ນລັດຖະມົນຕີຫົວໜ້າອົງການທຽບເທົ່າຂັ້ນສູນກາງເຈົ້າແຂວງ ເຈົ້າຄອງກຳແພງນະຄອນ ແລະ ຫົວໜ້າເຂດພິເສດ
18. ການດຳເນີນງົບປະມານແຫ່ງລັດປະກອບມີຄື:
- ຜູ້ສັງການ
- ນາຍບັນຊີແຫ່ງລັດ
- ສາຍພົວພັນລະຫວ່າງນາຍບັນຊີແຫ່ງລັດ ແລະ ຜູ້ສັ່ງການ
19. ການພະຍາກອນລາຍຮັບແມ່ນຫຍັງ?
ແມ່ນບັນຫາຂໍ້ກະແຈຂອງການສ້າງແຜນງົບປະມານ
20. ການພະຍາກອນລາຍຈ່າຍມີຄື:
- ອີງໃສ່ຂໍ້ມູນທີ່ຈັດແບ່ງຕາມດ້ານເສດຖະກິດ(ບໍແມ່ນຕາມຂະແໜງການ)
- ເງິນເດືອນ ແລະ ເບ້ຍລ້ຽງ
- ສິນຄ້າ ແລະ ການບໍລິການ
- ຈ່າຍດອກເບ້ຍ ແລະ ຕົ້ນທຶນ(ອີງໃສ່ອັດຕາດອກເບ້ຍ ແລະ ອັດຕາແລກປ່ຽນທີ່ຈ່າຍໃຊ້ໜີ້ຕ່າງປະເທດ)
- ເງິນອຸດໜູນ
- ເງິນສະຫວັດດີການ
- ລາຍຈ່າຍລົງທຶນ
- ເງິນປ່ອຍກູ້ເງິນຊຳລະສະສາງໃຊ້ໜີ້ຄືນເງີນກູ້
21. ຂັ້ນຕອນການປະຕິບັດລາຍຮັບປະກອບມີຄື:
- ການໄລ່ລຽງສະສາງ
- ການອອກໃບມອບເງິນ
22. ລາຍຈ່າຍຕົ້ນຕໍຂອງງົບປະມານແຫ່ງລັດປະກອບດ້ວຍບັນດາປະເພດຕົ້ນຕໍຄື:
- ຈ່າຍເງິນເດືອນ ເງິນນະໂຍບາຍ
- ຈ່າຍເງິນບໍລິຫານ
- ຈ່າຍດັດສົມສົ່ງເສີມ
- ຈ່າຍລົງທຶນ
- ເງີນແຮບັງຄັບບັງເອີນ
ບົດທີ 4
1.ຄັງເງິນແຫ່ງຊາດມີຈັກໜ້າທີ່?
ຕອບ: ມີ 11 ໜ້າທີ່
2. ສິດຂອງຄັງເງິນມີຈັກສິດ?
ຕອບ ມີ 4 ສິດ
3. ຫົວໜ້າ ແລະ ຮອງພະແນກໃນ 6 ພະແນກມີຄື:
- ພະແນກແຜນການຄົ້ນຄວ້າສັງລວມ
- ພະແນກກວດຜ່ານລາຍຈາຍ
- ພະແນກຄັງເງິນສົດ
- ພະແນກກວດກາຄັງເງິນ
- ພະແນກຄຸ້ຄອງໜີ້ສິນຂອງລັດ
4. ຄັງເງິນປະຈຳແຂວງ ກຳແພງນະຄອນເຂດພິເສດປະກອບມີ 3 ຂະແໜງຄື:
- ຂະແໜງບັນຊີກາງ
- ຂະແໜງແຜນການສັງລວມລາຍຈ່າຍ ແລະ ກວດຜ່ານ
- ຂະແໜງຄັງເງິນສົດ
ບົດທີ 5
1.ຊັບສິນຂອງລັດແມ່ນຫຍັງ?
ຕອບ: ແມ່ນຊັບສົມບັດທີ່ເກີດຂື້ນຕາມທຳມະຊາດ ຫຼື ດ້ວຍການສ້າງຂື້ນຂອງຄົນໂດຍແມ່ນວົງຄະນະຍາດແຫ່ງຊາດເປັນເຈົ້າກຳມະສິດ
2. ຊັບສິນຂອງລັດມີ 2 ປະເພດຄື:
- ສະທາລະນະສົມບັດ
- ລັດຖະສົມບັດ
3. ການກວດກາຊັບສິນຂອງລັດມີ 3 ປະເພດຄື:
- ກວດກາຕາມລະບົບປົກກະຕິ
- ກວດກາໂດຍແຈ້ງໃຫ້ຮູ້ລວງໜ້າ
- ກວດກາແບບກະທັນຫັນ
4. ການກວດກາຊັບສິນຂອງລັດມີ 3 ເນື້ອໃນຕົ້ນຕໍຄື
- ການຈັດຕົ້ງປະຕິບັດກົດໝາຍລະບຽບການຕ່າງໆ ຈຸດປະສົງ ແລະ ເປົ້າໝາຍກ່ຽວກັບການຄຸ້ມຄອງ ແລະ ນຳໃຊ້ຊັບສິນຂອງລັດ
- ການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດຂໍ້ຜູກພັນ ແລະ ເນື້ອໃນອື່ນໆຂອງສັນຍາລວມທັງເອກະສານທີ່ພົວພັນກັບການຄຸ້ມຄອງ ແລະ ນຳໃຊ້ຊັບສິນຂອງລັດ
- ການຈັດຕົ້ງປະຕິບັດແຜນການກ່ຽວກັບການປົກປັກຮັກສາພັນທະປະສິດທິຜົນຂອງການຄຸ້ມຄອງ ແລະ ນຳໃຊ້ຊັບສິນຂອງລັດ
ບົດທີ 6
1.ເນື້ອໃນລວມຂອງກົດໝາຍພາສີປະກອບດ້ວຍ 12 ພາກ 108 ມາດຕາ ມີຄື:
- ຫຼັກການລວມ
- ການນຳເອົາສິນຄ້າເຄື່ອງຂອງໄປແຈ້ງພາສີ
- ການແຈ້ງພາສີເປັນລາຍລະອຽດ ແລະ ການເສຍພາສີ
- ການຄ້ຳປະກັນລະບອບງົດເກັບພາສີການນຳເຂົ້າສົ່ງອອກຊົ່ວຄາວ ແລະ ລະບອບສະເພາະບາງຊະນິດສິນຄ້າເຄື່ອງຂອງ
-ການສິນຄ້າເຄື່ອງຂອງໄວ້ໃນການຄວບຄຸມສະເພາະຂອງພາສີ
- ການຍົກເວັ້ນພາສີຂາເຂົ້າ ແລະ ອະພິສິດທາງການທູດ
- ເຂດປອດພາສີ
- ການດຳເນີນຄະດີ
- ການນຳໃຊ້ເຮືອໂດຍສານ ແລະ ຂົນສົ່ງສິນຄ້າເຄື່ອງຂອງຕາມລຳແມ່ນ້ຳຊາຍແດນ
- ມາດຕະການຕໍຜູ້ກະທຳຜິດທາງພາສີ
- ການຈັດຕັ້ງ ແລະ ການເຄື່ອນໃຫວວຽກງານຂອງລັດຖະການພາສີ
- ບົດບັນຍັດສຸດທ້າຍ
2. ພາສີແມ່ນຫຍັງ?
ຕອບ: ແມ່ນພັນທະຂອງບຸກຄົນ ນິຕິບຸກຄົນ ອົງການຈັດຕັ້ງຕ່າງໆທີ່ຈະນຳເອົາສິນຄ້າເຄື່ອງຂອງເຂົ້າ ອອກ ສປປລາວ
3. ອົງປະກອບຂອງພາສີປະກອບມີຫຍັງແດ່?
- ພາສີຂາເຂົ້າ
- ພາສີຂາອອກ
- ອັດຕາພາສີ
- ສິນຄ້າ
4. ຂັ້ນຕອນການເສຍພາສີມີ 6ຂັ້ນຕອນຄື
- ການນຳເອົາສິນຄ້າເຄື່ອງຂອງໄປແຈ້ງພາສີ
- ການແຈ້ງພາສີເປັນລາຍລະອຽດ
- ການກວດກາສິນຄ້າເຄື່ອງຂອງ
- ສິນຄ້າເຄື່ອງທີ່ຢູ່ໃນການຄວບຄຸມສະເພາະຂອງພາສີ
- ຄ່າພາສີ
- ລະບອບເກັບສິນຄ້າເຄື່ອງຂອງ
5. ລະບອບສາງປະກອບມີ 4 ປະເພດຄື:
- ສາງຈິງ
- ສາງພິເສດ
-ສາງພາງ
- ສາງອຸດສະຫະກຳ
6. ສາງຈິງແມ່ນຫຍັງ
ແມ່ນສາງເກັບສິນຄ້າເຄື່ອງຂອງທົ່ວໄປມີກຳນົດເວລາ 2 ປີ
7. ສາງພາງແມ່ນຫຍັງ?
ແມ່ນສາງເຊິ່ງມີສັນຍາຄ້ຳປະກັນວ່າຈະສົ່ງສິນຄ້າອອກນອກປະເທດຄືນ ຫຼື ຖ້າວ່າສິນຄ້າເຄື່ອງຂອງນັ້ນບໍແມ່ນປະເພດເກືອດຫ້າມຈະເສຍພາສີຂາເຂົ້າ ແລ້ວ ນຳໄປຊົມໃຊ້ພາຍໃນປະເທດກໍໄດ້
8. ເຂດປອດພາສີແມ່ນຫຍັງ
ແມ່ນເຂດໜຶ່ງເຊິ່ງສິນຄ້າເຄື່ອງຂອງຢູ່ໃນເຂດປອດພາສີນີ້ຈໄດ້ຖືກງົດເກັບພາສີການສ້າງຕັ້ງເຂດປອດພາສີແມ່ນສະພາແຫ່ງຊາດເປັນຜູ້ຕົກລົງຕາມການສະເໜີຂອງລັດຖະບານ
9. ບາງລະບຽບການຕົ້ນຕໍຂອງເຂດປອດພາສີ ປະກອບມີຈັກລະບຽບກການ?
ມີ 4 ລະບຽບການ
10. ການຍົກເວັ້ນພາສີແມ່ນຫຍັງ?
ແມ່ນນະໂຍບາຍສະເພາະຂອງລັດທີ່ກຳນົດໄວ້ໃນກົດໝາຍເພື່ອເປັນການກະຕຸກຊຸກຍູ້ສົ່ງເສີມການລົງທຶນປະກອບສ່ວນເຂົ້າໃນການພັດທະນາເສດຖະກິດສັງຄົມ ຫຼື ເພື່ອເປັນການຕອບແທນ ເຊິ່ງກັນ ແລະ ກັນຕາມສັນຍາລະຫວ່າງຊາດ.
11. ການຍົກເວັ້ນພາສີຂາເຂົ້າຕາມນະໂຍບາຍທົວໄປມີຫຍັງແດ່?
- ສະບຽງອາຫານ
- ເຄືອງຮັບໃສຄອບຄົວ
- ວັດຖຸສິງຂອງທີ່ໄດ້ມາຈາກການສືບທອດມູນມ່ລະດົກຊື່ງມີໃບຢັ້ງຢືນຢ່າງເປັນທາງການຈາກອຳນາດການປົກຄອງຂອງປະເທດທີ່ເປັນເຈົ້າມູນມໍລະດົກຜູ້ມອບສິດມີທີ່ຕັ້ງຢູ່.
- ນ້ຳມັນເຊື່ອໄຟ
- ການຊວ່ຍເຫຼືອເພືອມະນຸດສະທຳແຕ່ຕ້ອງແມ່ນຂັ້ນລັດຖະບານ
- ຂອງຂວັນເຄືອງຊວ່ຍເຫຼືອກູ້ຢືມ ຫຼື ການຊຳລະໝີ້ສະເພາະແຕ່ພາກສວນລັດຖະບານເທົ່ານັ້ນ
- ເຄືອງໃຊ້ອັນຈຳເປັນບາງຊະນິດທາງສາສະໝາ ທີ່ບໍຂັດກັບນະໂຍບາຍພັກ ແລະ ລັດຖະບານຫວ່າງອອກແລະບໍ່ສົງຜົນສະທອ້ນເຊີງເສດຖະກິດແລະສັງຄົມຂອງລັດ
- ເຄືອງຂອງຕິດຕາມ ແລະ ຂອງຂວ້ນຂອງຄະນະຜູ້ແທນລັດຖະບານທີ່ໄປເຄືອນໄຫວຢູ່ຕ່າງປະເທດ
- ເຄືອງຂອງສວນຕົວບາງຊະນິດ ແລະ ບາງຈຳນວນຂອງນັກຮຽນ ນັກສືກສາ
- ເຄືອງຮັບໃຊຈຳເປັນແກ່ການສືກສາ ແລະ ວັດຖຸນຳເຂົ້າຜະລິດທົດລອງທີມີລັດສະນະທາງການຄ້າ
- ເຄືອງຮັບໃຊ້ປອງກັນຊາດ ປອ້ງກັນຄວາມສະຫງົບ
12. ການຍົກເວັ້ນພາສີທາງການທູດມີຈັກຢ່າງ?
ຕອບ: ມີ 3 ຢ່າງ
13. ສິນຄ້າເຖືອນແມ່ນຫຍັງ?
ແມ່ນສີນຄ້າ ທີບໍໄດ້ແຈ້ງພາສີຕາມຂໍ້ກຳນົດ ແລະ ລະບຽບການຕ່າງໆຂອງພາສີໄດ້ວາງອອກໃນແຕ່ລະໄລຍະ.
14. ສີນຄ້າປະເພດເກືອບຫ້າມປະກອບມີຫຍັງແດ່?
- ອາວຸດທຸກປະເພດ
- ຢາເສບຕິດທຸກຊະນິດ
- ວັດຖຸບູຮານ
- ສັດປ່າ
- ສິງຂອງລາມົກ ທີ່ຕ້ອງເຖີງຮີດຄອງປະເພດນີ ແລະ ວັດທະນາທຳອັນດີງາມຂອງຊາດແລະສິງອືນໆ
15. ການລະເມີດລະບອບພາສີແມ່ນຫຍັງ?
ແມ່ນການນຳເຂົ້າ ຫຼື ສົງອອກສີນຄ້າທຸກຊະນິດໂດຍບໍແຈ້ງພາສີເປັນລາຍລະອຽດ ຫຼື ການແຈ້ງພາສີບໍ່ຖືກຕ້ອງຕາມກົດໝາຍທີວາງໄວ້.
16. ການລະເມີດລະບອບພາສີແບ່ງອອກເປັນ 2 ສະຖານະຄື:
- ການກະທຳຜິດສະຖານນເບົາ
- ການກະທຳຜິດສະຖານໝັກ
17. ການກະທຳຜິດສະຖານເບົາລະດັບທີ່ໝືງປະກອບມີຫຍັງແດ່?
- ການແຈ້ງພາສີເປັນລາຍລະອຽດຊັກຊ້າ
- ການແຈ້ງຂໍ້ມູນເປັນລາຍລະອຽດບໍຖືກຕ້ອງ ແລະ ບໍຄົບຖວ້ນຕາມຕົວຈິງ
- ການຊຸກເຊືອງ ຂັດຂືນບໍຍອມມອບເອກະສານອັນຈຳເປັນໃຫ້ແກ່ເຈົ້າໝ້າທີ່ພາສີ
18. ການກະທຳຜິດສະຖານນະເບົາລະດັບທີ່ສອງປະກອບມີຫຍັງແດ່?
- ການແຈ້ງສິນຄ້າເຄືອງຂອງ ຫຼື ຫີບຫໍ່ລືນຫຼຸດຈຳນວນຕົວຈິງ
- ການແຈ້ງສິນຄ້າເຄືອງຂອງ ຫຼື ຫີບຫໍ່ທີ່ຢູ່ໃນລະບອບງົດເກັບພາສີລືນ ຫຼື ລຸດຈຳນວນຕົວຈິງ
- ການຂາດ ຫຼື ເພີມຈຳນວນເຄືອງຂອງ ແລການແຈ້ງສິນຄ້າເຄືອງຂອງທີ່ຕົກຢູ່ໃນລະບອບສາງ
19. ການກະທຳຜິດສະຖານເບົາລະດັບທີ່ສາມປະກອບມີຫຍັງແດ່?
- ການກະທຳຜິດສະຖານນະເບົາລະດັບທີ່ສອງ ຊືງໄດ້ລະເມີດເປັນຄັ້ງທີ່ສາມ
- ການນຳເອົາສີນຄ້າເຄືອງຂອງທີ່ບໍ່ແມ່ນປະເພດເກືອດຫ້າມອອກ ຫຼື ເຂົ້າ ສ ປ ປ ລາວ ໂດຍບໍ່ມີໃບແຈ້ງພາສີເປັນລາຍລະອຽດ
- ການແຈ້ງຂໍ້ມູນບໍ່ຖືກຕ້ອງຊືງມີຜົນສະທ້ອນຕໍ່ຄ່າພາສີ
- ການແຈ້ງຊື່ຜູ້ຈັດສົງສິນຄ້າເຄືອງຂອງຢູ່ຕົ້ນທາງ ແລະ ຊື່ຜູ້ຮັບສິນຄ້າເຄືອງຂອງຕົວຈິ່ງຢູ່ປ່າຍທາງບໍ່ຖືກຕ້ອງໂດຍເຈດຕະນາ
- ການແຈ້ງຂໍ້ມູນບໍຖືກຕ້ອງ ເພືອຈຸດປະສົງຢາກໄດ້ຮັບນະໂຍບາຍຍົຢກເວັ້ນພາສີ
- ກນນບິດເບືອນໃນການນຳເອົາສີນຄ້າເຄືອງຂອງທີ່ບໍ່ແມ່ນປະເພດເກືອດຫ້າມໄປບອນອືນ ຊືງບໍແມ່ນການອະພິສິດໃນການນຳໃຊ້ສິດຄ້າເຄືອງຂອງນັ້ນ
- ການນຳເອົາຫຼາຍຫົວໝວ່ຍ ຫຼື ຫຼາຍຫີບຫໍ່ໂຮມເຂົ້າກັນເປັນຫົວໝວ່ຍ ຫຼື ຫີບຫໍ່ດຽວແລ້ວນຳມາແຈ້ງຕໍ່ເຈົ້າໝ້າທີ່ພາສີ
- ການອຳພາງປີດບັງສີຄ້າເຄືອງຂອງໂດຍນຳໃຊ້ພາຫະນະອ ຫຼື ວັດຖຸສິງຂອງເພືອລົບຫລີກພາສີ
ບົດທີ່ 7
1.ລະບົບສວຍສາອາກອນແມ່ນຫຍັງ?
ແມ່ນລະບົບອັນໝືງອັນດຽວ ທີ່ຕ້ອງປະຕິບັດຢ່າງເປັນເອກະພາບກັນໃນທົວປະເທດ.
2. ສວຍສາອາກອນທາງອອ້ມແມ່ນຫຍັງ?
ແມ່ນຈຳພວກອາກອນທີ່ກັບຈາກຜູ້ຊົມໃຊ້ສີນຄ້າເຄືອງຂອງ ຫຼື ການບໍລິການໂດຍຜ່ານຜູ້ດຳເນີນທຸລະກິດການຜະລິດສິນຄ້າ ແລະ ການບໍລິການ.
3. ສວຍສາອາກອນທາງອອ້ມປະກອບດວ້ຍມີຄື:
- ອາກອນຕົວເລກທຸລະກິດ
- ອາກອນຊົມໃຊ້ສິນຄ້າບາງປະເພດ
4. ສວຍສາອາກອນທາງກົງແມ່ນຫຍັງ?
ແມ່ນຈຳພວກອາກອນທີ່ເກັບໂດຍກົງຜູ້ທີ່ມີກຳໄລ ຫຼື ຂາຍໄດ້.
5. ສວຍສາອາກອນທາງກົງປະກອບມີຫຍັງແດ່?
- ອາກອນກຳໄລ
-ອາກອນໄລໄດ້
- ອາກອນຕ່ຳສຸດ
-ຄ່າທຳນຽມຕ່າງໆ
6. ອາກອນຕົວເລກທຸລະກິດແມ່ນຫຍັງ?
ແມ່ນອາກອນທາງອອ້ມຊີງເປັນພັນທະຂອງຜູ້ຊົມໃຊ້ສິນຄ້າເຄືອງຂອງ ຫຼື ການບໍລິການຕ່າງໆ ແລະ ກິດຈະການທີຕ້ອງເສຍອາກອນຕົວເລກທຸລະກິດ.
7. ອາກອນຊົມໃຊ້ແມ່ນຫຍັງ?
ແມ່ນອາກອນທາງອອ້ມທີ່ເກັບຈາກສີນຄ້າເຄືອງຂອງ ຫຼື ຜະລິດຕະພັນບາງປະເພດທີ່ນຳເຂົ້າຈາກຕ່າງປະເທດ ຫຼື ທີ່ຜະລິດພາຍໃນປະເທດເພືອຈຳໝ່າຍຢູ່ໃນດິນແດນຂອງ ສ ປ ປ ລາວ.
8. ອາກອນກຳໄລແມ່ນຫຍັງ?
ແມ່ນອາກອນທາງທີ່ເກັບຈາກກຳໄລຂອງຜູ້ດຳເນີນທຸລະກິດໃນທຸກຂະແໝງວິຊາອາຊີບ ໂດຍບໍຈຳແນກວ່າເປັນບຸກຄົນ ຫຼື ນິຕິບຸກຄົນຊືງມີພູມລຳເນົ່າຢູ່ ສ ປ ປ ລາວ ທີ່ມີກຳໄລຈາກການດຳເນີນທຸລະກິດ ຫຼື ຈາກການປະກອບອາຊີບສະຫລະຕາມທີ່ໄດ້ບົ້ງໄວ້ໃນກົດໝາຍສວ່ຍສາອາກອນ.
9. ກຳໄລທີ່ຕ້ອງເສຍອາກອນແມ່ນຫຍັງ?
ແມ່ນກຳໄລຈາກການເຮັດທຸລະກິດ ການຜະລິດ ການຄ້າ ແລະ ການບໍລິການທົວໄປ.
10. ທຸລະກິດການຜະລິດໝາຍເຖີງຫຍັງ?
ໝາຍເຖີງທຸລະກິດກຽ່ວກັບການຜະລິດກະສິກຳປ່າໄມ້ ອຸດສາຫະກຳ ແລະ ຫັດຖະກຳ ໃນນັ້ນລວມທັງການຂຸດຄົ້ນຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດເຊັ່ນ: ການຂຸດຄົ້ນບໍນ້ຳມັນ , ອາຍແກັດ , ຂຸດຄົ້ນບໍແຮ່.
11. ອາກອນຕ່ຳສຸດແມ່ນຫຍັງ?
ແມ່ນອາກອນທາງກົງ ຊີງເປັນພັນທະຕ່ຳສຸດຂອງຜູ້ດຳເນີນທຸລະກິດ ແລະຜູ້ປະກອບອາຊີບອິດສະຫລະທີ່ຕ້ອງເສຍອາກອນ.
ບົດທີ່ 8
1.ການປະກັນໄພແມ່ນຫຍັງ?
ແມ່ນການບໍລິການຄວາມສຽງຕໍ່ໄພຕ່າງໆທີ່ອາດຈະເກີດຂື້ນກັບຜູ້ໄດ້ຮັບການປະກັນໄພທີ່ໄດ້ຈ່າຍຄ່າທຳນຽມປະກັນໄພໃຫ້ແກ່ຜູ້ປະກັນໄພ ໂດຍການຊົດເຊີຍຄ່າເສຍຫາຍ ດວ້ຍຊັບສິນປະກັນໄພ ຕາມທີ່ໄດ້ຕົກລົງກັນໄວ້ໃນສັນຍາປະກັນໄພ.
2. ການເຄືອນໄຫວປະກັນໄພຖືກແບ່ງອອກເປັນຫຼາຍປະເພດທີ່ແຕກຕ່າງກັນມີຫຍັງແດ່?
- ອີງໃສຈຸດປະສົງການເຄືອນໄຫວຂອງອົງການຈັດຕັ້ງທີ່ເຮັດໝ້າທີ່ຄຸ້ມຄອງຄັງປະກັນໄພ
- ຕາມວີທີການແກ້ໄຂຄວາມສຽງ
- ຕາມວີທີ່ຄຸ້ມຄອງຄັງປະກັນໄພ
3. ຈຸດພິເສດຂອງການປະກັນໄພແມ່ນຫຍັງ?
ແມ່ນເພືອຮັບປະກັນຄວາມປອດໄພໃຫ້ແກ່ການຜະລິດ ແລະ ຊີວິດຈາກຜົນກະທົບທາງລົບຂອງບັນດາຄວາມສຽງຕ່າງໆ ການເຄືອນໄຫວດ້ານປະກັນໄພໄດ້ປະກົດຕົວຂື້ນ ແລະ ນັບມື້ນັບມີການຂະຫຍາຍຕົວ.
4. ການປະກັນໄພມີ 2 ຈຸດພິເສດດັງລຸ່ມນີ້ມີຄື:
- ການປະກັນໄພແມ່ນການບໍລິການພິເສດຊະນິດໝື່ງ
- ການປະກັນໄພມີລັກສະນະຊົດເຊີຍ ແລະ ບໍ່ຊົດເຊີຍ
5. ບົດບາດຂອງການປະກັນໄພ ມີ 3 ບົດບາດຄື:
- ປະກອບສວນປົກປ້ອງທືນການຜະລິດທຸລະກິດ ແລະ ເຮັດໃຫ້ຊີວິດການເປັນຢູ່ຂອງຜູ້ເຂົ້າຮວມປະກັນໄພມີຄວາມສະຫງົບ
- ປະກອບສວນເຂົ້າໃນການປ້ອງກັນ ແລະ ຈຳກັດຜົນເສຍຫາຍທີ່ອາດຈະເກີດຂື້ນເພືອຮັບປະກັນຄວາມປອດໄພໃຫ້ແກ່ການຜະລິດ ແລະ ຊີວິດການເປັນຢູ່
- ປະກອບສວນສະໝອງທືນໃຫ້ແກ່ການພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມ
6. ບັນດາຫລັກການເຄືອນໄຫວດ້ານການປະກັນໄພ ມີ 4 ຫລັກການຄື:
- ຫລັກການເອົາຈຳນວນຫຼາຍຖົມຂຸມໃຫ້ຈຳນວນໝ້ອຍ
- ຫລັກການທາງດ້ານກັ່ນຕອງຄວາມສຽງ
- ຫລັກການການກຳນົດຄ່າປະກັນໄພຕ້ອງບົນພື້ນຖານລາຄາຂອງຄວາມສຽງ
- ຫລັກການທາງດ້ານການລະມັດລະວັງ