Buiten klimmen is anders dan binnen klimmen. Het is bijvoorbeeld nodig om rekening te houden met het weer. Rotsklimmen in de regen is niet prettig, veel moeilijker en kan gevaarlijk zijn. Het kan soms lang duren voordat de rots weer droog is. Als de zon schijnt, droogt het meestal weer snel op. Al kan het bij een noordwand veel langer duren. Een briesje helpt ook bij het opdrogen van een route. In sommige gebieden zijn er routes die langer droog blijven (denk aan een flinke overhang of een grot), maar die blijven vaak ook weer langer vochtig als ze dat eenmaal zijn. Verder kan de temperatuur flink schommelen. Zorg dus dat je altijd nadenkt over wat je aantrekt en meeneemt naar de rots. Vergeet ook je zonnebrand niet in de warme maanden; soms is het niet mogelijk om in de schaduw te zekeren of te klimmen. Ga nooit klimmen met (voorspeld) onweer of met hele harde wind.
Kortom: weet wat het weer gaat doen en houd daar rekening mee.
Onweer: waarom is het gevaarlijk tijdens het klimmen en wat te doen
Onweer is in het algemeen een gevaar in de bergsport en zo ook tijdens het klimmen in de rots. Een voor de hand liggend gevaar is de kans op blikseminslag. Rotsen en hoge klimmuren vormen vaak een natuurlijke antenne, waardoor bliksemstralen worden aangetrokken. Bovendien worden veel metalen materialen gebruikt, die goed geleiden waardoor er hoge stroomsterktes op kunnen treden die ernstige brandwonden kunnen veroorzaken. Naast de direct gevaren door blikseminslag, zijn er ook indirecte gevaren. Zo is er een verhoogd risico op steenslag, uitglijden op een natte rots, slecht zicht door hevige regen/mist/bewolking en ongevallen als gevolg van gehaaste beslissingen/handelingen. Het overgrote deel van de ongelukken tijdens onweer in de bergen, wordt veroorzaakt door deze indirecte gevaren.
Uiteraard is het belangrijkste om goed voorbereid te zijn. Bekijk van tevoren het weerbericht en ga bij voorspeld onweer niet de rotsen in. Mocht je toch overvallen worden door onweer, blijf dan kalm en laat je zakken uit de route. Eenmaal onderaan de route, is de veiligste optie om je metalen materiaal weg te leggen en op zoek te gaan naar een plek met zo min mogelijk risico op inslag, steenslag of geleiding. Wanneer de rest van het terrein een risico vormt, is de beste optie om op je touw of rugzak te gaan zitten op enige afstand van de rotswand (zie de afbeelding).
Voor wie meer wilt weten, zie de uitgebreide informatie van de NKBV: https://nkbv.nl/kenniscentrum/onweer-in-de-bergen-deel-1.html en https://nkbv.nl/kenniscentrum/onweer-in-de-bergen-deel-2.html
De grepen zijn buiten niet met kleuren aangegeven. Voor velen is dat juist positief: elke route is een puzzel. Maar het is soms ook lastig om een route te volgen of überhaupt te vinden. In de topo (klimgids van een gebied) staan foto's of tekeningen waarmee het verloop van de route is aangegeven. Toch zul je regelmatig moeten zoeken waar een route begint of halverwege de route realiseren dat je ergens anders bent dan je denkt. Het omgaan met een topo en het vinden van een route is onderdeel van de cursus. De ASAC heeft van de meeste klimgebieden topo's te leen. Zie https://asac.nl/topos/ voor een overzicht daarvan.
Ook hebben de meest klimgebieden informatieborden of een website waar aanvullingen of wijzigingen op de topo zijn aangegeven. Soms is een bepaalde route of deel van het gebied dicht vanwege veiligheid of natuurbehoud. Verder hebben klimgebieden vaak bijzonderheden of speciale (gedrags)regels die er gelden. Neem er kennis van als je het klimgebied binnenloopt of van tevoren op de website.
De NKBV heeft een overzicht van klimgebieden in de buurt van Nederland.
Rots kan zich op allerlei manieren voordoen. Soms kan het glad zijn of juist heel scherp, wees je daarvan bewust. Buiten een voorklimval maken kan ook heel anders zijn dan binnen, want rotsen gaan vrijwel nooit recht omhoog. Tijdens het zekeren en klimmen kun je hiervan een inschatting maken, maar bij een ongelukkige val zul je je sneller stoten dan binnen. Dit is één van de redenen waarom we altijd een helm dragen. Bovendien heb je buiten geen mat om op te vallen, dus let extra op met klimmen en zekeren tot aan de eerste haak (en vaak nog even daarna). Tijdens een ASAC cursus is er altijd een EHBO-set aanwezig en alle SKI's hebben een EHBO-licentie. Als je zelfstandig gaat klimmen, neem je zelf een EHBO-set mee en zorg ervoor dat je weet hoe deze te gebruiken.
In de klimhal zijn touwen altijd lang genoeg om de klimmer weer tot de grond te laten zakken. Buiten heb je zulke garanties niet! Als de klimmer te ver door klimt, kan het zijn dat het touw op raakt tijdens het laten zakken, met als gevolg dat de klimmer op de grond valt. Leg dus altijd een knoop aan het uiteinde van het touw. Een zaksteek of achtknoop met een lang uiteinde is hiervoor geschikt (zie hoofdstuk 5). ASAC enkeltouwen zijn standaard 70 meter lang. Bekijk in de topo hoelang de route is en of je het redt met het touw dat je mee hebt.
Neem ook altijd kennis van het alarmnummer (vrijwel overal in Europa werkt 112) en of er een speciaal alarmnummer is voor een (berg)reddingsdienst in het gebied waar je bent. Zet het lokale bergreddingsnummer altijd in je telefoon. Mocht er iets gebeuren dan is het goed om precies te weten waar je bent. Je moet dus uit kunnen leggen in welk gebied en op welke rots je aan het klimmen bent. Zorg dus dat je weet waar je aan het klimmen bent, ook als er ervaren klimmers mee zijn. Soms zijn lokale hulpverleners zelfs bekend met specifieke routes in het gebied. Je kunt ook uitleggen hoe je bent gelopen.
Naast een EHBO-set en de juiste kleding is het ook verstandig voldoende water en voedsel mee te nemen. Zorg ervoor dat je telefoon goed is opgeladen of dat je een powerbank meeneemt. En als je in het donker je weg terug moet vinden, is een hoofdlampje handiger dan je telefoon.
Klimgebieden liggen vrijwel altijd in natuurgebieden. Rotsen zijn vanwege het grote hoogteverschil en de slechte bereikbaarheid een bijzonder ecosysteem. Wees je bewust van het privilege dat je je op deze plekken mag begeven en toon je een goede gast. Laat geen afval achter en ruim op als je weggaat. Meer weten? Lees over de 7 principles of Leave No Trace. Een van de dingen die Nederlandse (groepen) klimmers nogal eens vergeten is dat in een natuurgebied ook rust hoort te heersen. Voor de dieren, maar ook voor de andere mensen die daar zijn. Praat met elkaar en schreeuw niet. Zet geen muziek aan, enzovoorts. We hebben geen rotsen in Nederland, dus we hebben afgesproken met bergsportverenigingen in andere landen dat we mogen komen klimmen. Laten we zorgen dat we welkom blijven.