Πρωτοδημοσιεύθηκε 23/12/2009 στο https://greekmotorhomers.wordpress.com

Ακόμα να βρω ... ρυθμό! Έρχομαι τελευταίος και καταϊδρωμένος .... Τι να πω και πως να δικαιολογηθώ ... Ας είναι όμως ..... μεγάλη η εισαγωγή και ας έρθουμε στα δρώμενα!

Το επόμενο μας ταξίδι στα Ζαγοροχώρια, το χρωστάμε στα βαφτίσια της Φαίδρας-Σοφίας το Σάββατο 4 Ιουλίου 2009. Χρόνια τώρα, ακούγαμε Ζαγοροχώρια, βλέπαμε διάφορα ντοκυμανταίρ για την Ήπειρο και τις ομορφιές της και πάντα λέγαμε ότι κάποτε θα πάμε. Μεταξύ μας, οι τελευταίες μας εμπειρίες από την Ήπειρο και μόνο βέβαια για τα Ιωάννινα, χρονολογούνται από τα πάλαι ποτέ μαθητικά μας χρόνια (μια πραγματικά αλησμόνητη σχολική εκδρομή το 1972!), αλλά να μην ξεχνάμε και την Ηγουμενίτσα, την οποία πάντα αντικρύζαμε από το κατάστρωμα του πλοίου της γραμμής Πάτρα-Ancona.

Πέμπτη πρωϊ (και βέβαια όχι με την αυγούλα) 2 Ιουλίου 2009, το περιηγητικό ζεύγος ενισχυμένο με το Δημήτρη και τη Ζέτα και με πλοηγό μας τη "Mei", σαλπάρει προς ταξίδι μακρινό .... με αρχικό προορισμό το Μονοδένδρι! Το πως θα πάμε, που θα διανυκτερεύσουμε κλπ, ούτε που το σκεφτόμασταν, άλλωστε δεν μας επιτρέπεται να παρεκλίνουμε από την αρχή μας .... βλέποντας και κάνοντας! Έτσι θέσαμε σαν στόχο πρώτης στάσης τα Καμένα Βούρλα και εκεί αποφασίσαμε να κινηθούμε προς Ζαγοροχώρια μέσω ... Καστοριάς! Η επιθυμία μας να δούμε το μικρό μας γυιό αναμφίβολα μας οδήγησε σ' αυτή τη διαδρομή, οπότε από Λαμία κινηθήκαμε προς Δομοκό και από εκεί Καρδίτσα - Τρίκαλα - Καλαμπάκα - Γρεβενά και .... τσούπ κατά τις 8:00 μμ στην Καστοριά! Ο Άγγελος μας υποδέχθηκε στη άριστα τακτοποιημένη και πεντακάθαρη γκαρσονιέρα του με θέα τη λίμνη και αυτό ιδιαίτερα ευχαρίστησε τη μάνα του καθώς την απάλλαξε πλήρως από κάθε φροντίδα "οικιακού" χαρακτήρα! (Σημ. Ξέραμε βέβαια ότι για τελευταία φορά θα αντικρύζαμε έτσι αυτό τον τόσο ζεστό χωρό που με ιδιαίτερη φροντίδα τον επιμελήθηκε τα τελευταία τέσσερα χρόνια λόγω των σπουδών του στο ΤΕΙ Καστοριάς - σε 3 μήνες περίπου θα άρχιζε η διαδικασία μαζέματος και μετακόμισης στα γονεϊκά εδάφη). Δεν χάσαμε την ευκαιρία και ..... τιμήσαμε δεόντως τους μεζέδες του γειτονικού ουζερί και μετά ... νανάκια δίπλα στη λίμνη! Άγγελε, ξέρω ότι πάντα θα έχεις τις καλύτερες αναμνήσεις από την Καστοριά και νάσαι σίγουρος ότι η Καστοριά, θα είναι για την οικογένεια μας ένας τόπος προορισμού!

Την επόμενη ημέρα, ξεκινήσαμε από την Καστοριά και μέσω του πρόσφατα παραδοθέντος τμήματος Γρεβενά - Ιωάννινα της Εγνατίας οδού κινηθήκαμε προς Ιωάννινα και από εκεί κατευθείαν προς Ζαγοροχώρια με πρώτο σταθμό το Μονοδένδρι.

Το Μονοδένδρι, σε απόσταση 38 km βορειοδυτικά των Ιωαννίνων και σε υψόμετρο 1.100 m, θεωρείται από τα πιο αντιπροσωπευτικά χωριά του Ζαγοριού, στο οποίο δίνει ιδιαίτερη φήμη και η γειτνίασή του με την χαράδρα του Βίκου, με σημεία αναφοράς το Μοναστήρι της Αγίας Παρασκευής και την τοποθεσία Οξιά με το περίφημο πετροδάσος της. Το χωριό, με τη σημερινή μορφή του, χτίστηκε γύρω στα 1360 μ.Χ. Ο οικισμός αποτελούσε θερινή διαμονή Μολοσσών κτηνοτρόφων, οι οποίοι όπως και οι σημερινοί Σαρακατσάνοι του χωριού, κατέβαιναν από τα ορεινά αυτά μέρη έως τα χειμαδιά της Πρέβεζας, όπου και η Ρωμαϊκή Νικόπολη, διασχίζοντας το οροπέδιο της Ελλοπίας στα χρόνια πριν και μετά τον Ησίοδο και τον Όμηρο. Ανάμεσα σε πολλά και ποικίλα ευρήματα της ανασκαφής ιδιαίτερα σημαντικό είναι το χάλκινο κράνος πολεμιστή, φρυγικού τύπου, της εποχής των Μακεδόνων Βασιλέων Φιλίππου και Μ. Αλεξάνδρου, που είναι το καλύτερα διατηρημένο σήμερα στον κόσμο. Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας απολάμβανε, όπως όλα τα Ζαγοροχώρια, των προνομίων της αυτονομίας και της αυτοδιοίκησης. Τα μέσα του 18ου μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα γνώρισε μεγάλη ακμή και ζηλευτό πλούτο χάρις στα ταξίδια των κατοίκων του. Τα ελληνικά γράμματα καλλιεργήθηκαν με μεγάλη επιμέλεια στη φημισμένη Ελληνική Σχολή Μονοδενδρίου, της οποίας πολλοί τελειόφοιτοι διέπρεψαν ως μεγάλοι διδάσκαλοι του Γένους. Σήμερα το Μονοδένδρι έχει 200 περίπου μόνιμους κατοίκους που ασχολούνται κυρίως με την κτηνοτροφία και τον τουρισμό. Στα οροπέδια του χωριού βόσκουν αιγοπρόβατα και αγελάδες, ενώ από πλευρά τουριστικής υποδομής οι κάτοικοι έχουν δημιουργήσει εννέα (9) ξενώνες δυναμικότητας 150 κλινών και πέντε (5) εστιατόρια που λειτουργούν όλες τις εποχές για την εξυπηρέτηση των χιλιάδων Ελλήνων και ξένων που επισκέπτονται κάθε χρόνο το Μονοδένδρι και τη χαράδρα του Βίκου.

Aπό τα τελευταία σπίτια της Βίτσας ξεκινά η περίφημη χαράδρα του Βίκου συνολικού μήκους περίπου 12 km. Θεωρείται ως ένα από τα καλύτερα φαράγγια στον κόσμο και οπωσδήποτε ένα από τα καλύτερα της Ευρώπης. Ξεκινά από τη γέφυρα του Κόκκορου και τερματίζει στη γέφυρα Βοϊδομάτη. Σ' όλο το μήκος του, με κατεύθυνση από ανατολικά προς τα δυτικά, διαρρέεται από τον ποταμό Βοϊδομάτη. Το μονοπάτι που πηγαίνει πότε από την δεξιά όχθη και πότε από την αριστερή οδηγεί τον επισκέπτη μέσα στη χαράδρα που σχηματίζεται από κατακόρυφους βράχους μέγιστου ύψους 950m. Εκεί μέσα ο επισκέπτης θα βρεθεί στον κόσμο της ησυχίας, στο βασίλειο των αετών και των αγριμιών. Στις πλαγιές, στους γκρεμούς και στις σπηλιές ζουν ακόμα αγριόγιδα. Ο Βίκος και τμήμα του Αώου, συνολικής έκτασης 126.000 στρέμματα, από το 1973 έχουν κηρυχθεί Εθνικός δρυμός και είναι ο μεγαλύτερος της χώρας. Κοντά στο φαράγγι βρίσκονται τα χωριά Καπέσοβο, Κουκούλι, Κήποι, Βραδέτο, Μονοδένδρι, Αρίστη, κ.α. Η χαράδρα του Βίκου αποτελεί μοναδικό μέρος για εκδρομή. Ξεκινώντας από τη σκάλα της Βίτσας μετά από 20 λεπτά ο επισκέπτης θα βρεθεί στην κοίτη του Βοϊδομάτη, θα θαυμάσει τη γέφυρα του Μίσιου τα κατακόρυφα βράχια και τη μοναδική θέα. Σε μισή ώρα με τα πόδια φτάνει στα "Καδιά", βράχια σε σχήμα καδιών στην κοίτη του ποταμού.Μετά από δύο ώρες,και χωρίς να το καταλάβει από τη θέα της γύρω άγριας φύσης, ο περιηγητής φτάνει στο "Κλήμα", ένα μέρος με βαθύ ίσκιο και πολλές πηγές , κατάλληλο για ξεκούραση και φαγητό. Μπορεί όμως κάποιος να απολαύσει τις ομορφιές της χαράδρας του Βίκου χωρίς καν να τη διασχίσει, βλέποντας την από ψηλά . Τρία είναι τα σπουδαιότερα σημεία από τα οποία μπορεί κανεις να την απολαύσει από μακριά: α) Η Αγία Παρασκευή στο Μονοδέντρι που είναι και το πιο προσιτό σημείο, β) Η Οξυά ή "το μπαλκόνι του Βίκου", πάνω από το Μονοδέντρι στο βουνό και γ) Η Μπελόη, το καλύτερο ίσως σημείο απ'όπου μπορεί κανείς να δει ολόκληρη τη Χαράδρα, 20 min με τα πόδια δυτικά του Βραδέτου.

Η Αρίστη είναι ένα από τα όμορφα χωριά του Ζαγοριού και απέχει περίπου 50 km από τα Ιωάννινα. Το παλιό της όνομα, Αρτσίστα, προέρχεται από το αλβανικό arrc-i και την κατάληξη -ishte ή -ishta και αναφέρεται σε είδος χόρτου, θάμνου ή δέντρου. Το χωριό είναι κτισμένο σε υψόμετρο 650 m στην βορινή πλαγιά του υψώματος "Γκραμπάλα", απέναντι από τους βράχους της Αστράκας, στα όρια του Εθνικού Δρυμού Βίκου. Από την Αρίστη μπορείκάποιος να προσεγγίσει εύκολα το Πάπιγκο και το Βίκο, ενώ το πλησιέστερο χωριό σ' αυτή είναι ο Αγιος Μηνάς σε απόσταση 2,5 km. Στην κεντρική πλατεία της Αρίστης όπου δεσπόζει ο μεγάλος πλάτανος αξίζει η επίσκεψη στο ναό της Κοίμησης της Θεοτόκου (αρχές του 18ου αιώνα), με αξιόλογες τοιχογραφίες, ξυλόγλυπτο τέμπλο και επιβλητικό καμπαναριό. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν επίσης τα Καλύβια της Αρίστης, το Δημοτικό Σχολείο, τα καλντερίμια του χωριού, η παλιά βρύση καθώς και αρκετά παλιά πετρόκτιστα αρχοντικά ζαγορίσιας αρχιτεκτονικής.

Η κοινότητα του Παπίγκου αποτελείται από δύο συνοικίες ή μαχαλάδες, το Μεγάλο και το Μικρό Πάπιγκο, πραγματικά κρεμασμένες στις πλαγιές του ορεινού όγκου της Πίνδου και κάτω από τον ίσκιο των "πύργων" της Αστράκας. Το Μεγάλο Πάπιγκο βρίσκεται σε υψόμετρο 900 m και το Μικρό Πάπιγκο σε υψόμετρο 980 m και απέχουν μεταξύ τους περίπου 2 km. Ο δρόμος προς το Πάπιγκο μετά την Αρίστη έχει πολλές στροφές και σε ορισμένα σημεία ιδιαίτερα στενός αλλά η οδήγηση σ' αυτό θα παραμείνει αξέχαστη λόγω της ομορφίας του τοπίου. To Πάπιγκο αναμφίβολα είναι από τους παραδοσιακούς ελληνικούς οικισμούς και είναι πόλος έλξης για χιλιάδες επισκέπτες που έρχονται κάθε χρόνο, για να θαυμάσουν το θαυμάσιο τοπίο της περιοχής. Ιδιαίτερη εντύπωση προξενούν η διατήρηση του παραδοσιακού χαρακτήρα, τα μεγάλα αρχοντικά, τα λιθόκτιστα σπίτια, τα λιθόστρωτα σοκάκια, βρύσες με πεντακάθαρα νερά και εξαιρετική θέα, ολα εναρμονισμένα απόλυτα με το φυσικό περιβάλλον. Στο Πάπιγκο υπάρχουν δύο πέτρινα γεφύρια. Το μεγαλύτερο που έχει κτιστεί το 1854, βρίσκεται ανάμεσα στο Μικρό και το Μεγάλο Πάπιγκο, στη θέση Λάκκος. Είναι μονότοξο και συνδέει τους δύο οικισμούς με το παλιό μονοπάτι. Το άλλο γεφύρι στη Μπουλουγούνσα είναι αρκετά μικρότερο και βρίσκεται δίπλα από τον ασφαλτόδρομο πριν τη στροφή του Μεγάλου Πάπιγκου.

Περιπλανηθήκαμε στα πανέμορφα λιθόστρωτα καλντερίμια του Μεγάλου Παπίγκου, θαυμάσαμε την αρχιτεκτονική των αρχοντόσπιτων φτιαγμένα από πελεκητή πέτρα και είδαμε την εκκλησία του Αγίου Βλάσιου. Ο ναός κτίστηκε το 1852, στη θέση του παλιότερου ναού, μια περίπου χιλετία πριν. Στον προαύλιο χώρο του ναού σε κοντινή απόσταση, δεσπόζει το επιβλητικό και μεγαλοπρεπές καμπαναριό του (1887), το οποίο έχει ύψος 15 μ., εξαγωνικό σχήμα και μοιάζει με πύργο. Από την παλαιά εκκλησία σώζεται σήμερα μόνο ένα αριστουργηματικό κομμάτι του σκαλιστού τέμπλου, το οποίο φυλάσσεται στην Αγία Τράπεζα. Ο ναός είναι τρισυπόσαστος (αφιερωμένος στον Άγιο Βλάσιο, στον Άγιο Δημήτριο και στην Αγία Τριάδα) και διαθέτει εξαιρετικό τέμπλο, σπάνια βιβλία, πολύτιμα ιερά και σκεύη και πλούσιο εσωτερικό διάκοσμο.

Άλλες εκκλησίες που αξίζει ο επισκέπτης του Πάπιγκου να δει, είναι: α) Ο ναός του Αγίου Γεωργίου (κτίστηκε το 1774 και ανακαινίστηκε το 1880), β) Ο ναός της Αγίας Παρασκευής που θεωρείται μία από τις πιο παλιές εκκλησίες του χωριού, γ) Ο ναός της Παναγίας και δ) Ο ναός των Ταξιαρχών, στο Μικρό Πάπιγκο, που έχει χαρακτηριστεί διατηρητέος από το Υπουργείο Πολιτισμού.

Από εδώ ξεκινούν τα ορειβατικά μονοπάτια, όπως γράφει η ενημερωτική επιγραφή, προς καταφύγιο με διάρκεια διαδρομής 3,5 ώρες, προς σπήλαιο Προβατίνα διάρκειας 4 ώρες, προς Δρακόλιμνη διαδρομή που απαιτεί 4,5 ώρες και προς κορυφή Γκαμήλα, 6 ώρες επίπονης διαδρομής. Η φυσική μας κατάσταση δεν είναι και η καλύτερη δυνατή και γι' αυτό δεν επιχειρήσαμε να κινηθούμε σε μια από τις παραπάνω διαδρομές. Έτσι δεν μας δόθηκε η ευκαιρία να απολαύσουμε μια κατά γενική ομολογία μαγευτική θέα και ίσως θα πρέπει να προπονηθούμε κατάλληλα για να επανέλθουμε φορμαρισμένοι, άραγε με συνοδεία ασθενοφόρου (?) για extreme sports!

Κυριακή πρωϊ αναχωρήσαμε από το Πάπιγκο, ξεκινώντας το ταξίδι της επιστροφής διαπερνόντας τη γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου. Άλλωστε έπρεπε να βάλουμε το σαλιγκαράκι μας να τη διασχίσει μιας και θα ήταν μια πρωτόγνωρη εμπειρία γι' αυτό. Στα Ιωάννινα, κάναμε μια μικρή στάση για να δούμε τους εκεί κατοικοεδρεύοντες φίλους μας Νίκο και Γεωργία και μαζί τους απολαύσαμε το μεσημεριανό καφέ μας δίπλα στη λίμνη Παμβώτιδα. Αναχωρήσαμε από τα Ιωάννινα και μέσω Αμφιλοχίας κατευθυνθήκαμε στη γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου και περνώντας στην Πελοπόννησο γευτήκαμε για ακόμα μια φορά ..... τον "ευρωπαϊκών προδιαγραφών" αυτοκινητόδρομο Κορίνθου - Πατρών για τον οποίο κάποιοι έχουν το θράσος να εισπράτουν διόδια! 'Αραγε, έχουν σκεφθεί πόσους δρόμους θα έφτιαχναν με τις αποζημιώσεις που θα όφειλαν να καταβάλουν μετά από αγωγές των συγγενών των θυμάτων που είχαν την ατυχία να γευθούν αυτές της υψηλής ποιότητας υπηρεσίες και οδική ασφάλεια που παρέχουν? Είναι μήπως αποδεκτή σε μια ευρωπαϊκή χώρα μια τέτοιου είδους αποικιακού χαρακτήρα σύμβαση εκχώρησης ενός οδικού άξονα? Τι λέω όμως ... αναφέρομαι για ευρωπαϊκή χώρα .... εδώ είναι Ελλαδιστάν και βέβαια καλώς έχουν και καλώς τα υφιστάμεθα! Ας μην χαλάω τη διάθεση μου (εκνευρίστηκα αναλογιζόμενος τα καθώς οδηγούσα .... να μην εκνευριστώ και τώρα που τα γράφω) και ...... συνεχίσαμε το ταξίδι μας προς τον Ισθμό της Κορίνθου, όπου και διανυκτερεύσαμε, απολαμβάνοντας μια καταπληκτική καλοκαιρινή βραδυά.

Η επιστροφή στη βάση μας την επομένη, σηματοδοτεί και το τέλος αυτής της εκδρομής αλλά και την προετοιμασία της νέας μας εξόρμησης! Ευρώπη, σου ερχόμαστε ....