Paper 14
प्रात्यक्षिक भूगोल 2
मॉड्यूल: -I संगणकाची ओळख ( या नोट्स जर्नलमध्ये लिहाव्यात )
१.१: संगणकाची ओळख (Notes for english Medium Student)
१.२: भूगोलमध्ये संगणकाचा उपयोग
१.२.१: रेषाआलेख, स्तंभा आलेखांचे तयार करणे
१.२.२: पाई डायग्राम आणि स्कॅटर डायग्रामचे तयार करणे
1.3: डेटा / माहिती विश्लेषणासाठी एक्सेलचा उपयोग
मॉड्यूल: -II: सुदूर संवेदन ( या नोट्स जर्नलमध्ये लिहाव्यात )
२.१ सुदूर संवेदनाची व्याख्या
2.2 सुदूर संवेदन मूलभूत घटक : ईएमआर, संवेदक आणि प्लॅटफॉर्म
२.3 भूगोलमध्ये सुदूर संवेदनाचा उपयोग
२.४ हवाई छायाचित्रे आणि उपग्रह प्रतिमा: व्याख्या, प्रकार आणि त्यांच्या दरम्यानचा फरक ( या नोट्स जर्नलमध्ये लिहाव्यात ) (notes for english medium students)
2.5 हवाई छायाचित्रे प्रमाण (notes for english medium students)
2.6 प्रतिमेच्या वाचन घटक (notes for english medium students)
२.7 उपग्रह प्रतिमा व हवाई छायाचित्रामधील प्राकृतिक आणि सांस्कृतिक घटक ओळखणे ( या नोट्स जर्नलमध्ये लिहाव्यात marathi and english medium student)
मॉड्यूल- III: जीआयएस आणि जीएनएसएस
३.१ भौगोलिक माहिती प्रणाली (जीआयएस)
a व्याख्या आणि घटक
b जीआयएस डेटा स्ट्रक्चर: प्रकार (प्रादेशिक आणि अप्रादेशिक), रास्टर आणि वेक्टर डेटा
c जिओरफरेन्सिंग, डिजिटायझेशन, नकाशा मांडणीची तयारी
d जी.आय.एस. चे भूगोलामध्ये उपयोग : भूमीउपयोजन, नागरीकरण विश्लेषण, वनांचे निरीक्षण
३.२ ग्लोबल नेव्हिगेशन सॅटेलाइट सिस्टम
a व्याख्या आणि घटक
b: भूगोला मधील जीपीएस उपयोग
c फील्ड वर्कमधील जीपीएसचे वापर : अक्षांश, रेखांश आणि उंची निश्चित करणे
3.3: गुगल अर्थ या ॲपवर आधारीत आध्याय
मॉड्यूल -4: सांख्यिकीय पद्धती आणि तंत्र
४.१ मध्यवर्ती प्रवृत्तीचे मापन: सरासरी, मध्यगा आणि बहुलक
४.२ विचलन : सरासरी विचलन आणि प्रमाणित विचलन
४.३ असोसिएशन आणि सहसंबंध: कार्ल पिअरसनची पद्धत
४.४ वेळ मालिकेचे विश्लेषण: अर्ध-सरासरी पद्धत
मॉड्यूल ५: सर्वेक्षण
५.१ सर्वेक्षण परिचय: अर्थ आणि प्रकार
५.२ खालील सर्वेक्षण पद्धती सर्वेक्षण करणे (यापैकी कोणतीही एक पद्धत)
a समतल फलक सर्वेक्षण (रेडियल, छेदनबिंदू आणि प्रवास पद्धत)
b- डम्पी लेव्हल सर्वेक्षण
c- थियोडोलिट सर्वेक्षण
d- टोटल स्टेशन
e- अबोनी लेव्हल सर्व्हे
५.३ लोलकिय होकायंत्र सर्वेक्षण (रेडियल, छेदनबिंदू आणि प्रवास पद्धत)
a बीयरिंगचे / दिगांशाचे प्रकार आणि रूपांतरण.
b दिगांशातील दुरुस्ती
मॉड्यूल-VI: क्षेत्रभेटीवर आधारित प्रोजेक्ट काम खालीलपैकी कोणत्याही:
साधनसंपत्ती सर्वेक्षण, लोकसंख्या सर्वेक्षण, कृषी सर्वेक्षण, वसाहती सर्वेक्षण,
पर्यावरणीय समस्या, औद्योगिक भेट, आरोग्य सर्वेक्षण, नैसर्गिक आपत्ती
१. प्रकल्प अहवाल खालील मुद्द्यांवरील सामग्री असणे आवश्यक आहे:
परिचय - उद्दीष्टे - हेतू - साहित्याचा आढावा - डेटा संग्रहण - कार्यपद्धती - डेटा विश्लेषण - निष्कर्ष - सूचना - ग्रंथसूची
क्षेत्र अहवाल कामाचा कालावधी 20 दिवसांपेक्षा जास्त नसावा.
अहवालाची शब्द संख्या आकडेवारी, सारण्या वगळता सुमारे ८००० ते १२,००० असावी
छायाचित्रे, नकाशे, संदर्भ आणि परिशिष्ट
संशोधन अहवालाची प्रत्येक विद्यार्थ्याची एक प्रत प्रात्यक्षिक परीक्षेच्या वेळी सादर करावी
मॉड्यूल- सातवा: अभ्यास सहल वृत्तांत
जास्तीत जास्त 15 दिवसांचा अभ्यास दौरा आणि टूर रिपोर्ट तयार करणे.
अभ्यास दौरा अहवाल खालील मुद्द्यांवरील सामग्री असणे आवश्यक आहे:
परिचय - आवश्यकता - महत्त्व - अभ्यास सहल मार्गाचा नकाशा - उद्दीष्टे - कार्यपद्धती -
भौगोलिक प्रोफाइल (नैसर्गिक, सामाजिक-आर्थिक आणि सांस्कृतिक)
भेट दिलेली पर्यटन स्थळांचे भौगोलिक महत्त्व - निष्कर्ष - संदर्भ