Paper 8

भारताचा प्राकृतिक भूगोल

मॉड्यूल -I) भारताची प्राकृतिक संरचना

१.१ स्थान (सापेक्ष व निरपेक्ष)

  १.२ स्वाभाविक विभाग (वैशिष्ट्ये आणि महत्त्व)

१.३ हवामान: उन्हाळा, पावसाळी आणि हिवाळी हंगाम (हवामान व परिस्थिती वैशिष्ट्ये)

१.४ मुख्य जलप्रणाली: अ) उत्तर नदी प्रणाली(सिंधू, गंगा आणि ब्रह्मपुत्र)

  ब) दक्षिणी नदी प्रणाली (गोदावरी, कृष्णा आणि

कावेरी)   (वैशिष्ट्ये आणि महत्त्व)


स्वागत व भारताचा प्राकृतिक भूगोल ओळख 

भारताचे स्थान (सापेक्ष  

भारताचे स्थान (सापेक्ष व निरपेक्ष)

मॉड्यूल -II) मृदा आणि वनसंपदा  

२.१ भारतातील मातीचे प्रमुख प्रकार, वैशिष्ट्ये आणि त्याचे वितरण

२.२ भारतातील मातीची अधोगती आणि माती संवर्धन

२.३ प्रमुख वन प्रकार: वैशिष्ट्ये आणि त्यांचे वितरण

२.४ भारतातील जंगलांची तोडणी व त्यांचे संवर्धन

मॉड्यूल -III खनिज आणि उर्जा संसाधने 

३.१ पारंपारिक संसाधने: लोहखनिज आणि मॅंगनीज (वितरण, उत्पादन आणि व्यापार)

३.२ ऊर्जा संसाधने: कोळसा आणि खनिज तेल (वितरण, उत्पादन आणि व्यापार)

३.३ अपारंपरिक संसाधने: सौर आणि वारा (वितरण, उत्पादन आणि व्यापार)


मॉड्यूल IV शेती व उद्योग 

४.१ भारतीय अर्थव्यवस्थेत शेतीचे महत्त्व.

४.२ प्रमुख पिके: तांदूळ व ऊस (वितरण, उत्पादन व व्यापार)

४.३ भारतीय अर्थव्यवस्थेमधील उद्योगांचे महत्त्व.

४.४  उद्योग: स्थान घटक, साखर उद्योग, लोह व पोलाद उद्योग व खत

उद्योग (वितरण, उत्पादन आणि व्यापार)