Phẫu thuật Phaco là gì? Toàn bộ quy trình và chi phí mới nhất 

Đục thủy tinh thể là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây suy giảm thị lực và mù lòa có thể phòng ngừa. Trong bối cảnh dân số ngày càng già hóa, phẫu thuật đục thủy tinh thể bằng phẫu thuật Phaco đã trở thành phương pháp điều trị chuẩn mực nhờ độ an toàn cao, ít xâm lấn và hiệu quả phục hồi thị lực nhanh chóng. Tại Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa, phẫu thuật Phaco được thực hiện thường quy với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và công nghệ hiện đại. Bài viết sau sẽ giúp bạn hiểu rõ từ khái niệm, quy trình thực hiện, điều kiện chỉ định cho đến chi phí, để bạn có sự chuẩn bị kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định.

1. Phẫu thuật Phaco là gì? 

Phaco (viết tắt của Phacoemulsification) là kỹ thuật điều trị đục thủy tinh thể hiện đại nhất hiện nay. Phương pháp này sử dụng sóng siêu âm tần số cao để tán nhuyễn nhân thủy tinh thể bị đục thành những mảnh nhỏ, sau đó hút ra ngoài qua một vết rạch cực nhỏ trên giác mạc, chỉ khoảng 2 – 3 mm. Sau khi hút bỏ thủy tinh thể mờ đục, bác sĩ sẽ cấy ghép một thủy tinh thể nhân tạo (IOL) vào trong mắt. Nhờ vậy, thị lực được phục hồi gần như ngay lập tức, đồng thời vết mổ nhỏ tự liền mà không cần khâu, giúp người bệnh hồi phục nhanh chóng.

Ngoài Phaco thông thường, hiện nay còn có Phaco không dao bằng laser Femtosecond. Kỹ thuật này dùng tia laser chính xác để tạo đường rạch và hỗ trợ quá trình phá vỡ thủy tinh thể, mang đến sự an toàn và kết quả thị lực cao hơn, đặc biệt phù hợp với bệnh nhân có yêu cầu cao về chất lượng nhìn sau mổ.

2. Ưu điểm và hạn chế của phẫu thuật Phaco 

Phaco hiện được xem là giải pháp điều trị đục thủy tinh thể chuẩn mực nhờ tính an toàn, hiệu quả và khả năng phục hồi nhanh chóng. Tuy nhiên, giống như bất kỳ kỹ thuật y khoa nào, phương pháp này cũng có những điểm mạnh và một số hạn chế nhất định.

Ưu điểm nổi bật:

• Vết mổ siêu nhỏ (2 – 3 mm): Vết rạch tự liền, không cần khâu, giảm nguy cơ nhiễm trùng và giúp mắt hồi phục nhanh.

• Thời gian phẫu thuật ngắn: Trung bình chỉ 5 – 10 phút với ca đơn giản, 15 – 20 phút với trường hợp khó hơn.

• Ít đau, cải thiện thị lực nhanh: Nhiều bệnh nhân nhận thấy sự thay đổi rõ rệt ngay sau phẫu thuật.

• Không phải nằm viện dài ngày: Sau 1 – 2 giờ theo dõi tại bệnh viện, người bệnh có thể về trong ngày, tiết kiệm thời gian và chi phí.

• Chi phí hợp lý: Khi so với hiệu quả lâu dài và thời gian phục hồi nhanh, chi phí Phaco được đánh giá là phù hợp cho đa số bệnh nhân.

Nhược điểm:

• Đòi hỏi chuyên môn cao: Thủ thuật cần được thực hiện bởi bác sĩ nhãn khoa có tay nghề vững và nhiều kinh nghiệm để xử lý linh hoạt mọi tình huống phát sinh.

• Phụ thuộc vào cơ sở Bệnh viện: Người bệnh nên lựa chọn bệnh viện chuyên khoa uy tín, trang thiết bị hiện đại – như Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa – để đảm bảo an toàn và đạt được kết quả thị lực tối ưu.

3. Điều kiện để tiến hành phẫu thuật Phaco 

Để ca mổ Phaco diễn ra an toàn và mang lại hiệu quả tối ưu, bệnh nhân cần đáp ứng một số tiêu chí y khoa quan trọng. Các yếu tố này giúp bác sĩ đánh giá khả năng thực hiện phẫu thuật cũng như hạn chế rủi ro sau mổ:

• Tình trạng mắt: Người bệnh phải có dấu hiệu đục thủy tinh thể gây suy giảm thị lực rõ rệt, ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày (như lái xe, đọc sách, làm việc…). Đồng thời, mắt không được mắc các bệnh viêm cấp tính (viêm giác mạc, viêm kết mạc) hoặc bệnh lý đáy mắt tiến triển nặng có thể làm giảm hiệu quả điều trị.

• Sức khỏe toàn thân: Bệnh nhân cần có thể trạng ổn định, không bị nhiễm trùng cấp tính, không gặp rối loạn đông máu hoặc các bệnh lý nội khoa nghiêm trọng chống chỉ định phẫu thuật.

• Yếu tố giải phẫu: Giác mạc và bao thủy tinh thể phải đạt điều kiện phù hợp để tạo vết mổ nhỏ, an toàn, hỗ trợ bác sĩ thao tác chính xác và thuận lợi trong suốt quá trình mổ.

• Tuân thủ điều trị: Người bệnh cần cam kết thực hiện nghiêm túc các hướng dẫn trước và sau phẫu thuật, bao gồm việc dùng thuốc đúng liều, tái khám định kỳ và chăm sóc mắt đúng cách.

Khi đáp ứng đầy đủ những yêu cầu trên, phẫu thuật Phaco có thể được tiến hành an toàn, giúp bệnh nhân khôi phục thị lực nhanh chóng, duy trì kết quả ổn định và giảm tối đa biến chứng.

4. Ai thường được chỉ định phẫu thuật Phaco? 

Không phải bệnh nhân nào mắc đục thủy tinh thể cũng cần phải mổ ngay. Việc chỉ định phẫu thuật luôn được bác sĩ cân nhắc kỹ lưỡng dựa trên tình trạng thị lực, nhu cầu sinh hoạt và yếu tố nguy cơ của từng người. Những nhóm đối tượng thường được khuyến nghị phẫu thuật Phaco gồm:

• Người có thị lực suy giảm rõ rệt: Tầm nhìn mờ, lóa sáng, khó lái xe, đọc sách hay làm việc… (thị lực thường ≤ 5/10).

• Bệnh nhân bị giảm thị lực gây ảnh hưởng đến sinh hoạt: Dù chưa ở mức quá thấp nhưng đã cản trở công việc và chất lượng sống.

• Người trung niên từ 50 tuổi: Thủy tinh thể bắt đầu lão hóa, dễ bị đục, nên được thăm khám định kỳ để phát hiện sớm.

• Người cao tuổi từ 60 trở lên: Nhóm nguy cơ cao, thống kê cho thấy trên 50% gặp tình trạng đục thủy tinh thể.

• Người có bệnh nền: Tiểu đường, cao huyết áp hoặc bệnh lý mắt mạn tính cần được theo dõi sát và mổ khi thích hợp.

• Người có yếu tố gia đình: Có người thân từng bị đục thủy tinh thể, nguy cơ cao nên cần khám định kỳ.

• Người từng chấn thương mắt: Dễ gây biến đổi thủy tinh thể, đôi khi phải can thiệp sớm để bảo vệ thị lực.

Việc phẫu thuật chỉ được tiến hành sau khi bác sĩ chuyên khoa đánh giá kỹ toàn diện để đảm bảo an toàn và mang lại kết quả tối ưu cho từng trường hợp.

5. Các quy trình phẫu thuật Phaco tại Bệnh viện Mắt Biên Hòa Sài Gòn 

Tại Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa, phẫu thuật đục thủy tinh thể bằng Phaco được thực hiện theo một quy trình chuẩn hóa gồm ba giai đoạn: trước – trong – sau phẫu thuật. Mục tiêu là đảm bảo an toàn tối đa, hạn chế biến chứng và mang đến kết quả thị lực tốt nhất cho bệnh nhân. 

5.1. Giai đoạn chuẩn bị trước mổ 

Trước khi tiến hành phẫu thuật, bệnh nhân sẽ trải qua bước thăm khám và đánh giá toàn diện:

• Khám chuyên sâu về mắt: Đo thị lực, xác định mức độ đục thủy tinh thể, đồng thời lựa chọn loại thủy tinh thể nhân tạo (IOL) phù hợp với nhu cầu.

• Xét nghiệm cận lâm sàng: Bao gồm xét nghiệm máu, nước tiểu để phát hiện bệnh nền như đái tháo đường hoặc rối loạn chuyển hóa.

• Chẩn đoán hình ảnh: Thực hiện siêu âm nhãn cầu, chụp OCT và đo công suất IOL nhằm lên kế hoạch phẫu thuật chính xác.

• Đánh giá tổng quát sức khỏe: Đo huyết áp, kiểm tra tim mạch bằng điện tim để loại trừ các chống chỉ định phẫu thuật.

Những bước này giúp bác sĩ đưa ra chỉ định an toàn, đồng thời chuẩn bị kỹ lưỡng cho ca mổ, giảm thiểu tối đa rủi ro.

5.2. Giai đoạn thực hiện phẫu thuật 

Trong phòng mổ, quy trình Phaco diễn ra với các bước chính:

• Gây tê tại chỗ: Nhỏ thuốc tê vào mắt, giúp bệnh nhân không đau nhưng vẫn tỉnh táo.

• Tạo đường rạch siêu nhỏ: Bác sĩ rạch một vết mổ chỉ khoảng 2 – 2,2 mm, thực hiện bằng dao vi phẫu hoặc tia laser (trong kỹ thuật Phaco không dao).

• Nhũ hóa và hút bỏ thủy tinh thể đục: Sử dụng đầu dò siêu âm để phá nhỏ nhân thủy tinh thể, sau đó hút ra ngoài nhẹ nhàng.

• Cấy thủy tinh thể nhân tạo: IOL được đặt thay thế vào vị trí của thủy tinh thể đã loại bỏ, giúp phục hồi khả năng nhìn.

Quy trình này ít xâm lấn, thời gian thực hiện nhanh và giúp mắt hồi phục thị lực sớm.

5.3. Giai đoạn chăm sóc sau mổ 

Sau phẫu thuật, bệnh nhân sẽ được theo dõi tại bệnh viện trong vài giờ, sau đó có thể xuất viện nếu không có dấu hiệu bất thường. Bác sĩ sẽ hướng dẫn chi tiết cách chăm sóc:

• Tuân thủ thuốc điều trị: Nhỏ thuốc và uống thuốc theo đúng đơn.

• Chăm sóc mắt tại nhà: Tránh để nước rơi trực tiếp vào mắt trong 7 ngày đầu, không dụi mắt, đeo kính bảo hộ khi ra ngoài.

• Hạn chế hoạt động mạnh: Không lái xe, bơi lội hoặc vận động gắng sức ít nhất 2 tuần sau phẫu thuật.

• Dinh dưỡng hợp lý: Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh để hỗ trợ quá trình hồi phục.

• Tái khám định kỳ: Thực hiện đúng lịch hẹn vào ngày thứ 1, tuần đầu tiên và tháng đầu tiên sau mổ.

Lưu ý: Nếu có triệu chứng bất thường như mắt đỏ, đau nhức hoặc nhìn mờ đột ngột, người bệnh cần đến bệnh viện ngay để được xử lý kịp thời.

6. Chi phí phẫu thuật Phaco 

Một trong những vấn đề được nhiều bệnh nhân quan tâm khi tìm hiểu về phẫu thuật Phaco chính là giá mổ đục thủy tinh thể. Thực tế, chi phí không có mức cố định mà thay đổi tùy thuộc vào nhiều yếu tố như:

• Khám và xét nghiệm trước mổ: Bao gồm đo thị lực, siêu âm, chụp OCT, xét nghiệm máu…

• Công nghệ áp dụng: Dao vi phẫu hay laser, cùng với kỹ thuật hỗ trợ khác.

• Thuốc và vật tư tiêu hao trong quá trình phẫu thuật.

• Bảo hiểm y tế: Có tham gia hay không và mức hỗ trợ cụ thể.

Trong đó, loại thủy tinh thể nhân tạo (IOL) là yếu tố ảnh hưởng lớn nhất đến tổng chi phí.

• Kính đơn tiêu chuẩn: Giúp nhìn rõ ở một khoảng cách, thường là xa. Đây là lựa chọn phổ biến và thường được BHYT chi trả toàn bộ.

• Kính đa tiêu: Cho phép nhìn tốt ở nhiều khoảng cách (xa – trung – gần), giảm phụ thuộc vào kính sau mổ. Tuy nhiên, chi phí chênh lệch cao hơn, dao động từ 10 – 30 triệu đồng tùy loại và thường không nằm trong danh mục được BHYT thanh toán (hoặc chỉ hỗ trợ một phần).

Việc lựa chọn loại IOL sẽ do bác sĩ tư vấn dựa trên tình trạng mắt và nhu cầu thị lực thực tế của mỗi bệnh nhân.

7. Giải đáp thắc mắc thường gặp về phẫu thuật Phaco

7.1. Sau mổ bao lâu có thể đi làm lại?

Phần lớn bệnh nhân nhận thấy thị lực cải thiện ngay sau phẫu thuật và có thể xuất viện trong ngày. Với các công việc nhẹ nhàng, có thể quay lại làm việc sau 2 – 3 ngày. Những công việc cần vận động nhiều hoặc sử dụng mắt liên tục nên tham khảo ý kiến bác sĩ để tránh mỏi mắt hoặc gây tổn thương khi mắt chưa hồi phục hoàn toàn.

7.2. Phẫu thuật Phaco có tái phát không?

Đục thủy tinh thể sau khi mổ sẽ không tái phát, do thủy tinh thể tự nhiên đã được thay thế hoàn toàn bằng IOL. Tuy nhiên, vẫn có một số ít trường hợp xuất hiện đục bao sau (màng mỏng phía sau IOL bị mờ). Đây không phải biến chứng nguy hiểm và có thể xử lý nhanh chóng, an toàn bằng laser YAG.

Nhờ những ưu điểm vượt trội về an toàn, hồi phục nhanh và cải thiện thị lực rõ rệt, phẫu thuật Phaco hiện là giải pháp hàng đầu cho bệnh nhân đục thủy tinh thể. Tại Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa, đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm cùng công nghệ hiện đại luôn đồng hành cùng người bệnh, từ khâu thăm khám đến hậu phẫu, giúp bạn sớm lấy lại đôi mắt sáng khỏe và chất lượng sống trọn vẹn hơn.