Phẫu thuật đục thủy tinh thể: Quy trình, phương pháp và chi phí 

Đục thủy tinh thể (cườm khô) là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây giảm thị lực và mù lòa trên toàn cầu. Khi thủy tinh thể bị mờ đục, tầm nhìn trở nên nhòe, chói và khó quan sát. Phẫu thuật đục thủy tinh thể là giải pháp điều trị hiệu quả nhất hiện nay, giúp phục hồi thị lực nhanh chóng và cải thiện chất lượng cuộc sống. Vậy phẫu thuật đục thủy tinh thể diễn ra như thế nào, có những phương pháp nào và chi phí bao nhiêu? Hãy cùng Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa tìm hiểu chi tiết dưới đây: 

1. Phẫu thuật đục thủy tinh thể là gì?

Thủy tinh thể là thấu kính trong suốt nằm ngay sau mống mắt, có vai trò hội tụ ánh sáng để hình ảnh rõ nét trên võng mạc. Khi tuổi tác tăng lên hoặc do một số yếu tố bệnh lý, cấu trúc protein trong thủy tinh thể bị biến đổi, khiến nó trở nên mờ đục. Người bệnh dần mất khả năng nhìn rõ, hình ảnh mờ nhòe, lóa sáng và có nguy cơ mù vĩnh viễn.

Phẫu thuật đục thủy tinh thể là phương pháp thay thế thủy tinh thể đã bị mờ bằng thủy tinh thể nhân tạo (IOL) trong suốt. Sau phẫu thuật, ánh sáng có thể đi qua và hội tụ chính xác lên võng mạc, giúp người bệnh phục hồi thị lực. Thủ thuật này thường gây tê tại chỗ, diễn ra nhanh, ít đau, thời gian hồi phục ngắn. Phần lớn bệnh nhân có thể sinh hoạt bình thường sau vài ngày và đạt thị lực ổn định trong 2–4 tuần.

2. Vì sao cần phẫu thuật đục thủy tinh thể?

Đục thủy tinh thể là một bệnh lý tiến triển do quá trình lão hóa tự nhiên, và không thể phục hồi bằng thuốc. Nếu không được can thiệp phẫu thuật đúng thời điểm, thị lực của người bệnh sẽ giảm sút ngày càng nghiêm trọng và kèm theo nhiều nguy cơ:

• Thị lực suy giảm liên tục: Người bệnh dần nhìn mờ, khó quan sát khi lái xe, đọc sách, xem tivi hay nhận diện khuôn mặt. Ở người cao tuổi, tình trạng này làm tăng khả năng té ngã, va chạm trong sinh hoạt hàng ngày.

• Biến chứng nặng nề: Khi thủy tinh thể bị đục đến giai đoạn chín (cườm đá), áp lực trong mắt có thể tăng cao, gây glôcôm và dẫn đến mù vĩnh viễn.

Nhờ sự phát triển của các kỹ thuật vi phẫu hiện đại, mổ đục thủy tinh thể được đánh giá là phương pháp an toàn và hiệu quả nhất hiện nay, với tỷ lệ thành công lên đến 98%. Các nghiên cứu lâm sàng cho thấy, khoảng 90% bệnh nhân sau mổ đạt được thị lực điều chỉnh từ 20/40 trở lên, đủ để có thể lái xe, đọc sách và thực hiện hầu hết các hoạt động thường nhật một cách thuận lợi.

3. Ai cần phẫu thuật đục thủy tinh thể?

Không phải ai mắc đục thủy tinh thể cũng cần mổ ngay, nhưng có một số trường hợp bác sĩ thường khuyến nghị phẫu thuật sớm:

• Người có thị lực dưới 20/40: Khi khả năng nhìn giảm xuống dưới ngưỡng này (tương đương 5/10 ở Việt Nam), kể cả khi đã đeo kính, đôi mắt khó có thể đảm bảo cho các hoạt động thường ngày. Lúc đó, phẫu thuật thay thủy tinh thể nhân tạo được xem là lựa chọn hiệu quả để phục hồi tầm nhìn.

• Người gặp khó khăn trong sinh hoạt: Không chỉ dựa vào con số thị lực, bác sĩ còn đánh giá dựa trên mức độ ảnh hưởng đến cuộc sống. Nếu người bệnh thấy khó lái xe, đọc báo, hay bị chói lóa khi ra ngoài trời nắng, thì ngay cả khi thị lực chưa xuống quá thấp, việc phẫu thuật vẫn có thể cần thiết để cải thiện chất lượng cuộc sống.

• Người trên 50 tuổi: Đây là nhóm nguy cơ cao nhất vì thủy tinh thể bắt đầu lão hóa mạnh. Những người trên 50 tuổi nên kiểm tra mắt định kỳ, đặc biệt khi có biểu hiện nhìn mờ, khó đọc chữ nhỏ hoặc nhạy cảm với ánh sáng. Phát hiện sớm và mổ đúng lúc sẽ giúp ngăn ngừa nhiều biến chứng nguy hiểm.

4. Các phương pháp phẫu thuật phổ biến

4.1. Phẫu thuật Phaco (Phacoemulsification)

Nhiều người khi nghe đến phẫu thuật đục thủy tinh thể thường lo lắng ca phẫu thuật sẽ phức tạp và kéo dài. Thực tế, với kỹ thuật Phaco đang được áp dụng rộng rãi hiện nay, mọi thứ lại diễn ra nhẹ nhàng hơn rất nhiều.Trong quá trình này, bác sĩ chỉ cần tạo một đường mở rất nhỏ ở rìa giác mạc, rồi dùng sóng siêu âm làm thủy tinh thể đục vỡ thành các mảnh li ti. Sau đó, những mảnh này được hút ra ngoài và thay thế bằng một thấu kính nhân tạo trong suốt. Nhờ vết mổ chỉ khoảng 2mm nên mắt có thể tự liền mà không cần khâu, giảm đau, giảm rủi ro và quan trọng nhất là người bệnh nhìn rõ gần như ngay sau khi mổ. Phần lớn bệnh nhân chỉ mất vài giờ theo dõi là có thể về nhà, và toàn bộ thủ thuật thường chỉ diễn ra trong 10–20 phút.

Dù vậy, cũng cần lưu ý rằng đường rạch giác mạc vẫn được tạo bằng dao vi phẫu, vì thế kinh nghiệm và tay nghề của bác sĩ đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo kết quả cuối cùng.

4.2. Phẫu thuật Phaco Laser không dao (Phaco Cataract)

Trong những năm gần đây, sự xuất hiện của công nghệ Laser Femtosecond đã đưa phẫu thuật đục thủy tinh thể lên một tầm cao mới. Đây thường được gọi là Phaco không dao, bởi toàn bộ những thao tác tinh vi vốn trước kia do dao vi phẫu đảm nhận thì nay đã được thay thế bằng tia laser cực chính xác. Cụ thể, tia laser sẽ tạo đường rạch trên giác mạc với độ chuẩn xác gần như tuyệt đối, sau đó bóc tách bao thủy tinh thể thành hình tròn đều và làm vụn nhân đục thành nhiều mảnh nhỏ. Nhờ quá trình này, bác sĩ chỉ cần dùng một mức năng lượng siêu âm rất thấp để lấy bỏ thủy tinh thể ra ngoài.

Điểm nổi bật của kỹ thuật này không chỉ nằm ở sự an toàn cao mà còn ở khả năng đặt thấu kính nhân tạo chính xác vào vị trí tối ưu. Điều đó đặc biệt quan trọng với các dòng kính nội nhãn tiên tiến như đa tiêu cự hay toric, vốn đòi hỏi độ chuẩn cao để phát huy tối đa hiệu quả. Ngoài ra, laser Femtosecond còn có thể hỗ trợ điều trị loạn thị, giúp người bệnh đạt được chất lượng thị giác tốt hơn sau phẫu thuật.

5. Quy trình phẫu thuật đục thủy tinh thể tại Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa

Để đảm bảo an toàn và mang lại kết quả thị lực tối ưu, ca mổ được tiến hành theo một quy trình chặt chẽ gồm ba giai đoạn:

5.1. Chuẩn bị trước phẫu thuật

Trước khi bước vào phòng mổ, người bệnh sẽ được bác sĩ kiểm tra tổng quát:

• Khám mắt toàn diện: đo thị lực, xác định mức độ đục thủy tinh thể và lựa chọn loại thấu kính nhân tạo phù hợp.

• Xét nghiệm cơ bản: kiểm tra máu, nước tiểu để phát hiện các bệnh nền, đặc biệt là tiểu đường.

• Chẩn đoán hình ảnh: siêu âm nhãn cầu, chụp OCT, đo công suất thủy tinh thể nhằm tính toán chính xác thấu kính nội nhãn.

• Đánh giá sức khỏe toàn thân: đo huyết áp, làm điện tim và các xét nghiệm cần thiết khác để loại trừ nguy cơ tim mạch.

5.2. Quá trình phẫu thuật

Sau khi nhỏ thuốc gây tê tại chỗ để bệnh nhân hoàn toàn thoải mái, bác sĩ sẽ tiến hành:

• Tạo một đường rạch rất nhỏ, khoảng 2–2,2 mm, tại rìa giác mạc bằng dao vi phẫu hoặc bằng tia laser Femtosecond (tùy kỹ thuật áp dụng).

• Đưa đầu dò siêu âm vào trong mắt, tán nhuyễn nhân đục thành từng mảnh li ti rồi hút ra ngoài.

• Đặt thấu kính nhân tạo (IOL) vào vị trí sau mống mắt, thay thế cho thủy tinh thể đã được loại bỏ.

5.3. Chăm sóc sau phẫu thuật

Thông thường, bệnh nhân chỉ cần nghỉ ngơi vài giờ tại bệnh viện và có thể ra về trong ngày nếu không xuất hiện biến chứng. Sau đó, người bệnh cần tuân thủ:

• Sử dụng thuốc uống và thuốc nhỏ mắt đúng theo chỉ định.

• Tránh để nước dính trực tiếp vào mắt trong vòng ít nhất 1 tuần.

• Không dụi mắt; khi đi ra ngoài nên đeo kính bảo hộ.

• Kiêng vận động mạnh, đồng thời duy trì chế độ ăn uống lành mạnh.

• Tạm thời không lái xe hoặc đi bơi trong khoảng 2 tuần đầu.

• Tái khám đúng hẹn sau 1 ngày, 1 tuần và 1 tháng để kiểm tra tiến triển hồi phục.

Quan trọng: nếu sau phẫu thuật mắt xuất hiện dấu hiệu bất thường như đỏ nhiều, đau nhức hoặc nhìn mờ đột ngột, người bệnh cần quay lại bệnh viện ngay để được xử trí kịp thời.

6. Phẫu thuật đục thủy tinh thể có an toàn không?

Mổ đục thủy tinh thể hiện nay được đánh giá là một trong những thủ thuật nhãn khoa có độ an toàn cao nhất, với tỷ lệ thành công ước tính khoảng 98%. Dù vậy, như bất kỳ can thiệp y khoa nào, vẫn tồn tại những rủi ro hiếm gặp như viêm nội nhãn, đục bao sau hoặc lệch vị trí thấu kính nhân tạo.

Tại Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa, các nguy cơ này được kiểm soát chặt chẽ bằng quy trình chuẩn quốc tế và phác đồ dự phòng biến chứng rõ ràng. Người bệnh cũng đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ kết quả phẫu thuật: cần tuân thủ hướng dẫn điều trị và đi tái khám theo đúng lịch hẹn.

7. Chi phí mổ đục thủy tinh thể là bao nhiêu?

Không có một mức giá cố định cho tất cả các ca mổ, bởi chi phí sẽ thay đổi tùy từng trường hợp cụ thể. Các yếu tố ảnh hưởng bao gồm: phí khám và xét nghiệm, loại công nghệ phẫu thuật áp dụng, thuốc điều trị đi kèm, bảo hiểm y tế, và đặc biệt là loại kính nội nhãn (IOL) được lựa chọn.

• Kính đơn tiêu: phù hợp cho nhu cầu nhìn xa, nhưng bệnh nhân thường vẫn cần kính đọc gần.

• Kính đa tiêu: cho phép nhìn rõ cả gần và xa, giảm phụ thuộc kính gọng, nhưng chi phí cao hơn.

Tại Việt Nam, chi phí một ca phẫu thuật thường dao động từ 8 – 40 triệu đồng/mắt. Việc chọn loại thấu kính nào sẽ dựa vào nhu cầu thị lực của từng bệnh nhân và tư vấn từ bác sĩ điều trị.

8. Hướng dẫn chăm sóc sau mổ đục thủy tinh thể

Chăm sóc đúng cách sau phẫu thuật là yếu tố quan trọng giúp mắt hồi phục nhanh và hạn chế biến chứng:

• Tuân thủ thuốc: nhỏ thuốc kháng sinh và kháng viêm đúng liều, thường kéo dài 2–4 tuần.

• Bảo vệ mắt: đeo kính bảo hộ cả khi ra ngoài và lúc nghỉ ngơi; tránh dụi mắt hay va chạm mạnh.

• Giữ vệ sinh: hạn chế ra đường bụi bặm, không để nước bẩn bắn vào mắt.

• Kiêng vận động nặng: không mang vác nặng, không cúi gập người sâu, tránh thể thao cường độ cao trong 1–2 tuần đầu.

• Tái khám định kỳ: đến bệnh viện theo mốc 1 ngày, 1 tuần và 1 tháng để bác sĩ kiểm tra tiến trình hồi phục.

Ngoài ra, người bệnh cần tránh bơi lội, không trang điểm mắt trong giai đoạn đầu và duy trì chế độ ăn uống lành mạnh để cơ thể hồi phục tốt hơn.

Đục thủy tinh thể không phải là dấu chấm hết cho thị giác. Khi được điều trị bằng phẫu thuật đúng lúc và đúng phương pháp, đôi mắt sẽ tìm lại được sự trong trẻo, giúp bạn tận hưởng trọn vẹn những khoảnh khắc trong cuộc sống. 

Hãy tin tưởng lựa chọn những địa chỉ chuyên khoa mắt uy tín như Bệnh viện Mắt Sài Gòn Biên Hòa để hành trình hồi phục diễn ra an toàn. Mọi thắc mắc về tình trạng thị lực, bạn có thể gọi ngay HOTLINE 0846 403 403 để được bác sĩ lắng nghe và đồng hành.