Woonhuizen

Charles de Beistegui (1895-1970), an art collector and heir to a family that had made a  mining fortune in Mexico, had for several years been renting an apartment on the fifth level of a town house at 136 Avenue des Champs-Élysées. Being in a position to have improvements made, he asked Le Corbusier and Pierre Jeanneret in 1929 to construct an apartment on the roof of the building, around a set of terraces linked together by an ingenious arrangement of outside staircases and steps. This would serve as a splendid setting for his sumptuous receptions.

In a letter to de Beistegui dated July 5, 1929, Le Corbusier wrote: “Your programme interests us because it is a first-class programme (the Champs Élysées) and because the solution it offers for the Paris rooftops is one I have been talking about for the last 15 years.” Work began between April and May 1930. Beistegui moved into his apartment in the autumn of 1931.

The first level is taken up by the apartment, essentially comprising a large L-shaped living room and dining room. A spiral staircase leads to a study.
The three level terrace leads to an open-air grassy area with high walls, to one of which is fixed a fireplace in line with the Arc de Triomphe.

This project allowed Le Corbusier to test several technological innovations involving soundproofing, electrical and mechanical installations and cinema equipment. These included a hedge on the terrace with a mechanized trimming device, a removable partition between the dining room and the living room, a cinema projector hidden behind a rotating mirror, a periscope, etc.

Finding the apartment too cramped, de Beistegui moved out in 1938.

Today its volume remains visible from the street, including the terraces, which have undergone radical changes. In connection with a request for work on renovation and waterproofing at 136 Avenue des Champs Élysées, the Commission du Vieux Paris (Old Paris Commission) took an interest in the site and commissioned a heritage suvey on the state of conservation of the exterior masonry. This was presented during the Commission’s plenary session on October 21, 2010.

Bron: https://www.fondationlecorbusier.fr/en/work-architecture/achievements-apartment-of-charles-de-beistegui-paris-france-1929-1931/

Literatuur:

• OASE 83 Charles de Beistegui, Autobiography and Patronage, auteur Wim van den Bergh [17-40]

• Machine à Amuser, The Life and Death of the Beistegui Penthouse Apartment, auteur Wim van den Bergh

• Œuvre complète, volume 2, 1929-1934

Architects A. Lawrence Kocher and Albert Frey worked together in 1933-1934 to design low-cost structures, like the Aluminaire House. Kocher was the managing editor of Architectural Record, faculty at the University of Virginia and Black Mountain College, and responsible for helping bring Walter Gropius to the United States. With this weekend house on Long Island, Kocher and Frey designed the house with a redwood frame, then stretched Marine canvas over the walls. The canvas was sealed and painted, and lined with aluminum for insulation on the inside. The ground level was parking and a playground, the second level was the main living level (with kitchen and large living room which had curtains to separate the space into bedrooms at night), and the top level was for sun bathing and sleeping areas during warm weather. The house was demolished in the 1950s to make way for a new subdivision.

The simple and sublime Kocher Canvas Weekend House survived as a much-used and loved retreat until 1950, before being demolished.

The whole house was covered in marine canvas, with the intention of proving cotton as a viable low-cost construction material. It was built on a coastal site on Long Island, and had three levels. The lower level was open, with all the living quarters on the middle floor, and a roof terrace of the top, accessed by a spiral stair. A photo of the living quarters shows the inspirational open aspect of the high windows, looking like something straight out of a light- (and colour) filled Matisse studio. 

Bron: 

http://www.adc-exhibits.museum.ucsb.edu/items/show/426

https://calisphere.org/item/d00487e9d51331c6ae7dd6acb73aa9fe/

https://abcrit.org/2018/09/22/106-robin-greenwood-writes-on-albert-frey-the-seductions-of-mid-century-desert-modernism-and-the-disambiguation-of-sculptural-spaces/

Toen Siza in 1995 na een bezoek ter plaatse, toezegde een ontwerp te maken was de verbazing groot. Een argument was dat hij de opdracht had voor het Stedelijk Museum in Amsterdam en dat hij deze twee wilde en kon combineren, een publiek gebouw in Amsterdam en een privé woning in België. Ook de ambitie om op de site een kleine galerij te integreren was voor Siza een extra uitdaging. Geen museum maar een bijzondere plek in een landelijke omgeving waar kunst kan verblijven.

Ook van de ambitie van de opdrachtgever om de landbouwuitbating door te zetten en te richten op een ecologische benadering was toen reeds sprake. Aan Siza vertelde de opdrachtgever dat de bewerking van de vele hectaren akkers een familiale aangelegenheid zou blijven met een verantwoord beheer van de bodem. Gelijktijdig kwam Siza onder de indruk van de horizontaliteit van het polderlandschap. Zoals Jacques Brel zijn “Plats Pays” al zingend tot de verbeelding kon brengen, zo wist Siza met zijn balpen de essentie van het landschap vast te leggen

De naam Oudenburg betekend ‘oud castellum’ en refereert naar de drie opeenvolgende versterkingen die de Romeinen om strategische redenen hier optrokken. Op de huidige locatie werd reeds in 1690 een hoeve gebouwd. Bij de presentatie van het ontwerp met de bijhorende maquette schrok de opdrachtgever wel, geen woning met een plat dak zoals de voorbeelden in Portugal. Siza koos voor een dakvolume dat hij aantrof in de omliggende hoeves

De configuratie van de bestaande hoeve is traditioneel, een U-vormige ordening met drie vrijstaande volumes. De langwerpige woning, het volume voor de dieren en tegenover de woning de grote schuur voor de landbouwmachines en de berging van het hooi. 

De uitbreiding die Siza voorstelde bezit een heldere, evidente keuze om te handelen op deze site. De genius loci met het U-vormige geheel vergroot hij met een L-vorm voor de nieuwe woning waarmee een tweede U-vorm ontstaat. Het positioneren van de nieuwbouw heeft als voordeel dat er een bescherming ontstaat voor de overheersende, felle westenwinden. De oriëntatie is erg bepalend geweest.

Siza luistert naar de verwachtingen van de opdrachtgever en weet deze op een ongebruikelijke wijze te incorporeren in zijn ontwerp. De vraag om een plek te hebben om even te relaxen, lost Siza op met de uitbouw van een groot hoekraam. Daarmee neemt hij het thema op van de alcove, een ruimte die vroeger steeds aansloot op de woonruimte. 

Bron: https://harmtilman.nl/blog/alvaro-siza-vieira-in-de-lage-landen-deel-ii-belgie/

Literatuur: El Croquis 140. Alvaro Siza 2001-2008, the meaning of things [p 99-111]

Op een driehoekig terrein zijn 200 woningen gesloopt om plaats te maken voor een ondergrondse parkeergarage en een wijkpark. De twee woningen voor de beheerders zijn gecombineerd met een winkel en de voetgangersentree. De woningen vormen een respectvolle hommage aan de Nederlandse architectuur, een voor onmogelijk gehouden huwelijk tussen de Amsterdamse School en het Nieuwe Bouwen: baksteen, gesloten gevels, ronde vormen en verticale accenten in een harmonieus samenspel met pleisterwerk, grote glasvlakken, terrassen en horizontale en rechthoekige vormen. Elders in de Schilderswijk realiseerde Siza twee woningbouwprojecten (Suze Robertsonstraat, Doedijnstraat).

Bron: https://harmtilman.nl/blog/alvaro-siza-vieira-in-de-lage-landen-deel-ii-belgie/

Sverre Fehn’s Villa Busk stands on the edge of a rocky outcrop with a distant view of the sea. It was built for a musician in 1990. Like many of his buildings, the house has a strong relationship with the surroundings and blends modernity with regionalism. Much like Finland’s Alvar Aalto, Fehn’s buildings have a timelessness that arises from these qualities. The residence resembles a romantic fortress, standing on the edge of a precipitous cliff; it has the appearance of a house-made to accommodate a poetic sensibility.

Villa Busk straddles a ridge adjacent to a valley that runs to the nearby Oslo Fjord to the south and west. The plan is arranged along a linear spine, oriented east to west, rising to the latter end of the house, following the natural terrain (a tower and storage shed break from this linearity). This gesture describes the house’s main theme and Fehn’s work in general: the strength of nature and man’s subordination to nature. In the movement up the stairs to the living room, family members are kept aware of the ground upon which the house is built and any ideological implications.

On the Northside, facing toward the forest plateau, there runs a mostly glass and timber hallway the whole length of the residence.  This path creates a double exterior wall and a less defined sense of exterior and interior, especially felt when in the hallway itself.  Combined with the atrium in the center of the plan, the interior and exterior dissolution is heightened.  Functionally, this hallway path serves as the only circulation space in the plan and emphasizes the central living space’s East-West orientation.

Bron: https://archeyes.com/villa-busk-sverre-fehn/

Literatuur: Unwin - Twenty Buildings Architect should Understand [193]

De woning Heyvaert is een ontwerp van René Heyvaert, uit 1958, voor zijn broer Gilbert Heyvaert. Het is een van Heyvaerts weinige architectonische werken, maar wel een sleutelproject dat zijn ideeën over materiaal en ruimte toont. De experimentele woning getuigt van een doorgedreven economie der middelen, een (oneigenlijk) gebruik van 'moderne' arme materialen en een daaruit voortvloeiende poëzie van de bricolage. Tussen 2015 en 2017 restaureerde en renoveerde Peter Swinnen een gedeelte van de woning. De eerste fase behelsde voornamelijk de eerste verdieping. Meervoudige lekken en een natuurlijk gebruik over de jaren heen hadden de structuur aangetast. De architect besliste samen met de opdrachtgever, de oorspronkelijke 91-jarige bewoner, om met enkele gerichte ingrepen de woning te actualiseren. De woning blijft relevant omdat ze tot op vandaag de attitude van de hedendaagse architectuur, onder andere in Vlaanderen, beïnvloedt en uitdaagt, ten goede en ten kwade.

Bron: https://www.vai.be/gebouwen/eensgezinswoning/woning-heyvaert

The residence in Sint-Martens-Latem near Ghent was designed by Belgian architect Juliaan Lampens for the teacher Albert Van Wassenhove in 1974. The house is conceived for a single person in a quiet neighborhood and turns its back to the surrounding built environment to become an urban refuge in relationship with the natural setting on the other side of the plot.

Built in raw concrete, wood, and glass, like all the other works by Juliaan Lampens, the house features an open plan, without pillars or walls, in which all the living functions are distributed in the same space, in continuity one another. Even the bedroom is not secluded from the main area and it is simply materialized by a 1.5 m high wooden circle.

The volume is starkly defined by a sequence of diagonal cuts and accentuated by the horizontal texture of cast concrete. The materialization of the house in raw concrete has lead to associate Lampens to brutalism and his houses, with their strong tendency to be enclosed with respect to the public space, to the architecture of bunkers. The house is currently loaned to the museum Dhondt-Dhaenens in Deurle and has been renovated in 2015.

Bron: http://socks-studio.com/2016/08/22/brutal-domesticity-van-wassenhove-house-by-juliaan-lampens-1974/

Foto's Jo Janssen

Alhoewel het gebouw niet ontworpen is als woning, is het in 2011 - 2013 gerestaureerd en getransformeerd naar een vakantiewoning (gîte).

Philippe Serre (gedeputeerde) gaf opdracht in 1937 aan architect Jacques Ogé voor de bouw van een gebouw voor de luchtvaartclub van Doncourt-lès-Conflans. Voor het interieurontwerp werd een beroep gedaan op Fernand Léger en Jean Prouvé. Het programma behelsde een openluchtcentrum en een jeugdherberg voor jonge piloten. Het gebouw, dat in 1939 bijna gerealiseerd was, werd door de Duitsers bezet en bij hun vertrek in 1944 verwoest.

Na de oorlog bedenkt de zoon van Jacques Ogé nieuwe plannen. Jean Prouvé ontwerpt in 1950 de dakelementen. In 1951 dwingt Philippe Serre het ontwerpteam om samen te werken met Le Corbusier. Het nieuwe project, aanvaard in 1952, wordt herzien om financiële redenen.

Een chaotische ontwerpfase leidde tot een chaotische uitvoering. Het gebouw, gebouwd in 1953 - 1954, zag nooit de tussenkomst van de schilder Fernand Léger. Een aantal keren is het gebouw ontsnapt aan sloopplannen en is het in de vergetelheid terechtgekomen.

Het gebouw werd in1980 herontdekt en in 1999 als historisch monument beschermd. 

In 2011 - 2013 is het gebouw gerestaureerd (architecten Claire Bilau en François Capdenat-Christi (B2C), i.s.m. Christian Enjolras) en heeft het gebouw de bestemming van gîte (vakantiewoning) gekregen 

Bron: https://www.itinerairesdarchitecture.fr/ficheop.php?id=491 

In April 2023 hebben we vanuit de WoonStraat en dōm collectief (studenten die ons ondersteunen in de WoonStraat) een bezoek gebracht aan de Unité d’Habitation in Briey van Le Corbusier (1957) en aan aansluitend een bezoek aan de Ancien Aéroclub | l'aéroclub de Doncourt-lès-Conflans door Le Corbusier en Jean Prouvé, (1951 - 1954)

Foto's Jo Janssen

In  1928, Madame Dalsace bought an old hotel building in the 31st Saint-Guillaume Street with the idea of demolishing the existing building and design a new house for Dr. Dalsace and herself as well as a gynecology consulting clinic. The hotel was in the interior of a block between two courtyards that defined its geometry. The initial plans of the couple had to be reconsidered because a protected tenant on the second floor refused to leave his apartment. That was the starting point of the Maison Verre project.

Pierre Chareau and Bernard Bijvoet decides to underpin the second floor with a new metallic structure and demolishing the lower floors. The result is the construction of three new floors instead of the two original ones and creating double height spaces in some areas of the house. Moreover, the new exposed metallic beams and columns offer a structural and material honesty to the project.

The access to the house is through a narrow passageway that finishes in a courtyard with the different entrances. The consulting room of the Dr. Dalsace is located on the ground floor facing the rear garden. In front of the reception of the clinic and hidden by a series of translucent movable translucent panels, there is the main stair of the house that leads into the house of Dalsace's marriage. When you are going up, you can start to perceive the interior effect created by the glass facade. This effect is totally felt in the living room, the main double height space of the house. Facing north, the constant natural light shows all the design intentions of Pierre Chareau for the Maison Verre: a structural sincerity showing the metal profiles, and an ornamentation based in the combination of complex system of movable partitions with furniture, mainly built with wood, closer to the Art Nouveau style. This level also contains the kitchen, the dining room, a solarium and a small study room with independent access from the Dr. Dalsace office. The master bedroom and the secondary bedrooms are located on the third floor facing the rear garden whereas the service area is located in the north, within the new built volume.

Bron: http://www.hiddenarchitecture.net/2018/03/maison-verre.html

Bron: https://www.atlasofplaces.com/architecture/maison-de-verre/

Literatuur: 

• Rassegna 24 [06]

• Domus 1011 [16-23]

• Residential Masterpieces 13, Pierre Chareau Maison De Verre

• La Maison De Verre, Pierre Chareau, Ada Edita

• OASE #2 [33-40], Dirkjan Postel, La poésie de la technique, la maison de verre

The villa of Curzio Malaparte at Capri is situated on the summit of the Punta Massullo, a high promontory that juts out at the southeast side of the island into the Mediterranean. Because of this position the villa has a terrific panorama over the sea and the rough coastline of Capri, with the particularity of the sublime panorama on the mythical Faraglioni, “those famous rocks which stand up in the midst of the sea and that advanced upon Ulysses like raging giants.” Because of its massive and closed form and in its placement on the tip of this magnificent headland, a godforsaken cliff that rises forty meters straight up out of the sea, the villa gives approaching it from the sea the impression of a military structure, a bastion or casemate, that seems to be built here with utmost effort for an important strategic reason.

Poetic paradox

The villa as the place where Malaparte writes his personal ‘text’ of dwelling, his 'Casa Come Me', is isolated from the actual outside world. It is not the space of discursive thought anymore, but  the space of poetic thought. His villa is a 'macchina', in which dwelling and architecture are not looked upon as a mechanical relationship, but as a poetical paradox. His villa is not a 'machine à habitué' in the Corbusian sense and dwelling is not its mechanical result. Dwelling is not produced by the architecture of a machine for dwelling; for Malaparte dwelling is embodied in the act of producing itself. It is a space where producing and 'poiesis' have the same roots. If we regard dwelling as the mental and material creation of a 'world', the adventure of a continuous redefining of one’s own reality to give it a comprehensive meaning, then we can regard dwelling in Malaparte's case as the act of producing a 'macchina' of which he is an inseparable part. It is not so much the metaphorical use of the word 'macchina' that we are interested in here, but it is more an expression for the idea about how Malaparte communicates with the architecture of his villa, how he himself unites with the different elements and spaces to constitute together with them a ‘macchina’, a machine. An almost living 'macchina', a machine for dwelling that produces dwelling by means of alienation, a machine in the sense of its etymological root 'maghos' which stands for ‘that what enables’ and also the Indo-Germanic root is of words like ‘magic’ and ‘might’. 

Het magazine Domus, jarenlang hét internationale platform voor de Italiaanse fascistisch-rationalistische architectuur, bracht in 1980 een artikel over Casa Malaparte. ‘Het is een huis van paradoxen’, schreef auteur-architect John Hejduk toen. ‘Het is als een relikwie dat achterblijft op de rotspunt nadat de zeeën zichzelf hebben laten wegzakken. Het is een sarcofaag van zachte kreten, het fluistert het onvermijdelijke lot…’

Bron: uit tekst De Architect 1994-11 Themanummer 57 [18-29], Wim van den Bergh, 'Ritratto di Pietra Wonen in een vervreemdingsmachine’

Bron: https://www.tijd.be/sabato/architectuur/haal-het-interieur-van-de-mooiste-villa-ter-wereld-in-huis/10247917.html

Bron: Domus 605 / April 1980

Literatuur: 

• Letture di Architettura 1: Adalberto Libera, Casa Malaparte a Capri

• Vitale architectuur, Gereedschap voor levensduur [126-131]

• Forum 30-01 [17-22], John Hejduk ‘Telefoon uit Milaan / Cable from Milan’

• Domus 605 [08-13], John Hejduk ‘Cable from Milan’

• Archis 1994 - 04 ‘casa malaparte, architectuur in dienst van de verbeelding’

• De Architect 1994-11 Themanummer 57 [18-29], Wim van den Bergh, 'Ritratto di Pietra Wonen in een vervreemdingsmachine’

Einfamilienhaus eines Advokaten mit sechs Söhnen war in ein großes Grundstück am Rande des Dorfkerns von Verscio zu setzen. Auch ein altes Haus mit Nebengebäuden auf dem gleichen Grundstück sollte renoviert werden. Das neue Haus mußte also gleichzeitig das räumliche Maß der Bebauung und der Freiräume des Dorfes aufnehmen und sich von ihnen abheben. So kam der Architekt zum Entwurf eines geschlossenen Hofraumes, an welchem alle Innenräume des Hauses teilhaben.

Der Innenraum des Hauses ist zusammenhängend konzipiert und bildet eine fortlaufende Einheit sowohl horizontal wie über die Geschosse. Alle Räume des Erdgeschosses und die Schlafzimmer des Obergeschosses wenden sich gleich Baikonen dem gemeinsamen Zentralraum zu, der mit dem Hof verbunden ist. Das Innere zeichnet sich durch eine zentrale Verbindung aus, die sich in jeden Gebäudeteil fortsetzt.

Die Konstruktion ist konventionell, die tragenden Mauern aus Backstein, die Böden aus Eisenbeton, die inneren Wände aus Holz, die Böden Keramik. Preis etwa Fr. 200.- pro Kubikmeter.

Bron: https://ofhouses.com/post/171648547315/528-livio-vacchini-luigi-snozzi-snider

Literatuur: 

• Luigi Snozzi - Costruzione e Progretti [86-87]

• Luigi Snozzi Progetti e architetture 1957 - 1984 [40-41]

• Das Werk : Architektur und Kunst = L'oeuvre : architecture et art 1967-12 [784-785]

Het huis Tassel (1893), het huis Solvay (1894), het huis Van Eetvelde (1895) en de woning en het atelier van Victor Horta zijn meesterwerken van de art nouveau die getuigen van de uitzonderlijke creativiteit van deze Belgische architect in het decennium dat de aanloop vormt tot de 20ste eeuw.

Victor Horta heeft de architecturale opvattingen van zijn periode radicaal veranderd. De stijlrevolutie die uit de werken van Horta blijkt, wordt onder meer gekenmerkt door de invoering van het vrije plan, een constructie die zorgt voor een optimale verspreiding en metamorfose van het licht, een decoratie die de golvende energie van de gebogen lijnen virtuoos benut en die versmelt met de structuur van het gebouw. Door middel van het rationele gebruik van metalen structuren, die vaak zichtbaar blijven en soms subtiel worden verborgen, slaagt Victor Horta erin om levendige, soepele ruimten te scheppen die baden in het licht en nauw aansluiten op de persoonlijkheid van de bewoners. Het principe van de dubbele woning die wordt verbonden door een circulatieruimte onder glazen koepel wordt toegepast in de huizen Tassel en Van Eetvelde. Deze ruimte kan eveneens een wintertuin herbergen, die in het huis Solvay zelfs feeërieke allures krijgt. De traphal in zijn eigen woning-atelier neemt dit type inrichting op bijzonder elegante en geraffineerde wijze over. De binnendecoratie getuigt telkens van een verbluffende vindingrijkheid: de gecreëerde motieven vloeien op soepele wijze van de mozaïeken vloer over op de geschilderde muren naar het smeedijzerwerk en het telkens gepersonaliseerde meubilair.

Bron: http://www.hortamuseum.be/nl/info

Bron: http://balat.kikirpa.be/photo.php?path=X059442&objnr=20066443&lang=nl-NL#relatedphoto

Literatuur: 

Al in 1953 werkt Braem een eerste voorontwerp voor deze locatie uit, waarin het programma dat hij in 1950 voor een vrijstaande woning ontwikkelde, wordt omgezet naar een halfopen rijhuis. Hij gaat opnieuw uit van een duidelijke scheiding van de woon- en werkruimten, waarbij het atelier de volledige begane grond inneemt en de privéwoning de twee bovenverdiepingen. Het brutalisme van het project uit 1950 krijgt een vertaling in een baksteen- en betonarchitectuur, ook hier met een uitgesproken sculpturale expressie. Tijdens het ontwerpproces probeert Braem zijn streven naar een organische vormgeving op uitdagende wijze te verzoenen met de beperkte afmetingen van het bouwterrein en de conventionele stedelijke context. 

Mede omwille van de meerprijs die een dergelijk complexe bouw zou vergen, stapt Braem in een tweede voorontwerp uit 1954 over naar een meer functionalistisch concept, waarbij de architectuur wordt gereduceerd tot een heldere compositie van gestapelde, blokvormige volumes. In de gevels speelt hij op brutalistische wijze de structuur van het betonskelet uit, in combinatie met een uitermate contrastrijke vlakverdeling. Vanaf deze fase bereikt ook de ruimtelijke opbouw, die met een schakeling van tussenniveaus en split levels een dynamische architectuurbeleving beoogt, zijn definitieve vorm. Met dit ontwerp dient Braem in januari 1955 een bouwaanvraag in, die door de gemeente Deurne wordt goedgekeurd mits enkele specifieke bouwvoorschriften worden nageleefd. 

Bron: https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/11305

Literatuur: 

M&L Monumenten & Landschappen 21/06 November - December 2002

BRAEKEN J. 2002: Het Renaat Braem huis. 'Een kompositie van ruimte-tijd op menselijke schaal', in M&L Monumenten en Landschappen 21.6, 6-45.

BRAEKEN J. 2003: Antwerpen: Casa Renaat Braem, in Abitare 428, 226-231.

GIBBERD M. 2007: Braem Power, in The World of Interiors 3, 140-149.

HULSTAERT W. 2002: De restauratie van de woning Renaat Braem, in M&L Monumenten en Landschappen 21.6, 46-63.

S.N. 1957: Renaat Braem, in Architecture 57 6.21, 852.

S.N. 1959: Habitation et atelier d'architecte, in Architecture 59 8.28, 186.

S.N. 1963: Eigen woonhuis te Antwerpen-Deurne. Architect: R. Braem, in Bouwkundig Weekblad 81.25, 506-508.

S.N. 1966: Maison de Braem, Deurne/Belgien, in MD moebel interior design 12.10, 66-67.

Built in 1948, the House and Studio of architect Luis Barragán in the suburbs of Mexico City. The concrete building, totalling 1,161 m2, consists of a ground floor and two upper storeys, as well as a small private garden. Barragán’s work integrated modern and traditional artistic and vernacular currents and elements into a new synthesis, which has been greatly influential, especially in the contemporary design of gardens, plazas and landscapes.

Luis Barragán (1902-88) was trained as an engineer, but became a self-taught architect. In his early career he was involved in real estate management. The property on which the house and studio were built was probably purchased in 1939 together with a larger area. This moment coincides with his shift of interest from real estate activities towards architecture. He built the so-called Ortega House, making use of a pre-existing building. He took up his residence in this house in 1943. The house in No. 14 was built in 1948. The first drawings for the project were realized for Mrs Luz Escandón de R. Valenzuela. However, in summer 1948, Barragán decided to take the house for himself. The rest of the property was sold to the Ortega family. The plans of the house were gradually developed over the construction period. In fact, it became a sort of laboratory for the architect, who lived there for the rest of his life, until 1988.

Bron: UNESCO/CLT/WHC

Literatuur: 

Kim Zwarts, Prof. Ir. Wim van den Bergh, Luis Barragán The Eye Embodied [130-145]

A+U 389 Architecture in Mexico [114-129]

Barragán Guide [112-117]

Fotografie: foto 1 - 2 onbekend, foto 3 Jo Janssen, tekeningen Prof. Ir. Wim van den Bergh

The house discreetly dominates its location, resting on the hillside next to some lovely preexisting oak trees and looking out over the landscape and city of Cáceres. Yet even from this dominating position, the house is respectful towards its natural-artificial surroundings, and establishes formal and constructive bonds with its immediate setting and the historic center of Cáceres. Within its limited dimensions, the house is like a palace for its users, for it embodies a noble character thanks to the simplicity of its functional scheme and the rigorous traditional construction of the volume.

The exterior of the house is a simple prismatic volume with a square floor plan whose sides are 17.40 meters long, and its walls built with local quartzite stone. Each of the prism’s sides have three square-shaped windows, framed with granite stone from the Extremadura region.

On the inside, nine cubic spaces with 4.20 meter sides accommodate the different uses of the house: living spaces, bedrooms, kitchen and dining room. In between these rooms the servant spaces are located, such as bathrooms and storage space. Each of the nine rooms is built upon two differentiated layers: a lower layer made of oak wooden paneling, behind which the installations and servant spaces are hidden, and an upper layer consisting of a white concrete trough, with no integrated mechanism or lighting system.

All of the rooms open up to the exterior landscape through large square-shaped windows, with of oak frames. The openings in the lower wooden panels are sliding windows with 2.10 meter sides, whereas the upper windows in the concrete structure measure 1.50x1.50m and are motorized.

The open platform in the rear part of the house is surrounded by oak and olive trees, and has a small swimming pool that invites users to enjoy life outdoors. The rest of the house’s program (parking, installations, storage room, etc.) is located on a lower level below the house and has its own private entry from the street.

Bron: www.mansilla-tunon.com

Bron: https://divisare.com/projects/414909-tunon-arquitectos-luis-asin-casas-de-piedra?utm_campaign=journal&utm_content=image-project-id-414909&utm_medium=email&utm_source=journal-id-277

Literatuur: av proyectos 065 - 2014, Dossier Emilio Tuñón [06-07]

Literatuur: Monographies Roland Simounet [68-73]

This house occupies a gap in the main street of the small Galician fishing village Corrubedo. Sitting at the northern edge of a large protected bay on Spain’s north-west Atlantic coast, the site offers dramatic views out over the harbour and to the sea beyond. All the buildings along the harbour have frontages facing the village rather than the sea. Complicit with the vernacular setting on the one hand but on the other looking to fully exploit the views afforded by its location, all of the house’s internal spaces are oriented towards the ocean.

Bron:https://davidchipperfield.com/project/private_house_in_corrubedo

Het programma voor een woning voor een ouder paar (met gastverblijf, atelier en kantoorruimte), hebben we vertaald naar het herstellen van de morfologische structuur en de typologie van de Limburgse boerderij. Het perceel is immers gelegen aan een typische Limburgse dorpsstraat met lintbebouwing. Door de sloop van de bestaande boerderij, welke grotendeels vervallen en ingestort was, werd de potentie van de locatie met een wijds uitzicht over het landschap inzichtelijk. Het hoofdvolume van de oorspronkelijke boerderij zal volledig herbouwd worden om de lintbebouwing en de relatie met de andere boerderij bebouwingen in de straat te herstellen, waarbij de belangrijkste openingen, de poorten, als referentie gehandhaafd blijven. Dit hoofdvolume zal het atelier, de kantoorruimte en het gastverblijf bevatten.

Vervolgens is er een tweede volume ontworpen dat de woonfunctie herbergt. De positionering van de woning ten opzichte van het hoofdvolume is dusdanig dat er een binnenhof ontstaat tussen beide. Het éénlaagse gebouw heeft een gesloten karakter naar deze binnenhof en opent zich naar het landschap waardoor de bewoners optimaal van het wijdse uitzicht kunnen genieten. Vanuit het landschap is dit volume door de houten materialisering echter bijna niet waar te nemen. Het huis zal geleidelijk verkleuren naar grijs en heeft landschappelijk op deze wijze het karakter van een schuur. De gevel aan de binnenhof bevat drie openingen welke afsluitbaar zijn met houten schuifluiken (hetzelfde materiaal als de gevel) waardoor het huis zich volledig kan afsluiten naar de openbare weg en zijn inhoud niet hoeft prijs te geven.

De beide volumes verwijzen door hun ordening naar de typologie van de Limburgse boerderij. Verder ontstaan interessante architectonische thema’s zoals hofbebouwing en het filteren van privacy. Het opbouwen van privacy voor de bewoners van het perceel gebeurt n.l. in fases vanaf de openbare weg, via de hof welke semi-openbaar is naar de privacy achter de gesloten gevel van het woonhuis. De volumes vormen dus de filters om door te dringen tot de bewoners.

Bron: https://jojanssenarchitecten.nl/project/lkm

Fotografie: Kim Zwarts

Aan de voet van de Sint Pietersberg staat dit bijzondere woonhuis, in 1953 ontworpen door de Maastrichtse architect Jean Huysmans, in opdracht van de heer Aalfers. Opdracht was het huis, dat nagenoeg in zijn oorspronkelijke staat was te restaureren en aan te passen aan de wensen van de huidige tijd.

De architectuur van Huysmans voor dit ontwerp is niet eenvoudig te duiden. Het is een eigenzinnig huis, zowel vanwege zijn ligging, als vanwege de in eerste instantie gesloten indruk die het geeft. De tijdsgeest van de wederopbouwarchitectuur is duidelijk af te lezen. Ondanks de romantische uitstraling van het woonhuis, is het ontwerp pragmatisch. De functionele opzet van het woonhuis, waarbij de positionering van de openingen in de gevel te lezen zijn als ‘form follows function’, vormen uiteindelijk tezamen een heel doordacht, op subtiele wijze vormgegeven, nagenoeg symmetrische gevel, die eigenlijk ook weer asymmetrisch is.

Een grondig historisch en architectonisch onderzoek dienden als uitgangspunt voor de restauratie en verbouwing van dit bijzondere pand. Het woonhuis is zowel in zijn oorspronkelijke staat als in de gerestaureerde staat fotografisch gedocumenteerd. Bij het ontwikkelen van de restauratie is getracht de vrij oorspronkelijke staat waarin het woonhuis zich bevond, waar mogelijk te behouden en zorgvuldig te restaureren. Nieuwe interventies zijn zodanig vormgegeven, dat ze op de bestaande structuur van het oorspronkelijke ontwerp aansluiten, maar eveneens aan de woonwensen van de nieuwe bewoners voldoen. Vanaf zomer 2008 wordt ‘woonhuis Aalfers’ bewoond door zijn nieuwe bewoners.

Bron: https://www.artesk.nl/woonhuis-jean-huysmans

Fotografie: Anja Schlamann, Köln

Die Architektur Wittgensteins ist die formale Entsprechung seiner philosophischen Ausdrucksweise: während er durch mehrere alternative Formulierungen seine immateriellen Gedanken unmissverständlich ausdrücken kann, muss er doch für die materiellen Räume eine präzise und unverrückbare Anordnung finden. Dennoch schafft er durch das flexible Zusammenschalten der öffentlichen Räume vielseitige Raumqualitäten von offen über intim bis geschlossen/privat. Das Haus wird als Salon für die Wiener Gesellschaft genutzt, bietet aber zugleich Rückzugsmöglichkeiten. Man betritt das Haus durch eine Folge von Räumen. Die öffentlichen Räume werden durch die zentrale Halle erschlossen. Obwohl das Haus dreigeschossig ist, ist der Wohn-/Schlafbereich ebenfalls im Erdgeschoss zurückversetzt angeordnet ist. Die Speise-, Wohn- und Schlafräume besitzen durch die großen Fensteröffnungen mit den Kurtinen einen starken Außenraumbezug, der über die Terrassen bis zum Parkgrundstück reicht.

Die für Margarethe Stonborough, eine Schwester Ludwig Wittgensteins, entworfene Villa gilt ihrer formalen Radikalität wegen als Unikat in der Wiener Architektur. Paul Engelmann, Schüler von Adolf Loos und Sekretär von Karl Kraus, zählte zum engsten Freundeskreis Wittgensteins und konnte für die bedeutende Industriellen- und Mäzenatenfamilie einige Inneneinrichtungen gestalten.

Bron: 

Literatuur: August Sarnitz, Die Architektur Wittgensteins, Rekonstruktion einer gebauten Idee, Böhlau Verlag 2011-05, ISBN 978-3205785477

As Loos explained: ‘My architecture is not conceived by drawings, but by spaces. I do not draw plans, facades or sections… For me, the ground floor, first floor do not exist… There are only interconnected continual spaces, rooms, halls, terraces… Each space needs a different height… These spaces are connected so that ascent and descent are not only unnoticeable, but at the same time functional” A.Loos (Shorthand record of a conversation in Pilsen, 1930)

The vertical distribution progresses from the public rooms on the groundfloor to the more private on the upper floors, a typical arrangement in Loos houses, and is structured like an interior promenade starting in the entrance room and continuing to the hall with a high jump of 1.2 m. There are two systems usable to vertically cross the house from the basement to the top: a continuous “traditional” staircase which follows the south facade, connected to functions like the kitchen, and a non-continuous one which provides the access to the different rooms from the stepped platforms.

The Raumplan, with its rooms evolving around the central steps, allows visual connection among the different areas. Between the spaces, pierced walls frame the views on a diagonal direction, giving the interior an almost theatrical quality often described as “voyeuristic“.

Bron: http://socks-studio.com

Literatuur: 

Bauwelt 18 - 2001 [26]

Adolf Loos Residences, A+U 572 2018:05 [150-163]

GA Residential Masterpieces 25 Adolf Loos. Villa Müller / Villa Moller [12-49]

Adolf Loos - Die Kultivierung der Architektur [36-37]

Paulo Mendes da Rocha designed his own home in Sao Paulo, completed in 960. It was designed together with a second that is identical except for minor variations in the floor plan. The single story design, resting on pillars, is embedded in a small hill where it generates a dialogue with the gardens. One of his objectives was to maximize the use of prefabricated and mass-produced reinforced concrete components. Above: a view of the entrance staircase. Below: a view of the entrance foyer. 

Bron: 

Literatuur: 

Paulo Mendes da Rocha - Niggli [54]

AV Monografias 161, Paulo Mendes da Rocha [38-43]

Residential Masterpieces 23, Paulo Mendes Da Rocha

After designing several commercial and residential interiors and a short association with George Howe (from 1929 to 1934) to build together the Phildaelphia Saving Fund Society (PSFS), William Lescaze designed his own house in Midtown, Manhattan where he projected many of his ideas around the domesticity and the Modern Movement. As we can see in some photos taken after its construction, the building stands out for its pure forms and the lack of ornament in contrast with the houses next to it. The facade is composed by two large translucent walls built up with glass bricks that allows light into the house and give privacy to the rooms. 

These large abstract walls contrast with a more expressionist first floor where a curve wall and a canopy with a similar geometry emphasizes the stair that gives access to the housing and create a difference with the entry to the basement where the architect located his own office.

The interior of the house follows a classic typology, similar to most of New York houses: the stair is located in the center of the building, facing the main entry and dividing the floor plan in two different spaces that faces the front and back facade. The most important rooms are located in the back of the building (dining room, master bedroom and living) to isolate them from the exterior noise and provide them north light. The office of the architect is located in the basement that goes up to the end of the plot under the back yard.

Bron: http://www.hiddenarchitecture.net/2017/05/lescaze-house-and-studio.html

Literatuur:

The Red House (1897), built for a retired assistant master and honorary chaplain of Charterhouse School who probably moved in the same circles as the Jekylls, is one of the first Lutyens houses to face the challenge of a steeply sloping site. The two storey entrance front, facing the road, is relatively unremarkable, at first sight, while the opposite (garden) side is completely different, runs down the hillside and, with an added storey, rises almost cliff-like before you. 

Inside, the central feature is an impressive central stair-well, with shallow risers on deep treads, which takes up the full height of the house. Of particular interest are the unusual and impressive early Lutyens fireplaces in the drawing-room and dining-room. 

The current owners, Mr and Mrs Laws, who welcomed us and explained the extensive restoration work which they have already done, bought the house in 1975 when it was in a seriously poor state. Work on the property continues.

Bron:

Literatuur:

• Lutyens and the Modern Movement, Papadakis Publisher, 2007, ISBN 1 901092 57 7

• Edwin Lutyens Architectural Monographs 6, Academy Editions, London. 1979, ISBN 978-0847802357

• Arts & Crafts Houses I Philip Webb, William Richard Lethaby, Edwin Lutyens, Phaidon, 1999, ISBN 978-0714838755

Literatuur: 

Kim Zwarts, Prof. Ir. Wim van den Bergh, Luis Barragán The Eye Embodied [234-248]

A+U 389 Architecture in Mexico [114-129]

Barragán Guide [96-111]

Fotografie: foto 1 en 3 Kim Zwarts, foto 2 Jo Janssen, tekeningen Prof. Ir. Wim van den Bergh

De ruimtes in "t Sonnehuys' zijn gegroepeerd rond een ovale trap in de hoek van het hoofdblok, die vanuit het dak van daglicht wordt voorzien. Aan de tuinzijde van de woning loopt een halfronde trap vanaf het terras op de hoofdverdieping langs een glazen serre naar de lager gelegen tuin. Peutz' eigenzinnige omgang met het functionalistisch idioom werd, na lange tijd te zijn doodgezwegen, in de jaren tachtig opnieuw gewaardeerd.

Bron: http://www.architectuurgids.nl/project/list_projects_of_typeofbuilding/typ_id/4/prj_id/834

Literatuur: architectuur uit de 20e eeuw in limburg [41]

A friend of mine had bought a leftover piece of larger construction site, a trapezoidal parcel, and wanted to build a house on it. In fact there was room on the site for a complex of buildings, two houses with a small structure for the garage. Because of my connection with the client I was able to begin building early. At the time, as a young man, I believed that a house had to have a main façade. But I knew of buildings that were oriented towards the garden, rather than the street. So that is what I did here.

In the larger house all the important rooms are placed along this façade. The ground floor has a large living and dining area, with a library on one side and a kitchen on the other. The level above has four bedrooms. The ones at aither end are smaller. This is because I wanted to place their windows closer to the corners, to give tension to the façade. 

At the time I thought that windows had to be in the middle of a room, I did not consider postitioning them asymmetrically. Now I had a big problem. I had a very clear idea of the structure ( it is usually the thing you begin with when you are young) but I did not know where to put all the important service spaces. I could not put them along the main façade, or in a projecting bay. So I thought about their various functions, divided them up into their different component: washbasin, bath wc, storage; and place them in the corridor. The floors on the main level are in marble, and have underfloor heating. The upper floors are in wood, laid directly on top of the concrete structure to avoid cold bridges. The smaller house, which is at the end of the complex, is different. Its main floor is organized in three distinct zones: loggia, living space, service spaces. It too has marble on the ground floor and wood on the upper floor. The interior walls are finished to a high standard, as the house was to be sold on completion and we could not anticipate the tastes of the new owners.

Bron: https://ofhouses.com/post/129894201784/230-peter-märkli-gody-kühnis-two-houses-in

Bron: https://drawingmatter.org/peter-markli-my-facade-material/

Literatuur: 

• A+U Architecture and urbanism 448 Peter Märkli [68-77]

• Märkli , Approximations The Architecture of Peter Märkli [062-073]

The free-standing three-storey Villa is situated on a sloped terrain and faces to the south-west. The first storey, the basement, contains the utility facilities. The second storey, the ground floor consists of the main living and social areas with the conservatory and the terrace as well as the kitchen with facilities along with the servants' rooms. The third storey, the first floor, has the main entrance from the street with a passage to the terrace, the entrance hall, the rooms for the parents, children and the nanny with appropriate facilities. The chauffeur's flat with the garages and the terrace are accessible separately. 

The house is supported by a huge supporting concrete wall at the site of the street  level, thereby creating an expansion between the high edge of the terrain at Černopolní street and the actual structure. The construction of the plastered structure consists of a steel skeleton, reinforced concrete ceilings and brick masonry. The subtle supporting columns of a cross-shaped profile are anchored in concrete bases and partially lead through the masonry and partially through the spaces of all the floors. Shiny chrome cladding is employed in the living area. The individual functional zones within the area are divided up by the wall from honey and yellow coloured onyx with white veins from the foothills of the Atlas in Morocco and the half-circular wall originally from Macassar ebony wood mined on the island of Celebes in south-east Asia. An additional separate room could be entered through drawing back curtains made from shantung silk and velvet. “We initially saw the floor plan for one huge room with one circular and one free standing wall. We consequently noticed small crosses at approximately five metres distance from one another. We asked, 'What are these?'  Mies answered calmly, 'Those are iron supports which hold up the entire structure.' At that there had never been a private house built with an iron construction so you can imagine our initial surprise. Despite this fact, we deeply liked the plan.”  

Bron: https://www.tugendhat.eu/en/the-building/the-structure.html

Literatuur

Archithese 2012-06 [12 - 16]

MIES Detlef Mertins [168-181]

2G 48/49 Mies van der Rohe - Casas | Houses [118-147]

Mies van der Rohe, The Villas and Country Houses [90-98]

Mies van der Rohe, The Villas and Country Houses [11-11.31]

Mies van der Rohe, The Heritage of Mies [44-55]

Mies van der Rohe, Architectural Monographs 11 [72-77]

Mies van der Rohe, GG, Yehuda E. Safran [66-77]

Boek Tugendhat House, Ludwig Mies van der Rohe

Residential Masterpieces 24, Mies van der Rohe Villa Tugendhat

Mies van der Rohe, The Heritage of Mies [44-55]

De woning ligt in een dicht bebouwde woonbuurt van de Gentse binnenstad. Waar vroeger vier kleine rijhuisjes stonden bevindt zich nu een ruim L-vormig bouwvolume dat een patio of een binnenhof omgeeft. De grijs gekaleide gevel, sober maar eigenzinnig, past naadloos in het straatbeeld. De ramen, hoog geplaatst in het gevelvlak, laten geen inkijk toe maar verlichten s’avonds wel volop de straat. De diepe kroonlijst, boven het kavelbrede bandraam trekt de hoogte van de naburige huizen door en herleidt het bandraam tot een schaduw- of een lichtstrook. Een ruime woonhal domineert het gelijkvloers. Aan de straatzijde, boven een kastenwand met egale beplanking, tekenen zich diepe raamnissen af, geritmeerd door betonnen portieken. Het geheel verleent dikte en diepte aan de gevel en creëert een gevoel van beschutting. Aan de andere zijde van de woonkamer openen drie deurramen breeduit op het binnenhof dat aan twee kanten omgeven is door een gaanderij. Deze vormt een brede veranda aan de kant van de straatvleugel met de woonhal en een smallere passage aan de kant van de dwarse vleugel met de keuken en de douchekamer. De betonnen kolommen van de gaanderij lijken wandvlakken. Hun cadans wijzigt om de hoek: dwars op de straatvleugel parallel met de dwarsvleugel. Dit subtiele visuele spel daagt de typologische referentie naar het kloosterhof met kruisgang uit. 

Bron:

Literatuur:

Carved into a small sloping site, beneath the highest point of the plot, the Millán House is organized around a series of skylights that illuminate the different rooms. Access is through the only front that is not buried, through a large void framed by a wall beam that rests on retaining walls. Behind this large threshold, a spiralling staircase connects the domestic service quarters, which are underground, with the main level of the house.

As a strategy to blur the boundary between public and private, the street pavement stretches all the way up to the living room and from there a circular staircase leads to the top floor of the house. Pierced by a central void, the first floor is divided into two clearly differentiated parts: the master bedroom, bound by a curved wall; and the remaining bedrooms, linked by a corridor. An exterior staircase climbs the facade and leads to the roof, which blends into its nearby context, characterized by a luxuriant vegetation, and enjoys panoramic views of the city of São Paulo. The roof is a plant-filled terrace the surface of which is pierced by skylights, with a layer of water that gives the house thermal insulation. 

Bron: https://arquitecturaviva.com/works/casa-millan-1

Literatuur:

Boek 100 Huizen - 100 Iconen [198]

Paulo Mendes da Rocha - Niggli [74]

AV Monografias 161, Paulo Mendes da Rocha [56-59]

A house which exists as a distillation of everything domestic. The architect has purified the experience of the room: each one is a distinct entity with definite limits. To experience beyond the room one must engage physically with two mechanisms. To inhabit this house requires very deliberate thought. The dimension of the door is used as a generator for the whole geometric system. Poché is situated between inside and outside and between the rooms themselves, and in which is suppressed all the lesser elements. The façade is pure, with 8 equally sized windows, the horizontal and vertical distances between them consistent. In its essence it is very close to Mies van der Rohe, but also draws on the central European Villas of Loos and Wittgenstein.

This is a very beautiful work full of intellect, order and control. One can appreciate the architect’s endeavour - we sense not a single item could be added or taken away, nor a single wall moved, not even slightly. It is the work of a student of the highest order of architecture.

Bron: http://socks-studio.com/2015/11/10/house-without-qualities-by-o-m-ungers-1995/

Literatuur: 

De structuur van het Olsen House is helder en eenvoudig: 16 kolommen en 4 structurele balken vormen de constructie en de basis van de organisatie van de plattegrond, verdeeld in 9 rechthoeken. Het wonen, dat op de verdieping plaatsvindt,  wordt ontsloten middels de middelste rechthoek, welke tevens het sanitair bevat. De horizontale ontsluiting is rond deze middelste rechthoek. De slaapruimten zijn in de achterste zone geprojecteerd, tegen de heuvel aan, elke rechthoek een kamer. Een rechthoek, gesitueerd naast de entreetrap, aan de noordwestzijde, bevat de keuken. De 4 overblijvende rechthoeken zijn vrij indeelbaar.

Aan zowel de voorzijde alsook de achterzijde van het huis was oorspronkelijk een balkon over de gehele breedte van het huis voorzien. In 1975 zijn deze respectievelijk bij de woonruimte en de slaapruimten getrokken. 

Bron:

Literatuur: Donald Olsen, Architect of Habitable Abstractions [84-93]

Bron: https://www.cesarecattaneo.com

Literatuur: Wiederhall 6/8 Cesare Cattaneo 1912-1943

The house occupies a site surrounded on three sides by walls and facing onto an avenue. In front there is a fine boulevard and a green park. In the first place the house must be orientated to ensure a view over the park, and to this end a terrace forming a hanging garden has been made, which allows the benefits of the sky, the light, the sun and the shade to be enjoyed in the front of the house. 

The space gained by raising the house on pilotis has allowed a convenient relationship between the consulting room and the house. Naturally the reinforced concrete allows very complete glazing, and this has been protected by a brise-soleil designed in accordance with the angle and direction of the sun at this latitude. The plans and section offer the possibility of a regular architectural promenade. One rises up through the building in an interesting and amusing way which opens up various perspectives. The free planning of all the storeys, and most particularly the bedroom, gives rise to some interesting solutions. 

The building is in the course of construction at La Plata. Dr. Curutchet had asked Le Corbusier to furnish it for him, but unfortunately he was away in America at the time and the lack of contact made it impossible.

Extract from Le Corbusier, Oeuvre complète, volume 5, 1946-1952

Bron: https://www.capbacs.com/capba-casa-curutchet

Bron: http://fondationlecorbusier.fr/corbuweb/morpheus.aspx?sysId=13&IrisObjectId=5405&sysLanguage=en-en&itemPos=1&itemSort=en-en_sort_string1&itemCount=1&sysParentName=Home&sysParentId=11

Literatuur: 

• Le Corbusier's Maison Curutchet, Alejandro Lapunzina

• Le Corbusier Oeuvre Complète Volume 5 1946-52 [46-53]