wiki #5

Rātū 10 o Nōema

Aronga:

• He waihanga i tētehi tuhinga auaha

Kawenga:

1. Me tīpako i TĒTEHI kupu/kīanga nō ia wāhanga e whai ake nei:

   1. Hori

   2. Hina

   3. Hera

_____________________________________________________________________

1. 4. Ruma noho

   5. Kītini

   6. Whareiti

_____________________________________________________________________

1. 7. Raumamao

   8. Kapu

   9. Pepa wharepaku

_____________________________________________________________________

1. 10. "Kāti te hoihoi!"

   11. "He kapu tī māu?"

   12. "Tō haunga hoki!"

2. Kia kōwhiria TĒTEHI kupu o ia wāhanga, me tahuri ki te waihanga i tētehi tuhinga auaha e whakamahia ana aua kupu katoa ki te tuhinga kotahi. Kua waia kē ngā ākonga ki te mahi nei.

3. KAUA e iti iho i te 200-300 kupu te roa.

4. Me pato tuhi ki te rorohiko.

5. Me waihanga anō hoki i tētehi pikitia, me rapu rānei i tētehi pikitia/whakaahua e whakaatu mai ana i te matū o te tuhinga auaha.

6. Kia mutu te pato tuhi, me tahuri ki te whakatika haere i ngā hapa o te reo.

Rāapa 11 o Nōema

Aronga:

• He waihanga i tētehi tuhinga auaha

Kawenga:

Me tīpako i TĒTEHI kupu/kīanga nō ia wāhanga e whai ake nei:

6. 1. Puna

   2. Paka

   3. Pio

_____________________________________________________________________

6. 4. Māra kai

   5. Pātiki (paddock)

   6. Papa tākaro

_____________________________________________________________________

6. 7. Kō (hei keri)

   8. Tahitahi

   9. Tārere

_____________________________________________________________________

6. 10. "Te reka hoki o te putiputi nei"

   11. "Kino kē te wera a te rā"

   12. "Tō haunga hoki!"

7. Kia kōwhiria TĒTEHI kupu o ia wāhanga, me tahuri ki te waihanga i tētehi tuhinga auaha e whakamahia ana aua kupu katoa ki te tuhinga kotahi. Kua waia kē ngā ākonga ki te mahi nei.

8. KAUA e iti iho i te 200-300 kupu te roa.

9. Me pato tuhi ki te rorohiko.

10. Me waihanga anō hoki i tētehi pikitia, me rapu rānei i tētehi pikitia/whakaahua e whakaatu mai ana i te matū o te tuhinga auaha.

11. Kia mutu te pato tuhi, me tahuri ki te whakatika haere i ngā hapa o te reo.

PĀNUI

TE WEHENGA O RANGI RĀUA KO PAPA

I te tīmatanga i noho piri a Rangi rāua ko Papa. Ka whānau mai ā rāua tamariki, ko Tanemāhuta, ko Tangaroa, ko Tāwhirimātea, ko Tūmatauenga, ko Haumietiketike, ko Rongomatane. I aua wa i pōuriuri i kōpāpā tā rātou noho. I reira ka tupu te hōhā o ngā tamariki.

Nō reira ka hui rātou, ka kī a Tanemahuta “Kua hōhā tēnei noho piri ki waenga i ō tātou mātua, me aha tātou.” Ka noho, ka noho, ā, ka mea ake a Tūmatauenga “Me patu rāua kia mate”. Kāore i tautokona tērā whakaro. Ka mea a ke a tāne, “Tērā pea, me whakawehe i a rāua”. Kāore a Tāwhirimātea i whakaae, “Me waiho rāua kia piri ana”. Ka mea anō a Tūmatauenga “Me patu rāua kia mate”. Ka tohe, ka tohe, nā wai rā ka whakatau kia whakawehe ngā mātua. Heoi mā wai rāua e whakawehe?

Ka tū mai a Rongomatane, ka pana, ka pana, engari kaore i paku neke. Kātahi ka tū mai a Tangaroa, ahakoa te kaha o tana pana kaore hoki i taea e ia. Ka ngana te nuinga, heoi tē taea w rātou. Kātahi ka tū mai a Tāne. Ka takoto ia, ko tōna tuarā ki tōna whaea, ā, ko ōna waewae ki te poho o tōna matua, ā, ka whanawhana. Ka oreore, ka wiriwiri, ka nekeneke a Rangi, nā wai ka wehe haere rāua ko Papa. Ka tokona a Rangi ki runga, ka takoto a Papa hei āhuru mōwai mō ngā atua.

Nā tana kore whakaae ki tēnei āhuatanga ka pukuriri rawa a Tāwhiri, ka rere atu ki tōna matua, ki a Rangi noho riri ai. Ā tōna wā ka whai utu ia mō tēnei mahi tūkina a ōna tēina, tuākana.

Whakautua ngā pātai e whai ake nei:

1. He aha i whakaaro ai a Tāne kia māwehe ōna mātua?

2. He aha te whakaaro o Tūmatauenga?

3. Ko wai te atua tuatahi i ngana ki te whakawehe i ngā mātua?

4. I te wehenga o ngā mātua, i aha a Tāwhirimātea?

5. Ki ō whakaaro, ka aha a Tāwhiri ā tōna wā?

tuhinga takenga pūtaiao

TUHITUHI MĀHORAHORA

Me whai wā ngā ākonga ki te tuhi kōrero ia rā (kaua e nui atu i te 20 mēneti te roa o te tuhi kōrero). Mā ngā ākonga tonu te kaupapa e whakaaroaro. Heoi, ki te raru rātou ki te kimi kaupapa hei tuhituhi māna, anei he kaupapa hei tuhi:

• "Mēnā ko au te Pirimia o Aotearoa, anei aku mahi e toru ka whāia..."

• "I ngā rā o mua, tērā tētehi tipua, ko ________ tōna ingoa..."

• "E hoki ana ōku mahara ki tētehi hararei tino whakahirahira ki te taha o tōku whānau..."

• "He pai ake te hoiho i te motukā, anei ōku whakaaro!"

• "I ahu mai te tangata i te makimaki"

TE TUHI RĀTAKA

HEI MAHI

• Tuhia mai tō rātaka i tō noho i ō koutou kāinga ki tō pukapuka Te Reo Matatini, ka mahi rānei ki tō pukarangi ki tētehi tuhinga Google.

• Rārangihia mai ki tō pukapuka āu mahi ki te taha o tō whānau mō ngā rā o te wiki, hei tauira;

  • RĀAPA:

    • 7:30 - I maranga te whare

Ka whakapaipai i tōku moenga me tōku ruma moe

Ka whakamau i ōku kākahu mō te rā

Ka horoi kanohi, heru makawe

• • • 8:00 - Ka parakuihi mātou ko tōku whānau

I kai ahau i te ________________ me te _________________ .

Ka whakapaipai māua ko _________________ i ngā rīhi me te tēpu kai

Ka paraehe i ōku niho

• • • 9:00 - I noho tahi mātou te whānau ki te ruma noho ki te karakia tahi. Nāku tonu tētehi karakia, ā, nā _______________ hoki tētehi karakia.

Nā _____________________ te mōteatea i ārahi.

• Me matakipaki (whakawhiti kōrero) koutou ko tō whānau ngā mahi kua oti kē i a koutou i te wiki tuatahi o te noho ki ō koutou kāinga. Mā tēnā e āwhina ia koe ki te maumahara ki ngā mahi kua mahia kētia e koutou.