Tư liệu

CÁCH ĐẶT HỢP ÂM CHO CA KHÚC

Hòa âm căn bản của một bài hát là các hợp âm. Do đó các bạn phải thuộc lòng các nốt trong tất cả các hợp âm, bắt đầu từ các hợp âm trưởng thứ tự nhiên, rồi hợp âm 7 và sau đó là các hợp âm nghịch (còn được gọi là "nhân tạo").

Để làm quen với cách ghi hợp âm cho một bài hát, trước hết các bạn nên bắt đầu bằng các hợp âm trưởng thứ tự nhiên và hợp âm 7. Chỉ dùng các hợp âm này thôi và biết ghi hợp âm theo một vài nguyên tắc là đủ để làm cho bài hát thêm màu sắc. Và nếu các bạn thêm vào tiết tấu đệm cho các hợp âm này thì các bạn đã làm hòa âm căn bản cho bài hát với một nhạc cụ đệm như guitar và piano.

Việc ghi hợp âm có những nguyên tắc sau:

1. Nguyên tắc thứ 1: hợp âm thường xuất hiện vào đầu nhịp. Trong nhịp cũng có thể xuất hiện thêm hợp âm khác để thêm màu sắc cho cách đệm.

2. Nguyên tắc thứ 2: trong nhịp có nhiều nốt thuộc hợp âm nào thì nhịp đó sẽ nhận hợp âm này. Tuy nhiên các bạn nên phân biệt nốt nào là nốt chánh của hợp âm và nốt nào là nốt phụ/nốt lướt/nốt hoa mỹ trong nhịp.

3. Nguyên tắc thứ 3: các hợp âm sẽ nối tiếp nhau từ nhịp này sang nhịp khác theo 2 cách:

a) theo vòng quảng 4:

C => F => Bb => Eb => Ab => Db (C#) => Gb (F#) => Cb (B) => Fb (E) => A => D => G => và quay về C

hoặc theo vòng quảng 5 (ngược lại với vòng trên):

C => G => D => A => E => B => F# => C# => G# (Ab) => D# (Eb) => A# (Bb) => F => và quay về C

b) thay thế nhau: các hợp âm có những nốt giống nhau có thể thay thế nhau. Thí dụ: C và Am (có 2 nốt giống nhau: C, E); C và Em (có 2 nốt giống nhau: E, G); F và Am (có 2 nốt giống nhau: A, C); C và F (có một nốt giống nhau: C), v.v...

4. Nguyên tắc thứ 4: Để việc chuyển hợp âm này sang hợp âm khác nghe "mượt mà", du dương thì giữa các hợp âm này phải có một nốt giống nhau và các nốt còn lại của hợp âm trước được chuyển sang các nốt của hợp âm sau theo 1/2 cung hoặc tối đa 1 cung lên hoặc xuống.

Thí dụ: từ G chuyển về Dm: hợp âm G = GBD và hợp âm Dm = DFA

- nốt D (trong hợp âm G) sẽ giữ nguyên là nốt D (trong hợp âm Dm)

- nốt G (trong hợp âm G) sẽ giảm xuống 1 cung để về nốt F (trong hợp âm Dm)

- nốt B (trong hợp âm G) sẽ giảm xuống 1 cung đến nốt A (trong hợp âm Dm)

Cấu Trúc Của Phần Hòa Âm Cho Ca Khúc

Phần hòa âm cho ca khúc thông thường có cấu trúc như sau:

Khúc dạo đầu (Introduction, gọi tắt là Intro) => dừng nghỉ 1 => Đệm cho phiên khúc 1 => dừng nghỉ 2 => Đệm cho phiên khúc 2 => dừng nghỉ 3 => Đệm cho điệp khúc => dừng nghỉ 4 => Đệm cho phiên khúc 1 lặp lại => dừng nghỉ 5 => Đệm cho phiên khúc 2 lặp lại => dừng nghỉ 6 (để kết hoặc để lặp lại ca khúc từ đầu hoặc lặp lại từ điệp khúc trở đi).

A. Soạn tiết điệu đệm:

1. Đối với ca khúc được hòa âm theo phong cách nhạc nhẹ pop hoặc rock, việc phải làm trước tiên là xác định tiết điệu trống đệm (rhythm) cho khúc dạo đầu, phiên khúc, điệp khúc và kết bài.

2. Nếu là ca khúc được hòa âm cho khiêu vũ thì quá dễ, chỉ cần xác định nhịp điệu khiêu vũ cho ca khúc là xong như rhumba, tango, pasodoble, swing, slow, chachacha, valse, boston...

Việc chọn tiết điệu trống đệm cho ca khúc tùy thuộc vào quan điểm của người soạn hòa âm và... cũng có thể tùy theo yêu cầu của tác giả ca khúc hoặc của người sử dụng ca khúc. Tiết tấu trống phải được soạn cho phù hợp với tiết tấu của giai điệu và phù hợp với trạng thái tình cảm theo nội dung ca từ và giai điệu. Chẳng hạn như giai điệu đang du dương, chảy nhẹ nhàng thì không thể nào được đệm bằng tiết tấu sôi nổi hoặc đảo phách. Những tiết tấu nghịch phách, nhấn nhá phù hợp cho các đoạn có kịch tính, tương phản.

3. Để cho ca khúc thêm màu sắc, không nên sử dụng 1 tiết điệu trống cho cả bài mà nên có ít nhất 2: 1 tiết điệu cho phiên khúc và 1 tiết điệu cho điệp khúc. Tiết điệu trống cho điệp khúc có thể là 1 tiết điệu trống hoàn toàn khác với tiết điệu trống của phiên khúc ­- gọi thông dụng là đổi điệu, hoặc có thể là biến tấu của tiết điệu phiên khúc (variation).

CÁCH VIẾT KHÚC DẠO ĐẦU

Khúc dạo đầu (Intro), ngoài nhiệm vụ xác định âm giai để cho người hát bắt đúng giọng, còn phải là đoạn tạo ấn tượng cho người nghe về ca khúc sắp được người hát thể hiện. Rất nhiều ca khúc có đoạn mở đầu quá ấn tượng đến nỗi tất cả các nhạc sĩ hòa âm lại những ca khúc này đều không thể thay đổi được vì không thể viết cách nào khác cho ấn tượng hơn nữa!

Không có qui định về độ dài của đoạn mở đầu mà tùy cảm hứng của người phối nhạc. Tuy nhiên theo tâm lý bình thường của người nghe thì đoạn mở đầu nên có độ dài chẳn ô nhịp, chẳng hạn như 4, 6, 8, 10, 12 ô nhịp.

Có các cách viết đoạn dạo đầu như sau:

1. Dạo Đầu Bằng Một Hợp Âm:

Chỉ có một hợp âm vang lên và rồi người hát cất tiếng ngay vào ca khúc. Hợp âm này thường là hợp âm chủ hoặc hợp âm 7 ở bậc 5. Thí dụ như: hợp âm C hoặc hợp âm G7 đối với ca khúc ở cung C; hợp âm Am hoặc E7 đối với ca khúc ở cung Am.

Hợp âm này có thể là hợp âm khối (block chord), hợp âm rải (arpeggio).

Cách ứng dụng thông thường của cách dạo đầu này là: để tạo ấn tượng cho người nghe vì xem như ca khúc này không có đoạn nhạc dạo đầu, ngay sau hợp âm dạo đầu là các giọng bè hát ngay vào điệp khúc.

Cách ứng dụng khác là rải hợp âm chủ để cho người hát sau đó bắt giọng để hát nhịp tự do kể lể, chậm rãi tự sự.

2. Lấy Điệp Khúc Làm Đoạn Dạo Đầu:

Nếu ca khúc có đoạn điệp khúc hay, có thể sử dụng toàn bộ đoạn điệp khúc này để làm đoạn dạo đầu hoặc chỉ lấy một đoạn hay nhất trong điệp khúc này để thực hiện tiến hành giai điệu liền cung bậc lên hoặc xuống dần đến hợp âm chủ hoặc hợp âm 7 ở bậc 5.

3. Sử Dụng Một Đoạn Hợp Âm Trong ca Khúc:

Có thể lấy cả đoạn hợp âm trong điệp khúc hoặc phiên khúc và soạn giai điệu dạo đầu mô phỏng điệp khúc hoặc phiên khúc hoặc là biến tấu của phiên khúc hoặc điệp khúc.

4. Sáng Tác Đoạn Dạo Đầu Riêng:

Chỉ có bậc cao thủ về hòa âm mới thực hiện được cách này vì đòi hỏi người soạn hòa âm phải cảm nhận ca khúc thật sâu sắc để có thể sáng tác đoạn dạo đầu mà không sử dụng một chút giai điệu nào trong ca khúc mà vẫn khiến người nghe cảm nhận được ngay cái hồn của ca khúc.

Sưu tầm

HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG ĐÀN S700 VÀ S900

HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG CƠ BẢN

S 900, S700

v Gồm các chức năng sau:

Với series S sẽ cung cấp cho bạn đầy đủ các loại tiếng

Hệ tiếng:VOICE

Bao gồm:392 voice, 480XG voice, 19Drum/SFXkits +GM2+GS.

Nếu bạn muốn chọn tiếng thì ta chỉ cần nhấn vào nt Voice trn đàn và chọn bất kỳ tiếng nào mà bạn muốn trong phần chọn tiếng (voice) ở phía bên phải của đàn. Ơ đây mỗi nt được thể hiện cho 1 bộ tiếng piano, guitar ,String, drum… dng cc nt (A, B, C, D … )để chọn tiếng.

Trên cây đàn S900 cc chức năng liên quan đến tiếng đàn nằm bên phải ở phần (PART SELECT) các bạn muốn gép tiếng hay sử dụng LEFT HOLD để giữ lại tiếng đàn tay tri cho tới khi chuyển sang một nốt hay một m giai mới m khơng bị ngắt quảng thì cc bạn sử dụng ngay tại đo.

v SA VOICE: l những tiếng Mega Voice, dng để diễn tả những kiểu biểu diễn của những nhạc cụ that. Loại tiếng đặc biệt này làm cho khả năng xử lý tiếng nhạc cụ thật trên bàn phím organ trở thnh dễ dàng. Những tiếng vuốt dây đàn guitar, những tiếng thở hay tiếng hay chuổi nốt chạy cuả của người chơi Saxophone, tiếng Brass chơi trên phím đn keyboard đã trở thành thật đến khơng phân biệt được.

v MEGA VOICE: dùng chủ yếu cho phần thu nhạc MIDI. Phần tiếng Mega Voice biến những bi nhạc MIDI sau khi thu lại từ những tiếng bình thường hay đơn giản nhất cĩ được những tiếng nhạc cụ thật. Nó có thể xử lý tiếng chặn cm dây, vuốt dây, hay tiếng ồn của những ngĩn tay của người nghệ sĩ đíanh đn guitar qua sự nhanh chậm khc nhau của cu nhạc. Điều m chng ta khơng thể làm lm được trên phím đàn Organ.

Bảng so snh S900 v S 700

S 900 S 700

Voice(Tiếng) 411 333

SA VOICE 23 Khơng

MEGA VOICA 15 10

Style(Điệu) 305 205

Polyphony 128 96

USB audio recorder

Thu trực tiếp audio vo USB hệ WAV Có Không

STYLE: Điệu

Muốn chọn một điệu nhạc ph hợp ta lam theo cac bước sau:

Nhấn vo nt Style trn đn sau đĩ sẽ hiện ra rất nhiều điệu v bây giờ bạn có thể chọn bất kỳ điệu no m bạn cần. Ơ đây, mỗi nt đều được thể hiện theo từng loại hình thức m nhạc(ví dụ: pock&rock, ballad,swing&jazz….) v được dng với các nt (A,B…)để chọn một điệu nhạc tương ứng.

CC CHỨC NĂNG LIN QUAN DNG CHO PHẦN STYLE:

- ACMP:kích hoạt nhạc nền tự động

- Break: nhạc đạo ngắn gọn.

- Intro: gồm ba loại nhạc đạo.

- Main (A,B,C,D): thay đổi tiếng nhấn.

- Ending/rit: nhạc kết, gồm ba loại nhạc kết.

- Auto fill: bo trống tự động (khi thay đổi tiết tấu ).

- OTS/Link: chuyển tếng đn tự động khi thay đổi tiết tấu).

- Syne stop: ngắt tạm thời điệu thức khi tay tri khơng giữ hồ m (rất tiện lợi khi đoạn nhạc cĩ cu dằn/tuti).

- Syne start: kích hoạt chế độ chờ.

- Start/stop: bắt đầu/ kết thc.

- Fade in/out: lớn dần/ nhỏ dần.

Lưu vo bộ nhớ S 900:

Khi bạn có 1 tiếng mới v muốn lưu vo bộ nhớ của đàn thì lc ny bạn chỉ cần nhấn Voice trn đn v chuyển qua phần User

Nhấn để chọn lệnh save.

Dùng các nt(1,2,3,4…) để đặt tên cho tiếng đàn muốn lưu trữ (các nt này tương ứng với từng chữ số trong bảng chữ ci được thể hiện ngay trên màn hình).

Nhấn (8) để đồng ý v kết thc lệnh lưu trữ.

1. Lưu vo USB:

Muốn lưu trữ vo USB ta chỉ việc nhấn (Next) hoặc (Back) ngay góc trên bên phải màn hình để chọn qua chế độ lưu trữ USB, lập tức cc bạn sẽ thấy phía dưới màn hình hiện ra các trình tự lưu trữ như đ nu ở phần trên.

2. Hiệu quả mà thanh cho tiếng đàn:

Bên tay phải của S900 ngay bên phần (user) có phần (VOICE EFFECT) cc bạn nhấn vo đó và trn mn hình sẽ xuất hiện một loạt cc nt chức năng hổ trợ v tạo hiệu qủa đặc biệt cho tiếng đn, ph hợp với nhu cầu m ta muốn thể hiện bản nhạc, cụ thể như sau:

ª Touch : cảm ứng mạnh nhẹ

ª Sustain : độ ngn - vang của tiếng đn

ªHarmony Echo : tạo b cho tiếng đn tay phải (phụ thuộc vo hồ m tay tri )

ª Mono tạo độ lin kết (ly , h …)

ª DXP: chương trình hiệu ứng m thanh (reverb, effect…).

ªVebrition : lin kết cc chương trình hiệu ứng m thanh.

CHỈNH SỬA V THU ĐIỆU THỨC MỚI

A/ Sửa điệu thức cĩ sẵn của đn

- Chọn một điệu bất kỳ (Style) mốn sửa điệu

- Nhấn (Digital Recording) ở bn phải phía dưới phần chọn tiếng (Voice)

- Nhấn [B] để chọn chế độ [Stype Creator]

- Nhấn v giữ nt [f]+[nt bất kỳ”1-16”]trong phần thể hiện track phía dưới mn hình, tương ứng với hình mơ phỏng cho nhạc khí của điệu thức đĩ

- Lc đĩ ta đ cĩ thể chơi thm nốt nhạc hay tiết tấu (nếu bộ g ) cứ theo trình tự như vậy cho tới khi đ sửa hết cc track muốn sửa đổi

- Thay đổi tốc độ (Tempo) chuẩn của điệu thức ny bằng cch nhấn [Tempo] ở ngay bn tri phía dưới phần chọn điệu nhạc

B/ Thu điệu thức mới cho S 900:

- Chọn một điệu thức bất kì trong phần điệu thức [Style]

- Nhấn [Digital Recording] ở bn phải phía dưới phần chọn tiếng [Voice]

- Nhấn [B] để chọn [Stype Ceartor]

- Nhấn [C] để chọn thu điệu mới [New Stype]

- Nhấn [A] để đăng ký cc dữ liệu chuẩn bị cho việc thu (Section : Main “A,B,C,D” cĩ ý nghĩa l thu ở Main no),(Pattern Length : “1,2,3…….32” cĩ nghĩa l sau bao nhiu khuơn nhạc thì quay trở lại về đầu tin)

- Nhấn [B] để đăng ký tốc độ (Tempo) v khĩa nhịp (2/4; 3/4; 4/4;…,.)

- Chọn tiếng đn để mơ phỏng cho nhạc khí muốn thu [Voice]

- Sau khi hồn tầt cả cc thủ tục đăng ký .lc ny đ cĩ thể bắt đầu việc thu từng track cho cc nhạc khi cần thiết (cch thu giống như đ nĩi ờ phần sửa điệu thức cĩ sẵn ở phần trn )

Lưu ý:

- Trong qu trình thu điệu thức, bắt buộc phải chọn tiếng đn ở chế độ (Right1)

- Cĩ nghĩa l tiếng đn chuẩn mực .

- Để đảm bảo chất lượng cho điệu thức ny, ta nn thu theo thứ tự được mơ phỏng trn mn hình ở phía dưới cng dnh cho cc nhạc khí(RHI1; RHI2;BASS; CHD1; CHD2;PAD;PHR1; PHR2)

Dn điệu nhịp (Quanlize)

1. Nhấn [next] hoặc [Back] để chọn cửa sổ [Channel]

2. Nhấn (A) để chọn (Quantize)

3. Nhấn (5) để chọn hình thức tiết tấu (Beat) ph hợp với điệu thức v cu c m ta muốn thể hiện khi chơi nhạc.

4. Nhấn (D) để chọn (Execute), mn hình bo (Complete) – hồn tất lệnh. Muốn quay trở lại chế độ ban đầu để cĩ thể tiếp tục, ta dng (Back) hoặc (Next)

Lưu trữ địu thức:

Sau khi hồn tất việc thu điệu thức, ta cĩ thể lưu trữ lại để tiện cho vịc tra cứu sau ny. Cĩ hai cch lưu trữ như sau:

A/ Lưu trữ vo bộ nhớ User của S 900

- Nhấn [User] ở phần chọn điệu thức.

- Nhấn [6] để chọn lệnh lưu trữ [Save]

- Dng cc nt thể hiện Track ỡ dưới mn hình tương ứng với bảng chữ ci để đặt tn cho điệu thức ny.

- Nhấn (8) để chấp nhận lệnh lưu trữ (OK)

B/ Lưu trữ vo USB:

- Nhấn chọn Style v chuyển đến (User) ở phần chọn điệu thức.

- Nhấn (Back) hoặc (Next) để chọn chế độ lưu trữ vo USB

- Dng cc nt thể hiện cc track ở dưới mn hình tương ứng với bảng chữ ci để đặt tn cho điệu thức ny.

Nhấn (8) để chấp nhận lệnh lưu trữ(OK)

MUTYPAD:

Đy l một chức năng hổ trợ cho phần nhạc nền rất tiện ích với hồ m thơng minh ( Auto acmp). Mỗi điện thức của đn S 900 đều cung cấp 1 knh chương trình cc tiếng phụ đa năng (Mutyl pad) ngồi ra cc bạn cịn cĩ thể dng Mutyl Pad đễ phối thm cc phần nhạc đệm, mỗi knh cho ta 4 nt tương ứng với 4 hình thức tiết tấu khc được thể hiện bằng dn nt (Mutyl Pad) phía bn tri của đn .

Cc nt tiện ích của (Multy Pad):

.Stop: kết thc

. (1): kiễu 1

. (2): kiểu 2

. (3): kiểu 3

.(4): kiểu 4

Cc hình thức m giai v tiết tấu của (Mutyl Pad) luơn cĩ thể theo st phần nhạc nền tự động bn tay tri .

Chọn knh chương trình (Mutylpad):

- Nhấn nt mutylpad ở bn tri của đn ngay tức thì mn hình sẽ hiển thị tất cả

- Dng (A,B,C ….) để chọn hình thức m giai tit tấu ph hợp, co tổng cộng 8 trang Muytl pad từ (P1-P8) được mơ phỏng cc m giai tiết tấu , mỗi trang cho tối đa 10 hình thưc m giai tiết tấu .

- Dng cc nt từ 1-8để chọn thứ tự cc trang đĩ .

Tạo thm Mutyl pad:

- chọn 1 knh (Mutyl pad) bất kỳ

- Nhấn (Digital Recording) bn ảphải phía dưới phn voice .

- Nhấn (C)để chọn chế độ (Mutyl Pad Creator) .

- Dng Back hoặc Next để chọn chế độ thu mới hoặc chỉnh sữa ( Record, Edi)

- Nhấn C để chọn knh mới (Newbank)

- Nhấn H để bắt đầu thu (Rec)

- Chọn (1,2,3,4) ở dn nt (Mutylpad)bất kỳ để cĩ thể thu bằng cc dn nt (A, B, F, G)

- Chọn tiếng cho loại nhạc khí muốn thu .

- Đăng ký tốc độ (Tempo) cho ph hợp.

- Thu tất cả những gì bạn muốn .

- Nhấn (H) để kết thc lệnh thu .

Đặt tn v lưu trữ :

- Nhấn (T) để Save

- Dng [Back] hoặc [next] để chọn chế độ lưu trữ (Preset: mặc định, User: vo bộ nhớ nhanh của đn, Card: vo ổ đĩa smart CARD.USB)

- Nhấn (6) để lưu trữ

- Dng (1-8) để đặt tn

- Nhấn (8) để chấp nhận lệnh [OK]

VOCAL HARM0NY:

L một chương trình đặc biệt của YAMAHA, cho php người sử dụng kết nối micro với đn v ht trực tiếp thơng qua hệ thống khuyếch m cĩ sẵn trn đn. Ngồi ra, nĩ cịn cung cấp 1 chương trình tạo giọng b vơ cng tiện lợi cho ca sĩ bằng chính giọng ht của chính họ hoặc hơn thế nữa.

Để sử dụng chức năng ny, ta lm theo cc bước sau:

- Cắm Jack micro vo phía sau cy đn [Mic/Line in].

- Gạt nt cơng tắc ngay kế bn để chọn chế độ cho micro[Mic].

- Nhấn nt điều chỉnh m lượng [Volume] ngay kế bn.

By giờ thì ta cĩ thể tự thưởng thức chính giọng ht của chính mình rồi đĩ,thật tuyệt phải khơng no!!

Cc nt chức năng lin quan:

-Trước tin cc bạn nhấn vo nt [Mic setting/VOCAL harmony] ở bn tri phía dưới nt [Demo], thì cc bạn sẽ nhìn trn mn hình sẽ hiển thị 1 loạt chức năng cụ thể sau:

+VH type select: chọn chế độ giọng b tự động.

+Mie/setting: cai đặt chương trình hiệu ứng m thanh cho micro.

+Vocal harmony: kích hoạt chế độ hỗ trợ giọng b.

+Talk: chế độ chuẩn m thanh cho micro(dng để nĩi chuyện, hội nghị).

+Effect: kích hoạt cc chươpng trình hiệu ứng m thanh đ được ci đặt.

Tạo thm chế độ hỗ trợ giọng b:

Cĩ thể tạo ra 1 hay nhiều chế độ hổ trợ giọng b th