Waarom Hebreeuws?

Inleiding - de eerste taal

Volgens joodse, maar ook authentiek-christelijke uitleg, was het Hebreeuws de oorspronkelijke taal die de mens sprak, nadat hij geschapen was. In Genesis 11:1 lezen we over de toren van Babel, waarbij een spraakverwarring ontstond. Er wordt bij genoemd dat de hele aarde daarvóór één taal had.

Uit de namen in het eerste gedeelte van Genesis kunnen we afleiden wat die eerste taal was. De namen zijn namelijk Hebreeuwse namen, zij hebben betekenis in de Hebreeuwse taal. Denk bijvoorbeeld aan de naam Adam. Dit is een Hebreeuws woord en betekent ‘mens’. Het is in Hebreeuws taaltechnisch gelinkt aan ‘aarde’ (adama), bloed (dam) en rood (adom).

De naam van zijn vrouw is alom bekend, namelijk Eva. Eva is echter de Nederlandse uitspraak van haar Hebreeuwse naam, Chava. Haar naam is gebaseerd op het woord ‘chaya’ en dat betekent: de levende (in vrouwelijke vorm), in het Hebreeuws.

In de geslachtsregisters van Adam tot Noach vinden we een verborgen boodschap in de betekenis van de namen die daar staan. Voor velen zal dit wel bekend zijn:

Adam, Kain, Abel etc. Methusalach, Lamech en Noach. De betekenis die eruit vloeit is: De mens kreeg zwakheid,leegte. Hij is in ziekte gezet, gevangen in sterfelijkheid. Maar tot zijn lofprijs zal God afdalen om toe te wijden en te onderwijzen, dat Hij door Zijn dood rust en troost zal zenden aan de geslagene en verwonde.

Rondom de Babylonisch spraakverwarring lezen we ook over de personen Heber en Peleg. Dit zijn ook Hebreeuwse namen. Abraham is afstammeling van Heber (Gen. 14:13) en ook Abraham is een Hebreeuwse naam. Dit wijst erop dat Abraham Hebreeuws sprak. Mede omdat een achterkleinkind van Abraham ook de Hebreeuwse taal beheerst, namelijk Jozef (Gen. 41:12). Maar niet alleen Jozef sprak Hebreeuws, ook de rest van Hebreeuwse volksgenoten, zoals we kunnen zien aan hun namen (Ex. 1:15).

God wordt met dit volk geassocieerd (Ex. 3:8, 5:3, 7:16, 9:1,13 en 10:3).

De Thora werd door God gegeven in de Hebreeuwse taal op de berg Sinaï en de Tenach is ook aan ons overgeleverd in het Hebreeuws.

Het Hebreeuws wordt ook wel Joods/Jehoedit genoemd, ten tijde van de wegvoering van het Noorderlijke Rijk, zie 2 Kon. 18:26: ‘’Toen zeiden Eljakim, de zoon van Hilkia, Sebna en Joah tegen de commandant: Spreek toch Aramees tegen uw dienaren, want dat verstaan wij. Spreek met ons geen Joods/Judees (יְהוּדִית) ten aanhoren van het volk dat op de stadsmuur is.’’. Ook na de Babylonische ballingschap van het Zuidelijke Rijk werd het nog gesproken en zo genoemd, zie Neh. 13:23-24: ‘’Ook zag ik in die dagen Joden die Asdoditische, Ammonitische en Moabitische vrouwen bij zich hadden doen wonen. Hun kinderen spraken voor de helft Asdoditisch, en ze konden geen Joods/Judees (יְהוּדִית) spreken, maar spraken overeenkomstig de taal van elk volk.’’.

Dit Hebreeuws spreken bleef wel de norm gedurende de Tweede Tempelperiode. Het werd in die tijd zelfs verboden om kinderen die opgroeien een andere taal te leren dan het Hebreeuws.

Discipelschap

Yeshua onderwijst ons veel over discipelschap, Hij heeft het nergens over dat we deel van het christendom moeten zijn. In het ‘Nieuwe Testament’ (NT) wordt er tweemaal gerefereerd aan ‘christenen’ (lees: messianen) en dat gaat dan over de discipelen.

Hoe ziet een discipel eruit? Waar gaat discipelschap om? Wat is het levensdoel van een discipel?

Dit kan niet begrepen worden voordat we twee basis-contexten helder hebben:

1.       Discipelschap kan niet begrepen worden zonder het NT erop na te slaan.

2.       Het kan ook niet begrepen worden buiten de originele joodse context.

Ten tijde van Yeshua waren er veel (rondreizende) rabbijnen, maar ook lokale rabbijnen. Zij nodigden groepen mannen uit om hun discipel (leerling, volgeling) te worden. Dit had het doel om hen zodanig te onderwijzen dat zij als hun rabbijn zouden worden.

Kijk bijvoorbeeld eens naar Mat. 10:25a waar dit beschreven wordt: ‘’Het moet genoeg zijn voor de discipel dat hij wordt zoals zijn meester, en dat de dienaar wordt zoals zijn heer.’’

Ons doel is dus om net zoals Yeshua te worden. Zie hierbij ook Luk. 6:40: ‘’Een discipel staat niet boven zijn meester, maar iedere volmaakte discipel zal net als zijn meester zijn.’’

Zoals we net zeiden moet discipelschap begrepen worden vanuit de joodse context. Heidenen hadden namelijk niet het concept dat zij discipelen maakten die als de rabbijn zouden worden.

Het Hebreeuwse woord voor discipel is talmid (תלמיד). Dit woord heeft als stam lamad (למד) en dat betekent ‘gedisciplineerd leren, met een specifiek doel’. Discipelschap vereist dus studie, gedisciplineerde studie.

Het discipelschap betekent niet alleen het ‘worden als’ de leraar (bijvoorbeeld in karaktervorming), maar óók het imiteren van de leraar. De dingen doen zoals hij dat doet.

Hierbij moeten we denken aan 1 Kor. 11:1, waar Paulus schrijft: ‘’Wees navolgers van mij, zoals ik navolger van Messias ben.’’ We moeten dus zowel leren van onze Messias, maar ook van degenen die Hij gezonden heeft (gezondene = apostel).

Discipelschap in de joodse context houdt ook in dat je jouw rabbi nauwgezet in de gaten houdt. Je kijkt naar wat hij doet, hoe hij communiceert met mensen, hoe hij onderwijst, hoe hij bidt en hoe hij de Thora uitleeft. Bij de uitvoering van elk gebod moet de discipel zich afvragen hoe zijn rabbi dat gebod zou uitvoeren. Dit moet de leidraad voor hem zijn. Zoals de rabbi het doet, wil ik het ook doen.

De kern van discipelschap kunnen we dus linken aan een bekend christelijk gezegde: ‘’what would Jesus do (WWJD)?’’ In feite dekt dit gezegde nog niet geheel de lading, want we zouden ons veeleer moeten afvragen ‘’what did Yeshua do (WDYD)?’’.

De geschriften

Wat heeft dit alles nou met Hebreeuws te maken? Nou, we lazen zojuist in 1 Kor. 11:1 dat wij de Messias moeten navolgen, imiteren. In feite is dat het nabootsen van hoe Hij leefde. Dat woordje ‘navolgen’ komt ook op andere plekken voor in het NT:

-          1 Kor. 4:16: ‘’Ik roep u er dus toe op: word mijn navolgers.’’

-          Ef. 5:1: ‘’Wees dan navolgers van God, als geliefde kinderen…’’

-          1 Thes. 1:6: ‘’Ook bent u navolgers geworden van ons en van de Heere, toen u het Woord aannam te midden van veel verdrukking, met blijdschap van de Heilige Geest…’’

De Bijbel die onze Verlosser las was de Tenach (ook wel bekend als het ‘Oude Testament’). Die was (grotendeels) in het Hebreeuws geschreven. Hij ging naar de synagoges (Mark. 1:21; Luk. 4:15-16) en daar vonden de gebeden plaats in de Hebreeuwse taal, net zoals tegenwoordig nog altijd gebeurt. Kan het zijn dat wij meer gelijk aan Hem worden als wij Hebreeuwse leren spreken, Hebreeuws leren denken en Hebreeuwse uitdrukkingen leren begrijpen?

Er zijn aanwijzingen dat Yeshua na Zijn opstanding ook nog Hebreeuws sprak. We lezen namelijk in Johannes 20:19 dat de discipelen bijeen waren gekomen, en dat de deuren uit vrees voor de Joden gesloten waren. Vervolgens kwam de opgestane Yeshua en stond Hij in hun midden en zei tegen hen: ‘’Vrede zij u!’’. Als we dit terug reconstrueren dan weten we wat Hij daar gezegd heeft, namelijk de gangbare Hebreeuwse begroeting ‘’shalom aleichem’’. Dat betekent namelijk ‘’vrede zij u’’.

Ook rondom de hemelvaart vinden we een aanwijzing. We lezen namelijk in Hand. 1: 10-11: ‘’En toen zij, terwijl Hij van hen wegging, hun ogen naar de hemel gericht hielden, zie, twee mannen stonden bij hen in witte kleding, die ook zeiden: Galilese mannen, waarom staat u omhoog te kijken naar de hemel? Deze Yeshua, Die van u opgenomen is naar de hemel, zal op dezelfde wijze terugkomen als u Hem naar de hemel hebt zien gaan.’’

Hier wordt gesproken over deze Yeshua. Waar doet ons dat aan denken? Aan onze rabbijn die Hebreeuws sprak als moedertaal, die een baard had, die tzitzits droeg, tefillin bond. Deze Yeshua komt ook zo terug. Hij komt dus terug als Hebreeuws-sprekende. Grote kans dat we bij de wederkomst de Bijbelstudies in het Hebreeuws gaan doen en ook onze Heer prijzen in het Hebreeuws. Net zoals dat nu wereldwijd in het jodendom ook gebruikelijk is. Vergeet niet, Yeshua was en blijft een joodse rabbijn. We kunnen Hem echt niet loskoppelen van Zijn joodse context.

Een derde aanwijzing dat Yeshua Hebreeuws sprak vinden we in Hand. 26:14, waarin Paulus zich verweert. In zijn verweer vertelt hij over zijn bekering en daarbij vermeldt hij het volgende: ‘’Nadat wij allen op de grond gevallen waren, hoorde ik een stem tot mij spreken en in de Hebreeuwse taal zeggen: Saul, Saul, waarom vervolgt u Mij? Het is hard voor u de hielen tegen de prikkels te slaan.’’

Waarom wordt die Hebreeuwse taal zo specifiek benoemd? Dit was schijnbaar een belangrijk detail voor Paulus (Saul). Als we naar het grondwoord kijken voor het woordje Hebreeuws in dit vers, dan vinden we het Griekse woord hebrais (G1446). Sommige bijbelvertalers willen het NT van zijn joodse identiteit ontdoen en vertalen dit woordje soms met Aramees. Dit is echter onjuist. Het toont aan hoe vooringenomen deze bijbelvertalers zijn ten opzichte van de Hebreeuwse taal. Voor Aramees is er een ander grondwoord beschikbaar dan hebrais.

Het kan zeer nuttig zijn om de joodse wereld ten tijde van de Tweede-Tempel-periode te bestuderen en de paden van de Thora te leren. Hierdoor leren we namelijk onze Messias beter begrijpen. Hebreeuws leren hoort daar ook bij. Laat jouw motivatie, innerlijke overtuiging, bij het leren zijn om Yeshua er beter door te leren kennen en begrijpen.

Bijbelstudie

We hebben het veel over ‘de Thora’. Maar wat betekent dit woord nou eigenlijk vanuit het Hebreeuws? Het betekent zoiets als ‘onderwijs van God’. Het is dus veel meer dan alleen ‘wet’. Net zoals ouders praktische instructies geven aan hun kinderen, zodat het hen goed gaat in het leven, zo doet God dat ook.

Jozua 1: 7-8 leert ons daar meer over: ‘’Alleen, wees sterk en zeer moedig, door nauwlettend te handelen overeenkomstig heel de wet (Thora) die Mozes, Mijn dienaar, u geboden heeft. Wijk daar niet van af, naar rechts of naar links, opdat u verstandig zult handelen overal waar u gaat. Dit boek met deze wet mag niet wijken uit uw mond, maar u moet het dag en nacht overdenken, zodat u nauwlettend zult handelen overeenkomstig alles wat daarin geschreven staat. Dan immers zult u uw wegen voorspoedig maken en dan zult u verstandig handelen.’’

Het begrip Thora kunnen we ook nog breder nemen. Dan gaat het over ál Gods onderwijs (dus niet alleen de 5 boeken van Moshe, maar ook bijv. Paulus’ brieven).

Een sleutel-gedachte in Thora- en Hebreeuws-onderwijs is ‘dat deze woorden niet uit uw mond wijken, overpeins ze dag en nacht’.

Een ander gedeelte dat over Thora-studie gaat, is Psalm 1: 1-2: ‘’Welzalig de man die niet wandelt in de raad van de goddelozen, die niet staat op de weg van de zondaars, die niet zit op de zetel van de spotters, maar die zijn vreugde vindt in de wet (Thora) van de HEERE en Zijn wet (Thora) dag en nacht overdenkt.’’

Door Gods Thora te overpeinzen ga je hem internaliseren en maak je het je eigen.

In Psalm 119 wordt Thora-studie ook geprezen. Het beschrijft Yeshua’s passie voor de Thora en zo zou het ook onze passie moeten zijn. Herinner namelijk dat Hij ons voorbeeld is en wij Hem moeten navolgen.

Ook Paulus onderwijst dit in 2 Tim. 3:16-17: ‘’Heel de Schrift is door God ingegeven en is nuttig om daarmee te onderwijzen, te weerleggen, te verbeteren en op te voeden in de rechtvaardigheid, opdat de mens die God toebehoort, volmaakt zou zijn, tot elk goed werk volkomen toegerust.’’

In de tijd dat Paulus dit schreef was het Nieuwe Testament nog niet zo gebundeld zoals wij dat kennen. Als hij het over ‘de Schrift’ heeft, dan verwijst hij dus naar de Tenach (het ‘OT’). Let ook eens op waar hij de Schrift goed voor acht, waar we de Tenach allemaal voor kunnen gebruiken.

Missie

In Rom. 1:16 lezen we dat het evangelie Gods kracht voor redding is, maar er zit prioriteit in: ‘’Want ik schaam mij niet voor het Evangelie van Messias, want het is een kracht van God tot zaligheid voor ieder die gelooft, eerst voor de Jood, en ook voor de Griek.’’. De Joden komen eerst. Als wij onwetend zijn wat betreft het Hebreeuws, de taal waarin de joodse gemeenschap bidt en studeert, kunnen we onze missie moeilijker vervullen. Paulus geeft ons in 1 Kor. 9:20 een tip om onze boodschap af te stemmen op de doelgroep: ‘’Ik ben voor de Joden geworden als een Jood, om Joden te winnen.’’. Houdt hierbij ook Rom. 10:1 in gedachten: ’’Broeders, de oprechte wens van mijn hart en mijn gebed tot God voor Israël is gericht op hun zaligheid.’’.

In Hand. 3:20-21 lezen we dat de wederkomst van Yeshua geassocieerd wordt met het herstel van alle dingen: ‘’Hij zal Yeshua Messias zenden, Die tevoren aan u verkondigd is. Hem moet de hemel ontvangen tot de tijden waarin alle dingen worden hersteld, waarover God gesproken heeft bij monde van al Zijn heilige profeten door de eeuwen heen.’’. Als iets hersteld moet worden, dan is het daarvoor gebroken, gedegenereerd.

Hoe slaat dit op de gemeente? We moeten eerst weten hoe de eerste gemeente functioneerde. we hebben reeds gezien dat Yeshua de synagoge bezocht en ook Paulus deed dat (Hand. 17: 1-2 en 18:4). Jakobus spreekt over de plek van samenkomst van de gelovigen, waar gewoon synagoge staat in het Grieks; Jak. 2: 1-2: ‘’Mijn broeders, heb het geloof in onze Heere Yeshua Messias, de Heere der heerlijkheid, zonder aanzien des persoons. Want als in uw samenkomst (= synagoge, συναγωγή) een man zou binnenkomen met een gouden ring aan zijn vinger, in sierlijke kleding, en er kwam ook een arme man in haveloze kleding… (etc.)’’.

Hieruit, en uit Hand. 15:21, leren we dat er van gelovigen uit de volkeren wordt verwacht dat ze naar de synagoge gaan. Welke taal werd er toen in de synagoge gebruikt? Juist, Hebreeuws.

In Zef. 3:9 lezen we dat in de toekomst alle volkeren op aarde reine lippen zullen krijgen, waarmee volgens de gangbare interpretatie het Hebreeuws mee wordt bedoeld: ‘’Voorzeker, dan zal Ik bij de volken de lippen veranderen in reine lippen, zodat zij allen de Naam van de HEERE zullen aanroepen, om Hem schouder aan schouder te dienen.’’.

Honderden jaren na Yeshua’s hemelvaart lezen we in een brief van Epifanes (hij leefde van 320-403 n. Chr.) dat de nakomelingen van de sekte van de Nazarenen (dat zijn de gelovigen in Yeshua, zie Hand. 24:5) het Hebreeuws beheersen.

Het herstel van alle dingen omvat dus ook de terugkeer naar het Hebreeuws. De taal waarin Yeshua zich kon uitdrukken, die gangbaar was in Zijn samenkomsten en de taal waarin de Thora is geschreven.

Tot slot

In de Bijbel leren we dat we onze motieven zuiver moeten houden, dat we goed moeten beseffen waarom je de dingen doet zoals je ze doet. Als je dus gaat starten met Hebreeuws leren, dan moet je in feite je motieven onderzoeken. Waarom wil je dat? Een heel goede reden kan zijn dat je door Hebreeuws te leren jouw Verlosser beter wil leren kennen en ook Zijn Thora, zijn onderwijs.

Met welk motief bestudeer je de Thora? Is dat om jouw eigen wil of om bijvoorbeeld schuldgevoelens weg te poetsen, of om er (financieel) gewin uit te halen of voor uiterlijk vertoon? Het kan ook zijn dat je dat doet om door anderen aanvaard te worden.

Let er dus op dat je jouw motieven zuiver houdt. Dat leren we onder andere in Kol. 3:17,23: ‘’En alles wat u doet met woorden of met daden, doe dat alles in de Naam van de Heere Yeshua, terwijl u God en de Vader dankt door Hem.

En alles wat u doet, doe dat van harte, als voor de Heere en niet voor mensen.’’

N.b. inzichten gebaseerd op onderwijs van Izzy Ivraham.