วิธีการหาสัดส่วน Phenotype และ Genetype

วิธีการพิจารณาสัดส่วนของ Genotype และ Phenotype ทำได้หลายวิธี

1. วิธีเขียนแผนภาพ (Diagram)

2. วิธีการแตกกิ่ง (ฺBranching หรือ Forked-line method)

3. วิธีใช้ตารางพันเนตต์ (Punnett-square)

4. การใช้หลักความน่าจะเป็น

1. กฎการบวก (Addition rule) ใช้ตอนที่เหตุการณ์ต่างๆนั้นอยู่ในระบบเดียวกัน หรือยูนิเวอร์สเดียวกัน (ไม่สามารถเกิดขึ้นได้พร้อมกันในเวลาเดียวกัน) คิดได้จากการนำความน่าจะเป็นของแต่ละเหตุการณ์มาบวกกัน

2. กฎการคูณ (Multiplication rule) ใช้กับเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นพร้อมกันหรือต่อเนื่องกันได้ โดยต้องเป็นอิสระต่อกัน ความน่าจะเป็นของเหตุการณ์ที่สนใจได้มาจากการนำความน่าจะเป็นของแต่ละเหตุการณ์มาคูณกัน

การทดสอบทดสอบหาจีโนไทป์

1. ผสมย้อมกลับ (Back cross) ทำโดยนำลูกมาผสมกับพ่อหรือแม่ หรืออาจจะให้ผสมกับตัวอื่นที่มีจีโนไปท์เหมือนพ่อแม่ ทำให้ได้ตัวใหม่ที่มีลักษณะดีเหมือนพ่อหรือแม่มากขึ้น และเพื่อรักษาลักษณะดีๆนั้นเอาไว้ ไม่ให้หายไปจากสายพันธุ์

2. ผสมเพื่อทดสอบ (Test cross) เป็นการผสมกับตัวทดสอบซึ่งเป็น homozygous recessive (ลักษณะด้อย) เพื่อดูว่ามีจีโนไทป์แบบใด

- ถ้าจีโนไทป์พ่อแม่เป็นแบบ AA (homozygous dominant) ลูกที่เกิดขึ้นจะมีลักษณะเด่นทั้งหมด ไม่มีด้อยโผล่มา

- ถ้าจีโนไทป์พ่อแม่เป็นแบบ Aa (heterozygous) ลูกก็จะมีทั้งลักษณะเด่น : ลักษณะด้อยในอัตราส่วน 1:1

3. ผสมตัวเอง (Self cross) ทำการผสมตัวเองแล้วดูลูกที่ออกมาเป็นแบบใด

- ถ้าตัวเองเป็น heterozygous ลูกก็จะมีทั้งเด่นและด้อยในอัตราส่วน 3:1

- ถ้าตัวเองเป็น homozygous จะได้ลูกที่มีลักษณะเด่นทุกตัว หรือด้อยทุกตัวตามตัวมันนั่นเอง

วิดีโอประกอบการเรียนในแต่ละหน่วย