Systeemtherapie

Liefdevol opvoeden, een kunst

Op een zinvolle manier grenzen stellen en daarbij je goede humeur bewaren.

Bij systeemtherapie ligt de nadruk op interacties, context en gehelen.

Systeemtherapie gaat er van uit dat je ook bent wie je bent door je omgeving: het gezin waaruit je afkomstig bent en je huidige relatienetwerk. Je gezins- en familieleden spelen in je leven een belangrijke rol. Kennen je vrienden je als een geslaagde afdelingschef; voor je broer blijf je altijd ‘dat kleine meisje’, hoe oud je ook bent. Je familie kent je door en door en iedereen heeft familie.

Systeemtherapie begint bij jouw begin. Bij waar je vandaan komt en met wie je nu leeft. Bij wat jou gemaakt heeft tot wie je bent, bij jouw ‘context’. In systeemtherapie daagt de therapeut je uit je hulpvragen in verband te brengen met de relatie met je partner, je kinderen, je ouders, je grootouders en andere belangrijke familierelaties. Het is vanzelfsprekend dat je familieleden kunnen deelnemen aan de gesprekken. Vandaar soms de verwarring van systeemtherapie met familietherapie. Familietherapie verwijst naar deze psychotherapievormen waarbij meerdere verwante leden betrokken zijn. Dit zegt dus enkel iets over het aantal betrokkenen en niets over de manier van werken. Familietherapie kan vanuit verschillende invalshoeken gebeuren: o.a. vanuit het psychoanalytisch, gedragstherapeutisch en uiteraard het systeemtheoretisch referentiekader.

Systeemtherapie richt zich op het geven van nieuwe betekenissen aan de gebeurtenissen in je leven en op het uitlokken van relationele betrouwbaarheid. Hoe kun je weer afgestemd worden op het positieve? Hoe kan het vertrouwen tussen jou en de ander vergroot worden? Hoe kun je vrij zijn in verbondenheid?...

Binnen de systeemtherapie zijn er verschillende scholen.

Als belangrijksten vermelden we hier de structurele gezinstherapie, de strategische gezinstherapie, de contextuele gezinstherapie en de cybernetische gezinstherapie.

Structurele gezinstherapie (Minuchin):

Het doel is hierbij niet het symptoom op te lossen, maar wel de structuur van het gezin te veranderen zodat deze zelf het probleem kunnen oplossen en het symptoom kan verdwijnen. Er wordt vooral in het hier en nu gekeken naar allianties en coalities tussen de gezinsleden, grenzen tussen de generaties, hiërarchieën met tot doel een zicht te krijgen op de delicate balans tussen stabiliteit en verandering.

Strategische gezinstherapie (Haley):

Hier zijn de therapeutische interventies symptoomgericht. De therapeut werkt in het hier en nu en kijkt naar concreet observeerbaar gedrag. De geobserveerde gedragsstoornissen worden in stand gehouden door gedragssequenties. Deze sequenties worden in de therapie geblokkeerd en nieuwe omgangsvormen worden geïntroduceerd via verschillende technieken: reframing, het geven van directieve en/of paradoxale boodschappen, gebruik van metaforen, symbolen en rituelen.

Contextuele gezinstherapie (Boszormenyi-Nagy):

De naam contextuele therapie refereert naar de dynamische verbondenheid van een persoon met zijn significante relaties. De nadruk ligt op de relaties tussen de opeenvolgende generaties. Uit de klinische praktijk en uit onderzoek weet men dat in families vaak dezelfde patronen en dynamieken zich herhalen. De essentie van de therapie is niet het wegwerken van symptomen, maar wel opzoek gaan naar en het opwekken van ongebuikte bronnen. De therapie dient rekening te houden met iedereen die door de therapie beïnvloed wordt, ook al zijn deze personen niet aanwezig. De therapeut heeft een “meerzijdig partijdige houding” en de aandacht wordt gericht op rechtvaardigheid en fairheid.

Cybernetische gezinstherapie (Selvini Pallazolli):

Deze school werkt volgens drie grondprincipes: het opstellen van hypotheses, circulariteit en neutraliteit.Er worden door de therapeut van bij aanvang hypotheses geformuleerd, die aanzien worden als intuïtieve invallen die waardevolle uitgangspunten zijn voor het ontstaan van nieuwe ideeën. De therapeut stelt voornamelijk “ciculaire vragen”. Hiermee helpt hij het gezin op zoek te gaan naar hoe gedrag zijn betekenis ontleent aan de context waarin het plaatsvindt en verwijst hij naar de wederkerigheid of de wisselwerking van de onderdelen van het systeem. 

Uitgeverij Abraxas|Pedagogiek