Εδώ που έχουμε φτάσει βέβαια ό,τι κάναμε κάναμε από προετοιμασία. Μπορούμε ωστόσο να αποφύγουμε λάθη της τελευταίας στιγμής. Μάθημα δεύτερο, λοιπόν, σταματήστε να αγωνιάτε, περάστε τη μέρα ξεκούραστα και φροντίστε στο βραδινό σας να έχετε αρκετούς υδατάνθρακες με λίγη πρωτεΐνη αποφεύγοντας σάλτσες, χορταρικά ή ό,τι άλλο μπορεί να σας φουσκώσει. Εννοείται και αλκοόλ. Μια βραδιά είναι, αντέχεται.

Για τον ύπνο μην ανησυχείτε, θα ξαπλώσετε νωρίς, είναι πολύ πιθανό όμως ότι δεν θα σας παίρνει ο ύπνος. Κανένα πρόβλημα, αρκεί να έχετε κοιμηθεί καλά το προηγούμενο βράδυ. Πιο σημαντικό, το τρίτο μάθημα, να ετοιμάσετε από το βράδυ τον εξοπλισμό σας καθώς το πρωί, μέσα στο άγχος, είναι πολύ πιθανό να ξεχάσετε κάτι. Έχω βρεθεί να ψάχνω απελπισμένος βαζελίνη από φίλους την τελευταία στιγμή για τα σημεία τριβής και να τερματίζω αγώνες καταματωμένος. Θα έχετε ήδη επιλέξει τι θα πάρετε μαζί σας, τζελάκια, μπάρες κ.λπ. Κάτι που συχνά πολλοί παραβλέπουν ωστόσο είναι το πρωινό κρύο. Μια σακούλα σκουπιδιών με ανοίγματα για κεφάλι, χέρια, ανάλογα και με τον καιρό, μπορεί να αποδειχθεί πολύτιμη γιατί τα ρούχα σας θα πρέπει να τα παραδώσετε στα φορτηγά που θα τα μεταφέρουν στο Παναθηναϊκό Στάδιο πολύ πριν την εκκίνηση. Στα προ-αγωνιστικά φροντίστε και την επίσκεψη στην τουαλέτα γιατί οι ουρές, μερικές φορές, είναι αποθαρρυντικές.

Όσο για το πρωινό, 2-3 ώρες νωρίτερα από τον αγώνα, οι ειδικοί συμβουλεύουν να είναι τουλάχιστον 400-500 θερμίδες και να περιλαμβάνει μαύρο καφέ – πρόκειται για την πιο αποτελεσματική, νόμιμη μέθοδο ντοπαρίσματος. Ιδίως αν έχετε κάνει αποχή από τον καφέ για λίγες ημέρες. Βασική αρχή πάντως είναι ότι δεν προσθέτουμε τίποτα στη δίαιτα που δεν έχουμε ξαναδοκιμάσει για να αποφύγουμε δυσάρεστες εκπλήξεις. Παρεμπιπτόντως το ίδιο ισχύει και για τον εξοπλισμό, ιδίως για τα παπούτσια (Ένα καλό άρθρο για το πρωινό από το Runners World εδώ).

Με το στομάχι κόμπο, λοιπόν, αλλά και μια γλυκιά προσμονή σε ένα εορταστικό κλίμα βρισκόμαστε στη γραμμή της εκκίνησης. Όσοι δεν ανήκουμε στην κατηγορία των ελίτ θα είμαστε μέσα σε ένα τσούρμο δρομέων, κι όταν ξεκινήσουμε θα δυσκολευόμαστε να βρούμε το ρυθμό που έχουμε προαποφασίσει. Εύκολα χάνει κανείς τη συγκέντρωσή του, παρασύρεται και κάνει το πιο σημαντικό λάθος: πηγαίνει πιο γρήγορα από όσο αντέχει. Μάθημα τέταρτο, λοιπόν, και ασφαλώς πιο σημαντικό: αν δεν θέλουμε να πέσουμε στον περίφημο τοίχο κρατάμε δυνάμεις τουλάχιστον στο πρώτο μισό του αγώνα. Ειδικά για τον Μαραθώνιο της Αθήνας, που πάει ανηφορικά ως την Αγία Παρασκευή, οι λιγότερο γρήγοροι πηγαίνουμε προσεκτικά περίπου ως το 32ο χιλιόμετρο κι ανάλογα με τις δυνάμεις που (δεν) μας έχουν απομείνει ανοίγουμε στην κατηφόρα. Επειδή η διαδρομή έχει εναλλαγές, κατηφόρα ανηφόρα, ο καλύτερος τρόπος ελέγχου είναι η καρδιακή συχνότητα – να μην ξεπερνάμε το 75-80% της μέγιστης. Εναλλακτικά παρακολουθούμε την ταχύτητά μας είτε με το GPS είτε με ρολόι μετρώντας τα χιλιόμετρα. Πολλοί προπονητές συμβουλεύουν να ακούμε το σώμα μας, αλλά αυτό είναι μερικές φορές δύσκολο. Στον πρώτο μου Μαραθώνιο στο 15ο χιλιόμετρο ενθουσιάστηκα, άνοιξα, και μετά τα 30 χιλιόμετρα σερνόμουν. Σε αυτό βέβαια συνετέλεσε και ότι δεν τήρησα με ευλαβικότητα το πρόγραμμα ανεφοδιασμού παραλείποντας να πάρω όλα τα τζελάκια μου. Μάθημα πέμπτο και τελευταίο, λοιπόν, τηρούμε το πρόγραμμά μας – στη δική μου περίπτωση κάθε 40-50 λεπτά ένα τζελ για τις πρώτες τρεις ώρες, μαζί με λίγο νερό. Στον ανεφοδιασμό φυσικά περιλαμβάνεται και η ενυδάτωση.

Προσωπικά πίνω έστω λίγες γουλιές νερό σε όλους τους σταθμούς. Παρ’ όλα αυτά, με εξαίρεση έναν αγώνα που είχα προπονηθεί πολύ καλά, στα τελευταία χιλιόμετρα φτάνω πάντα εξαντλημένος. Ο πόνος, ιδίως την πρώτη φορά, είναι αναπόφευκτος. Πιστέψτε με, ο πανέμορφος τερματισμός στο Παναθηναϊκό Στάδιο μάς κάνει να τα ξεχάσουμε όλα. Καλό αγώνα!