Willem Heinsius (burgemeester I)

Willem Cornelisz. Heinsius (Stavoren, 21 juni 1689 - ald., 23 sept. 1755), grootveerschipper ter Zuiderzee, ontvanger der dir. en indir. belastingen, vroedschap en burgemeester van Stavoren, was een zoon van Dr. Cornelius Heinsius, Heer van Hooft, erfvrijheer en stadschirurgijn, en van Minke Jacobs van Recalff.

Geboren en opgegroeid in het Graafschap Stavoren. Waarschijnlijk vernoemd naar het overleden familielid Dr. Wilhelmus van Knijff, secretaris van de Universiteit van Franeker (1668) en advocaat aan het Hof van Friesland (1671). Was eigenaar van het geoctrooieerd grootzeevaart beurtveer van Stavoren op Amsterdam en vice versa. Bij het grootzeeveer behoorden een pakhuis voor goederen en een winkel voor diverse cliënten. Liet in 1745 in Stavoren een nieuw kofschip bouwen door Abe Greelts van Terhenne. Verscheen daarom in 1746 bij de notaris in Amsterdam voor een obligatielening van Jufr. Barbara Zingel, een dochter van de Franeker econoom Dr. Davidus Melchior Zingel en Aeltje Swalue. Werd in 1747 verkozen in de vroedschap van Stavoren, nadat zijn voorganger, de galjootschipper Gerbrand Lam, in Sint Eustatius was overleden. De gehele Staverse (schoon-) familie maakte lange tijd deel uit van de stadsregering. Heinsius was daarnaast vooral ontvanger (i.e. pachter bij het hoogste bod) van de lokale belastingen, zoals de belastingen op de turf, op het vee en op het gemaal. Met deze financiële ervaring was hij tevens kerkvoogd en ouderling met Ds. H. T. Huydekoper. Als succesvol en eerzaam lid van de vroedschap werd hij in 1753 unaniem gekozen en benoemd tot burgemeester van Stavoren en goedgevonden door de kroonprinses van Groot-Brittannië, prinses Anna van Hannover, de weduwe van stadhouder Willem IV. Speelde tijdens het Pachtersoproer in het gebied Stavoren de conflictueuze rol van regent. Wilde niet afzien van de hoge belastingheffing voor de Republiek. De schade bleef beperkt tot vernieling van de chercherhuisjes en het verbranden van de boekhouding. In 1716 huwde hij met Antje van Coolker, een zuster van de burgemeester Thomas van Coolker, en een nicht van Piertje van Coolker, welke gehuwd was met de burgemeester Hauwo Phocilides. Zij kregen drie zoons en een dochter volwassen: Rommert, Cornelis, Heijn en Hylckje. Het gezin woonde decennialang op de Voorstraat tegenover het Raadhuis in het huis dat gekocht was van burgemeester Gellius Insma. Zij woonden daar naast de weduwe van Jacob Binckes, de herveroveraar van New York, en een nakomeling, de secretaris Dr. Simon Binckes. Op een publieke veiling in 1741 kocht hij met zijn schoonmoeder Hylckje Auckes van Wiarda, welke de leeftijd van 76 bereikte: 1 zilveren Bijbel, 1 grote koperen ketel, enige boeken en kledij. Na zijn dood op de leeftijd van 66 verkreeg zijn vrouw opnieuw een obligatielening, dan bij Commandeur ter Walvisvaart De Vries. Zij bereikte zelfs de leeftijd 82. Willem ligt met ten minste acht familieleden begraven in de Nicolaaskerk. Uit zoon Rommert volgden de fortificatiemeester Willem Heinsius en de majoor Pieter Heinsius, uit zoon Cornelis de tweede burgemeester Willem Heinsius en de grootschipper Hylke Heinsius met de Enkhuizer tak. Uit zoon Hein volgde het gemeenteraadslid Hein-Willem Heinsius en de Amsterdamse tak met de commissionair Auke Heinsius en de opperstuurman Leopoldus Heinsius.