Auke Heinsius (commissionair)

Auke Heinsius (Heynsius) (Stavoren, 31 juli 1759 - Amsterdam, 30 juni 1842), commissionair, koopman, lid van de Fa. Heinsius & Co. te Amsterdam, secretaris, regent en curator, was een zoon van Hein Willem Heinsius, regent, en van Ida Geertruida barones Dubois, gravin van Beveren.

Geboren en opgegroeid in het Graafschap Stavoren. Een kleinzoon van de burgemeester Willem Heinsius. Geboren in het huis van staatsman Tjalling Ædo van Sixma, waar zijn ouders wonen. In 1786 benoemd in de Ridderschap van Holland en West-Friesland. Diende in Amsterdam onder Kolonel Isaac van Goudoever in Wijk Nr. 60, gelegen bij Keizersgracht en Prinsengracht. Werd in 1789 poorter van Amsterdam als commissionair. Was de oprichter van de Fa. A. & Y. Heinsius te Amsterdam met zijn zuster. Handelde onder meer in moeilijke goederen, zoals horloges, hangkompas, bont, pruiken en het chintzen of sitsen. Beschikte over een patent op pruiken. Werkte met pruikmakers, had een winkel op de Nieuwendijk in het verlengde van de Kalverstraat, en dreef het binnenvaart beurtveer van Amsterdam op Gouda. Trouwde in 1789 in het markiezaat Bergen op Zoom met de deftige Hendrika Gumprechts Edle von Manheim, barones van Steenbergen. Liet voor het huwelijk voorwaarden opmaken bij notaris C. Hartman van Hoek. Woonde in Amsterdam bij de Korte Prinsengracht naast de Eenhoornsluis. Adverteerde reeds in 1792. Liet in 1801 een testament opmaken bij notaris P. Lijndrajer waarin benoemd zijn broer Leopoldus Heinsius. Uit het huwelijk kwamen 4 dochters: Gijsberdina, Josyna, Ytje, Cornelia, en 3 zonen; de jongoverleden Johan-Joseph en Johan-Cornelis, en Hein-Willem Heinsius. Zijn zwager, een zoon van tante Anna Du Bois, de Friese kolonel-ingenieur Gabinus Gerardus Siderius, studeerde wiskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen, huwde met Anna Barbara Gumprechts von Manheim, en was belast met de fortificatie van Bergen op Zoom. Ook Leopoldus Heinsius huwde in de familie Gumprechts von Manheim, met Josyna. Hun vader was een koopman in Bergen op Zoom uit de Keurpalts Mannheim. Gedurende de Franse blokkade vanaf 1806 dreigde voedselopstand. Auke ontfermde zich daarom over het Diakonie Weeshuis met Vadertje Hooft en de heer Meijerink. Hij was daar bekend als consulent en thesaurier, met een voorliefde voor de jacht en de harddraverij. Heinsius werkte op het Corvershof, maar woonde op de Oudezijds Voorburgwal bij de Oude Kerk, waar hij vanaf 1795 fungeerde als diakene, scriba en afgevaardigde voor het Nederlands Bijbelgenootschap. Kocht in 1809 ook in Stavoren een winkel voor zijn firma. Kocht daarbij in 1813 bij notaris H. Albarda het kofschip De Goede Verwagting van de weduwe van zijn overleden neef Willem Heinsius. Werd in 1818 samen met zijn zoon gemachtigd door de weduwe van de edelman François Gerard Beeldsnijder, heer van Voshol en de Vrije-Nes, om de nalatenschap te beheren. Bij de nalatenschap waren ook de adelsbrieven van Daniël Heinsius. Was verder in 1822 executeur testamentair na het overlijden van Ds. Jacobus Bruyningh, weduwnaar van Trijntje Kingma. Diens grote familie met tal van predikanten, benoemde hem tot curator. Enkele jaren later, bij de Watersnoodramp van 1825, regelde hij overigens kleding ter waarde van ƒ400 voor de slachtoffers. Auke was kapitaalkrachtig. Bij de introductie van het kadaster in 1832 is hij nog altijd de eigenaar van 2 boerderijen met 8 landerijen bij Stavoren. De familie woonde daar nog overal. Er waren echter ook vijanden. Verloor in 1836, nog op hoge leeftijd, bij een tragisch ongeluk met de koets op het Spui, maar liefst twee dochters en een kleinkind. Gevreesd werd dat het een aanslag betrof, en anderen het doelwit. Eén leidsel was namelijk zichtbaar aangesneden. Publicatie van het moordonderzoek, na de uitgebreide algemene berichtgeving (zie: Dagblad van 's-Gravenhage, Opregte Haarlemsche Courant, Utrechtsche Courant, Groninger Courant, e.a.), is geweigerd door het Algemeen Handelsblad. De hele tragedie behoorde bij een voorgenomen bezoek aan Park Frankendael. Bereikte een hele hoge leeftijd en werd op dinsdag 5 juli 1842 begraven in de Nieuwe Kerk (Grafstede H-43).