Pieter Heinsius (executeur)

Pieter Rommertsz. (Rombertsz.) (Heinsjus) Heinsius (Stavoren, 5 feb. 1758 - ald., 11 juli 1820), mennist, executeur van het Gerecht, majoor der stad Stavoren, postmeester en veldwachter in het Graafschap Stavoren en H.O.N., was een zoon van Rommert Willems Heinsius, stadsdienaar en commies ter recherche, en van Pietertje Pieters Renici.

Geboren en opgegroeid in het Graafschap Stavoren als de kleinzoon van de burgemeester Willem Heinsius. Pieter Rommerts was van beroep stadsmajoor wat in het graafschap de sterke arm der wet vormde. Hij komt vrijwel overal en bij iedereen wel wat in de archiefstukken voor als getuige en/of wetsdienaar. Pieter kwam in conflict met de aan lager wal geraakte Haye Martens Haijema. Deze herbergier uit Molkwerum trok grote belangstelling met een kolfbaan. Van heinde en verre kwamen alle Friezen langs om een balletje te slaan. In de Patriotten-tijd verarmde de zelfbewuste en bruteske Haijema in korte tijd. Op een vroege ochtend molesteerde de dronken Haijema tussen 3 á 4 uur enige burgers van Stavoren schreeuwende dat de Prins wel zou komen met het Oranje op de toren, om zijn schulden af te betalen. Deurwaarder Pieter Rommert Heinsius liet hem daarna opsluiten en noemde Haijema 'een singulier en bijzonder mens', meende zelfs dat hij gek was geworden. Zijn neef, de burgemeester en commissaris van het Gerecht van Stavoren Willem Heinsius, verzocht vervolgens voor de gevangen genomen Haijema om overplaatsing naar het tuchthuis in Leeuwarden. Daar is Haijema in 1796 na een week tuchtstraf overleden. Pieter was tevens een soort van stadsmilitair die voortdurend wapens inspecteerde en onderhoud pleegde. Stavoren kwam in zijn tijd in moeilijkheden door de dreigende aanval van de Pruisen gevolgd door de Napoleontische tijd. Ook het eigen gezin verarmde en zijn kinderen emigreerden naar Amsterdam, Sneek en Noord-Groningen. Hij verkocht zijn huis in Stavoren bij notaris Albarda aan zijn neef, de Amsterdamse commissionair Auke Heinsius, waarna hij woonde te Warns. Zoon Arjen Heinsius diende na Duinkerken nog enige tijd als fuselier in de Tweede Compagnie onder Lt.-Kol. Lawick von Pabst bij het Nationale Regiment in de aanloop naar de slag bij Waterloo. Na Duinkerken was Arjen echter gewond geraakt aan zijn rug, waarna hij in Leeuwarden herstelde. Pieter Heinsius stierf met 62 jaar op een mooie leeftijd; hij overleefde de zware jaren van Stavoren.