Opdracht 6 antwoorden

Om meer inzicht te krijgen in de redenen waarom de mens blozen, hebben enkele psychologen een groot aantal mannen en vrouwen ondervraagd. De omstandigheden waarin blozen optreedt, hebben zij ingedeeld in drie categorieën. In de helft van de gevallen gaat het om anderen die iets zeggen of doen wat de ondervraagden in verlegenheid brengt. Bij een kwart van de ondervraagden betreft het iets wat zijzelf doen, bijvoorbeeld spreken in het openbaar. Hierbij kan ook de mogelijkheid dat er iets misgaat of dat je een verkeerde indruk wekt, een mens onzeker maken en al bij voorbaat laten blozen. Bij vijftien procent van de ondervraagden gaat het om iets wat mislukt zoals een verspreking of het dragen van de "verkeerde kleding". In de meeste gevallen voelt men zich belachelijk en onbedekt, omdat iets persoonlijks publiek wordt gemaakt. Men voelt zich bekeken. Maar ook wie alleen is, kan blozen: een voorstelling van de negatieve reacties van anderen of de herinnering aan een pijnlijke gebeurtenis kan al voldoende zijn.

In de psychologie weet men nog niet precies welke gevoelens allemaal tot blozen kunnen leiden, maar in het algemeen wordt het in verband gebracht met emoties van schaamte en verlegenheid. Verder veronderstelt men ook dat het blozen samenhangt met bescheidenheid. Sommige mensen blozen immers ook als ze geprezen worden, terwijl ze zoveel lof eigenlijk niet terecht vinden.

Het is wel duidelijk dat blozen een uiting is van de zogenaamde sociale emoties. Het gaat om een situatie waarin we ons als het ware extra bewust zijn van onszelf en de manier waarop we op onze omgeving overkomen. De samenhang met sociale emoties verklaart wellicht ook het feit dat we alleen in het gezicht blozen. Dit is tenslotte het lichaamsdeel dat voor anderen het meest zichtbaar is. Het is alleen nog niet duidelijk hoe het mogelijk is dat de rest van het lichaam niet bloost.

Dat het oordeel van de omgeving belangrijk is voor blozers, blijkt ook uit het feit dat blozen vooral voorkomt onder de jeugd. In het onderzoek beweert 36% van de ondervraagden onder de 25 dagelijks te blozen, terwijl degenen van boven de 25 dat slechts een tot drie keer per maand zegt te doen. Volgens de onderzoekers wordt een dergelijk verschil veroorzaakt doordat een jongere veel meer met zichzelf bezig is en zich druk maakt over hoe hij er uitziet en hoe hij op andere mensen overkomt. Hij ontmoet veel nieuwe mensen en wordt telkens opnieuw door anderen beoordeeld.