ถอดบทเรียน
กรณีศึกษา : การวิเคราะห์องค์กรและปรับปรุงวิสัยทัศน์
เทศบาลตำบลซำสูง อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น
ความเป็นมาวันที่ 8 - 9 ธันวาคม 2552 นายชัยรัตน์ ผดุงมัย นายกเทศมนตรีตำบลซำสูง พร้อมทีมงาน ประกอบด้วย ประธานสภาเทศบาลฯ รองนายกเทศมนตรีฯ ปลัดเทศบาลตำบลซำสูง ประชุมเพื่อวิเคราะห์องค์กรและปรับปรุงทำวิสัยทัศน์ เทศบาลตำบลซำสูง ณ ห้องประชุม ศรีทองริเวอร์ไซต์ รีสอร์ท อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น ผู้เข้าประชุมประกอบด้วย พนักงานเทศบาล พนักงานจ้าง ทุกกอง ทุกระดับ ในเทศบาลตำบลซสูง จำนวน 42 คน โดยได้รับการสนับสนุนวิทยากรกระบวนการจาก หัวหน้ากองสาธารณสุขและสิ่งแวดล้อม เทศบาลตำบลบ้านค้อ(นายสุรพล แก้วตา) และหัวหน้ากองสาธารณสุขและสิ่งแวดล้อม เทศบาลตำบลพระลับ(นายสุวิทย์ วรยศ) นักศึกษาระดับปริญญาโท หลักสูตรรัฐประศาสศาสตรมหาบัณฑิต วิทยาลัยการปกครองท้องถิ่น มหาวิทยาลัยขอนแก่น
"การจัดทำแผนยุทศาสตร์ ถือเป็นการวางแผนเพื่อการทำงานในอนาคต เป็นแผนระยะยาว 3 ปี 5 ปี ข้างหน้า เทศบาลตำบลซำสูง มีวิสัยทัศน์ของตำบลว่า “ภายในปี 2555 เทศบาลตำบลซำสูง เป็นเลิศด้านการบริหารจัดการ ยึดหลักธรรมาภิบาล ก้าวทันเทคโนโลยี ชุมชนเข้มแข็ง ประชาชนมีคุณภาพชีวิตที่ดี บนพื้นฐานปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง สร้างเมืองน่าอยู่ ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมมีการจัดการอย่างสมดุลและยั่งยืน” เทศบาลใช้เป็นแนวทางปฏิบัติงานมาโดยตลอด และบรรลุผลระดับหนึ่ง แต่เนื่องจากสภาพภายในองค์กร และสิ่งแวดล้อมต่างๆ รวมถึงการพัฒนาของระบบสารสนเทศและการสื่อสาร ที่เปลี่ยนแปลงไป จึงมีความจำเป็นที่จะต้องปรับปรุงวิสัยทัศน์ให้เหมาะสม " นายภิรมย์ นาคเจริญ ปลัดเทศบาลตำบลซำสูงกล่าว
“จากการศึกษาวิสัยทัศน์เทศบาลตำบลซำสูง ที่บันทึกไว้ในบทที่ 4 ของแผนพัฒนาเทศบาลตำบลซำสูง จะเห็นว่า มีบางส่วนที่ควรปรับปรุงให้มีความกระชับ เข้าใจง่าย และกว้างขวาง ลึกซึ้งมากขึ้น เพราะใช้คำซ้ำๆ กันอยู่ ส่วนพันธกิจ เป้าหมาย และกลยุทธ์ ก็ควรปรับปรุง การวิเคราะห์องค์กร ด้วยเทคนิค SWOT Analysis อันเดิมนั้น ยังไม่ถูกต้องหลายข้อ มีความสับสน ระบุปัจจัยภายนอกหลายอย่างว่า เป็นจุดแข็ง จุดอ่อน จึงอาจเป็นเหตุให้วิสัยทัศน์ที่ตั้งไว้ ไม่สามารถเป็นจริงได้ จึงเห็นด้วยในการวิเคราะห์องค์กรอีกครั้ง ” นายสุรพล แก้วตา หัวหน้ากองสาธารณสุขและสิ่งแวดล้อม เทศบาลตำบลบ้านค้อ ให้ความเห็น
"ผู้เข้าอบรมทุกคน มีความสามัคคีร่วมมือกัน ให้ความสนใจดีมาก การวิเคราะห์องค์กรด้วยเทคนิค SWOT Analysis ต้องใช้ความพยายามสูง จึงจะสำเร็จ ดังนั้น ผู้บริหารมีส่วนสำคัญอย่างยิ่งต่อความสำเร็จดังกล่าว จะเห็นว่า นายกเทศมนตรีตำบลซำสูง เป็นผู้ให้การสนันสนุนอย่างจริงจัง ดังที่ได้กล่าวว่า ขอให้ทุกคนเปิดใจ คิดในเชิงบวก เพื่อนำสิ่งที่ได้ในการประชุมอบรมครั้งนี้ ไปสู่การปฏิบัติ หรือบริการแก่พี่น้องประชาชน เพื่อความเป็นสุขของประชาชนชาวซำสูง ชี้ให้เห็นค่านิยมร่วมของเทศบาลตำบลซำสูงอย่างชัดเจน" นายสุวิทย์ วรยศ หัวหน้ากองสาธารณสุขและสิ่งแวดล้อม เทศบาลตำบลพระลับ กล่าว
วิสัยทัศน์ คือการกำหนดทิศทางในการทำงานในอนาคต เปรียบเสมือนภาพฝันของเทศบาลตำบลซำสูง ที่อยากจะเห็น ในระยะยาว วิสัยทัศน์ จะบรรลุตามจุดมุ่งหมายนั้นหรือไม่ ขึ้นกับว่าคนในองค์กรจะให้ความร่วมมือ ในทางบริหาร และนำไปการปฏิบัติจริงจังแค่ไหน โดยหลักการ เมือมีวิสัยทัศน์แล้ว จะต้องร่วมกันกำหนดพันธกิจ หรือภารกิจ กำหนดเป้าหมาย และกลยุทธ์ขึ้นมาให้ชัดเจน จากนั้นจึงนำไปสู่การวางแผน การจัดทำโครงการ และกิจกรรม นำไปสู่การปฏิบัติอย่างเป็นขั้นตอน ผ่านนโยบายของนายกเทศมนตรี โดยความเห็นชอบของสภาเทศบาล คือการวางแผนยุทศาสตร์นั่นเอง
ผลการประชุมในครั้งนี้ ทำให้สามารถปรับปรุงวิสัยทัศน์ของเทศบาลตำบลซำสูง ว่า “เทศบาลตำบลซำสูงจะเป็นเลิศ ด้านการบริหารจัดการองค์การ โดยยึดหลักธรรมาภิบาล มีระบบเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร ที่ทันสมัย ให้ประชาชนมีคุณภาพชีวิตที่ดี บนพื้นฐานปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ปฏิบัติงานอย่างมีประสิทธิภาพ ด้วยทีมบุคลากรมีคุณภาพ เพื่อประโยชน์สุขของประชาชนชาวตำบลซำสูง”
คำที่มีความหมายซ้ำซ้อน ได้ตัดออกไป คือคำว่า ชุมชนเข้มแข็ง เนื่องจาก เห็นว่า หากประชาชนมีคุณภาพชีวิตที่ดี ก็คือชุมชนเข้มแข็งนั่นเอง และอีกอย่าง เรื่องของชุมชนเป็นปัจจัยภายนอกองค์กรที่ไปควบคุมไม่ได้ ส่วนคำว่า สร้างเมืองน่าอยู่ ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมมีการจัดการอย่างสมดุลและยั่งยืน ก็เช่นเดียวกัน คือ ควบคุมไม่ได้เลย แต่เป็นปัจจัยหนึ่ง ที่จะก่อให้เกิดคุณภาพชีวิตที่ดี เห็นว่า ควนไปกำหนดไว้ในกลยุทธ์ จะเหมาะสมกว่า
ด้วยความพยายามอย่างหนัก ของพนักงานเทศบาลตำบลซำสูง จึงได้วิสัยทัศน์ใหม่ดังกล่าวขึ้นมา วิสัยทัศน์ใหม่ ที่ได้ จะเป็นตัวชี้ทิศทางการดำเนินงานของเทศบาลซำสูง ในอนาคต นับจากนี้ไป จะต้องมี คณะทำงาน เพื่อกำหนดภารกิจหรือพันธกิจหลักของเทศบาล ร่วมกันตั้งเป้าหมาย และกลยุทธ์ในการทำงาน และเพื่อทำให้วิสัยทัศน์นี้เป็นจริงให้ได้ จะต้องร่วมกันแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ในการจัดทำแผนงาน โครงการ และกิจกรรมต่างๆ ตามนโยบายของเทศบาล ให้สอดคล้องกับปัญหาและความต้องการของประชาชน โดยมีวิสัยทัศน์ของเทศบาลตำบลซำสูง เป็นเข็มทิศในการทำงาน ไปสู่การปฏิบัติ อย่างมีประสิทธิผล และประสิทธิภาพนั่นเอง