Ενότητα 5

Ενότητα 5^η: Γαλάτσι, ένα μωσαϊκό πολιτισμών

Κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός, έχει μια προσωπική ταυτότητα ξεχωριστή: Τόσο τα φυσικά του χαρακτηριστικά, όπως για παράδειγμα η μορφή του προσώπου του ή το ύψος του, όσο και αυτά που αποκτά κατά τη διάρκεια της ζωής του, όπως λόγου χάρη το όνομα ή οι ιδιαίτερες προτιμήσεις του, τον κάνουν μοναδικό στον κόσμο. Την ίδια όμως στιγμή, καθένας μας έχει και πολλά κοινά με τους γύρω του, έτσι που νιώθει ότι ανήκει μαζί τους σε διάφορες ομάδες. Τέτοια κοινά χαρακτηριστικά είναι για παράδειγμα η γλώσσα που μιλάει, τα πιστεύω του ή ο τόπος που μένει. Ειδικά σε πόλεις και χωριά της επαρχίας με μικρό πληθυσμό, οι άνθρωποι μοιράζονται πολύ περισσότερα τέτοια χαρακτηριστικά που τους δένουν μεταξύ τους. Η τοπική τους διάλεκτος, η παραδοσιακή τους μουσική και οι φορεσιές, τα φαγητά και έθιμά τους, αποτελούν στοιχεία του λαϊκού τους πολιτισμού, που συγκροτούν μια ισχυρή κοινωνική ταυτότητα. Χάρη στον πολιτισμό κάθε τόπου λοιπόν, οι άνθρωποι μπορούν να νιώθουν ταυτόχρονα ξεχωριστοί αλλά και πως ανήκουν στην ίδια ομάδα. [Εικόνα 1]

Τι συμβαίνει όμως άραγε, όταν κάποιος που έχει γεννηθεί και μεγαλώσει σε έναν τόπο, αποφασίσει να μεταναστεύσει σε κάποιον άλλο; Κρατάει μέσα του τον πολιτισμό με τον οποίο έχει μεγαλώσει, ή τον αλλάζει για να προσαρμοστεί στο νέο του περιβάλλον;

Η απάντηση δεν είναι εύκολη. Αν το νέο μέρος στο οποίο μετακινούμαστε είναι ακατοίκητο, αν για παράδειγμα το σχολείο μας μεταφερθεί σε ένα έρημο νησί, οι κανόνες και οι συνήθειές μας δεν χρειάζεται να αλλάξουν. Αν όμως εκεί που πηγαίνουμε υπάρχει ένας πολιτισμός διαφορετικός από τον δικό μας, τότε θα επηρεαστούμε από αυτόν, ενώ μπορεί να τον επηρεάσουμε και εμείς.

Στην περίπτωση του Γαλατσίου, άνθρωποι από πολλά διαφορετικά μέρη εγκαταστάθηκαν σε έναν νέο τόπο και δημιούργησαν γειτονιές - μικρές κοινότητες στις οποίες ζούσαν με τους συμπατριώτες τους: οι Νάξιοι στα Ναξιώτικα, οι Κρητικοί στα Κρητικά, οι Μενιδιάτες στα Μενιδιάτικα, κτλ. Σιγά σιγά όμως, η καθημερινή επαφή μεταξύ τους, έκανε τους ανθρώπους αυτούς να επηρεάσουν ο ένας τον άλλον, ώσπου στο τέλος διαμορφώθηκε ένας νέος, υβριδικός όπως τον ονομάζουμε, πολιτισμός.

[Εικόνα 2]

Χάρτης με τους κύριους τόπους καταγωγής των Γαλατσιωτών,

βάσει των τοπικών συλλόγων που δραστηριοποιούνται στον δήμο.

Ένα παραμύθι που μπορεί να μας μιλήσει για την ομορφιά των διαφορετικών πολιτισμών, είναι αυτό που έγραψαν οι Ποχόλ και Γκονθάλεθ και ακολουθεί σε διασκευή.

Οι εφτά πολύχρωμοι ιππότες

Μια φορά κι έναν καιρό υπήρχε το Βασίλειο των Χρωμάτων, όπου ζούσαν εφτά ιππότες:

ο Κόκκινος, ο Πορτοκαλής, ο Κίτρινος, ο Πράσινος, ο Μπλε, ο Μοβ και ο Βιολετής.

Όλοι ήταν γενναίοι κι ένιωθαν περήφανοι για το χρώμα τους.

Ο Κόκκινος Ιππότης έλεγε με μεγάλη ικανοποίηση:

- Το χρώμα μου είναι το ομορφότερο. Κοιτάξτε τη φωτιά, τα κεράσια και τις φράουλες, κι εκείνα τα κόκκινα τριαντάφυλλα που μοιάζουν με ζωντανές φλόγες. Η ίδια η ζωή είναι κόκκινη!

Ο Πορτοκαλής Ιππότης του απαντούσε:

- Ναι, αλλά το κόκκινο είναι επίσης το χρώμα του αίματος, του πολέμου. Ενώ το δικό μου είναι το χρώμα που έχουν τα πορτοκάλια και τα μανταρίνια, τα σύννεφα όταν δύει ο ήλιος. Είναι ένα γλυκό χρώμα, κι απ' ό, τι φαίνεται, μοσχοβολάει κιόλας.

Τότε πεταγόταν ο Κίτρινος Ιππότης:

- Πόσο λάθος κάνετε! Εγώ είμαι ο πιο όμορφος: ρίξτε μια ματιά στον ήλιο, στα λεμόνια, στο μέλι και στα χιλιάδες λουλούδια του αγρού. Ακόμα και τα φύλλα των δέντρων γίνονται κίτρινα το φθινόπωρο, λες και ζηλεύουν τα λουλούδια.

Ο Πράσινος Ιππότης γελούσε:

- Ναι, σιγά! Τα φύλλα κιτρινίζουν το φθινόπωρο γιατί είναι ετοιμοθάνατα. Όταν τα φυτά και τα δέντρα είναι δυνατά και νέα, έχουν καταπράσινα φύλλα. Για κοιτάξτε τα βουνά, τα λιβάδια και τα δάση. Ο κόσμος είναι πράσινος όταν είναι ζωντανός.

Όμως, τότε μιλούσε ο Μπλε Ιππότης:

- Τι ανοησίες είναι αυτές που ακούω; Αν ο κόσμος έχει ένα χρώμα που ν' αξίζει, αυτό είναι το μπλε. Κοιτάξτε την απέραντη θάλασσα, τις λίμνες και τα ποτάμια. Και ο ουρανός; Ένας τεράστιος μπλε θόλος!

Ο Μοβ Ιππότης, έλεγε τότε με τη σειρά του:

- Όμως, τι χρώμα έχουν τα βουνά όταν τα βλέπουμε από μακριά το δειλινό, όταν ο ήλιος βασιλεύει; Μοβ. Όπως το κρασί και τα ώριμα σταφύλια. Ή σαν τα δαμάσκηνα, τα μούρα και τα σύκα, που είναι πιο γλυκά κι απ' το μέλι. Το μοβ είναι χρώμα σοβαρό, επιβλητικό, μεγαλοπρεπές.

Και τελευταίος έλεγε ο Βιολετής Ιππότης:

- Για να δούμε, ποιο είναι το πιο μυρωδάτο και πιο λεπτεπίλεπτο λουλούδι του δάσους; Φυσικά η βιολέτα. Και τι χρώμα έχουν οι πιο πολύτιμες πέτρες που κρύβονται στην καρδιά της γης; Το βιολετί είναι ένα χρώμα γεμάτο συναίσθημα. Είναι ο ουρανός την ώρα του δειλινού, ο βελούδινος ήχος που βγάζουν τα βιολιά.

Όλοι τους, λοιπόν, περνούσαν ώρες ολόκληρες μπροστά στον καθρέφτη,

Σήμερα, οι Γαλατσιώτες γνωρίζουν ότι προέρχονται από διαφορετικές περιοχές, ταυτόχρονα όμως νιώθουν ότι ανήκουν όλοι σε μια μεγάλη οικογένεια. Είναι περήφανοι τόσο για την καταγωγή τους, όσο και για τον πολιτισμό που έχουν δημιουργήσει στο Γαλάτσι. Θα μπορούσαμε λοιπόν να πούμε, ότι στην περιοχή μας έχει διαμορφωθεί ένα μωσαϊκό τοπικών πολιτισμών. Τα κομμάτια του δένουν πιο γερά μεταξύ τους, όσο οι δημότες γνωρίζονται καλύτερα, αναπτύσσουν φιλίες, μαθαίνουν να ζητούν και να προσφέρουν βοήθεια.

Γι' αυτό και είναι σημαντικό να συμμετέχουμε ενεργά στις πολιτιστικές δράσεις του δήμου. Ταυτόχρονα όμως, πρέπει να γνωρίζουμε την καταγωγή μας και να διατηρούμε ζωντανούς τους δεσμούς με τις ιδιαίτερες πατρίδες μας, γιατί μόνο έτσι θα παραμείνουν λαμπερά τα χρώματα στο πολιτισμικό μας μωσαϊκό!

[Εικόνα 5]

Οι κάτοικοι της περιοχής μας είδαμε πως νιώθουν ταυτόχρονα Γαλατσιώτες αλλά και Νάξιοι, Πελοποννήσιοι, Κρητικοί... Η καταγωγή τους γίνεται κάποιες φορές φανερή στις διαφορές με τις οποίες γιορτάζουν ορισμένα έθιμα. Τα χριστουγεννιάτικα κάλαντα, για παράδειγμα, διαφέρουν από τόπο σε τόπο και καθένας χαίρεται να ακούει εκείνα που συνδέονται με την ιδιαίτερη πατρίδα του. Εσείς, ποια κάλαντα θα επιλέγατε να πείτε για να χαρεί ο νοικοκύρης περισσότερο, αν το διαμέρισμά του έμοιαζε κάπως έτσι;

[Εικόνα 7]

Πηγές Εικόνων:

Εικόνα 1

Επεξεργασμένη εικόνα, ανακτήθηκε από www.clixmarketing.com

Εικόνα 2

Επεξεργασμένος χάρτης της Ελλάδας που ανακτήθηκε από https://www.tes.com/lessons/dPK8Sj-154R4Kg

Εικόνα 3

Σκύλος στα σκαλιά της οδού Σκρα στη λεωφόρο Βεΐκου, στο Γαλάτσι. Τα σκαλιά βάφτηκαν στα χρώματα του ουράνιου τόξου στις 5 Οκτ. 2013, με συντονισμένη δράση της ομάδας «Γείτονες» και της τεχνικής υπηρεσίας του δήμου Γαλατσίου. Ανακτήθηκε από http://www.geitones.com/?p=2064

Εικόνα 4

Διπλό ουράνιο τόξο πάνω από το συγκρότημα της Γκράβας και τη λεωφόρο Γαλατσίου. Φωτογραφία από το αρχείο του Βαγγέλη Βαλασιάδη.

Εικόνα 5

Επεξεργασμένο σήμα του δήμου Γαλατσίου. Ανακτήθηκε από http://www.galatsi.gov.gr

Εικόνα 6

Σύνθεση εικόνων.

Πάνω σειρά, από τα αριστερά προς τα δεξιά:

Φωτογραφία επτανησιακού συγκροτήματος, ανακτήθηκε από http://www.kolivas.de/wp-content/uploads/2015/08/28_orfeas_festival_2015.jpg

Φωτογραφία κρητικού συγκροτήματος, ανακτήθηκε από http://www.kefalonitikanea.gr/2016/01/312015.html

Φωτογραφία ηπειρώτικου συγκροτήματος, ανακτήθηκε από http://enypografa.gr

Φωτογραφία θεσσαλικού συγκροτήματος (φορεσιά Ανατολή Αγιάς) ανακτήθηκε από http://www.lel.gr/gallery/

Κάτω σειρά, από τα αριστερά προς τα δεξιά:

Φωτογραφία ναξιακού συγκροτήματος, ανακτήθηκε από http://koronostimes.blogspot.gr/2014/06/2014.html

Φωτογραφία ρουμελιώτικου συγκροτήματος (φορεσιά από Δεσφίνα Φωκίδας) ανακτήθηκε από https://steirida1.files.wordpress.com

Φωτογραφία πελοποννησιακού συγκροτήματος (τσακώνικος χορός) ανακτήθηκε από http://www.aftodioikisi.gr

Φωτογραφία παιδιών του συλλόγου Αγριτών Λέσβου λένε τα κάλαντα στο δημαρχείο Γαλατσίου. Ανακτήθηκε από https://www.facebook.com

Εικόνα 7

Επεξεργασμένη φωτογραφία πόρτας, ανακτήθηκε από http://fussfreeliving.com/wp-content/uploads/2013/10/Fuss-Free-Flat-front-door-.jpg

Επεξεργασμένος χάρτης Κέρκυρας, ανακτήθηκε από https://upload.wikimedia.org

Επεξεργασμένη φωτογραφία Σάκη Ρουβά, ανακτήθηκε από http://www.rythmosfm.gr/artists/artist-sakhs-roybas

Επεξεργασμένο σήμα «I love Corfu», ανακτήθηκε από http://www.t-shirtland.gr/art-gallery/I_Love_city/GR#design-with-this

Πηγές Πληροφοριών:

Βλαχάκη, Α., Δράκου, Μ., & Ρηγόπουλος, Χ. (2007). Αγχεσμός & Αγία Γλυκερία. Δύο σημεία αναφοράς στο Γαλάτσι. Δήμος Γαλατσίου.

Βλαχάκη-Δημητρίου, Α., Δράκου Μ., & Ρηγόπουλος Χ. (2013). Ασβεστοκάμινα & Νταμάρια... Δήμος Γαλατσίου.

Δράκου, Μ., Ρηγόπουλος, Χ. (2006). Ομορφοκκλησιά: ένα διαχρονικό μνημείο σ’ έναν υπέροχο τόπο. Αθήνα: Δήμος Γαλατσίου.

Μίτσης, Π. (2005). Οδωνυμικά του Γαλατσίου. Πολιτιστικό πρόγραμμα τοπικής ιστορίας Δ1 & Δ2 Δημοτικού. 5^ο πειραματικό ολοήμερο δημοτικό σχολείο Γαλατσίου. Ανακτήθηκε στις 20/7/16 από τη διεύθυνση https://panamitsis.files.wordpress.com/2011/05/odonymika-toy-galatsiou.pdf

Πολιτιστικοί Σύλλογοι Δήμου Γαλατσίου. Πίνακας ανακτήθηκε από το http://www.galatsi.gov.gr/web/guest/lofosagspyridona

Ποχόλ Π., Ε. & Γκονθάλεθ, Ι., Λ. (2003). Μάθετε στα παιδιά σας 20 αξίες της ζωής, (μτφρ. Βερίνα Χωρεάνθη). Αθήνα: Άγκυρα.

Χατζούδης, Ν. (2016). Το Γαλάτσι και οι Γαλατσιώτες στο διάβα του 20ού αιώνα. Πρώτος τόμος 1900-1974. Αθήνα: Ταξιδευτής.