สิทธิ เสรีภาพ หน้าที่ และคุณธรรมของประชาชนในระบอบประชาธิปไตย
การปกครองระบอบประชาธิปไตยจะมีความมั่นคงก้าวหน้าเพียงไร ย่อมขึ้นอยู่กับการที่ประชาชนในชาติรู้จักสิทธิ เสรีภาพ กระทำหน้าที่ตามความรับผิดชอบและมีคุณธรรม ความ สำคัญของสิทธิ เสรีภาพ หน้าที่ และคุณธรรมของพลเมือง มีดังนี้คือ
สิทธิ
1. สิทธิ หมายถึง อำนาจหรือผลประโยชน์ที่ได้รับการคุ้มครองและรับรองตามกฎหมาย
2. สิทธิที่เป็นสิทธิเฉพาะบุคคล ได้แก่
2.1 สิทธิในชีวิตและร่างกาย
2.2 สิทธิในเคหะสถาน
2.3 สิทธิในครอบครัว
2.4 สิทธิในการประกอบอาชีพ
2.5 สิทธิในชื่อเสียงและเกียรติยศ
3. สิทธิเกี่ยวกับทรัพย์สิน หมายถึง สิทธิที่มีเจ้าของมีอยู่ในทรัพย์สินนั้นโดยการถือกรรมสิทธิ์และสามารถใช้ประโยชน์ใดๆได้ ตามที่เจ้าของทรัพย์สินต้องการ เช่น มีสิทธิในการให้ผู้อื่นเช่าบ้าน มีสิทธิในการขายที่ดินของตน ฯลฯ
4. การใช้สิทธิของบุคคล มีข้อจำกัดดังนี้คือ
4.1 การใช้สิทธิต้องเป็นไปตามขอบเขตและหลักการที่กฎหมายกำหนดไว้ จะละเมิดมิได้
4.2 สิทธิบางอย่างเป็นสิทธิเฉพาะตน ผู้มีสิทธิจะต้องใช้ด้วยตนเองเท่านั้น จะมอบให้ผู้อื่นไม่ได้ เช่น สิทธิในการลงคะแนนเสียงเลือกตั้ง เป็นต้น
4.3 สิทธิบางอย่างอาจใช้โดยการมอบอำนาจหรือแต่งตั้งผู้แทนได้ เช่น การเบิกถอนเงินจากธนาคาร เป็นต้น
เสรีภาพของประชาชน
1. เสรีภาพ หมายถึง ความเป็นอิสระของบุคคลที่จะกระทำการต่างๆได้ตามความต้องการของตน โดยไม่ละเมิดต่อผู้อื่นและไม่ผิดกฎหมาย
2. เสรีภาพของประชาชนไทยตามรัฐธรรมนูญ มีดังนี้
2.1 เสรีภาพในการนับถือศาสนา
2.2 เสรีภาพในการประกอบอาชีพ
2.3 เสรีภาพในร่างกาย
2.4 เสรีภาพในเคหะสถาน
2.5 เสรีภาพในการศึกษาอบรม
2.6 เสรีภาพในการเดินทาง
2.7 เสรีภาพในการพูด การเขียน การพิมพ์ การโฆษณา
2.8 เสรีภาพในการรวมกันเป็นสมาคม สหภาพ สหกรณ์ และพรรคการเมือง
2.9 เสรีภาพในการชุมนุมโดยสงบและปราศจากอาวุธ
2.10 เสรีภาพในการส่งข่าวสารโดยทางไปรษณีย์หรือทางอื่นที่ชอบโดยกฎหมาย
ขอบเขตจำกัดแห่งสิทธิเสรีภาพ
1.ในยามที่บ้านเมืองเป็นปกติ การใช้สิทธิเสรีภาพจะต้องอยุ่ภายใต้ขอบเขตของกฎหมาย
2.ในยามสงครามหรือภาวะคับขัน รัฐบาลอาจจะใช้อำนาจพิเศษบางอย่างเพื่อจำกัดสิทธิเสรีภาพของประชาชนบางประการเป็ฯการชั่วคราว
หน้าที่
1.หน้าที่ หมายถึง ภาวะที่บุคคลต้องกระทำหรืองดเว้นกระทำตามที่กฎหมายกำหนดไว้
2.หน้าที่มีความสัมพันธ์กับสิทธิโดยตรง ทั้งนี้ต้องคำนึงว่า เมื่อเรามีสิทธิแล้วเราต้องมีหน้าที่ด้วย
3.หน้าที่ของพลเมืองตามกฎหมายรัฐธรรมนูญ มีดังนี้คือ
3.1 ธำรงรักษาไว้ซึ่งความมั่นคงของชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์และการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์เป็นประมุข
3.2 หน้าที่ในการป้องกันชาติบ้านเมือง
3.3 หน้าที่ในการเคารพและปฏิบัติตามกฎหมายบ้านเมือง
3.4 หน้าที่ในการช่วยเหลือราชการตามกฎหมาย
3.5 หน้าที่ในการรับราชการทหาร
3.6หน้าที่ในการเสียภาษีอากรตามกฎหมาย
3.7 หน้าที่ในการเข้ารับการศึกษาภาคบังคับ
3.8 หน้าที่ในการใช้สิทธิเลือกตั้งโดยสุจริต
4.หน้าที่ของพลเมืองตามที่บัญญัติไว้ในกฎหมายอื่นๆ มีดังนี้คือ
4.1 หน้าที่ของบิดามารดาในการอุปการะเลี้ยงดูบุตร
4.2 หน้าที่ในการปฏิบัติตามอาชีพที่ตนรับผิดชอบ
4.3 หน้าที่ที่ต้องปฏิบัติตามสัญญาที่กระทำไว้
5.หน้าที่ของพลเมืองในระดับท้องถิ่น มีดังนี้
5.1 หน้าที่ทางการเมือง เช่น การลงสมัครรับเลือกตั้ง การช้สิทธิเลือกตั้งผู้แทนในท้องถิ่นของตน
5.2 หน้าที่ทางเศรษฐกิจ เช่น
ก.การประกอบอาชีพที่สุจริต
ข.การใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์
ค.การร่วมกันอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติในท้องถิ่น
5.3 หน้าที่ทางสังคม ได้แก่ การประพฤติดี การพัฒนาสังคมให้เจริญก้าวหน้า
คุณธรรมของพลเมืองในระบบประชาธิปไตย
พลเมืองดีย่อมต้องมีคุณธรรมหลายประการ เพื่อจะส่งเสริมความเริญก้าวหน้าของชาติ คุณธรรมที่สำคัญมีดังนี้
1.คุณธรรมเพื่อความมั่นคงของชาติ ได้แก่
1.1 สำนึกในบุญคุณของประเทศชาติ
1.2 เคารพศรัทธาและช่วยทำนุบำรุงศาสนา
1.3 จงรักภักดีต่อพระมหากษัตริย์
2.คุณธรรมเพื่อพัฒนาตนเองและสังคม
2.1 การมีวินัยในตนเอง
2.2 การเคารพกฎหมาย
2.3 การมีความซื่อสัตย์สุจริต ทั้งกาย วาจา และใจ
2.4 การมีความอดทนทั้ง 3 ทาง คือ
ก.อดทนต่อความยากลำบาก
ข.อดทนต่อความเจ็บปวด
ค.อดทนต่ออุปสรรคต่างๆ
2.5 การมีความรู้ผิดชอบในหน้าที่ดังนี้ คือ
ก.ศึกษให้เข้าใจถึงสิทธิและหน้าที่ของตน
ข.ปฏิบัติให้ตรงตามหน้าที่และความรับผิดชอบ
ค.ยอมรับผิดหากมีข้อผิดพลาดและหาทางแก้ไข
2.6 การมีความเสียสละในด้านต่างๆ ดังนี้
ก.เสียสละทรัพย์
ข.เสียสละเวลา
ค.เสียสละความคิด
ง.เสียสละกำลังกาย
2.7 การมีความสามัคคี คือ ถึงพร้อมด้วยความสมานฉันท์ มุ่งเห็นแก่ประโยชน์ส่วนรวมเป็นสำคัญ