İslam'a Göre,Evlilik
HADÎS-İ ŞERİFLERE GÖRE EVLENME ÂDABI
1. Gerdek Gecesi Geline ikram Etmek
Her müslüman erkeğin gerdeğe girdiği gece geline bir şeyler ikram etmesi müstehabdır.
2. Gelinin Başına El Koyup Ona Dua Etmek
Temas vaktinde veya daha önce erkeğin gelinin alnına el koyup besmele çekmesi ve bereketli olması için dua etmesi gerekir.
3. Gerdek Gecesi Eşlerin Birlikte Namaz Kılmaları
Gerdek gecesi, gelin ile damadın birlikte iki rekât namaz kılması müstehabdır. Bu hususta Selef-i Salihin den iki eser nakledilmektedir.
4. Birleşme Anında Ne Denir?
Müslüman bir erkek, hanımıyla birleşeceği zaman ;. şöyle demelidir: "Allah'ın adıyla başlarım. Ey yüce Allahıml Bizi şeytandan uzaklaştır, bizi koru ve bize ihsan edeceğini de şeytanın şerrinden emin kıl51. Hz. Peygamber (s.a); "Bu duayı okuyan kimseye, Allah bir çocuk verirse, şeytan o çocuğa hiçbir zarar veremez" diye buyurmuştu.
5. İki Eşin Birarada Yıkanması
İki eşin, birbirlerinin mahrem yerlerini görseler bile- bir yerde yıkanmaları caizdir. Nitekim bu hususta birçok hadis varid olmuştur.
6. Cünup Olan Kimsenin Uyumadan Önce Âbdest Alması
Cünub olan eşler, ancak abdest aldıktan sonra uyuyabilirler. Nitekim bu konuda birçok hadis varid olmuştur.Ancak sonraya bırakması haram değildir.
7. Bu Abdestin Hükmü
Cünup iken alınan abdest şer'an vacip değildir. Sadece müekked olan müstehab davranışlardandır. Nitekim Hz. Ömer; "Cünup iken uyuyabilir miyiz?"diye sorduğunda, Hz. Peygamber (s.a), "Evet, uyuyabilirsiniz, dilerseniz abdest de alabilirsiniz" diye cevap vermiştir.
8. Uyku Öncesinde Gusül Almak Daha Makbuldür
Eşlerin uyumadan önce yıkanmaları daha iyidir. Nitekim Abdullah b. Kays, Hz. Aişe'ye, "Rasûlullah cünup iken ne yapardı; yıkanmadan önce mi uyurdu, yoksa uyumadan önce mi yıkanırdı?'"diye sorduğunu ve Hz. Aişe'nin şöyle cevap verdiğini bildirmektedir:
"Her iki şekilde de olurdu, Bazan yıkandıktan sonra uyur, bazen de abdest alarak uyurdu!" Bunun üzerine Abdullah b. Kays şöyle der: "Bu hususta Ümmet-i Muhammed'e genişlik ihsan eden yüce Allah'a hamdolsun.
9. Hayızlı Kadınla Temas Etmek Haramdır
Hayızlı bir kaçına, kocasının yaklaşması haramdır. Çünkü Allah Teâlâ, Kur'an'da şöyle buyurmaktadır:
"Sana hayzın durumunu sorarlar. De ki: O (kadınlar a )Gziy et veren bir şeydir. Hayızlı iken kadınlardan uzak durun, temizlenene kadar onlara yaklaşmayın. Temizlenince Allah'ın emrettiği yoldan onlara yaklaşın. Kuşkusuz ki Allah tevbe edip, temizlenenleri sever" (Bakara: 222).
Bu hususla ilgili olarak birkaç hadîs zikredeiim:
10. Kadın Temizlendiğinde Ne Zaman Kocasına Helâl Olur?
Kadın hayız halinden çıktığında, (kendisinden kan kesildiğinde) avret mahallini yıkadıktan veya abdest aldıktan veya guslettikten; yani bunlardan birini yerine getirdikten sonra kendisine yaklaşmak caiz olur. [36] Çünkü Allah Teâlâ; "Temizlendiklerinde Allah'ım emrettiği yerden onlara yaklaşın. Allah tevbe edenleri ve temizlenenleri sever" (Bakara: 222) buyurmuştur.
18. Azil (Meni'nin Dışarı Akıtılması) Caizdir
Hanımının rahmine menisini akıtmaması kocaya caizdir.
a) Hz. Cabir şöyle demiştir: "Kur'an nazil olduğu halde, biz azil yapıyorduk"..
Hadisin diğer bir şekli şöyledir: "Hz. Peygamber'in zamanında bizler azil yapardık ve Hz. Peygamber bildiği halde azli bize yasaklamadı.
b) Ebu Said el-Hudrî şöyle anlatmaktadır:
Bir kişi gelip Hz. Peygamber'e şöyle dedi: "Ey Allah'ın Rasûlü! Benim doğurgan bir cariyem var ve ben onunla münasebette bulunurken başkalarının yaptığı gibi azil yapıyorum. Fakat yahudiler, "Azil, evladı bir nevi diri diri gömmektir" diyorlar. Siz bu konuda ne buyurursunuz?". Hz. Peygamber; "Yahudiler yalan söylüyorlar! Allah Teâlâ eğer o çocuğu yaratmak isteseydi, O'nu engellemek senin haddine miydi?" diye cevap verdi.
11. Azlin Terki Evlâdır
Azil her ne kadar caiz ise de, hiç yapılmaması çok daha iyi ve uygundur. Çünkü azil yapıldığında kadın da memnun olmaz. Şayet kadının da isteğiyle yapılacak olursa, bu takdirde evlenmenin maksatlarından olan ümmetin çoğalması hedefi zarar görür.
12. Eşler Evlenirken Neye Niyet Etmelidir?
Eşlerin evlenirken yapacakları niyetlerin en iyisi, nefislerini haramdan korumayı ve namuslu yaşamayı istemeleridir.
13. Zifaf Sabahında Neler Yapılmalıdır?
Kişinin sabahleyin kendisini evinde ziyarete gelen yakınlarını karşılayarak, onlara selam verip, dua etmesi, onların da aynıyla mukabelede bulunmaları müstehabdır.
14. Evde Bir Banyo Bulunmasının Gerekliliği
Eşlerin evinde bir banyonun olması, mutlaka gereklidir. Sürekli umumî bir hamama gitmesi hususunda kişi hanımına müsamaha etmemelidir. Çünkü rivayet edilen hadislere göre bu haramdır!
15. Eşlerin Aralarında Geçeni Başkalarına Anlatması Haramdır
Eşlerin yatakta aralarında geçen şeyleri başkalarına anlatması, her ikisi için de haramdır. Bu hususta iki hadis nakledelim.
a) Kuşkusuz ki Kıyamet Gününde Allah nezdin-de derece bakımından insanların en kötüsü, hammıyla münasebette bulunduktan sonra, hammıyla arasında geçenlerin sırrını ifşa edenlerdir.
b) Yezid kızı Esma şöyle anlatmaktadır:
Hz. Peygamber'in yanında bulunuyordum. Erkekler ve kadınlar oturmuşlardı. RasûluUah; "Kişi hammıyla, hanımı kocasıyla olan münasebetlerini sağda-solda konuşuyor mu?" deyince orada bulunanların hepsi sükût etti. Ben, "Ey Allah'ın Rasülü! Yemin ederim ki konuşuyorlar" dedim. Bunun üzerine Hz. Peygamber; "Sakın ha! Böyle şeyleri anlatmayın. Çünkü böyle şeyleri anlatmak, tıpkı erkek ve dişi iki şeytanın yolda halkın gözü önünde münasebette bulunmasına benzer" dedi.
16. Düğün Yemeği Verilmesinin Gereği
Zifaftan sonra düğün yemeği (velime) vermek gerekir. Çünkü -ileride de beyan olunacağı gibi Hz. Peygamber (s.a) Abdurrahman b. Avf'a evlenme yemeği vermesini emretmiştir.
17. Velime Yemeğinde Takip Edilecek Sünnet
Velime yemeğinde dikkat edilecek hususlar şunlar dır:
a) Zifaftan üç gün sonra olmalıdır. Çünkü Hz. Peygamber'den bu şekilde nakledilmiştir.
Enes b. Malik şöyle anlatıyor: "Rasûlullah bir hanımla evlendikten sonra, beni gönderdi. Birkaç sahabîyi yemeğe davet ettim.
18. Velime Yemeği Etsiz de Verilebilir
Et bulunmadığı takdirde, başka çeşit yemeklerle de velime yemeği verilebilir.
Enes b. Malik şöyle anlatmaktadır:
Rasûlullah (s.a) Medine ve Hayber arasında üç gece kalarak, orada Safiye validemizle evlendi. Ben de müslümanları onun velime yemeğine çağırdım. Yemekte et (tirit) yoktu. Emretti ve sofra kuruldu. (Başka bir rivayete göre) yeri düzeltti. Sonra sofra getirildi. Sofra düzeltilen yere yayıldı. Sofranın üzerine hurma, kurutulmuş süt ve yağ konuldu. Cemaat doyuncaya kadar bu yemekten yedi.
19. Zenginlerin Mallarıyla Velime'ye İştirak Etmesi
Zenginlere Velime'nin hazırlanmasında damada malca yardım etmeleri müstehabdır.
20. Velime'ye Sadece Zenginleri Davet Etmek Caiz Değildir
Velime yemeğine sadece zenginleri davet edip, fakirleri çağırmamak caiz değildir. Nitekim Hz. Peygamber, şöyle buyurmuştur:
"Yemeklerin en kötüsü, zenginlerin davet edilip, fakirlerin çağırılmadığı velime yemeğidir. Velime davetine icabet etmeyen, Allah'a ve Rasulü'ne isyan etmiş demektir.
21. Oruçlu Olsa Bile Kişi Davete İcabet Etmelidir
"Biriniz düğün yemeğine davet edildiğinde, davete icabet etsin; eğer oruçlu değilse yesin, oruçlu ise dua etsin.
Bu hadisten oruçlu olunsa bile davete icabetin vucubiyeti anlaşılmaktadır!
22. Davet Sahibinin Hatırı İçin (Nafile) Oruç Bozulabilir
Davetli olan kişi, eğer nafile orucu tutuyorsa, davet sahibi de ısrar ederse, orucunu bozabilir.
a) "içinizden biri (velime) yemeğine davet edildiğinde, icabet etsin. Daha sonra dilerse yer, dilerse yemez.
b) "Nafile oruç tutan istediğini yapabilir, dilerse yer, dilerse orucuna devam eder.
23. Nafile Orucun Kazası Vacip Değildir
Vehme yemeğinde bozulan (nafile) orucun kazası vacip değildir.
24. Haramın Olduğu Davetlere İcabet Etmemelidir
Davet yerinde münker ve haram bulunduğu takdirde, (erkekli, kadınlı, içkili toplantılar vs.) böyle bir davete icabet etmek caiz değildir.
25. Davetli Kimseye Neler Müstehabdır?
Bir davete giden kimseye iki şey nıüstehab kılınmıştır.
1)Yemek sonrasında Hz. Peygamber'den rivayet edilen duayı yapması gerekir.
2) Gelin ve damada hayır ve bereketle dua etmelidir.
26. Gelinin Misafirlere Hizmet Etmesi
Gelin mesture (kapalı) olduğu ve fitneden emin bulunduğu takdirde, gelen misafirlere hizmet etmesinde bir beis yoktur.
Kaşların Alınması
Bazı kadınlar güzel görünebilmek için kaşlarını alarak, hilâl ve yay şekli vermeye çalışırlar. Güya bunu da güzelleşmek için yaparlar. Oysa Hz. Peygamber bunu yasaklamış ve yapanlara lanet okumuştur:
"Allah, kaş yapana ve yaptırana, dişlerinin arasını (eğe ile) ayırana lanet etmiştir. Çünkü bunlar, Allah 'in yarattığı şeyi bozanlardır.
Tırnakları Boyamak ve Uzatmak
Ahlaksız batılı kadınlardan, îslâm alemindeki kadınlara sirayet eden çok kötü bir âdet de, "Oje" denilen renkli boyaları, bir miktar uzatılmış tırnaklara sürmektir. Bu sapıkça âdeti maalesef bazı çılgın gençler de uygulamaktadır. Bu kötü âdet yukarıdaki hadiste de görüldüğü gibi lanetlenmiştir. Bu, kâfirlere benzeme ile ilgili olarak varid olan hadislerin kapsamına girer. Nitekim Hz. Peygamber "Bir kavme isteyerek benzeyen onlardandır" diye buyurmuştur. Bu, yaratılışa (fıtrata) ters bir davranıştır.
Hz. Peygamber (s.a) şöyle buyurmuştur Fıtrat (Peygamberlerin Sünneti) beştir:
1. Sünnet olmak
2. Etek traşı olmak
3. Bıyıkların önünü kısaltmak
4. Tırnaklan kesmek
5. Koltuk altarındaki kılları temizlemek.
Enes b. Malik diyor ki; "Bıyıkları ve tırnakları kesmek, koltuk altım temizlemek vakte bağlanmıştır"
Başka bir rivayette; "Resûlullah bunları vakte bağladı. Kırk geceden fazla bırakılmamalıdır.
27. Kadınlarla İyi Geçinilmelidir
Allah'ın kadınlara helâl ettiği şeylerden onları marhrum etmemek ve mümkün olduğu kadar onlarla iyi geçinmek vaciptir.
1) "Kadın kocası hazır olduğunda, ondan izin almaksızın (nafile) oruç tutamaz. Kocasının izni olmaksızın hiç kimsenin eve girmesine müsaade edemez.
2) "Koca; hanımım yatağa çağırdığında, kadın gelmez ve kocası kendisine dargın olarak yatarsa melekler o kadına sabaha kadar lanet ederler".
Başka bir rivayette: "Kocasına dönene kadar"'şeklindedir.
Bir rivayette ise şu farklılık vardır: "Kocası kendisini affedinceye kadar.
3) "Muhammed'in nefsiniyed-i kudretinde tutan
Allah'a yemin ederim ki, kadın kocasının hakkını eda etmedikçe, Rabbinin hakkını eda edemez. Şayet devenin sırtındaki eğeri üstünde olsa bile, kocası kendisini istediğinde yine icabet etmelidir.
4) "Kadın kocasına dünyada eziyet verdiğinde, o kocanın cennett hazırlanmış olan hurisi şöyle der: Ey kadın! Allah seni kahretsin. O senin yanında misafirdir. Belki de o yakında senden ayrılıp bize gelecektir. (O halde ona eziyet etme!).
5) Husayn b. Muhsan, halasının kendisine şöyle dediğini nakleder:
Bazı ihtiyaçlarım için Hz. Peygamber'e gittiğimde, bana kocam olup-olmadığını sordu. Ben olduğunu söyleyince; "Ona nasıl davranıyorsun, itaat ediyor musun?" dedi. Ben de dedim ki, "Kocama ancak gücüm yettiği hususlarda itaat edebiliyorum". Bunun üzerine Hz. Peygamber şöyle dedi: "Nerede olursan ol, ona hakkını ver. Çünkü o senin hem cennetin hem de cehennemindir.
6) "Kadın beş vakit namazını kılar, zinadan kaçınır ve kocasına itaat ederse, cennete dilediği kapıdan girer.
''Hadis-i Şeriflere Göre Evlenme Âdabı" isimli risalemiz, Allah'ın lütuf ve yardımlarıyla böylece sona ermiştir!
Ey Allahim! Sana hamdu senalar ederim. Seii her türlü ortaktan münezzehsin. Senin varlığına ve birliğine şehadet ederim. Sen bağışlanmak için sana müracaat edenleri affedersin. Bizi de affeyîe!... (Amin)
---------Kaynak----------Nasıruddin Elbani, Hadîs-i Şeriflere Göre Evlenme Adabı, Arslan Yayınları: 5.