Cluedo - the sequel
Fanny Mendelssohn (1805-1847)
‘Ze speelt als een man’, schreef haar leraar Carl Friedrich Zelter, aan de oude Duitse dichter Goethe. Er was zelfs een periode dat hij Fanny Mendelssohn een groter muzikaal talent vond dan haar jonge broer Felix. Op haar dertiende kende ze het hele Wohltemperierte Klavier van Bach uit haar hoofd. Maar haar vader richtte zich op zoon Felix. ‘De muziek zal zijn beroep worden’, schreef hij aan zijn dochter, ‘voor jou kan en moet het een versiering van het leven blijven.’ Ook haar broer Felix vond het geen goed idee dat ze onder haar eigen naam componeerde. ‘Daar is ze teveel een vrouw voor: ze denkt pas aan muziek als haar huiselijke plichten vervuld zijn.’ Samen musiceerden ze veel. En sommige van Fanny’s werken, kwamen onder Felix’ naam op de markt. Tijdens een bezoek aan de Britse koningin Victoria op Buckingham Palace wilde de vorstin haar favoriete lied van hem zingen. Felix moest beschaamd erkennen dat het door zijn zus geschreven was. Haar werken werden ten gehore gebracht bij familieconcerten. En haar echtgenoot, de schilder Wilhelm Hensel, moedigde Fanny aan te blijven componeren. Ze bleef een belangrijk muzikaal klankbord voor haar broer. In 1846 besloot ze – buiten medeweten van Felix – enkele liederen uit te geven als haar Opus 1. Er zouden niet meer volgen, want een jaar later stierf ze onverwacht. Ze liet 460 werken achter.
Felix Mendelssohn (1809-1847)
Begin 19de eeuw werd de muziek van Bach als ouderwets aanzien. Een van de verdiensten van Mendelssohn was dat hij Bach terug op de kaart heeft gezet en als eerste in 150 jaar de Mattheus passie terug heeft uitgevoerd.
De vroege dood van Fanny heeft hem erg geraakt, zijn strijkkwartet in fa klein wordt gezien als een werk opgedragen aan haar.
Lili Boulanger (1893-1917)
Haar oudere zus Nadia geloofde niet in zichzelf als componist. Wel werd ze de beroemdste leraar van componisten in de twintigste eeuw. Onder Nadia’s studenten bevonden zich onder meer Philip Glass, Astor Piazzolla en Aaron Copland. Nadia’s en Lili’s vader was de Franse componist Ernest Boulanger, die op latere leeftijd met een van zijn leerlingen, een Russische prinses, trouwde. Boulanger was de zeventig al gepasseerd toen zijn muzikale dochters werden geboren. En op de dag dat Lili ter wereld kwam, nam de 77-jarige vader zijn zesjarige dochter Nadia apart en liet haar beloven dat ze zich over haar zusje zou ontfermen. Toen Lili twee werd, ontdekte componist en huisvriend Gabriel Fauré dat het kind beschikte over een absoluut gehoor. Al op haar vijfde ging ze met haar oudere zus naar het conservatorium en geen instrument leek geheimen voor haar te hebben. In 1913 werd de 19-jarige Lili de eerste vrouw die de Prix de Rome voor compositie won. Nadia had haar ambities inmiddels laten varen, maar onderwees haar zus, die ook les kreeg van Fauré. De dood van haar vader – op haar zevende – maakte grote indruk en veel van haar muziek gaat over verlies. Maar veel muziek zou Lili niet schrijven. Haar talent brak nog in de knop. Op haar tweede kreeg ze een longontsteking die de weerstand van haar lichaam sloopte. Ze bleef ziekelijk en stierf op 24-jarige leeftijd. Haar zus Nadia daarentegen werd maar liefst 92 jaar oud. Beiden liggen in hetzelfde graf in het Parijse Montmartre.
Nadia Boulanger (1887-1979)
Nadia Boulanger ontpopte zich als uitmuntende dirigent en compositie leerkracht. Ze heeft les gegeven aan de meest vooruitstaande universiteiten (Parijse conservatorium, Wellesley college en Juilliard). Studenten van overal over de wereld kwamen les volgen bij haar. Nadia moedigde haar studenten aan om zoveel mogelijk muziek te horen en te kennen als mogelijk. Over haar werd gezegd dat ze elk groot werk van elke grote componist in de vingers had. Haar methodes waren moeilijk, ze werd omschreven als een zachte tiran. Een bekende uitspraak van haar was: onze muziek kan nooit meer of minder zijn dan de mens die je bent.
Sofia Gubaidulina (1931-)
Sofia Gubaidulina studeert in een tijd dat de staat bepaalt wat goede kunst is en wat slechte kunst. Haar stijl werd als gevaarlijk gezien. Haar werken werden niet uitgevoerd, om den brode schreef ze muziek voor tekenfilms zoals de Russische versie van Jungle book. KGB-agenten probeerden haar te wurgen in 1973. (vermoedelijk);
Ze bekeert zich tot het strenge orthodoxe geloof, : "Ik ben ervan overtuigd dat haast alle kunst religieus is, omdat kunst en religie hetzelfde doel hebben: de verbinding tot stand brengen tussen het ik en iets volkomens. Na de val van de Sovjet-Unie verhuist ze naar Duitsland: In een interview met NRC Handelsblad zegt ze daarover: "Het kwam te laat, ik was al zestig, maar voor mij was dat het geluk. Ik had twintig jaar in de stilte van een dorp gekregen!" [Haar ogen beginnen te stralen.] "De natuur is de enige plek waar ik werkelijk leef. Dat is mijn echte leven, in de natuur, in de stilte." De telefoon neemt ze nooit op, wie haar wil bereiken doet dat via de post
Galina ustvolskaja (1919-2006)
