แนะนำการใช้บทเรียน

             📖 คำแนะนำการใช้ชุดฝึกทักษะสำหรับครูผู้สอน

ชุดฝึกทักษะการคิดวิเคราะห์อย่างสร้างสรรค์ (Creative Health Thinking) รายวิชา: สุขศึกษาและพลศึกษา | ระดับชั้น: มัธยมศึกษาปีที่ 6

1. แนวคิดและหลักการ (Concept)

ชุดฝึกทักษะนี้ถูกออกแบบมาเพื่อ "ริเริ่มและพัฒนา" กระบวนการเรียนรู้รูปแบบใหม่ โดยเปลี่ยนบทบาทครูจาก "ผู้สอน (Instructor)" เป็น "โค้ชและผู้อำนวยความสะดวก (Coach & Facilitator)" มุ่งเน้นให้นักเรียนเกิดสมรรถนะการแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ผ่านการลงมือทำ (Active Learning) ใน 7 ชุดฝึก (18 คาบเรียน)

2. บทบาทของครูผู้สอน (Teacher's Role)

เพื่อให้การใช้ชุดฝึกทักษะเกิดประสิทธิภาพสูงสุด ครูควรปฏิบัติดังนี้:

🟢 ก่อนการสอน (Preparation)

1.       ศึกษาเครื่องมือ: ทำความเข้าใจ เครื่องมือช่วยคิด (Thinking Tools) ในแต่ละชุดฝึก (เช่น Fishbone, 6W1H, SCAMPER) ให้ถ่องแท้ เพื่อที่จะสามารถให้คำแนะนำนักเรียนได้

2.       เตรียมสื่อ: เตรียมกรณีศึกษา (Case Study) ข่าว หรือสถานการณ์ปัจจุบันที่สอดคล้องกับบทเรียน เพื่อใช้เป็นสิ่งเร้า (Stimulus)

3.       จัดสภาพแวดล้อม: จัดห้องเรียนให้เอื้อต่อการทำงานกลุ่ม (Group Process)

🟡 ระหว่างการสอน (Process)

ใช้กระบวนการ 5Es of Inquiry ในการขับเคลื่อนกิจกรรม:

1.       Engage (กระตุ้นความสนใจ): เริ่มต้นด้วยคำถามท้าทาย หรือปัญหาปลายเปิดที่ไม่มีคำตอบถูกผิด

2.       Explore (สำรวจและค้นหา): ให้นักเรียนใช้ชุดฝึกทักษะในการระดมสมองและสืบค้นข้อมูล ครูคอยเดินดูและตั้งคำถามกระตุ้นเมื่อนักเรียนทางตัน

3.       Explain (อธิบายและลงข้อสรุป): ให้นักเรียนนำเสนอแนวคิด ครูช่วยสรุปเชื่อมโยงหลักการทางสุขศึกษาที่ถูกต้อง

4.       Elaborate (ขยายความรู้): ชวนคิดต่อยอดว่า "ไอเดียนี้จะนำไปใช้จริงได้อย่างไร?"

5.       Evaluate (ประเมินผล): ประเมินชิ้นงานและกระบวนการคิด

🔴 หลังการสอน (Reflection)

1.       AAR (After Action Review): บันทึกหลังสอนว่ากิจกรรมใดเวิร์ค หรือไม่เวิร์ค เพื่อนำไปปรับปรุง (ใช้ประกอบ PA)

2.       PLC: นำผลงานนักเรียนไปแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับเพื่อนครู เพื่อตรวจสอบคุณภาพนวัตกรรม

3. เทคนิคการใช้เครื่องมือช่วยคิด (Thinking Tools Guide)

คำแนะนำสำหรับครูในการ Coaching นักเรียนเมื่อใช้เครื่องมือต่างๆ:

วิเคราะห์ปัญหา

"ใครได้รับผลกระทบมากที่สุด?", "ทำไมปัญหานี้ถึงเกิดขึ้นซ้ำซาก?"

Fishbone

หาสาเหตุรากเหง้า

"นั่นคือสาเหตุจริงๆ หรือเป็นแค่อาการ?", "มีปัจจัยสิ่งแวดล้อมมาเกี่ยวข้องไหม?"

SCAMPER

คิดสร้างสรรค์

"ถ้าลองทำตรงกันข้ามล่ะ?", "ถ้าตัดส่วนนี้ออกจะเป็นยังไง?", "เอาไปใช้อย่างอื่นได้ไหม?"

Decision Matrix

ตัดสินใจ

"เกณฑ์ไหนสำคัญที่สุดสำหรับเรา?", "คุ้มค่ากับความเสี่ยงไหม?"

4. แนวทางการวัดและประเมินผล (Assessment)

เน้นการประเมินตามสภาพจริง (Authentic Assessment) โดยดูที่ "กระบวนการ (Process)" มากกว่าผลลัพธ์สุดท้าย

1.       การสังเกต (Observation): สังเกตการมีส่วนร่วม การรับฟังความคิดเห็น และการทำงานเป็นทีม

2.       การตรวจชิ้นงาน (Product): ใช้เกณฑ์ Rubrics ที่เน้นความคิดสร้างสรรค์และความสมเหตุสมผล (ไม่ใช่ความสวยงามของศิลปะ)

3.       การประเมินตนเอง (Self-Assessment): ให้นักเรียนสะท้อนคิดท้ายคาบเสมอว่า "วันนี้ได้เรียนรู้อะไรใหม่?"

⚠️ ข้อควรระวัง (Tips)

• อย่ารีบเฉลย: ปล่อยให้นักเรียนถกเถียงกันให้เต็มที่ ความรู้ที่ได้จากการหาคำตอบเองจะยั่งยืนกว่า

• ยอมรับความต่าง: ชื่นชมไอเดียที่แปลกใหม่ แม้จะดูเป็นไปไม่ได้ในทางปฏิบัติ เพื่อสร้างความมั่นใจ (Creative Confidence)

• เน้นความจริง: ข้อมูลสุขภาพที่นำมาใช้ต้องถูกต้องและตรวจสอบได้ (Evidence-based)