เพื่อประโยชน์และการแปรรูปสร้างรายได้
1.ส่งเสริมให้เกษตรกรตระหนักถึงความสำคัญของการปลูกและใช้ประโยชน์จากหญ้าแฝกในการอนุรักษ์ดินและน้ำ รวมถึงพื้นที่ที่มีปัญหาการชะล้างพังทลายของดิน
2.ส่งเสริมรายได้แก่หมอดินและเกษตรกรเครือข่ายจากการผลิตและขยายพันธุ์หญ้าแฝก
3.สนับสนุนการมีส่วนร่วมในการปรับปรุงพื้นที่เสื่อมโทรมและฟื้นฟูสภาพดินให้เหมาะสมต่อการเพาะปลูกกิจกรรมครั้งนี้ยังเป็นการสร้างความร่วมมือระหว่างหน่วยงานภาครัฐและชุมชนเพื่อร่วมกันอนุรักษ์และฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติอย่างยั่งยืน จัดขึ้น ณ ศูนย์เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง
ภูมิปัญญาด้าน : ด้านการเกษตร
สถานที่ตั้ง: บ้านเลขที่ 43 หมู่ที่ 2 ตำบลแช่ช้าง อำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่
เบอร์โทรศัพท์ : 085-0417472
เป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่ชาวต้นเปาเคารพนับถือ สมัยก่อนมีประเพณีสรงน้ำพระนอน แต่ไม่มีการสืบทอดเป็นประเพณีที่งดงามปัจจุบันได้มีการรื้อฟื้นงานประเพณีสรงน้ำพระธาตุ ห่มผ้าพระนอนแม่ปูคาขึ้น เพื่อความเป็นสิริมงคลและดำรงรักษาไว้ไว้ให้คงอยู่ต่อไปการจัดงานสรงน้ำพระธาตุห่มผ้าพระนอนแม่คา จะจัดในช่วงกลางเดือนมีนาคมของทุกปี มีมหรสพสมโภช มีกิจกรรมทำบุญสืบชะตา มีการจัดขบวนแห่ของแต่ละหมู่บ้าน และงานวัฒนธรรมอื่นๆวัดพระนอนแม่ปูคา ถือเป็นวัดที่มีความศักดิ์สิทธิ์มาแค่ครั้งโบราณ.คือ ตามจำนานเล่าว่า ประมาณปี 2,200 สถานที่แห่งนี้เคยเป็นที่ประทับแรมของพระพุทธเจ้า ต่อมาชาวบ้านนิมิตเห็นว่าตรงนี้เป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ จึงได้ร่วมกันสร้างวัดพระนอนขึ้นมา ต่อมาพระครูบาเจ้าศรีวิชัยซึ่งท่านเป็นนักบุญแห่งล้านมาธุดงค์มาพบท่านจึงได้ร่วมกับขุนเปาเปรมประชาบูรณะฟื้นฟูวัดและสร้างวิหารครอบพระนอน จนกลายเป็นวัดที่พุทธศาสนิกชนนิยมมาเคารพกราบไหว้
ภูมิปัญญาด้าน : ด้านศาสนาและวัฒนธรรม
สถานที่ตั้ง: วัดพระนอนแม่ปูคา หมู่ 10 ต.ต้นเปา อ.สันกำแพง จ.เชียงใหม่
เบอร์โทรศัพท์ : 093 130 3384 พระครูสิทธิวโรทัย
ความเป็นมาของฟาร์ม “เฮาฮักผักสันกำแพง” เริ่มจากสิ่งที่เราชอบ (คือเราชอบทานผัก) และอยากทานผักที่มีความปลอดภัยมากที่สุดต่อสุขภาพ จึงอยากริเริ่มการปลูกผักไว้ทานเอง แต่เนื่องจากด้วยข้อจำกัดของพื้นที่การเพาะปลูก(ที่ดิน) ที่มีน้อย และสภาพดินที่ไม่เหมาะสมกับการเจริญเติบโตของพืช จึงมีแนวคิดในการปลูกผักไร้ดินซึ่งง่ายต่อการดำเนินการเพาะปลูกและเป็นผักที่มีความต้องการของตลาด ซึ่งไม่จำเป็นต้องใช้แรงงานจำนวนมากก็สามารถปลูกผักไว้ทานเองได้ เริ่มจากการปลูกพืชไร้ดินแบบกล่องโฟม ต้นทุนต่ำดูแลง่าย ไม่ใช้พลังงาน จำนวน 20 กล่อง ต่อมาได้ผลผลิตที่น่าพึงพอใจสำหรับไว้ทานเองจนเหลือแจกจ่ายให้เพื่อนบ้านลองทำการขยายเพิ่มการผลิตมากขึ้นเพื่อจำหน่ายหารายได้เสริม ได้รับการตอบรับจากลูกค้าจำนวนมาก จึงทำการขยายฐานการผลิตตามออเดอร์ของลูกค้าขึ้นมาเรื่อยๆ จนเป็นที่มาของการตั้งชื่อฟาร์มว่า “เฮาฮักผักสันกำแพง” และเพื่อให้ลูกค้าได้รับความมั่นใจว่า จะได้รับประทานผักที่มีความปลอดภัย จึงยื่นขอมาตรฐานจนได้รับการรับรองมาตรฐาน GAP “การปฏิบัติทางการเกษตรที่ดีสำหรับพืชอาหาร มกษ.9001-2564” จากกรมวิชาการเกษตรกระทรวงเกษตรและสหกรณ์
ทั้งนี้ทางฟาร์ม เฮาฮักผักสันกำแพง ยังส่งเสริมและสนับสนุนให้ความรู้แก่ผู้ที่สนใจอยากเรียนรู้การปลูกผักแบบไฮโดรโปนิกส์ “ปลูกพืชไร้ดิน” สำหรับไว้ทานเอง โดยสามารถติดต่อเข้ามาเยี่ยมชมที่ฟาร์มได้ตลอด
ภูมิปัญญาด้าน : ด้านการเกษตร
สถานที่ตั้ง: 66/5 ม.2 ต.ทรายมูล อ.สันกำแพง จ.เชียงใหม่
เบอร์โทรศัพท์ : -
พิพิธภัณฑ์จาวยองเฉลิมพระเกียรติ วัดป่าตาล ตำบลบวกค้าง
พิพิธภัณฑ์จาวยองเฉลิมพระเกียรติ์ วัดป่าตาล สร้างขึ้นในปี พ.ศ.2542 ชาวบ้านเป็นหัวเรี่ยวหัวแรงช่วยเหลือ ตั้งแต่บริจาคเงิน ออกแบบบ้าน บริจาคเครื่องมือเครื่องใช้ของบรรพบุรุษ และสล่า(ช่าง)ชาวยองช่วยสร้างบ้าน มีกรรมการชมรมอนุรักษ์วัฒนธรรม 1 กลุ่ม และคณะกรรมการวัดที่จัดพิพิธภัณฑ์อีก 33 คน พิพิธภัณฑ์จัดตั้งขึ้นเพื่อให้เกิดความสามัคคี ความหวงแหนในบรรพชนและวิถีชีวิตของคนยอง อาคารจัดแสดงเป็นเรือนไม้จำลองส่วนหนึ่งของบ้านชาวยอง ซึ่งทางวัดจะต่อเติมให้ครบถ้วนต่อไปในอนาคต หลังที่สองเป็นศาลาสร้างจากยุ้งข้าว จัดแสดงเครื่องมือเครื่องใช้การเกษตร เครื่องมือทำมาหากิน เครื่องใช้ในบ้าน เครื่องแต่งกาย ผ้าทอฝีมือชาวเยอง หลังที่สามเป็นห้องสมุดใช้เก็บคัมภีร์ใบลาน พับสา
ภูมิปัญญาด้าน : ด้านศาสนาและวัฒนธรรม
สถานที่ตั้ง: วัดป่าตาล หมู่ 4 ต.บวกค้าง อ.สันกำแพง จ.เชียงใหม่
เบอร์โทรศัพท์ : 080-1352589 พระอาจารย์สมุห์มงคล ฐิตมฺงคโล
กลุ่มวิสาหกิจชุมชนผ้ามัดย้อมอภิรดี ตำบลแม่ปูคา
กลุ่มวิสาหกิจชุมชนผ้ามัดย้อมอภิรดี เริ่มจดทะเบียนเป็นกลุ่มวิสาหกิจชุมชน เพื่อตอบสนองความต้องการของกลุ่มลูกค้าทางภาคใต้เป็นส่วนใหญ่ มีกลุ่มลูกค้าเฉพาะ พ.ศ. 2560 ได้รับการสนับสนุนจากโครงการ 9101 ภายใต้ร่มพระบารมีเพื่อการพัฒนาการเกษตรอย่างยั่งยืน ในการสนับสนุนงบประมาณเพื่อต่อยอดกลุ่มวิสาหกิจชุมชนผ้ามัดย้อมอภิรดี ให้ผลิตสินค้าที่มีความหลากหลาย ตรงใจลูกค้า และได้มาตรฐาน พ.ศ. 2561 กลุ่มวิสาหกิจชุมชนผ้ามัดย้อมอภิรดี ได้เปิดให้เป็นแหล่งเรียนรู้ภายในชุมชนซึ่งได้รับความสนใจศึกษาดูงานจากหลายหน่วยงานทั้งในพื้นที่และนอกพื้นที่ หรือแม้แต่คณะศึกษาดูงานจากประเทศจีน – ไต้หวัน
ภูมิปัญญาด้าน : ด้านวิสาหกิจชุมชน
สถานที่ตั้ง: 220/1 หมู่ที่ 3 ตำบลแม่ปูคา อำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่
เบอร์โทรศัพท์ : 082 – 4830796
ประวัติศาสตร์ท้องถิ่นและศาสนาวัฒนธรรมวัดร้องวัวแดง ตำบลร้องวัวแดง
วัดร้องวัวแดงสร้างเมื่อ พ.ศ. 2303 ตรงกับช่วงเวลาฟื้นฟูเมืองเชียงใหม่จากการโดนพม่ายึดครองและถูกทิ้งร้างมายาวนาน ตั้งชื่อวัดตามชื่อหมู่บ้าน ซึ่งเล่ากันว่าาในอดีตบริเวณนี้เป็นถิ่นที่อยู่อาศัยของวัวกระทิงป่าหรือวัวแดง ส่วนคำว่า "ร้อง" คงเพี้ยนมาจากคำว่า "ฮ่อง" หรือ "ร่อง" หมายถึงลำธารน้ำ ซึ่งไหลไปบรรจบกับลำห้วยแม่ออน ภายในวัดมีรูปปั้นวัวแดงอยู่ในวัดหลายตัว เพราะชาวบ้านเชื่อว่าเป็นสัตว์ ที่แข็งแกร่ง มีเสน่ห์ และศักดิ์สิทธิ์ สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติระบุว่าตั้งวัดเมื่อ พ.ศ. 2319 ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาเมื่อ พ.ศ. 2487
ภูมิปัญญาด้าน : ด้านประวัติศาสตร์ท้องถิ่นและศาสนาวัฒนธรรม
สถานที่ตั้ง: บ้านเลขที่36 หมู่ 3 ตำบล ร้องวัวแดง อำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่
เบอร์โทรศัพท์ : 053-332470
วัดสีมาราม ตำบลสันกลาง
เป็นวัดที่มีสถาปัตยกรรมเก่าแก่แบบล้านนาผสมมอญและไทเขิน เพราะหมู่บ้านแถบนี้เมื่อก่อนเรียกกันว่า บ้านมอญ วัดสีมาราม ได้รับอนุญาตตั้งเป็นวัด เมื่อ พ.ศ. 2532 วัดอุทยานการศึกษา พ.ศ. 2538 เป็นวัดพัฒนาตัวอย่าง เมื่อ พ.ศ. 2543 และมีท่านพระครูวิสิฐธรรมากร จิตธมฺโม เป็นเจ้าอาวาส
1.เป็นแหล่งเรียนรู้ทางด้านวัฒนธรรมประเพณีและพิธีกรรมของชาวพุทธ
2.เป็นแหล่งเรียนรู้และพิพิธภัณฑ์พื้นบ้านปลูกเฮือนบ่าเก่า เป็นที่จัดเก็บของโดยเฮือนบ่าเก่านั้น เป็นเรือน (บ้าน) พื้นเมืองของล้านนาและวัฒนธรรมไทเขิน
2.เป็นสถานที่ฟื้นฟูผู้พิการและกายภาพบำบัด
ภูมิปัญญาด้าน : ด้านศาสนาและวัฒนธรรม
สถานที่ตั้ง: บ้านมอญ หมู่ที่ 2 ตำบลสันกลาง อำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่
เบอร์โทรศัพท์ : 053338099
ศูนย์การเรียนรู้การแกะสลักแผ่นแร่เงิน(ดุนโลหะ) ตำบลสันกำแพง
ริเริ่มสืบทอดจากช่างเครื่องเงิน เครื่องเขิน ปรับเปลี่ยนเป็นใช้โลหะในการทำเพื่อลดต้นทุนการผลิต แต่ยังคงอนุรักษ์รูปแบบเดิมของช่างเงินและช่างเขินอยู่ ผู้ริเริ่มก่อตั้งครั้งแรกของหมู่บ้าน คือ กำนันสงวน ปัญโญสุข ซึ่งเป็นช่างเงิน และช่างเขินมีประสบการณ์การทำงานด้านนี้มานานนับ 35 ปี และได้ถ่ายทอดความรู้ให้กับสมาชิกภายในและภายนอกหมู่บ้านจนถึงปัจจุบันมีช่างฝีมือที่สามารถผลิตชิ้นงานได้จำนวนมากจึงรวมตัวกันเป็นกลุ่มตีแผ่นแร่บ้านป่าสักขวาง
วัตถุประสงค์ของการจัดตั้ง เพื่อเป็นแหล่งหัตถกรรมของตำบลสันกำแพง และสืบสานวิชาช่างเครื่องเงิน เครื่องเขิน โบราณ
ภูมิปัญญาด้าน : ด้านหัตถกรรม
สถานที่ตั้ง: บ้านป่าสักขวาง หมู่ที่ 13 ตำบล สันกำแพง อำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่ รหัสไปรษณีย์ 50130
เบอร์โทรศัพท์ : 08 1951 0640
ศูนย์วัฒนธรรมเฉลิมราช พิพิธภัณฑ์ผ้าไหมสันกำแพง ตำบลสันกำแพง
เพื่ออนุรักษ์ สืบสาน ส่งเสริมและเผยแพร่ มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของไทย ให้คงอยู่สืบไป เพื่อเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและพระบรมวงศานุวงศ์ โดยภายในมีการจัดเก็บข้อมูลพระราชกรณียกิจของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและพระบรมวงศานุวงศ์ จากความทรงจำของพสกนิกรในพื้นที่นั้นๆ พร้อมทั้งจัดสร้างแหล่งเรียนรู้ทางวัฒนธรรมมีแหล่งเรียนรู้ทางวัฒนธรรมเข้าร่วมเป็นเครือข่ายศูนย์วัฒนธรรมเฉลิมราชทั่วประเทศจำนวน 82 แห่ง ในทุกภูมิภาค
ภูมิปัญญาด้าน : ด้านหัตถกรรม
สถานที่ตั้ง: บ้านสันเหนือ หมู่ที่ 5 ตำบลสันกำแพง อำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่ รหัสไปรษณีย์ 50130
เบอร์โทรศัพท์ : 081 881 2881
โครงการพัฒนาพื้นที่ห้วยลาน อันเนื่องมาจากพระราชดาริ อ่างเก็บน้ำห้วยลาน ตำบลออนใต้
อ่างเก็บน้ำห้วยลาน เกิดขึ้นจากแนวพระราชดำริของในหลวงรัชกาล ที่ 9 เพื่อพัฒนากลุ่มลุ่มน้ำห้วยลาน ให้มีระบบนิเวศน์ที่ดีและสมบูรณ์ ทั้งสภาพแวดล้อมต่างๆ และสภาพป่าในบริเวณนี้ เพื่อให้ในลำห้วยมีน้ำในปริมาณที่เพียงพอต่อการอุปโภคบริโภคของชาวบ้าน ที่สำคัญน้ำต้องมีคุณภาพที่ดี และไหลตลอดทั้งปี ทำให้ชีวิตความเป็นอยู่ของชาวบ้านในบริเวณนี้ดีขึ้น
ภูมิปัญญาด้าน : เชิงนิเวศทางธรรมชาติ
สถานที่ตั้ง: บ้านปงห้วยลาน หมู่ 8 ตำบลออนใต้ อำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่
เบอร์โทรศัพท์ : -
วัดเชียงแสน ตำบลออนใต้
ประวัติวัดเชียงแสนหรือ วัดสาลกัลญาณมหันตาราม กล่าวว่าหมื่นดาบเรือนเป็นผู้สร้างวัดแห่งนี้ ดังประวัติที่ปรากฏบนจารึกที่มีจาก การค้นพบ จารึกเป็นจารึกของอักษรสุโขทัย ระบุว่า เมื่อ “สัมฤทธิศก (เปลิกสัน) จุลศักราช 850 เดือน 7 ขึ้น 8 ค่า วันพุธ หมื่นดาบเรือนได้ชักชวนบรรดาทายกทายิกาทั้งหลายเป็นต้นว่า ชาวพูเลาเป็นต้น มาประชุม เพื่อสร้างพระวิหาร พระเจดีย์ และหอพระไตรปิฎก เมื่อเสร็จแล้วขนานนามว่า สาลกัลญาณมหันตาราม”
ภูมิปัญญาด้าน : พระพุทธศาสนา
สถานที่ตั้ง: บ้านป่าตึง หมู่ที่ 7 ตำบลออนใต้ อำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่
เบอร์โทรศัพท์ : -