ประวัติศาสตร์ท้องถื่น เป็นเครื่องมือหนึ่งที่ทำให้คนเห็นรากเหง้าของตนเอง เกิดสำรนึกความเห็นคุณค่าความภูมิใจ และศักดิ์ศรีของสิ่งที่ตนเอง
มีอยู่ที่เป็นมรดกตกทอดมาจากบรรพบุรุษในท้องถิ่น ความภูมิใจทำรให้เกิดความเชื่อมั่นในตัวเอง ประวัติศาสตร์ท้องถิ่นเป็นกระบวนการหนึ่งที่ท้องถิ่นและชุมชนต่างๆ
นำรมาใช้เป็นเครื่องมือในการสืบค้นประวัติ ความเป็นมาของท้องถิ่นและชุมชน โดยเฉพาะอย่างยิ่งท้องถิ่นและชุมชนที่ปรากฏหลักฐานที่บ่งบอกเรื่องราวความเป็นมา ประเพณี วัฒนธรรมต่างๆ การรับประทานอาหาร ส่วนใหญ่คนในชุมชน นิยมรับประทานเป็นอาหารพื้นเมือง วัตถุดิบที่ได้มาจากผักที่ปลูกไว้รับประทานเองและแบ่งขาย
ในชุมชน เพื่อความปลอดภัย และคุณค่าทางสารอาหาร ภูมิปัญญาท้องถิ่นในเรื่องของความเชื่อในสิ่งเหนือธรรมชาติ เช่น การสืบทอด การนับถือผีปู่ย่า ก่อนที่หญิงชาย
จะแต่งงานกันจะมีการเลี้ยงผีปู่ย่า เพื่อเป็นการบอกกล่าวบรรพบุรุษ พิธีการสืบชะตาบ้าน สืบชะตาหมู่บ้านในวันสำคัญต่าง ๆภูมิปัญญาที่เป็นผลิตภัณฑ์ชุมชนที่น่าสนใจ
เช่น เสื้อผ้าพื้นเมืองที่ทอขึ้นมาเอง ของใช้จักรสานต่าง ๆ ด้านขนบธรรมเนียมประเพณี ชุมชนบ้านปงห้วยลานมีการรักษาจารีตประเพณีอันดีงามตามท้องถิ่นล้านนา
และประเพณีวัฒนธรรมท้องถิ่นตามไทยกลาง เช่น ประเพณีสงกรานต์ ประเพณีดำหัวปีใหม่เมือง การเลี้ยงผีปู่ย่า ยี่เป็ง นอกจากนี้ชุมชนยังมีศิลปวัฒนธรรมท้องถื่นที่
แตกต่างจากชุมชนอื่น ๆ เช่น การเลี้ยงผีขุนน้ำการจัดงานวันกตัญญูหลวงปู่หล้า การทำบุญวันมรณภาพหลวงปู่หล้า การเดินขึ้นดอยโง้ม เนื่องในวันมรณภาพ
ของครูบาศรีวิชัย มีแหล่งท่องเที่ยว "อ่างเก็บน้ำห้วยลาน" ตามโครงการพัฒนาพื้นที่ห้วยลานอันเนื่องมาจากพระราชดำริ (ร.9) เพื่อเป็นแหล่งกักเก็บน้ำ
และเป็นแหล่งที่ให้ใช้เพื่อส่งน้ำ แพร่พันธุ์ปลาในอ่างเก็บน้ำ เพื่อเป็นการขยายพันธุ์ปลาและแจกจ่ายให้ชาวบ้าน รวมถึงให้พัฒนาป่าไม้ ในพื้นที่เพื่ออนุรักษ์ป่าต้นน้ำ
ด้วยชุมชนบ้านปงห้วยลานมีชีวิตความเป็นอยู่ที่ดี มีอาชีพที่มั่นคงขึ้น แต่ชาวบ้านที่นี่มีวิถีชีวิตร่วมกับธรรมชาติ มองเห็นสิ่งที่อยู่รอบ ๆ ตัวในชุมชนมาเพิ่มมูลค่า
จึงได้เกิดเป็น "กลุ่มท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ บ้านปงห้วยลาน" ชุมชนบ้านปงห้วยลานมีธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์ และสวยงาม บรรยากาศร่มรื่นเย็นสบาย คนในชุมชน
มีความเป็นกันเอง อัธยาศัยดี ในชุมชนได้เปิดให้นักท่องเที่ยวได้เข้ามาเดินชม ศึกษาวิถีชีวิต และเรียนรู้ที่จะอยู่อย่างพอเพียง โดยมีการจัดกิจกรรม workshop
ให้กับกลุ่มที่สนใจที่จะเรียนรู้ เช่น การเรียนรู้การทอผ้า การจักรสาน การทำขนมพื้นบ้าน การทำลูกประคบ การทำผ้ามัดย้อม การทำ eco print
การทำพวงกุญแจจากเศษ ผ้า เป็นต้น มีโฮมสเตย์ อาหารพื้นเมือง ให้สำหรับนักท่องเที่ยว ที่อยากซึมซับบรรยากาศและวิถีชีวิตชาวบ้าน