สไลด์หัวข้อที่ ๕ "บุคคลสำคัญสมัยอยุธยา"
หน่วยการเรียนรู้: อาณาจักรอยุธยา หัวข้อที่ ๕: บุคคลสำคัญสมัยอยุธยา
รัชกาล: พ.ศ. ๑๘๙๓ – ๑๙๑๒
พระราชกรณียกิจสำคัญ:
สถาปนากรุงศรีอยุธยา: ทรงก่อตั้งอาณาจักรอยุธยาในปี พ.ศ. ๑๘๙๓ ณ บริเวณหนองโสน (บึงพระราม)
วางรากฐานการปกครอง: ทรงนำระบบ "จตุสดมภ์" (เวียง วัง คลัง นา) มาใช้เป็นหลักในการบริหารราชการแผ่นดิน
ประกาศใช้กฎหมาย: ทรงริเริ่มการใช้กฎหมายในการปกครอง (เช่น กฎหมายลักษณะพยาน) ซึ่งเป็นรากฐานของกฎหมายตราสามดวง
ความสำคัญ: ทรงเป็นผู้ก่อตั้งอาณาจักรและวางรากฐานการปกครองที่มั่นคง ซึ่งทำให้อยุธยาเติบโตเป็นศูนย์กลางอำนาจได้อย่างรวดเร็ว
รัชกาล: พ.ศ. ๑๙๙๑ – ๒๐๓๑
พระราชกรณียกิจสำคัญ:
ปฏิรูปการปกครองครั้งใหญ่:
แยกฝ่าย "ทหาร" (สมุหกลาโหม) และ "พลเรือน" (สมุหนายก) ออกจากกัน เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพและรวมอำนาจสู่ศูนย์กลาง
ตรากฎหมายศักดินา:
จัดระเบียบสังคมโดยกำหนดสิทธิ หน้าที่ และความรับผิดชอบของคนทุกชนชั้นผ่าน "ศักดินา" (จำนวนไร่นา)
วรรณกรรม: โปรดเกล้าฯ ให้ประชุมนักปราชญ์แต่ง "มหาชาติคำหลวง" (พ.ศ. ๒๐๒๕)
ความสำคัญ: ทรงวางรากฐาน "ระบอบการปกครอง" และ "โครงสร้างทางสังคม" ของอยุธยา ซึ่งถูกใช้สืบต่อมาอีกหลายร้อยปีจนถึงสมัยรัตนโกสินทร์
รัชกาล: พ.ศ. ๒๑๓๓ – ๒๑๔๘
พระราชกรณียกิจสำคัญ:
ประกาศอิสรภาพ: ทรงประกาศอิสรภาพจากพม่า (หงสาวดี) ที่เมืองแครง ในปี พ.ศ. ๒๑๒๗ หลังจากอยุธยาเสียกรุงครั้งที่ ๑
สงครามยุทธหัตถี: (พ.ศ. ๒๑๓๕) ทรงกระทำยุทธหัตถี (การต่อสู้ตัวต่อตัวบนหลังช้าง) กับพระมหาอุปราชาของพม่า จนได้รับชัยชนะอย่างเด็ดขาด
ขยายอำนาจ: ทรงทำสงครามขยายพระราชอาณาเขตอย่างกว้างขวาง ทำให้อยุธยากลับมาเป็นมหาอำนาจที่ยิ่งใหญ่อีกครั้ง
ความสำคัญ: ทรงเป็นวีรกษัตริย์ผู้กอบกู้เอกราชของชาติ และฟื้นฟูความมั่นคงทางทหารให้กับอาณาจักร
รัชกาล: พ.ศ. ๒๑๙๙ – ๒๒๓๑
พระราชกรณียกิจสำคัญ:
การค้าระหว่างประเทศ: ยุคสมัยของพระองค์ถือเป็น "ยุคทอง" ของการค้ากับต่างประเทศ ทำให้อยุธยามั่งคั่งอย่างที่สุด
การต่างประเทศ: ทรงดำเนินนโยบายการทูตเชิงรุก
ส่ง คณะทูต (นำโดย โกษาปาน) ไปเจริญสัมพันธไมตรีกับฝรั่งเศส (ราชสำนักพระเจ้าหลุยส์ที่ ๑๔)
ต้อนรับคณะทูตจากหลายชาติ (ฝรั่งเศส, เปอร์เซีย, ฮอลันดา)
สร้างเมืองลพบุรี: ทรงสร้างเมืองลพบุรีเป็นราชธานีแห่งที่สอง เพื่อใช้เป็นศูนย์กลางการปกครองและต้อนรับทูตต่างชาติ
ความสำคัญ: ทรงเปิดให้อยุธยาเป็น "ศูนย์กลางนานาชาติ" (Cosmopolitan City) ที่มีความเจริญสูงสุดทั้งด้านเศรษฐกิจและการทูต
การก่อตั้ง (พ.ศ. ๑๘๙๓): โดย พระเจ้าอู่ทอง บนทำเล "เมืองท่า" ที่สมบูรณ์ (โดยการรวมแคว้นละโว้-สุพรรณภูมิ)
การปกครอง:
เป็นแบบ สมบูรณาสิทธิราชย์ (แนวคิด เทวราชา + ธรรมราชา)
ใช้ จตุสดมภ์ และปฏิรูปใหญ่ในสมัย พระบรมไตรโลกนาถ (แยกทหาร/พลเรือน, ตราศักดินา)
เศรษฐกิจ:
พื้นฐานคือ เกษตรกรรม (ข้าว)
ความมั่งคั่งมาจาก การค้าระหว่างประเทศ (โดยมี "พระคลังสินค้า" ผูกขาด)
ภูมิปัญญา:
โดดเด่นด้าน กฎหมาย (รากฐานกฎหมายตราสามดวง), สถาปัตยกรรม (ปรางค์, เจดีย์) และ การจัดการน้ำ
บุคคลสำคัญ:
แต่ละพระองค์มีบทบาทสำคัญในการ สร้าง (พระเจ้าอู่ทอง), ปฏิรูป (พระบรมไตรฯ), กอบกู้ (พระนเรศวรฯ) และ สร้างความรุ่งเรือง (พระนารายณ์ฯ)
ความเสื่อม: สิ้นสุดลงในปี พ.ศ. ๒๓๑๐ (รวม ๔๑๗ ปี) จากความแตกแยกภายในและการรุกรานของพม่า
นี่คือเนื้อหาทั้งหมดสำหรับหน่วยการเรียนรู้ "อาณาจักรอยุธยา" ครับ