Economic

สไลด์หัวข้อที่ ๓ "เศรษฐกิจสมัยอยุธยา"

สไลด์ที่ 1: หน้าปก

หน่วยการเรียนรู้: อาณาจักรอยุธยา หัวข้อที่ ๓: เศรษฐกิจสมัยอยุธยา

สไลด์ที่ 2: ภาพรวมเศรษฐกิจ

💰 "อู่ข้าวอู่น้ำ" และ "ศูนย์กลางการค้านานาชาติ"

โครงสร้างเศรษฐกิจของอยุธยาตั้งอยู่บนพื้นฐาน 2 ประการหลัก:

1. เศรษฐกิจแบบยังชีพ (เกษตรกรรม):

   • เป้าหมาย: เพื่อการบริโภคภายในอาณาจักร

   • พืชหลัก: ข้าว (เป็นทั้งอาหารหลักและสินค้าส่งออก)

   • อาศัยความอุดมสมบูรณ์ของที่ราบลุ่มแม่น้ำ

2. เศรษฐกิจการค้า (พาณิชยกรรม):

   • เป้าหมาย: เพื่อสร้างความมั่งคั่งให้ราชสำนัก

   • อาศัยทำเลที่ตั้งที่ติดต่อกับทะเลได้สะดวก

   • เป็น "เมืองท่า" (Port City) ที่สำคัญที่สุดแห่งหนึ่งในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

สไลด์ที่ 3: ปัจจัยพื้นฐาน: เกษตรกรรม

🌾 การเกษตรแบบยังชีพ (พื้นฐานของอาณาจักร)

• ความสำคัญ: เป็นแหล่งอาหารหลักหล่อเลี้ยงประชากร และเป็นพื้นฐานของระบบไพร่ (ไพร่ต้องทำนา)

• ระบบชลประทาน: แม้จะอาศัยน้ำฝนเป็นหลัก แต่ก็มีการขุดคลองเพื่อการคมนาคมและการระบายน้ำ

• การถือครองที่ดิน: ที่ดินทั้งหมดยังคงเป็นของพระมหากษัตริย์ (ตามแนวคิดศักดินา) ประชาชนมีสิทธิ์ทำกิน แต่ไม่มีกรรมสิทธิ์เด็ดขาด

ระบบส่วย (Tribute): หากไพร่ไม่ต้องการถูกเกณฑ์แรงงาน (เข้าเวร) สามารถส่งผลผลิตหรือสิ่งของอื่นมาทดแทนได้ เรียกว่า "ส่วย" (เช่น ดีบุก, งาช้าง, พริกไทย)

สไลด์ที่ 4: การค้าภายในอาณาจักร

🛶 ตลาดน้ำและตลาดบก

• รูปแบบ: ส่วนใหญ่เป็นการแลกเปลี่ยนสินค้ากันเอง (Barter Trade) ระหว่างชุมชน

• "ตลาดน้ำ": การค้าขายทางเรือตามลำคลองและแม่น้ำเป็นหลัก ถือเป็นเส้นทางคมนาคมสายหลัก

• "ตลาดบก": มีตลาดในชุมชน (เรียกว่า "ป่า") สำหรับสินค้าเฉพาะอย่าง เช่น ป่าผ้า ป่าเหล็ก

• เงินตรา: เริ่มมีการใช้เงินตราในการแลกเปลี่ยน เช่น "เงินพดด้วง"

สไลด์ที่ 5: การค้าระหว่างประเทศ (หัวใจของความมั่งคั่ง)

🗺️ ศูนย์กลางการค้านานาชาติ

อยุธยาเป็น "คนกลาง" เชื่อมโยงการค้าระหว่างตะวันตกและตะวันออก

• คู่ค้าสำคัญ:

  • เอเชีย: จีน, ญี่ปุ่น, อินเดีย, เปอร์เซีย (อิหร่าน), ชวา, มะละกา

  • ตะวันตก (ยุโรป): โปรตุเกส (ชาติแรก), ฮอลันดา (เนเธอร์แลนด์), อังกฤษ, ฝรั่งเศส

• สินค้าส่งออกสำคัญ:

  • ของป่า: ไม้ฝาง (สำหรับย้อมสี), หนังกวาง, งาช้าง, นอแรด, พริกไทย

  • ทรัพยากร: ดีบุก

  • เกษตร: ข้าว

• สินค้านำเข้า:

  • ผ้าแพร, ผ้าไหม, เครื่องถ้วยชาม (จากจีน)

  • ปืน, อาวุธยุทโธปกรณ์ (จากยุโรป)

  • ผ้าทอ (จากอินเดีย)

สไลด์ที่ 6: กลไกการค้า: พระคลังสินค้า

🏦 การค้าแบบผูกขาดโดยราชสำนัก

การค้าระหว่างประเทศไม่ได้เป็นไปอย่างเสรี แต่ถูกควบคุมโดยราชสำนักผ่านองค์กรที่เรียกว่า "พระคลังสินค้า" (ดูแลโดยกรมคลัง/โกษาธิบดี)

• บทบาทของพระคลังสินค้า:

  1. ผูกขาดสินค้า: กำหนด "สินค้าต้องห้าม" (เช่น อาวุธ, ไม้ฝาง, ดีบุก) ที่ราชสำนักเท่านั้นมีสิทธิ์ซื้อขาย

  2. เก็บภาษี:

     • จังกอบ: ภาษีผ่านด่าน (ทั้งทางบกและทางน้ำ)

     • อากร: ภาษีจากการประกอบอาชีพ (เช่น อากรสุรา, อากรตลาด)

     • ฤชา: ค่าธรรมเนียมที่รัฐเรียกเก็บ

  3. ดูแลการค้าสำเภา: จัดเรือสำเภาหลวงไปค้าขายยังต่างประเทศ (โดยเฉพาะกับจีน)

สไลด์ที่ 7: สรุป

• เศรษฐกิจอยุธยาอยู่ได้ด้วย เกษตรกรรม (ข้าว)

• แต่ "ความมั่งคั่ง" มาจาก การค้าระหว่างประเทศ

• ทำเลที่ตั้งที่ออกสู่ทะเลได้ง่าย คือ จุดแข็ง ที่สำคัญที่สุด

• พระคลังสินค้า คือกลไกหลักของรัฐในการควบคุมและผูกขาดการค้าเพื่อสร้างรายได้ให้กับอาณาจักร

หัวข้อถัดไปคือ หัวข้อที่ ๔ "ภูมิปัญญาไทยสมัยอยุธยา" ต้องการให้ทำต่อเลยไหมครับ