การเขียนรหัสลําลองและผังงาน
เมื่อเราทําความเข้าใจกับปัญหาและความต้องการแล้ว สิ่งต่อไปคือการคิดอย่างมีเหตุผลเพื่อหาแนวทาง ในการแก้ปัญหา โดยกระบวนการในการออกแบบแนวทางการแก้ปัญหานั้น จะต้องถ่ายทอดความคิดและความ เข้าใจไปสู่การนําไปปฏิบัติได้ การถ่ายทอดความคิดจะต้องมีจุดเริ่มต้น จุดสิ้นสุด และลําดับก่อนหลังที่ชัดเจน อาจอยู่ในรูปของข้อความที่เรียงกันเป็นลําดับซึ่งเรียกว่ารหัสลําลอง (pseudocode) หรืออยู่ในรูปผังงาน (flowchart) ที่ประกอบไปด้วยสัญลักษณ์ ข้อความ และเส้นเชื่อมโยง ทําให้เห็นคําสั่งที่ต้องปฏิบัติ ลักษณะ การทํางาน และลําดับในการปฏิบัติงาน การถ่ายทอดความคิดเป็นเครื่องมือที่จะช่วยให้สามารถวางแผนการแก้ ปัญหา และพัฒนาโปรแกรมได้อย่างถูกต้อง ครบถ้วน และตรวจสอบได้โดยเฉพาะปัญหา หรือโปรแกรมที่ซับซ้อน
2.2 รหัสลําลอง
การเขียนรหัสลําลองเป็นการใช้คําบรรยายอธิบายขั้นตอนอย่างชัดเจนในการแก้ปัญหา หรือการทํางาน ของโปรแกรมซึ่งรูปแบบการเขียนจะขึ้นอยู่กับประสบการณ์ และความถนัดของผู้เขียน โดยอาจเขียนเป็น ภาษาพูด ทําให้เขียนง่ายไม่ต้องกังวลรูปแบบ
ถ้าผู้เขียนมีความชํานาญแล้ว สามารถเขียนรหัสลําลองในรูปแบบที่คล้ายกับภาษาโปรแกรม ซึ่งจะ สามารถนําไปดัดแปลงเป็นภาษาโปรแกรมได้ง่าย การใช้รหัสลําลองในการถ่ายทอดความคิดแสดง ดังตัวอย่างต่อไปนี้
ตัวอย่างที่ 2.2 รหัสลําลองการคํานวณหาพื้นที่สามเหลี่ยม
เริ่มต้น
1. รับค่าความยาวฐาน
2. รับค่าความสูง
3. คํานวณพื้นที่สามเหลี่ยม จากสูตร พื้นที่
4. คือ 2 x ความยาวฐาน x ความสูง 4. แสดงผลลัพธ์พื้นที่ A
จบ
2.3 ผังงาน
ผังงานเป็นเครื่องมือหนึ่งที่ใช้ในการวางแผนหรือออกแบบการแก้ปัญหาเพื่อให้สามารถนําไปปฏิบัติตาม หรือเขียนโปรแกรมเพื่อสั่งให้เครื่องคอมพิวเตอร์ทํางานได้ง่าย สถาบันมาตรฐานแห่งชาติอเมริกา (The American National Standard Institute: ANSI) ได้กําหนดสัญลักษณ์ที่เป็นมาตรฐานในการ เขียนผังงานไว้ ซึ่งในที่นี้จะแนะนําการใช้งาน
5 สัญลักษณ์พื้นฐาน ดังตาราง 2.1
ตาราง 2.1 สัญลักษณ์พื้นฐานสําหรับการเขียนผังงาน
สัญลักษณ์เชื่อมต่อผังงานที่อยู่คนละหน้ากระดาษ
ในการเขียนผังงานสําหรับโปรแกรมที่มีความซับซ้อนและต้องการเชื่อมต่อผังงานในหน้าเดียวกัน สามารถใช้สัญลักษณ์
แล้วมีหมายเลขกํากับภายใน หรือถ้ามีการเขียนหลายหน้า สามารถใช้ สัญลักษณ์ เพื่อเชื่อมต่อผังงานที่อยู่คนละหน้ากระดาษ โดยมีหมายเลขหน้ากํากับภายใน สัญลักษณ์
จากตัวอย่างที่ 2.2 สามารถเขียนเป็นผังงานได้ดังนี้
ตัวอย่างที่ 2.3 ผังงานการคํานวณหาพื้นที่สามเหลี่ยม
บางครั้งในการเขียนรหัสลําลอง หรือ ผังงานจะมีชื่อข้อมูลที่ยาวจนทําให้เกิดความ สับสน หรือมีการอ้างถึงชื่อข้อมูลซ้ํากัน หลายครั้ง เพื่อให้เขียนได้ง่ายและกระชับ สามารถแทนชื่อข้อมูลด้วยตัวแปร (Variable) ซึ่งอาจเป็นตัวอักษรภาษาอังกฤษ และ ณ ขณะใดขณะหนึ่ง ตัวแปรจะมีค่าได้เพียง ค่าเดียวเท่านั้น อย่างไรก็ตามค่าของตัวแปร สามารถเปลี่ยนแปลงได้ ขึ้นอยู่กับการ ดําเนินการกับตัวแปรนั้น ๆ