De KAREL VAN MANDER ACADEMY (Arnhem) biedt richtlijnen voor de beschrijving en catalogisering van culturele objecten
NIEUW
door Margreet van der Hut (2021)
door Margreet van der Hut (2021)
De Karel van Mander Academy (Arnhem) bestaat uit een groep academici die kant-en-klare richtlijnen bieden voor de beschrijving van kunst, architectuur alsook conceptuele raamwerken en instrumenten ontwikkelen voor de catalogisering van kunstwerken en andere culturele objecten. Door het geven van adviezen voor projecten ondersteunen we de doordachte toepassing van digitale hulpmiddelen en methodologieën voor geesteswetenschappelijk onderzoek. We promoten (digitaal) onderzoek in alle disciplines in de kunsten en de geesteswetenschappen, maar ons primaire aandachtsgebied is de studie van kunst uit de Lage Landen (Nederland en Vlaanderen).
We zijn niet zomaar een netwerkgroep van onderzoekers die geïnteresseerd zijn in de wijze waarop het gebruik van digitale (hulp)middelen de wetenschap in de geesteswetenschappen transformeert. Als studiegroep en individuele belanghebbenden bij de initiatieven van de Karel van Mander Academy zijn we erg bezorgd over de culturele en sociale effecten van de snelle ontwikkeling van nieuwe media voor de geesteswetenschappen. Wij bemiddelen niet alleen actief tussen informatica en humaniora, maar spannen ons ook in voor het behoud en het voortbestaan van bestaande onderzoeksmethoden en classificatiemodellen door deze te integreren in digitale omgevingen.
Hierom maken we een duidelijk onderscheid tussen de werkelijke culturele objecten (en verschijnselen) en hun digitale ‘schaduwen’; afbeeldingen of beschrijvingen die doorgaans iets weergeven als een diagram of een schematische afspiegeling van een eenheid. Een tweedimensionale digitale representatie kan nooit een veelzijdig, fysiek object vervangen. Een onduidelijk onderscheid tussen beide zou kunnen leiden tot verwarrend en onnauwkeurig onderzoek. Daarom proberen we de complexe relatie tussen culturele objecten / kunstwerken en hun representaties te definiëren, alsook de contextuele verbanden tussen objecten en locaties, mensen, artistieke milieus en bewegingen (kunstenaars, opdrachtgevers, mecenassen, kunstcritici en -theoretici en culturele ondernemers) in kaart te brengen.
Verder streven we ernaar om allerhande (digitale en analoge) bronnen toegankelijk te maken voor zowel geesteswetenschappers als algemene gebruikers door hoognodige hulpmiddelen, opslagmethoden en geavanceerde toepassingen te ontwikkelen om deze gegevens te kunnen raadplegen, onderzoeken, analyseren, interpreteren, annoteren of te koppelen. Het doel van de Karel van Mander Academy is het versterken van onderzoek, onderwijs en communicatie op het gebied van kunst, cultureel erfgoed en de digitale geesteswetenschappen.
Op dit moment is onze discussiegroep, die in Arnhem bijeenkomt, geen bedrijf in de zin van een zakelijke of commerciële onderneming, hoewel in de nabije toekomst inspiratie van het publiek kan bijdragen tot een ondernemingsplan. Lidmaatschap kan worden aangevraagd via onze linkedin-pagina. (Een relatie met Arnhem is niet noodzakelijk.)
UITGAVES
“De Drie Gekroonde Hamers” Geschiedenis van een Zaanse smederij 1676-2022
door Margreet van der Hut (2021)
door Margreet van der Hut (2020)
De mythe van Davilex Games - van RedCat tot A2 Racer
De Nederlandse gameontwikkelaar Davilex Games bracht spellen uit als RedCat, A2 Racer en AmsterDoom, waaraan menig gamer nog met nostalgie terugdenkt. Toch was de gamepers zelden echt positief over deze spellen ten tijde van de release. Hoe valt deze opmerkelijke tegenstelling te verklaren? Dit boekje belicht deze mythe van Davilex Games op toegankelijke wijze.
Negende deel in de Karel van Mander Academy Reeks voor Visueel Erfgoed in Nederland
auteur:
Tom Lenting
De mythe van Davilex Games - van RedCat tot A2 Racer
is te koop voor € 5,99 en is te bestellen via karelvanmanderacademy@outlook.com.
(ISBN: 978-90-9037226-6)
Taal: Nederlands
Adriaen van de Velde
De Passieserie uit 1664
Robert Schillemans
Vanaf 1664 hing er in de Amsterdamse zolderkerk ‘het Hart’ een serie van vijf Passieschilderijen van Adriaen van de Velde. De geestelijke dochter Sybilla Fonteijn betaalde er 250 gulden voor en doneerde de cyclus aan pater Parmentier. Dit drietal ontmoette elkaar regelmatig in deze kerk. Parmentier celebreerde er de mis, Sybilla assisteerde daarbij en deed aan liefdadigheid en Van der Velde liet er drie van zijn dochters dopen. In 1670 verdween Van de Veldes Passieserie uit ‘het Hart’. Maar nu, na ruim drie eeuwen, zijn de schilderijen opnieuw te zien in de zolderkerk, inmiddels onderdeel van Museum Ons’ Lieve Heer op Solder.
De terugkeer van de Passieserie was de aanleiding voor nader onderzoek. Wie van het drietal bepaalde de stijl, het kleurgebruik en de afwerking van de schilderijen? Was het een ‘katholieke haastklus’ of speelde de in 1664 heersende pest een rol? In dit boek worden deze kwesties vanuit verschillende invalshoeken belicht.
Achtste deel in de Karel van Mander Academy Reeks voor Visueel Erfgoed in Nederland
ISBN 978-90-9036361-5 (hardcover) 132 pp.
DE WINNAAR DIE HET SPEL VERLOOR
Het enerverende leven en de raadselachtige dood van Martinus van der Hut, scenarioschrijver van de eerste Nederlandse geluidsfilm “Zijn Belooning” en het succesvolle toneelstuk “De winnaar die het spel verloor”.
Het duizelingwekkende levensverhaal van de alleskunner Martinus van der Hut (1899-1937) begint en eindigt met de door hem geschreven column ‘Moeders Zorgen’. Zoals gewoonlijk schreef de jonge huisvader als redacteur van het katholieke dagblad De Tijd op 26 juli 1937 zijn column bij hem thuis om deze daarna voor te lezen aan zijn vrouw bij wijze van proefpubliek. Ditmaal viel zijn “cursiefje” bij haar echter in barslechte aarde, wat niet mag verbazen. Zijn column, die anders zo luchtig van toon was, ging over een moeder die na de plotsklapse dood van haar man met hun vier jonge dochters achterblijft. De volgende dag zou Martinus zelf op noodlottige wijze aan zijn einde komen bij – wat heette – een verkeersongeluk. Wat te zeggen over dit mysterie van een aangekondigde dood?
EUR 19,95
ISBN 98-90-831031-6-7 (softcover)
Zevende deel in de Karel van Mander Academy Reeks voor Visueel Erfgoed in Nederland
In 2022 verlaat smederij de “Drie Gekroonde Hamers” de Hogendijk in Zaandam, als laatste van de talloze scheepssmederijen die in de zeventiende en achttiende eeuw waren gevestigd langs de Zaan waar tientallen scheepswerven lagen.
Het deurkalf boven de steeg naar de smederij getuigt ervan dat het pand hier in 1676 werd gebouwd. Dit boek bevat het antwoord op de vraag wie vanaf 1676 de eigenaren van deze smederij waren en biedt een impressie van de negentiende-eeuwse Hogendijk als toeristische trekpleister, aangejaagd door het “Czaar Peterhuisje” op het erachter gelegen pad ’t Krimp. Tegen deze achtergrond wordt een kroniek gepresenteerd van het leven en werken van vier generaties van de smedenfamilie Kaaijk in de periode 1890-2018 en een historisch overzicht geboden van het smids- en smeedwerk van de afgelopen 345 jaar.
“De Drie Gekroonde Hamers” Geschiedenis van een Zaanse smederij 1676-2022
Zesde deel in de Karel van Mander Academy Reeks voor Visueel Erfgoed in Nederland
auteur:
Margreet van der Hut
ISBN 978-90-831031-4-3 (hardcover)
Het kunstkabinet van Petronella de la Court
Petronella de la Court (Leiden, 1624 – Amsterdam, 1707) woonde vanaf 1657 in brouwerij de Swaen in Amsterdam waar ze het woonhuis inrichtte en met haar poppenhuis en verzamelingen een geïnteresseerd publiek trok. Behalve schilderijen, tekeningen en prenten, kabinetsculptuur, porselein en rariteiten bezat ze ook atlassen en stedenboeken aan de hand waarvan ze de herkomst van de door haar verzamelde artefacten kon herleiden.
Dit boek bevat een reconstructie van haar schilderijencollectie, sculptuurkabinet en schelpenverzameling en een inventarisatie van haar porseleincollectie. Deze verzamelingen vertonen een complexe samenhang die bewijst dat Petronella een ware collectionneuse was, die zich kon meten met andere bekende verzamelaars van haar tijd.
Vijfde deel in de Karel van Mander Academy Reeks voor Visueel Erfgoed in Nederland
auteur:
Margreet van der Hut
ISBN 978-90-831031-3-6 (hardcover)
Jan van Mieris was de oudste zoon en leerling van de befaamde Leidse fijnschilder Frans van Mieris I (1635-1681), die in de leer was geweest bij Rembrandtleerling Gerard Dou (1613-1675) en Abraham van den Tempel (1622-1672). Jan en zijn broer Willem (1622-1647) traden in het voetspoor van hun vader door in zijn stijl te werken. Dientengevolge is hun werk soms moeilijk van elkaar te onderscheiden en vrijwel ieder schilderij van Jan van Mieris is wel eens toegeschreven aan Frans I, Willem of zelfs aan Willems zoon Frans II (1689-1763). Behalve schilder was Jan ook dichter. Een vijftal gedichten van zijn hand en enkele berijmde versies van het toneelstuk Aminta van de Italiaanse dichter Torquato Tasso (1544-1595) zijn bewaard gebleven in een manuscript dat zich bevindt in de Universiteitsbibliotheek Leiden.
Het boek bevat naast het levensverhaal van de schilder een volledig overzicht van Jans oeuvre, dat bestaat uit 41 schilderijen, waaronder portretten, genrevoorstellingen en historiestukken. Tevens zijn drie mezzotinten en zeven tekeningen opgenomen. De studie werpt nieuw licht op het dubbeltalent van de jonge schilder die Horatius devies ut pictura poesis (poëzie is als schilderkunst) tot zijn leidraad maakte.
Vierde deel in de Karel van Mander Academy Reeks voor Visueel Erfgoed in Nederland
auteur:
Margreet van der Hut
ISBN 978-90-831031-1-2 (hardcover)
“EEN HUYSHOUDING IN ’T KLEYN”
Het poppenhuis van Petronella de la Court in het Centraal Museum Utrecht
In het Centraal Museum Utrecht prijkt het poppenhuis dat Petronella de la Court (1624-1707) samenstelde in de jaren zeventig van de zeventiende eeuw. Toen stond het in de grote voorkamer van het woonhuis van brouwerij De Swaen aan het Singel in Amsterdam: dit vertrek was tevens een kunstkamer en stond vol met kabinetten, porselein, allerlei rariteiten en verzamelingen. De kunstkamer in het poppenhuis is hiervan een afspiegeling in miniatuur. Bezoek in dit boek de elf kamers van Petronella’s pronkpoppenhuis, een tijdcapsule uit de zeventiende eeuw.
Derde deel in de Karel van Mander Academy Reeks voor Visueel Erfgoed in Nederland
auteur:
Margreet van der Hut
ISBN 978-90-831031-0-5 (softcover)
Guerrilla Games - een kleine geschiedenis van de grootste gameontwikkelaar uit Nederland
Guerrilla Games uit Amsterdam, eigendom van Sony Computer Entertainment, is de grootste gameontwikkelaar uit Nederland ooit. In dit boek wordt gepoogd een chronologisch verhaal te vertellen over het ontstaan en het succes van Guerrilla Games. Een verhaal dat de lezer voert langs gameklassiekers als Jazz Jackrabbit, Grachten Racer, Killzone en Horizon Zero Dawn.
Tweede deel in de Karel van Mander Academy Reeks voor Visueel Erfgoed in Nederland
auteur:
Tom Lenting
Guerrilla Games - een kleine geschiedenis van de grootste gameontwikkelaar uit Nederland
is te koop voor € 9,99 en is te bestellen via karelvanmanderacademy@outlook.com.
(ISBN: 978-90-9032882-9)
Taal: Nederlands
Boek met eerste complete overzicht van Nederlandse gamegeschiedenis
GAMEGESCHIEDENIS VAN NEDERLAND 1978-2018 is het eerste deel in de Karel van Mander Academy Reeks voor Visueel Erfgoed in Nederland.
GAMEGESCHIEDENIS VAN NEDERLAND 1978-2018 is het eerste complete overzicht van de geschiedenis van games uit Nederland in boekvorm. Van Jazz Jackrabbit tot Killzone en van A2 Racer tot Ridiculous Fishing, alle bekende en minder bekende games uit Nederland komen aan bod. Aan de hand van de games wordt gekeken naar de historische ontwikkeling van de Nederlandse game-industrie, waarin vooral educatieve software de toon heeft gezet.
auteur:
Tom Lenting
Tom Lenting, auteur van het boek, vertelt: “Er zijn verschillende degelijke overzichten van de internationale geschiedenis van videogames. In deze internationale overzichten ontbreekt echter aandacht voor games uit Nederland, begrijpelijk gezien de grote wereldmarkt van games en de dominantie van landen als Japan, de Verenigde Staten en Groot-Brittannië in de game-industrie. Een overzicht van de gamegeschiedenis van Nederland ontbrak en dit boek beoogt deze lacune in te vullen.”
GAMEGESCHIEDENIS VAN NEDERLAND 1978-2018
is te koop voor € 19,99 en is te bestellen via karelvanmanderacademy@outlook.com.
(ISBN: 978-90-9031716-8)
Taal: Nederlands
Karel van Mander Academy
interne projecten en digital tools
Samen met verschillende collega's en partners van de KVMA zetten we ons in voor:
1.) het catologiseren van adellijke collecties en portretgalerijen uit gebieden die ooit deel uitmaakten van het Heilige Roomse Rijk (Project: POTENS: Portraits and Titulature of European Nobility Search).
2.) kunsthistorisch onderzoek naar de wereld van het Nederlandse kinderboek en zijn illustratoren (Project: Ingeprent).
3.) het tekstklaar maken en publiceren van (kunstenaars-)monografieën en overzichten met betrekking tot de Nederlandse beeldcultuur en mecenaat (KVMA Serie Visueel Erfgoed in Nederland), variërend van zeventiende-eeuwse poppenhuizen tot computerspelgeschiedenis (Project: HiDuViGa: History of Nederlandse videogames).
Uitbeelding van het kind en inleving in de wereld van het kind in Nederlandse kinderboeken (ca. 1800 - ca. 1850)
Project Managers: Joop van Leeuwen & Rudie van Leeuwen
Doelstelling
Een inventarisatie van uitbeeldingswijzen van kinderen in illustraties van Nederlandse kinderboeken uit eerste helft van de negentiende eeuw
Project Managers: Rudie van Leeuwen & Lilian Ruhe
Portraits and Titulature of European Nobility Search
Doelen van Potens
het verbinden van bestaande databases met informatie en portretten van Europese adel
een gemakkelijk toegankelijk en gebruikersvriendelijk (onder)zoekprogramma ontwikkelen
een webinterface ontwikkelen (met federatieve en faceted search)
een uitgever voor (kunst)inventarissen en transcripties ontwikkelen
netwerkvisualisatie van herkomstonderzoek
ARTCHIVARIS: internetarchief voor beeldende kunsten en architectuur
Hieronder vindt u een overzicht van websites met documentatie-, bronnen- of beeldmateriaal bestemd voor kunsthistorici; vrij toegankelijke periodieken, sites van onderzoekinstituten (musea/universiteiten), alsook pagina’s van studie- en beroepsverenigingen. Andersoortige initiatieven zijn opgenomen mits zij een academisch gehalte hebben en/of beeldmateriaal (gratis/gesystematiseerd) ter beschikking stellen. Commerciële instanties en evenementen zijn niet opgenomen. Alle sites hebben een kunsthistorische of kunsttheoretische inhoud en zijn niet gericht op onberedeneerde artisticiteit.
In Rembrandt and His World van 1966 schreef Christopher White: ‘Rembrandt’s bibliography is vast. There can be few artists about whom more has been written.’ De Rembrandt-bibliografie is inderdaad immens ... vooral gezien het feit dat sinds 1966 de Rembrandt-literatuur minstens verdrievoudigd is. Deze online publicatie is een bescheiden poging om een basislijst met publicaties over Rembrandt en zijn kunst samen te stellen. Op dit moment kan niet eens worden beweerd dat deze lijst een representatief overzicht is of een selectieve bibliografie die alle substantiële historische bijdragen over de kunstenaar bevat. Daarom is het beter om te spreken over een overzichtswerk in uitvoering. Collega’s, vergeef mijn omissies. Aanvullingen / correcties zijn welkom op remdoc [at] hotmail.nl