Het poppenhuis van Petronella de la Court

in het Centraal Museum Utrecht

“EEN HUYSHOUDING IN ’T KLEYN”

Margreet van der Hut

Sinds 1921 prijkt in het Centraal Museum, Utrecht, het pronkpoppenhuis dat in de jaren zeventig van de zeventiende eeuw werd samengesteld door Petronella de la Court (1624-1707). Toen stond het in de grote voorkamer van het woonhuis van brouwerij De Swaen aan het Singel in Amsterdam. Dit was tevens de kunstkamer met kabinetten vol porselein, rariteiten, een atlas van Blaeu en een muntenverzameling. De kunstkamer in het poppenhuis is hiervan een afspiegeling in miniatuur. In het poppenhuis hangen zestien schilderijtjes van Hollandse meesters; in De Swaen hingen er meer dan honderdvijftig. De kunstkamer is een van de elf kamers, waaronder ook een salon, een comptoir (kantoor), een kraamkamer en een tuin, waarin bewoners, gasten en personeel verblijven. De kleding van deze poppen is van groot belang voor de kostuumhistorie. De poppenhuishouding geeft een beeld van hoe een rijke familie destijds leefde. Bezoek in dit boek de elf kamers van Petronella’s pronkpoppenhuis, een tijdcapsule uit de zeventiende eeuw.


Cover Margreet van de Hut EEN HUYSHOUDING IN 'T KLEYN Het poppenhuis van Petronella de la Court
Poppenhuis Petronella de la Court Voorhuis Gang

Voorhuis en gang

28 x 25 x 38/63 cm,Foto © Centraal Museum Utrecht / Adriaan van Dam 2013
Poppenhuis Petronella de la Court Kunstkamer

Kunstkamer

(detail) 49,5 x 71 x 48,5 cm.Foto © Centraal Museum Utrecht / Adriaan van Dam 2013

Sinds 2005 zijn de verzamelingen van de in Leiden geboren en sinds haar huwelijk in 1649 in Amsterdam woonachtige Petronella de la Court het onderwerp van de publicaties van Margreet van der Hut. Gedurende jaren van kunsthistorisch en archiefonderzoek ontdekte de auteur meer en meer over het leven van deze deftige dame die in haar tijd bekend stond als mecenas van menig gerespecteerd beeldend kunstenaar. Volgens de auteur is het pronkpoppenhuis dat in deze publicatie centraal staat te beschouwen als Petronella’s eigen kunstwerk. Omdat het boek van Jet Pijzel-Dommisse uit 1987 over het poppenhuis reeds lang uitverkocht is, vond de auteur de tijd rijp voor een nieuwe uitgave.

Dit boek is geschreven vanuit de context van Petronella’s leven als bewoonster en eigenares van brouwerij De Swaen aan het Singel in Amsterdam. Het poppenhuis wordt nadrukkelijk geplaatst binnen de samenhang van De La Courts gevarieerde kunstverzamelingen. Door middel van dit rijk geïllustreerde boek kan de lezer terugreizen in de tijd en een bezoek brengen aan de elf kamers van dit pronkpoppenhuis en zich zo vergapen aan deze wonderlijke tijdcapsule uit de zeventiende eeuw. Een boek van dezelfde auteur over het leven en de kunst- en rariteitenverzamelingen van Petronella de la Court is in voorbereiding. Maar nu is eerst Petronella's eigen kunstwerk aan de beurt.

Poppenhuis Petronella de la Court Centraal Museum Utrecht

Het poppenhuis van Petronella de la Court in het Centraal Museum Utrecht

Eiken-, olijf-, noten en palisanderhout, 206,5 x 182 x 74,5 cm.Foto © Centraal Museum Utrecht / Adriaan van Dam 2013
Header EEN HUYSHOUDING IN ’T KLEYN Het poppenhuis van Petronella de la Court in het Centraal Museum Utrecht
Karel van Mander Academy - KVMA Reeks voor Visueel Erfgoed in Nederland, 3
  • Auteur: Margreet van der Hut

  • Taal: Nederlands

  • Verschenen: oktober 2020

  • Omvang: 88 pagina's

  • Binding: paperback (oblong)

  • ISBN: 978-90-831031-0-5

  • Prijs: €19,95

Het boek is te koop voor €19,95 via: petronelladelacourt@gmail.com

INHOUD

  • Voorwoord 6

  • Inleiding 7

1 De familie De la Court 9

  • Brouwerij De Swaen 12

  • Het woonhuis 13

  • Verzamelingen 14

  • Verzamelaarsnetwerk 16

2 Het poppenhuis 18

  • Samenwerking 19

  • Andere Amsterdamse poppenhuizen 21

  • Overeenkomsten 24

  • Het poppenhuis verkocht 26

  • Catalogi van een ‘Overheerlyk Kabinet’ 27

  • De poppen 28

  • Genrestukjes en symboliek 28

3 Kamer voor kamer 30

  • Voorhuis en gang 32

  • Mode in het voorhuis 34

  • Comptoir 36

  • Mode in het comptoir 38

  • Saletkamer 40

  • Mode in de saletkamer 42, 44

  • Kunstkamer 46

  • Mode in de kunstkamer 52

  • Slaapkamer 54

  • Mode in de slaapkamer 58

  • Kraamkamer 60

  • Mode in de kraamkamer 62

  • Kinderkamer 64

  • Mode in de kinderkamer 66

  • Keuken, kelder en vaathuisje 68

  • Provisiekamer, meidenkamer en vliering 70

  • Mode in de provisiekamer en in de keuken 72

  • Kleerzolder 74

  • Mode op de kleerzolder 76

  • Tuin 78

  • Mode in de tuin 80

  • Nawoord 83

  • Noten 84

  • Fotoverantwoording 85

  • Summary 86

Poppenhuis Petronella de la Court Waterlands Kostuum Jak Rijglijf Valmuts

Mode in het voorhuis - Aan de leiband, pagina's 34 en 35

Dienstmeisje 21,5 cm, peuter 13 cm, knecht 18,5 cmFoto's © Centraal Museum Utrecht / Adriaan van Dam 2019

“EEN HUYSHOUDING IN ’T KLEYN”

Het poppenhuis van Petronella de la Court in het Centraal Museum Utrecht

Derde deel in de Karel van Mander Academy Reeks voor Visueel Erfgoed in Nederland