Repareren van gelcoat-beschadigingen met epoxy
Maak de kano schoon met een sopje met zachte zeep en daarna goed afspoelen met water met wat huishoudazijn en daarna schoon water.
Heb je in het verleden was van bijvoorbeeld siliconen op de kano gebruikt, dan moet je eerst aceton, thinner of een andere siliconenverwijderaar gebruiken om de te repareren plek schoon te krijgen. Daarna met schoon water goed afspoelen, aangezien restanten van zeep, alcohol, ammonia, aceton en thinner en dergelijke ook vervuilend zijn.
Schraap alle loszittende stukjes gelcoat weg en schuur de zaak goed op. Daarna heel goed schoonborstelen (stofzuiger werkt ook goed).
Voor het succesvol verwerken van epoxy moet de omgevingstemperatuur minimaal 16 graden en maximaal zo'n 25 graden Celsius zijn met een luchtvochtigheid van maximaal 65% — hoe droger, hoe beter!
Normaal gesproken is er een verwerkingstijd van ongeveer 15 minuten bij een omgevingstemperatuur rond de 21 graden Celsius, afhankelijk van de soort epoxy en de hoeveelheid hars die je aanmaakt en het volume van de pot waarin je dat doet. In een relatief kleine pot zal de reactie sneller gaan dan in een grote pot. Epoxy geeft namelijk warmte af tijdens het verharden. Als het die warmte niet kwijt kan, zal de verwerkingstijd heel kort zijn: hoe warmer het mengsel, hoe korter de verwerkingstijd.
Maak de epoxy aan in een bekertje gemaakt van polyethyleen (PE) volgens de voorschriften: bij West System betekent dat 1 deel verharder nr. 205 op 5 delen hars nr. 105 (op basis van gewicht!) goed met elkaar vermengen. Deze verhouding moet zo precies mogelijk worden nagestreefd, om een zo goed mogelijk resultaat te krijgen. Meer verharder dan voorgeschreven, betekent niet zoals bij polyester dat het verhardingsproces sneller gaat, maar maakt de onderlinge verbindingen in de epoxy-hars zwakker! Het verhardingsproces is alleen maar te versnellen door de temperatuur te verhogen. Voor verwerking bij temperaturen beneden de 17 graden Celsius moet je een ander soort verharder gebruiken (zie de produktfolder).
Gaat het om hele diepe beschadigingen van de gelcoat, dan vul je die eerst op met epoxy verdikt met een vulmiddel als bijvoorbeeld Colloidaal Silica. Is ook de wapening beschadigd dan is het beter om daarvoor wat glas/kevlar/koolstofweefsel te gebruiken. (Wees er wel op bedacht dat sommige glasweefsels dusdanig voorbehandeld zijn, dat ze niet goed lamineren met epoxy. Even checken dus!)
Breng de epoxy op de reparatieplek aan. Dat kan bijvoorbeeld met een dun houtje, maar met een stijve kwast gaat het ook goed, zo niet beter, alleen moet je de kwast meteen daarna goed schoonmaken wil je die nog een volgende keer kunnen gebruiken...
Weersta de neiging om iets meer epoxy dan nodig op de plek aan te brengen! Dat scheelt je heel veel schuurwerk naderhand.
Verwarm de aangebrachte epoxylaag heel even voorzichtig met een fohn o.i.d. De hars wordt daardoor iets vloeibaarder zodat het dieper intrekt en het bevordert de reactie van het mengsel, zie ook punt 4.
Als je nog tijd en verwerkbare epoxy over hebt, kun je het restant epoxy nog ergens anders voor gebruiken, zoals bijvoorbeeld de tip van je geoliede houten peddel er mee versterken o.i.d. Anders kun je het gewoon in de pot laten zitten en hard laten worden. Als de epoxy in een PE potje zit, kun je het restant er ‘gewoon’ uitwippen als het eenmaal is uitgehard, aangezien epoxy niet goed hecht aan PE.
Bij 21 graden Celsius hardt epoxy uit tot een solide vaste substantie in ongeveer 5 tot 7 uur. Bij hogere temperaturen gaat de verharding sneller en zal de kwaliteit van het uiteindelijke resultaat ook beter zijn. De maximale sterkte wordt pas na een aantal dagen bereikt, maar je mag er vanuit gaan dat na ongeveer 12 uur de epoxy weer bewerkbaar is en na 24 uur betrouwbaar genoeg is voor gebruik. Zie daarvoor ook de gebruiksaanwijzing van de betreffende epoxy!
Na uitharding kan er tengevolge van een reactie van het epoxy-mengsel met vocht en kooldioxyde in de lucht, een amine-residu op het oppervlak zijn ontstaan. Dit residu moet je van het oppervlak verwijderen met water (eventueel met een klein beetje ammonia erin) en een schuursponsje. Daarna weer schoonmaken met schoon water.
Voor gebruik als afdeklaag kun je epoxy mengen met koolstof (zwart), aluminiumpoeder (grijs) of een speciale kleurstof. De beste afwerking krijg je echter met een tweecomponenten polyurethaan (PU) bootlak, ook omdat daarmee de epoxy beschermd wordt tegen de nadelige uitwerking van UV-straling van zonlicht.
Denk ook bij het werken met PU-verf om de temperatuur en luchtvochtigheid en lees de relevante gebruiksaanwijzing!
Waarom repareren met epoxy en niet met polyester?
Epoxy hecht vele malen beter dan polyester hars, krimpt amper, blijft flexibeler en is veel langer houdbaar in de verpakking, waardoor repareren met epoxy op den duur zelfs goedkoper kan zijn.
V E I L I G H E I D
Op zichzelf is het werken met epoxy niet zo gevaarlijk voor de gezondheid als bijvoorbeeld het werken met polyester. Dit komt doordat er bij epoxy-verwerking amper sprake is van (giftige) dampvorming. Maar zolang de epoxy niet volledig is uitgehard, kan het mengsel een (ernstige) allergische reactie van de huid en ademhalingswegen veroorzaken wanneer je (lichaam) er mee in aanraking komt. Neem daarom een aantal specifieke voorzorgsmaatregelen:
Voorkom ALLE lichaamskontakt met epoxy — handschoenen zijn dan ook een eerste vereiste.
Draag een (veiligheids)bril, zeker wanneer je de epoxy met de verharder mengt, omdat met name de verharder giftig is.
Als er epoxy op je huid komt, verwijder dat zo snel mogelijk met water en wat zeep en eventueel azijn, maar NIET met een oplosmiddel zoals aceton, dat verergert de opname in je huid juist!
Doe je kleren meteen in de was als je er epoxy op gemorst hebt of nadat je epoxy geschuurd hebt.
Maak van tevoren een ruime voorraad van kleine lapjes witte, pluisvrije katoen o.i.d. Daarmee kun je restanten epoxy direct afvegen, waarna je dat lapje meteen weggooit.
Hoewel dampvorming minimaal is bij epoxy, is het toch van belang dat de omgeving waarin je met epoxy werkt goed geventileerd is.
Schuren van epoxy, met name als de epoxy nog niet volledig is uitgewerkt, moet in een heel goed geventileerde ruimte gebeuren, waarbij je ook een goed werkend stofmasker draagt! (Buiten in de wind is eigenlijk de beste plek om te schuren…) Het kan namelijk wel een maand duren voordat epoxy volledig is uitgewerkt -- bij temperaturen lager dan 20 graden Celsius duurt het nog veel langer!
Schuren van epoxy is dan ook veel riskanter voor je gezondheid dan het lamineren ermee!Gooi je kleren na het schuren van epoxy direct in de was en neem zelf een douche!
Als je restanten van glasvezel met epoxy schuurt, kun je daarvan jeuk en uitslag op bijvoorbeeld je handen en armen krijgen die kan leiden tot een allergische reactie op epoxy. Belangrijk is dan om zo snel mogelijk een douche te nemen met afwisselend koud en warm water.