Perseidy - co i jak

Już z 12/13 sierpnia maksimum roju Perseidów!!!
Szykuje się piękny spektakl na niebie! Wygląda na to, że pogoda dopisze w sporej części Polski. Nic tylko obserwować! Oto wszystko, co powinniście wiedzieć przed jutrzejszą nocą.
----------------------------------------
Perseidy to rój meteorów, którego źródłem jest powracająca w okolice Słońca co 133 lata kometa 109P/Swift-Tuttle. Jej trajektoria przecina się z orbitą Ziemi. W nocy 12/13 sierpnia nasza planeta przedzierać będzie się przez strumień pyłu pozostawionego przez kometę (który w przeszłości stanowił jeden z jej warkoczy). Te drobiny materii nazywamy meteoroidami. Gdy wpadną do ziemskiej atmosfery wywołują w niej zjawiska krótkich, szybkich błysków - to właśnie obserwowane meteory (nazywane też "spadającymi gwiazdami").

Pierwsze Perseidy możemy obserwować już od 17 lipca, choć wtedy ich aktywność oscyluje w okolicach kilku zjawisk na godzinę. W nocy maksimum następuje ostry lecz krótki skok aktywności do kilkudziesięciu "spadających gwiazd" na godzinę.
W tym roku moment maksimum prognozowany jest w godzinach 21:00-00:00 w nocy 12/13 sierpnia. To czas sprzyjający obserwatorom w naszej części świata. 

Jak wyglądają Perseidy?
Meteory to krótkie, przecinające nocne niebo błyski, które pojawiają się z reguły na ułamek sekundy. Niektóre z nich mogą być widoczne nawet 1-3 sekundy, a ślady po tych najjaśniejszych mogą utrzymywać się na niebie nawet kilkadziesiąt sekund. Perseidy są szybkim rojem, którego prędkość w atmosferze wynosi 59 kilometrów na sekundę. Charakteryzują się zielonkawym zabarwieniem. 

Ile zobaczymy meteorów? ZHR roju wynosi 120. Co to oznacza? Gdyby radiant roju - czyli punkt na niebie z którego dany rój promieniuje - znajdował się dokładnie nad naszą głową, to pod ciemnym niebem moglibyśmy dostrzec właśnie 120 zjawisk meteorów w ciągu godziny. Taka sytuacja w przypadku Perseidów niestety nie ma miejsca. Radiant roju (znajdujący się w konstelacji Perseusza - stąd nazwa roju) w pierwszej połowie nocy znajduje się nisko nad północno-wschodnim horyzontem, dopiero o świcie wznosi się na wysokość kilkudziesięciu stopni nad horyzontem. Im niżej radiant się znajduje, tym mniej zjawisk będziemy mogli zobaczyć. Dlatego najlepszym czasem do oglądania roju jest zdecydowanie druga połowa nocy. Wtedy będziecie mogli dostrzec ok. 70-80 meteorów na godzinę, więc więcej niż jednego na minutę. To świetny wynik! 

Jak obserwować Perseidy?
Oglądanie meteorów to prawdopodobnie jedne z najprostszych obserwacji jakie można przeprowadzić. Nie potrzebujecie teleskopów, lornetek, ani żadnych innych specjalistycznych przyrządów astronomicznych. Wszystko czego Wam trzeba to ciepłe ubranie, leżak (lub karimata z kocykiem) i termos z ciepłą kawą. Meteory będą śmigać po całym niebie z koncentracją wokół gwiazdozbiory Perseusza nad wschodnim horyzontem. Dlatego najlepiej przyjąć pozycję leżącą lub półleżącą, co pozwoli odciążyć szyję. Następnie trzeba uważnie przeglądać możliwie jak największą połać nieba, aby zwiększyć szansę na dostrzeżenie błysków meteorów. 

Skąd prowadzić obserwacje?
Pod latarnią wcale nie jest najciemniej. Jeśli to możliwe, na czas obserwacji Perseidów unikajcie dużych miast lub miejsc, gdzie obecna jest duża liczba sztucznych świateł. Poszukajcie ciemnego nieba w swojej okolicy. Świetnie sprawdzi się podmiejska łąka lub rozległe pole gdzieś na wsi. Podczas obserwacji unikajcie zerkania w smartfony. Blask ich ekranów negatywnie wpłynie na adaptację Waszego wzroku do ciemności, sprawiając, że zobaczycie mniej meteorów... albo nie zobaczycie ich wcale. Na stronie https://www.lightpollutionmap.info/ znajdziecie mapę zanieczyszczenia nieba światłem. Znajdźcie w swojej okolicy miejsce, które na mapie jest możliwie najbardziej niebieskie. Pamiętajcie, aby w czasie nocnych obserwacji zadbać o swoje bezpieczeństwo! Przed wyjazdem uprzedźcie swoich bliskich o planowanym miejscu obserwacji. Nie rozstawiajcie się też z leżakami w bezpośrednim sąsiedztwie drogi! 

A co z pogodą?
Aby dostrzec Perseidy, potrzebujecie bezchmurnego nieba.
Na tej stronie zobaczycie prognozowane zachmurzenie na godzinę 00:00 13 sierpnia. https://www.ventusky.com/?p=49.72;22.41;7&l=clouds-total&t=20220812/21
Prognoza pogody dla Cisnej jest tutaj: http://www.meteo.pl/um/php/meteorogram_id_um.php?ntype=0u&id=68
Prognoza pogody dla Krakowa jest tutaj: http://www.meteo.pl/um/php/meteorogram_list.php?ntype=0u&row=466&col=232&lang=pl&cname=Krak%F3w
W najlepszej sytuacji będą mieszkańcy wschodniej Polski, którzy mogą spodziewać się bezchmurnego nieba przez większą część nocy. Jeśli pogoda u Was nie dopisze, warto przejechać kilkadziesiąt, a nawet kilkaset kilometrów dal okienka pogodowego. 

Czy spadające gwiazdy spełniają życzenia?
Naukowcy na całym świecie badają te pogłoski, jednak temat wciąż wymaga głębszej analizy.