Myśląc o ulicy Żeromskiego (dawny trakt Lubelski), skupiamy się na krótkim odcinku tego szlaku - pasażu pieszego - leżącego między Placem Corazziego a Placem Konstytucji 3 Maja. To serce miasta tętniące życiem, z pełnymi ogródkami, kawiarniami i restauracjami. Jednakże, aby skutecznie omówić dzisiejsze wyzwania i możliwości związane z ulicą Żeromskiego, należy spojrzeć na nią w szerszym kontekście.

Ulica ta zaczyna się przy rondzie Kazimierza Wielkiego, w pobliżu dawnej Bramy Lubelskiej. Choć obecnie mury miejskie z czasów Króla Kazimierza Wielkiego zostały już rozebrane, ich obecność przypomina nam decyzję ówczesnej Rady Miejskiej Radomia. Wspinając się na wzniesienie, ulica przecina jedną z najbardziej urokliwych osi urbanistycznych - główną aleję Parku Kościuszki, która ma wyraźnie zdefiniowane punkty dominujące.

Na północnym końcu ulicy Żeromskiego znajduje się Pałac Komisji Województwa Sandomierskiego, zaprojektowany przez architekta Antonio Corazziego (od którego nazwę ma Plac Corazziego) w latach 1825-1827 [1]. Z drugiej strony, na południowym końcu, wznosi się Kościół Mariacki, obecnie Katedra pw. Opieki Najświętszej Maryi Panny - Diecezji Radomskiej. Kościół ten został zbudowany dzięki składkom mieszkańców Radomia i jest przywróceniem tradycji Kościoła Mariackiego w mieście, po tym jak jedyny kościół pod tym wezwaniem, w linii średniowiecznych murów miejskich zlokalizowany w dawnej baszcie przy obecnej ul. Reja zlikwidowany przez obecnie kościół Parafii Ewangelicko Augsburskiej. Jego budowę zaprojektował architekt Józef Pius Dziekoński, a konsekracja miała miejsce w 1908 roku. [2]

Warto tu wspomnieć o obydwu architektach działających na terenie Radomia. Architekt Antonio Corazzi może poszczycić się licznymi realizacjami w Warszawie, takimi jak Teatr Wielki, Pałac Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu, Pałac Mostowskich, Pałac Staszica, Pałac Ministra Skarbu, Gmach Giełdy i Banku Polskiego, oraz innymi znaczącymi budynkami użyteczności publicznej. Natomiast architekt J.P. Dziekoński, twórca Katedry Radomskiej, uważał ją za swój najbardziej udany kościół neogotycki, po wcześniejszych realizacjach takich jak Katedra Warszawsko-Praska i Katedra Białostocka. W Radomiu zaprojektował także Dom Glogierów, znany jako "szara kamienica" (prawdopodobnie najbardziej imponująca kamienica z tamtego okresu), oraz był odpowiedzialny za renowację Radomskiej Fary. Jak widać po powyższych osiągnięciach, naturalne powiązania Radomia z Warszawą wynikają z dążenia do uznania stolicy Polski za główny ośrodek miejski, intelektualny i akademicki, co było i nadal jest celem Warszawy, największym ośrodkiem, najbliżej Radomia.

Aby skutecznie zmierzyć się z tym problemem, konieczne jest wyznaczenie Śródmieścia Radomia, co stanowi długo oczekiwany krok po upływie 100 lat. Należy ożywić dolną część ulicy, rozwiązać problemy komunikacyjne w centrum poprzez zwiększenie dostępności i atrakcyjności tego miejsca. Konieczne jest także zadbanie o zabytki, poprawa przestrzeni publicznych, udrożnienie ślepych uliczek, zwiększenie oświetlenia (głównie w centralnych obszarach, gdzie obecnie panuje zbyt duża ciemność) oraz budowa niezbędnej infrastruktury technicznej, takiej jak kanalizacja deszczowa. Wprowadzenie tych działań może przyczynić się do rozwiązania problemu podtopień piwnic w kamienicach śródmieścia, których prawdopodobną przyczyną jest woda opadowa, odpowiadająca za około 90% przypadków tego typu zdarzeń.

PRZESTRZEŃ PUBLICZNA

Przestrzeń publiczna powinna być przestrzenią wysokiej jakości. Co to oznacza ? Łatwiej jest to opowiedzieć w odniesieniu do kontrastowej dobrej jakości na przykładzie ulicy Grodzkiej w Krakowie.

Wysoka jakość to znaczy: jasne podłoże, jasne malowane ściany wewnętrzne, oraz oświetlenie nocne na poziomie do 40lx (obecnie tylko ulica Piłsudskiego osiąga takie wartości). Standardowe oświetlenie uliczne w radomskim śródmieściu wahające się od 1lx do 4lx w nocy nie spełnia tych kryteriów. Wysoka jakość wykonania chodników, krawężników, ogrodzeń, ławek itp., niekoniecznie oznacza wykorzystanie bardzo drogich materiałów. Kluczowa jest raczej staranność wykonania: jednolitość, równość, poziomowanie ułatwiające odpływ deszczowej wody, dbałość o detale, oraz równoważenie walorów użytkowych i estetycznych. Szpilkostrada stanowi tutaj dobry przykład, zwracając uwagę na trudności w swobodnym poruszaniu się dzieci, dorosłych, rolkarzy i rowerzystów po brukowanych chodnikach. Choć bruk ma uzasadnienie historyczne, to czy w dzisiejszych czasach chodnik powinien być jedynie symbolem? Raczej nie. Powinien przede wszystkim służyć pieszym, poprawiać estetykę miasta przy jednoczesnym zapewnieniu odpowiedniego oświetlenie go w nocy. To nie jest trudne do zrozumienia, ale wymaga uwagi i doświadczenia w wyborze odpowiednich rozwiązań. Konieczne jest uwzględnienie priorytetów, a nie tylko estetycznego wyglądu, który powinien być rozważany dopiero na końcowym etapie. Jednakże należy wyraźnie podkreślić, że trakty komunikacyjne dla pojazdów, pieszych i rowerzystów w śródmieściu Radomia wymagają pilnej renowacji i modernizacji. Ich odnowienie powinno być traktowane jako priorytet w skali całego miasta, ponieważ centrum miasta jest wizytówką dla odwiedzających Nas gości.

CIĄG DALSZY NASTĄPI ...

PS: Mam taką nadzieję :)

ŹRÓDŁA:

GRAFIKA TYTUŁOWA - VISITRADOM.PL

[1] i [2] PL.WIKIEPEDIA.ORG

[3] ENCYKLOPEDIA.CZESTOCHOWA.PL

MAPY - GOOGLE MAPS